장음표시 사용
461쪽
e 8 PHYsrc E HER METICAE tur oportet, ut in iis in nutrimentum conuerta tur, atque humido seu balsamo natiuo se in conseruationem plantae firmissime ad uniat, ut huiusmodi coniunctio & vnio fieri possit, plantae insunt vires, quibus & alimentum ad se attrahat&attractum in suis genuinis vasis coquat, digerat, purificet,& in succum & sanguinem ut sic di- cam) conuertat. Haec dum essicit, impuritates beneficio balsami separat, per conuenientia e munctoria expellit, & sibi tantum ex nutrimento retinet illud, quod suae naturae summe consen taneum est, ut ex eo suum esse continent, vitam- 'que s bi tam diu conseiu et, quamdiu natura ips ex destinatione sua permittit.
. Hutritione assequitur planta diuIurniorem existentii,dum planta et clex aqua simplici vel ex aqua corroborata nutrimEnIum sibi attrahis O
Pura & simplici aqua nutriuntur plantae, quan do ratiotie telluris nihil de alieno Sale & pinguedine immiscetur, Ss tantum simplex aqua ad nutritionem concurrit: Corroborata Vero aqua tum nutriuntur plantae, quando vel agri stercorantur,& ex fimo humor teriae inhaerens pinguedinem quandam sibi assumit, atq; calore extraneo subtiliatus eam secum ad intima penetralia deducit: Vel quando terra naturae beneficio alieno Sale de Sulphure est imbuta , ut vel hinc de alienis istis substat iis humor nutries aliquid sibi appropriet, atq; in plantaru substantia secum vehat, vel qua-do ab homine Sal aliquod pingue adspergitur,vτin humore naturae conuenienter re bitum per insitum
462쪽
L 13. IX. CAP. III. 4os instum oleum fertilitatem plantis conciliet. Id quod norunt optime ii , qui cinerem ex lignis confectum terrae adspergunt semina & radices plantarum si elatanti. Vbi tamen non possiam non improbare eorum institutum , qui aliis persuadent, ut dccidua arborum soli a & frutices indiscretim in cineres redigant, Sc cineres illos deinde in tellurem spargant, cum potius id docendi fuissent, ut per putrefactionem ex deciduis foliis re stramine, aliisque arefactis herbis talis pinguedinem eliciant,atque tum demum terrς inserant. Plus ericiunt qui hoc obseruat, quam ii, qui violento igne multum pinguedinis innatae absumur. Quod etiam ipse euentus tandem docebit. Subitae naturalium corporum dispositiones raro in Mliorum naturalium corporum utilitatem cedunt. Quo Sal aliquod tardius elicitur, eo tenu uS &subtilius in essentia & efficachus in virtute existit.
s Generatione assequitur tanta diuturniorem
existentiam . quando in semines o genuino eius flectes propagasur.
Generatio plantae fit hoc modo. Semen eius vel natura in terrae intimis cunabulis delitescir, vel ingenii humani industria in rerram prolicitur, aliaue via telluri, in qua alias secundum naturae influentiam & dispensatione ira non habetur, inseritur. Qia' facto, calore Solis consentaneo
hutnor aquae te iram ubique permeans attenuatur, redditurque idoneus, ut seminis corpus penetrare pene trando distatuere atque ad germinis
productionem disponere queat. Tum radix dccc a germen
463쪽
4Io PRY sic AE HERMATI AEgermen prodit, & in germine noua vasa consi. Ciuntur, in quibns humor per radicem haec enim eo fine ante omnia nascitur, ut sit primum succi putrientis receptaculum, & officina digestoria, ut supra perspicue dictum est ) attractus vlierius Oncoquatur, & digeratur ad pei rectionis plantalis ampliorem dispensationem introducenda.
Et sic fiunt stipitet, rami, surculi folia, flores &fructus.
. . LMeliorem existentiam planta asparuitur translantatione se insitione. s. Trans=lantatio eisplanta vespanis: eius in actam terram transsositio.
Fit haec duobus modis , r. quando integrae plantae de terra in terram transferuntur, Z. quan do partes de plantis auelluntur, & aliis terrae loqcis Inseruntur , ut nouas agant radices , & pro pri m plantae sp ςciem cpnstituant. Hoc inod o buxus , salices , rosmarinus propagari post
o. Insitio est surculi deplanta desiumpti in alte rius hianta truncum in Amatio, ut ex vivo isto truncos iratum vitalem sibi hauriat, humoremn.trientem exugat,os: in plantam integram
excrescat. H ac via arbores multiplicari & propagari solen L , quamuis & aliae viae sint, quibus ipsarum. species conteruari possi Qt, nimirum seminis pro-Prii promotio & balsami perfectissimi secretioris 'rita unicatio , de qua arte lincerioris Sophiae:
464쪽
LI3. IX. CAP. III. 4 1s ultores sibi gratulantur & triumphant. Hi enim sunt veli Philosophi, veraeque doctrinae veri filii,
qui non tantum vegetabilium interiores virtutes balsamicas ita corroborare nouerunt, ut etiam
vitis in uniusniensis spatio malleolos qui sunt nouelli palmites plantationi idonei) folia. flores,Vuasque maturas proferat : sed etiam metali rum naturas in id disponere didicerunt, ut & semen de ie fundant, & persectioribus praestantioribusque viribus induantur,dum in aurum, reiectis omnibus secibus & impuritatibus balsamominerali congeneo & summe exaltato impers cta metalla transmutantur, & aurum ipsum pro Philosophi ingenio & naturat per missione in no bilissimam conuertitur medicinam.
I. Propagationi plantarum doctrina equi-m doctrina destructionita eorundem. I. Destructio plantarum in , qua vel a μαθecie in peregrinam transformantur , vel pa res earundem iacturam in sus tali esse patium
s. Destruitur auum planta,vel totaliter, vel
l Totaliter , I. quando e matrice priusquam matura est, eruitur , & ex vino in mortuum transimulatur cadaver. 2. Quando in minutissimas portiones atteritur, scinditur & finditur in - alium usum, 3. quando aqua ex planta de lando elicitur , extract m maceranὰo conficitur,
465쪽
4r 2 PHYs IcAE HERMETICAE vel ipsa planta menstruo uniuersali in medici
Nam magnam exaltatur. . Quando in cineres i gne comburitur. s. quando quidem in matrice relinquitur, sed nutrimenti priuatione emoritur,
s. quando tota ipsius sub lias ta putrescit; id quod
fie ri solet in ventriculis eorum, a quibus plantae in cibum assumuntur. Partialiter, I. quando Ia muli plantae vi avelluntur, 1. fissurae ei inferuntur,
4. Vermes, formicae, terrae pulices & alia inutilia pondera terram foecunditate sua spoliant, Vr plata telluri infixa nutrimento sussicienti destitu tur, atque de vigore suo aliquid remittere cogaturin s. quando planta Solis calore emaciatur, dc parte nutrimenti inde priuatur.
Destructionis plantarum multi sunt modi, quemadmodum iam abunde percepisti ex dictis:
Unus tamen ex iis ante omnia probe considerandus est, quo destiuuntur plantae partesue eiu Sex iis quae una cum nutrimento plantae corpori inferuntur , & sunt plane a corporis natura aliena: Nam haec quia excerni debuerunt, iure excrzmCra appellantur, &no exiguam incommodi talem Vitiaque innumera introducunt , quando intra plantae cancellos relinquuntur, atque ibi putrefactionem subem t. Verissimum est, omne alimetum plantae habere in sese duo. Vnum quo a plan ta aliquid aliud atquc uiuersum est: Alterum quocum plantae ratione in spiritu uniuersi conuenit, atque pote itatem obtinet, qua in plant alam na-
466쪽
turam transformari queat. Illud iecundum quod alimentum a planta differt, beneficio balsami
plantae nainra insiti se palatur, & per poros excre tioni destinatos foras emittitit r. Quod si vero a cidit ut eiusmodi poti praeter naturam constringantur, superfluisque materiis impleantur, excrementa in corpore relinquuntur,& humoribus a L. sumptis alienis sunt matrices seminum vitiosorum, e quibus vitia morbi plantarum postea, mediante digestione squae est seminibus vitiosis naturalis non naturalis vero plantae, in cuius intimis visceribus alienae matrices foetus alienos plantae mortem & interitum minitantes latitant
ortum suum trahunt, nisi a forti balsami plantalis natura humores isti mal gni & semina vitiosa
Vincantur, atque in naturam congei, eam & salutarem commutentur. Maena sane vis & met
morphosis est, qua balsamus innatus excremen-ra vi quadam externa repressa in salutarem substantiam ex noctua materia transformantur, atq; in humorem plantae nutritioni conueniente permutantur. Scio illum, qui verae sapientiae nondum litauit vix credere tam regalem virtutem
balsamo innato vere tribui posse : Sed verae doctrinae filii experientia didicerunt, lolium saepissime in triticum conuersum fuisser imo sciunt modum & viam, qua etiam maxime venenata planta in salutarem & suauissimam medicinam fere in temporis momento,balsami incorruptibilis communicati efficacia transponatur& conuertatur.
467쪽
F. A Z huc de propagatione se destructionepla-
αλ tarum: Sequuntur earum oecιG. a. Planta ergo eis irrum generum : primige-
heris planta in herba: Secundi generis,arbori. Et tertiygeneris planta efffrutex. 3. a Herba eris planta, a cuius radice b paulis assurgit, ut in eo humore radice adscendemst magis magisque digeratur osubrilietur, ars tandem protrusius vulant alis natura infolia, c -- res is citus abeat.
a) Graecis βο-νη: unde βο-νικοs, Herbatius: Caulis qst stipes hectar. co Vbi notandum, non semper flores, non semper fructus ab insto hembae Arch*o protrudit vel quia propter indispositionem herba sterilis est , vel quia externo fi gore aliisve accidentibus naturae vis insertur, vi ne possit flores & fructus eniti. Poeonia maia sculus semen, quo propagetur, non producit: Sie
Naturassis quibusque terris se regonibus sua
468쪽
LI E. IX. CAP. Iv. 4 ii Sicut terra cuique regioni victum & amictu ha exhibet, si non ad superfluam voluptatem , tamen ad nece sinatem susticientem : Sic etiam re rum ipsa Mater, eademque parens Natura, quae omnibus prouidit abundanter , medicamentorum siusticientiam distribuit necessariam. Vere i- g tur Agrippa dicit: Stultum esse ex india pete re quod domi habemus, exist mantes propriam, neque reriam, neque mare sufficere , patriisque rebus peregrina frugalibus sumptuosa, facile acquisibilibus disti talia, atque 'bipsis usque terret finibus importata praeferentes. Et quamuis exotica maiores haberent vires , sicuti desidiosi nostia
non inquirentes, ac expeteglina arrogantia pe- .regrina semper sectantes asserunt, qui non dommunem salu em, sed suae ncgotiationis compendium quaermit,persuadentes nobis non nisi pthatiosa quaeq; plurimum prodesse, tamen illa nonnisi sui climatis hominibus. quibus creata & producta sunt, putabisnus salubria : Si enim peregrina nostris corporibus tantopere conuenirent medicamenta, proculdubio natura, quae Omnibus cumulate prospexit,factum esset, ut liqc apud nos quoque nascerentur. Transmarina ergo de domi nostrae non nascentia medicamenta corporibus nostris propter climatum & influentiae diuersitatem non possunt adeo amica dc familiaria esse. Ex eodem Crollio. II
Omnis herba suam ipsius insitam virtutem
certo O insessibiliAgno bomini Ufendit.
469쪽
4tc PHYsICAE HERMETICAE Vt nostri intimi mores ex corporis externis notis inuestigari possunt; sic ex plantarum exterioribus signis homo interiorum virium admoneri potest. Planta enim veluti occultis verbis aegris mortalibus vires & abstrusarum rerum thetauros reserat ut discat omnium miserrimus homo, quomodo sibi morbido opem ferre possit: inem ad modii passer stipula pendete, tu merula cantu suo nidum propriu prodit: ita herba in se signatura gerit, qua vires ipilus internae nobis patefia t. Que admodu in aquis resplendet vultus prospicientiumrita certis lignis externis te lucet Lapparet intuenti virtus intus latens. ipsa enim proprietas rerum occulta dc spiritus latens se ipsum
prodit certis quibusdam notis & signis externis,&pro natura ac in dole sua tale me iungi t signaturam,figuram,proportionem & habitum, qualis a Sapientibus vult agnosci. Quae lignatura Magiae naturalis initium & quasi 4lphabetum primumque Elementum e st. Signaturae vero quo plures in eademque planta ad unam eandemque rem significandam collimant, eo sunt certiores. Vnus spiritus ubique in omnibus idem est. Quanto magis idem spiti tus in diuersis rebus conuenientem formam & figuram sub eodem producit climate, tanto magis eaedem res se mutuo assicere & iuua se possunt: Simile enim simili additum robur de vires auget, atque si opus fuerit, hostem eius, cui si mile eλviriliter exturbat.
Herba quaprodesse humano corpori isbet, δε-bito tempore or loco colligitstr.
470쪽
L 1 B. IX. CAP. IV. Verum enim es unam & eandem herbam di uersis horis & diebus collectam cepe diuersis virtutibus esse praeditam. Sic bellis maior, bellis mi
s. s.&7. April. mane ante ortu Solis colliguntur, multum emolliunt &tenuant. Sed eaedem herbae ad haemorrhaeam sedandam colligi debent mense Iunio , secundo die a plenilunio, se bcrepusculo noctis. Carduus benedictus sub initium
Iunii collectus vulnera recentia mirabiliter curat. si decoctis immiscetur, &in puluerem subtilissimum atteritur, ut in cibo huius sit usus. Alio vero tempore collectus idem carduus nunquam eas vites de se profundet. Vrtica debito tempore
collecta cancri dolores citissime dc quasi subito mitigat,& stupendum in modum tollit: indebito vero tempore si collegeris, nunquam illud beneficii praestabit. Possem adhuc infinita exempla de
eadem re adiicere:sed non opus esse arbitror, ρος-
sertim cum rei plantariae consultissimi viri D n. Carrichteri liber de herbis, earum virtutibus &collectione publice excussis habeatur. Quem si quis diligenter & summa cum inquisitione perlegerit, atque ex eo Andamentum in re herbaria posuerit, nihil aberit, quin in meam sententiam
sit iturus,atque idem mecum affirmaturus. Quae cum ita sint, omnis eordatus vir facile errorem quorunciam medicorum agnoscet, qui permittunt pharmacopoeis,ut herbas, undecunque apportentur. & quocunque collectae fuerint tempore venales habeant , & receptis suis immisceam. Admonere illos deberet erroris vel illud uni-D d cum a