장음표시 사용
101쪽
o PRODROMI PHYs Icarae praedictorum spirituum acidorum aut vitrio . Iatorum, Vel evaporationibus aliorum salium acerrimorum, a quibus inflammationes & dolores podagrici efflorescunt, atque tandem tophi ex virtute interna condensantium spirituum. Eamdem contemplatio occasionem subministrabie inquirendi in diuersa meteora, quae fiunt in microcosmo homine inquam, ex continuis illis vaporibus atque exhalationibus, quae ex inferiori Ventre squem merito cum urra comparaueris in aerem & coelum, id est , superiorem corporis nostri regionem, quae est pectus &cerebrum,sub-Ieuantur. Ita patebit meteora solis vaporibus mercurialibus in nubes a cerebri frigiditate condensiatis, nec digeri aut dissipari ab eo potentibus, modo pluuiae moderatae & simplicis specie,
modo in modum densissimarum nubium aut catalactarum dessesnderer unde catarrhi mites aut violenti, quos suffocativos nuncupant, quod materia uno quasi quodam impetum partes vi tales procumbat. Denique ex iisdem contemplationibus hauries veram originem ventorum, grandium , niuium , a quibus tinnitus aurium, a poplexiae, dc similes morbi a vaporibus Mercu- talibui condensatis excitantur. Quorum sanci morborum causa non tantum , quod vulgus fa-
' cit, ad frigiditatem referen d : sed etiam respiciendum ad aciditatem hanc salis vitriolati, quin vaporibus illis permixta eosdem repente & quasi de improuiso coagulare atque conglaciare potest. Unde a poplexiae & eiusmodi morbi produ
102쪽
C A v v T IX. prompto , hoc est , urinae facila patet, qualis istis humoribus mercurialibus acido sale permixtis insit vis coagulandi. se) Exempli gratia: Cinnamomum & aperiendi & adstringedi facultatem habet. Ex resolutione in sulphurea & tenui eius substantia vim aperiendi: vim vero ad stringendi, postquam a fecibus sulphuream naturam separasti,in sale eius aluminoso deprehendes. Opium habet vim purgandi & stupefaciendi : vis eius purgandi est in ipsius sale amaror vis ancrotica in sulphure foetido. D Exemplum adducam pulcherrimum nempe vini, cuius artificialis &Philosophica anatomia naturalem nostri cibi sanguiniique anatomiam splendide illustrat: idque iaciam verbis Quercetani doctissimi, cum hic adeo docte& perspicue fanguinem sub vino di ssecuerit, ut clarius ego non possim. In hunc vero mψdum libr. de Signatu-
Iis rerum internis pag. i 2I. & sequenti b. scribit: Quando Vinum paratur, uuae primum torculari exprimuntur, pelliculae &actui sic paramur abiiciunturque: mox iordibus ac recrementis inuti.
libus partim hominum in dumia , partim ab ipsius vini natura reiectis vinum in cados refunditur atque doliar in his digestione facta atque ebullitione simul etiam foeculentas illas crassioresque superfluitatos suapte vi separat & eiicit. Quo facto vinum iam fere factum est , Npotui aptum atque nutritioni. Prima illa vi- Φhi artificiosa praeparatio , s quae Vinaceolum separatione & expressione fit ) nobis repraesentat quodammodo praeparationem frumenti,
103쪽
in qua furfure & palea separatis reliquum in fa
pinam conteritur , ut nutritioni magis fiat idoneum. Itaque in ore nostro prima fit separatio carnis ab ossibus & talium eius nodi. Expressio putem fit ore atque dentibus: mox masticatione rite peracta cibus in ventriculum deuolui-xur. Haec est prima nutrimenti nostri praeparatio analoga cum prima illa vini ac frumenti ; respondetque id quod stomacho committitur, ei vino , quod in dolia primum infunditur, & farinae iam factae, Deinceps ergo in stomacho altera si naturae operatio : illud enim quod concipit stomachus concoquit , digerit, hoc est, mustum aut aliud quodvis genus potulenti ex melle, fructibus, hordeo aqua, cui varia incoxerint . parati. Stomachus itaque dolium allud naturae est, in quo non tantum ei demanda ta materia coquitur atque digeritur: sed ab ea quoque separantur seces tartareae , & quicquid in eo excrementitii perductus a natura ad id destinatos, Tandem muli purificatione peracta cinguia ut depuratus, rubens, fons & origo
spirituum vitae nostrae: baud secus ac vinum rite purificatum caeteris fere , quae nuti itioni ac remimurationi vitae nostrae deseruiunt , praefertur. Sed pergamus. Ex hoc vino arte & vel leuissimi caloris interuentu per vasa circulatoria, ut vocant, extrahitur ignis naturae , quem comitatur humidum radicate : nempe aqua vi-xae ignea prorsus M atherea , ac vere essentia
quinta i tota spiritu lis. naturat sere incor-
104쪽
C A p V T RI. Trruptibilis. Simili prorsus ratione beneficio ignis
naturae & per circulationem, quae calore cordis dc hepatis fit, elicitur ac generatur in nobis ignis ille vivificus, stipat s atque fotus proprio suo humore unctuoso & radicali, qui est aqua vitae, ac verum & vivificum illud nectar, quinta essentia Spiritus aethereus fere incorruptibilis , atque conseruator vitae nostrae. Illud etiam in praeditii vini operatione notandum hic obiter Occurrit, quodque animaduersione quidem &admiratione dignum est, nempe quod duo tresue solum carbones accensi sub amplissimo vase seu cacabo positi, qsod 1 o. vel plures vini heminas contineat calefaciunt ipsum vinum, vinique Spiritum ad destillandum promouent: cum ex illo minimo calore vel multo minor aquae portio vix tepefieri queat. Sed admirandum magis aut notatu dignum est , quod dum ille vini Spiritus per canales aut fistulas aeneas oblongas 3c retortas,ad hancque destillationem aptas transcendit, ingens aquas frigidae plenum dolium, & ab igne satis re motum in quo praedictae fistulae madent adeo calefaciat , ut vix quis manum admouere queat. Quod sane ingenti calori, quem vini Spiritus per praedictas fistulas transiens aquae frigidae imper-rit, tribuendum est. Nam dum totus extillarit vini Spiritus etiamsi sub praedictum vas ignem
multo vehementiarem adhibeas; calorem tamen
illius aquae in dolio contentae sensim extingui δίrefrigerari percipies. Quod lane nobis i a mentem inculcare debet , quaenam sit caloris nostii
emphyti seu symphiti proxima causa, seu origo:
105쪽
prio spiritu seu aqua vitae contento. similiter dein sanguine praeter Spiritum illum vitae & liquorem mercurialem quae duo reuera separari ab ipso sanguine, & ad oculum ostendi possunt post digestiones conuenientes in calore B. M. qui sit
analogus calori naturae, ut melius & facilius constet, quomodo idem calor eademque natura in
nobis easdem faciat separationes & separationes) praeter illa duo , inquam, quaedam consistentia mellis liquidi instar residebit in fundo: in qua mellita consistentia multas impuritates inuenies, si ad ignem cinerum calori febrili analogum materia praedicta e siccetur: quippo nidorulentus & nitro sulphureus ille foetor manifeste in nobis causatur meteora ignita, tam insuperiori quam inferiori corporis parte, aliaque innumera symptomata parit. Sic ignis quoque vi s haud secus ac ex vino) ita ex se cibus & tartaro sanguinis separari possunt sulphur atque olea picis in modum crassa atque
tenacia: ad haec tanto foetore abominanda , ut
ne praesens quidem prae abominando illo odo re subsistere queas et ex quibus multa symptomara in corpore npstrq suboriri posse quilibet facile colligere potest. Quo peracto restabunt cineres , ex quibus elicitur Sal , quod virtute salis armoniaci naturae essici pinst volatile, atque fieri id, quod
I ullius appetiat Lunariam. maiorem ad imit tionem operis vegetabilis.
Admirandum prorsus est boς opus , ex quo fit vςxa mumia , medicina uniuersalis
106쪽
verusque balsamus naturae conseruans & restauis rans. Atque haec est vera & vitalis anatomia sanguinis quem non temere sed vera & manifesta demonstratione &quasi ad oculum, ipsaque adeo αυ rex se innitenti ostendimus magnam habere analogiam cum vino: cum verus Philosophus aeque ex uno atque alio licet alterum maius artificium requirat norit separare aquas vitae penitus spirituales,quae impetentia dicuntur: praeterea liquores mercuriales tam utiles quam noxios; quae
humectantia: denique halitus re caliginosas exhalationes, quae essitientia appellantur. Quod si igitur in vino, quo in dies ad corporis nutri tionem
Vtimur, eoque puro claro post separationem Spiritus eius videamus tot res heterogeneas,tamque impuras, quanto, quaeso, plures solidiores' impuritates deprehendemus in tartaro vinorum doliis atque cadis adhaerescente, atque ex fecibus&res dentia vini eiusdem 3 Qui eximiam illam
tartari nigredinem squae in calcinatione manifestatur) separationemque Spiritus eius atque olei
rubri nigri & foetidi, quae per destillationem sit,
norunt atque intelligunt, hi luculenter satis testari, fidemque facere poterunt, quantus foetor insit in ipsius sulphure; quanta item sit acrimonia eiusdem tartari propter Sal quod ex ipso extrahitur, atque oleoquud fit ex resti ut ne eiusdem salis tartari. At hercule in eiusdrin vini fecibus praeter iam d i cta, impuriora, foeti mota. sordidioraque deprehenduntur, ut norunt plus satis illi,
qui propter calcinationem earum, vi essiciant ci . neres, quos vocant clauellatos , extra vi bos in
107쪽
campos ac loca remota concedere coguntur, propter ingentem earum infectionem atq; foetorm,
quo & ipsa loca vicina infici solent. Quid igitur . mirum, ut ostensirm est superius, si in fanguine quoque nostro post separationem veri Spiritus
reperiantur tot res ne terogeneae, tot impuritates
tartareae foetidae atque sulphureae, quia, inquam, eo etiam magis plures sordes in sint atque fiatores in pluribus heterogenei chyli partibus, ex quibus primum ortum compositionis suae sanguis ipse traxerit λ tartarus ille est sanguinis, qui-vasis viscerum adhaerescit. Iam vero feces chyli nihil aliud sunt, quam tot tantaque diuersi generis exincrementa ipsius alimenti, in diuersis corporis partibus existentis. Atque cum a natura omnino digeri, euinci expellique nitro Sulphureae illae de tartarear impuritates non possint, viscera offer ciunt: unde grauissimorum morborum seminarium ac prouentus, ut vel hinc si libere fateri velimus quod res est, eum magno Hippocrate dicere cogamur. morbos & radices & semina in corporibus habere, quod ex praedi ela vini & sanguinis analogia euidentissime patet: nam apparentibus ni titur fundamentis,& ad sensum patentibus signis seu terminis quibusdam, neutiquam vero im dinatione quadam dubia effictis. Et quemadmodum videmus vernis temporibus, quando natura
suos flores protrudit,vini feces ipfi vino permiscetri, istud conturbare & saepe corrumpere. Quemadmodum in calore eximio Solis aut aestatis testia pars calidior sulphurea eiusdem vini, nempe Spiritus exhalari potest & solet: unde eiusdem vini
108쪽
est amplius medico,quam ut venenum dematuri Id per separationem fieri oportet : Vt e.gserpens venenosus est,&in cibum adoptatur. Si ipsi venenum demis, comedes nulla noxa. Idem de rebus caeteris uniuei iis intelligendum est, videlicet simili separatione Opus esse. Ea nondum facta de operatione tua securus esse nostpotes, ni si forte vices tuas natura suppleat, aut coeli maior benignitas faueat. In arte estim tua nihil prae- ii dij superfuerit. lam ergo id dem v um illud - fundamentum sit oportet, quod Venenum aufert: id quod Alchymia praestat. Haec Paracel
Cum igitur Ochimiae opera venenum de
impurum a salubri &puro in praeparatione medicamentorum separare teneamur , Hermetici - Philosophi iure correctiones vulgares, quae, veneno manente & non separato, admixtione Milarum rerum fiunt, improbant. v. g. Veri Philosophi correctiones opij veteribus usitatas, dc per ingredientia adeo calefacientia factas rei Ciunt: opium enim ipsum calidum est. t. Quia sudorem prouocat: diaphoretica vero calida sunt Gai, lib. . de simpl. me dic. faculta
109쪽
C A p v T IX. fleatem igniumero qua tutiones rerum variant, ponderat, se magua cum Hlgentia scrutatur. 7. Inter mineratia, v getabilia se animalia exactedscernit. I. Vnumgenus cum altero non consu-dit. 9. Corrosiuis qua plane aliena sunt oe a natura corporis soluendi, se a natura hominis, non υ-titur , nisi asoluto corpore philosophice ea iterum siparare queat. I o. non est auarus ut auro inhiet,
sed in nominis diuini gloriam se proximi milli.
ratem nullis parcit sumptibus, ut medicinam solam inuenias. II. non spraceps in operando sed patiens, pro ut corporis in quo occupatur, natura requirit. se Ia. diligenter operatur,eas quae Chymia ostendit,attente sestudiose obseruat.
Mi P H Y s i C I. EXPLi cAV i hactenus, candide Lector, qua litates , quae insincerioris& secretioris Physices studioso requiruntur, ut & septem vias,quarum beneficio rerum naturalium non Vulgarem cognitionem assequi queamus. Humana natura adeo firma &fortis non est, ut semper sine ductore veram incedere veritatis viam queat. Et qui viam veram nescit, ei monstranda est, ut certum scopum videat, ad quem collimet. Ego hic tantum, quantum potui, praestiti: &,quod scio, vias veritatis secretioris in Naturae scrutinio absconditae candide pro virili aperio. Alio tempore, si Deus oculos intellectus mei magis magis'; illu-F strauerit,
110쪽
strauerit, planiorem modum, Deo volente, cum sincerioris Sophiae studioso communicabo, nihilque celabo, quod ad Dei summum honorem de proximi utilitatem cedere queat. Interea, b studiosi, & verae doctrinae filij smoneo verbis Seue
rini ite, vendite agros, aedes, vestes, annulos, comburite libros, emite calceos, montes accedite, valles, solitudines, littora maris, terrae profundos sinus inquirite: animalium discrimina,plantarum distet entias, mineralium ordines. omnium proprietates, nascendi modos notate. rusticorum astronomiam & terrestrem Philosophiam diligenter ediscite, nec vos pudeat : tandem carbones emite, fornaces construite, vigilate & coqui. te sine taedio: Ita enim peruenietis ad corporum proprietatumque cognitionem. In hoc naturae Sanctuario curabo ut verae naturae specimen a me illustratum habeatis. Deus ille unus,qui naturam creauit,se ea qua per eam