장음표시 사용
31쪽
s Constat in his materiam esse puram potentiam physicanud subiectivam excludentem omnem actum Brinalem, seu physicum, qui est propriὸ simpliciter actus , nonain phyficam, de obiecituam, cum MMat in re propriam emit
rem substantialem, vera definitione explicabilem, atque adedetiam proprium acium entitatiuum , seu existentiam , quae arei cuiusque essentia , re ipsa miniis distinguitur Metiam, si distingueretur adhuc materia recipere non posset existen . Hati ai ma, tum quia est eius causa, omnis autem causa de bet pro Driori naturae,in independentiae praeintelligi existem ante existentiam sui effectus, quam causat tum quia alioquin
naturales causae materiae conserrent,vel demerent existentiam
de sic eandem ortui, corruptioni redderent obnoxiam tu quia cuminateria a Deo proaucatur per aetionem plan diseueriam ab ea qua materialis serma a naturalibus cainis essiciatur , nempe Per creationem, omnis actio terminetur ad existentiam, ut habet commune proloquium, adhoc enim tendit, ut faciat rem existeres, oportet materiam, deformam
diuerias habere existentia, quaediversis actionibus exigant produci venique nisi materia propriam haberet existentiain
non esset potentia physica, iubiectiva, .consectuenter non posset unum per se physicum cum forma constituere , quia nec formam , nec eius existentiam posset in se suste
rare, vel recipere Nam in re non existente nihil recipit
test. set ateria orima non est ipsum corpus complet de praedicamento substantiae , cum sit eius subiectum , dc pars Multomimis est aliquod ex quatuor vulgatis elementis hec enim identidem generantur in intereunt Lilla vero est penitus i Mnerabilis, cincorruptibilis, vitote primum sumectum 'rtus generationis, de corruptionis est eluciem incompletae speciei, ita omnibus sublunaribus corporibus, ut ex mediata , vel immediata eorum ad inuicem transmutatione colligitur et Indistinctis tamen compo sitis simul existentibus fit materia numeries multiplex: Neque enim essentialis noteriae finita , o limitatio patitur, tradem numero in tot distinctis num to,indoco indiuiduis reperiatur. s Vniuersalis materiae potentia perquam uniformiter , in disserenter respicit omnes sermas non est accidens, vel Pr
prietassiperaddita, sed differentia essentialis inius, non miseruis, quam uis actuatiua ,α inmmativa, si ratio hecificata semae Latinus enim ex materia, ac serma, fit unum eos per
32쪽
ssi egentiales, de una eo lata substantia, inquantum una est substantialis porenti'de altera substantialis aclus Et feci s. ita di nitionibus, netentanet nisi conceptus substanetaeis inplet in q- --,de materia generich conueniunx. Ex quo fit materiam primam dicere intrinsecti, issentialem ordinem ad formam , sine cuius possibilitate , nec esso nec intelligi potest; eodemque modo a forma proportionaliori ita , lotiuis enim receptibilibus nullum esset receptiuuin, E contra. Quamuis autem per eandem potentianis respiciat binas omnes siue substantiales, siue accidentales: nihilominus cum has earum gratia recipiat, ac proinde consequenter solam, desseeundarici, ideo ordo ad accidentiai eius modum metaphysicae proprietatis, qiram differentiae essentialis res materia sibi vindicat. s materia potentiam eonsequitur nostro modo intelligendi
eiusdem inclinatio, de ingenita propensio in brmas , tanquain suum bonum, quae propens1 fruitio, vel appetitus mera Phorice dicitur, prout formae in quas materia propendet,acta
ab ea possidentur, ves nondum ei sint unitati me fruitio, eis appetitus secundilai totum post tuum, quod dicunt, a
materiae potentia realiter non distinguntum ae proinde indiseserenter respiciunt omnes formas etiam corruptas nam cor
Tuptio concePtum actus, sotentiae non variat non quod possit materissimul recipere omnes Arma simultate se ter te ex parte formarum, vel in id propendeati, sed quia simultam se tenente ex parte potentiae limul potest quamlibet Brma
seorsim recipere, nec dea magis exigit esse eum una, quam eum alia , quia quaelibet in se continet bonitatem perde f maliter expetita eamque implet,ac substantialitercomulerio Potest diuinitus interia existare absque omii subita elati forma , nulla enim adest implicantia, quo eas e
dem influxu intrinsee inuariato conseruaretur , cum a
forma ipsa non causetur, sed a selo Deo Naturaliter tamen id fieri non potest , tum quia nunquam a natu sali agente una corrumpitur fiunta,quin ius alia generintur, cum Mincoinpossibilis natura persi privi inclinante in bonum Tum quia materia non est expetibilis nisi propter formam, d compositum, unde omnem physicam determinationem accipitri tum demum quia de se est adeo potentialis, inornata adi omnem operationesti inepta , am veluti pudeat in hoc mundiali Theatro nuditaremisia ereaturaium uniuersititi extubere prospiciendam,quae omni
33쪽
arguunt naturalem eonnexionem materiae eum aliqua serma, vage, inaeterminate accepta, quae connititio dependentia apoiterioritani amaternum,in complemento non malo diei consuduit. ε Potest etiam de absoluta totentia materia prima simul subesse pluribus formis subitantialibus , quantumuis disparatia , quo posito , non unum , sed duplex compositum , quod a larma potissimum suam ducit denominati nem , constitueret nec intrinsec augerentur esus viressassiuae , non enim materia patitur , vel sustentat con umendo spiritus, aut conatum aliquem adhibendo, sed per hoc quod uniatur tanquam potentia persectibilis, quae uni respectu sismae potentia sine ea existere mera dicitur rheeptio. at comparatione semue a tali unione dependentis sossentatio nuncupatur. Naturaliter vero non potest materi simul actuati a pluribus sormis, tum ob harum incompossibilitatem, tum quia est instituta ad constituendum compositum, non autem unum aggregatum ex pluribus compositia, ideoque etiamsertita est naturam partitatem, ut secundum variasses partes,diuerso fhmias recipiendo,distincta composita constitueret Insuper materia secundam philosophos ea tenus xst prima radix generationis, corruptionis quatenus dum nabet unam forma caret aliis in quas uniformiter de se prodindet, nonnisi enim ratione privationis adnexae dicitur venefica, ac maleficium moliri non igitur a naturali agente plures simul Brmas unquam recipiet. εα Alterum mutationis principium est priuatio, quae bene d
scribitur earentiari maisnsubiecto castaei, nempe materia 4
cundum id quod dicit in recto impropriEGlita, abusiva existit, eum idem fiumalissimessit esse priuatio in , ac non
esse imam Principiat suo modo naturalem mutationem noquado est, quia sic nulla adhuc est mutatio,sed quadono est, nempe in ipso generationis instanti tune enim primo subi ctum substantialiter mutatur, transeundo ab uno termino ad
alium. Neque id mirimi vi itur consideranti priuari muine principium non intrinsectiomponenam uti ter mina quo materia transit ad λrmam. 63 Postremum,ac nobilissimum mutationis prinei pium forma recte definitur , qain quid erat us,ei, seu actus suostantialis , .me . . qui inmrmando materiam dati omposito esse determinatum,
ae pecificum . Esse in rebus sermo Ginantiales, praeter a inuisa quotimi sim radices, tam comm quam sit cuia
34쪽
hominem, equum, leonem aliaque naturalia eorpora es substantissiliter se specie diuertas, atque identidem substa tialiter gigni, des minii Fornia notest tota essentia compositi, alioquin componium non esset, sed para eius, poti
tamen, ac nobilior, cum sit pars actualis, ae prima radix omnium accidentium in operationum compositi. Nihilominus
compositum est absolut ipsa forma perfectius , Foth qui totale, con metum, praeter tot- ω'- -- talitatem continens etiam , qualemcunque interiae peri
64 Proprium formae tam accidentalis, quam substantialis est recipi materiae auteminin uniuersunt euiuslibet subiecti recipere , si autem uuae tur, quid si recipere , a recipi;&cur ex duabus rebus aeque intime nitis haee potius recinpereri vel recipi dicatur, quam alia ; dicimus id posse quoquo modo explicari exemplo vasis, aqua verbi gratia, Pleni, ubi licet tam vas aquae, quam aqua vasi sit aeque localiter praesens, nihilominus, quia vas, di non aqua habet in se Gnum seu inani rem quandam,quaepe infusum liquorem impleatur, ideo vas dicitur in se recipere aqua, haec vero non dicitur recipere, sed recipi in vase Ita similiter in omni composito, tam accidentali, quam substantiali, illa pars quae unitur tanquam vacuitas A inanitas quaedam , seu potentia carens ea perfectione , quae principaliter in portatur in tali composito , quatenus tali laicitur uniri tamquam subiectum , dc receptaculum , atque adeo recipere illa vero quae unitur , tamquam illa ipsa persecti dieitur recipi in altor parte siue ei tanquam fundamento, causae suluiniuae pro priori naturae praesuppositae innitatur, siue non. Et quia prima materia fbrma unitur tanquam su
stantialis, quaedam inanitas, despotentia, ex se in nulla determinata entis specie constituta , idcirco optimε dicitur recipere Econtra substantialis forma, cum vniatur tanquam propria specifica ac potissima compositae substantiae perfemo
hac de causa recipi dicitur tanquam actus. In hoe vero disti substantialis forma ab accidentali quod illa ita unitur suae,potentiae, ut simul cum ea constituat primam rem per se primo a natura intentam, nempe compleram substantiam,α est prisma radix omnium aliartim accidentalium persectionum quae sibi quodammodo inseruiunt, Aecidensveto maria
35쪽
teriam, ut nullatenus ab ea pendeant, vel ausentur, quoad proprium esse euiusmodi est anima rationalis, Aliae vero vereliquae omnes formae tam substantiales, quam accidentales,
ita recipiuntur in subiecto , ut ab eodem passu sustententur. Quae primo modo se habent immateriales dicuntur,4 a solo
Deo per creationem pendent. Formae vero secundi generis sui materiales in a naturali agente e materiae potentia eduesitur.
Hoc autem educi nihil est aliud quam in suo fieri .esse ab eadem materia tanquam, subiecto sussistante pendere Per hoc enim creatio ab eductione differt , quod illa, non haec est
productio rei ex nullo praesupposito subiecto , eiusque terminus a nullo subiecto dependet sed accipit esse independentMab unione cum aliquo subiecto,ut videre est in Angelis, anima rationali, quae in priori naturae antecedenter ad unionem in corpore habet tot silua ego per creatione a Deo: Terminus autem eductionis,necesse,nec fieri moles nisi inexistenter alicui subiecto firmo, ac stabili, a quo proinde merito dicitur sustentari: Non vero per hoc dissident creatio, dc educti quod una non altera sit productio rei ex nihilo sui potius enuia in huiusmodi ratione conueniunt, quandoquidem, quidquid ve- de nouo producitur , ante non erat,in ita fit ex nihilo sui, sub ea ratione sub qua producitur:Quo fundamento facile in pugnantur illi Doctores , qui omnes formas, vel parteSearum ceu semina quaedam, latere crediderunt in sinu materiae , quo obsteuisante causa emiente veluti extrahantur ilia
b Id in euius constitutionem materia in forma suapte natura ultimate conspirant est substantiale compositum et Quod non est tertia entitas distincta a partibus simul sumptis, de vestis; cum aliud in suo conceptu non inuoluat praeter compositionem, & extrema intrinsec componentia: toto Tamen eum possint in hoc instanti esse partes, quin
sint substantialiter unitae, manisesbim est se ipsas essentialiis ter non iuri, sed uere stinantiali nera distin non re liter entitatiuὸ sed sicut modus a re distinguitur , qui
nulla ratio cogit ponere maiorem distinctionemri Immo cum volo sit ipse formalis nexus partium, quas actu neces sario nit , ac proinde ne detur processiis in infinitumia, seipsa essentialiter adnectatur extremis sine quibus necesse,
nec intelligi potest, imbibit omnino conceptum, de definibtionem modi.
36쪽
6 Adiniendas minis partes non exigitur duplacvnio, sed una sumia, quia unio ex suo conceptu est auorum visio , Munio intrinseca est duorum,nio intrinseca . Haec non recipitur in ambabus partibus,multoque minus in sola forma,
sed recipitur, in materia diter natur ad formam: Illa enim eum sit subiectum generationis, debet etiam in se recipere unionem , Quae est terminus eius intrinsecus Item cum vniatur per modum subiecti,& potentiae, uniri debet patiendo, recipiendo forma voeo cum vniatur per modum actus, non recipere , sed recipi debet
I sereniam arcini tum Hiceium est communia
physicae naturae conceptus, per quem naturalia ab arte factis, aIijsque natura non constantibus sormaliter distinguutur. Hane in rebus esse est adeo manifestum, ut id niti demonstrare merito dixerit Phil sophus esse plan ridiculum; euidentem. conmationem motus cum natura, ratione cuius unico veluti obtutu dignoscuntur: Eo ipso enim quo videmus platas germinare flores fi ctu', producere,animalia loco moueri, aliasque sensationes in se efficere illico etiam cognoscimus inesse rebus istis primcipium , NHicem talium operationum. ερ Ratio naturae conuenit tum principio activo, tum pastu
interni motus, ac proinde tam materiae, quam formae substatiali, immo &totum compositum completa natura dici potest, nulla enim ratio oppositum suadet, cum haec omnia sint in suo genere Primum internumprincipium motus accide
libus autem naturae definitio non quaarat, sunt enim potius assectiones natura qua fluunt, eum sint entis entia, quam natura , ad quam non est satis esse principium motus , nisi etiam sit primum, &fontale, quod cert accidentis esset tiae
et Ars siue rumatur Briualiter pro habitu, eognitione eri
sume in intelli artificis, siue obiecti u pro opere arteia'cto , qua artefactum est, cum semper sit, quid accidental , naturae Persectionem non ahquat, etsi multam ei addat,
37쪽
nust Meiri,in decus . Perae, Ic direct naturae opera efficere nopotest, sed ibi uiuindirecte δε per aliud dirigendo scilicet, exhibendo molimi voluntati,quonaturalia activa passivis apilicari debent: Neque mini ininianens intellectus notitia, ex
vim trabet transmutandi externam materiam,sed solumni Huendi appetitum ad applicandum , media facultate motrico, virtutes naturalium causarum ratione cum plura alia
adnutanda fiant, etiam verum aurum artis chymicie industria efficiposse eredimus Nam ait- Augeius naturaliter cognoscit quomodo admotis, naturalibus agentibus aurum fieri posset vi ita poterit hominibus eandem communicare notitiam.
causa in communi non inepa definitur priuetrium presti in eas esse in aliud hoc est per se tribuens alicui essentiam modo aliquo distinctam, adaequat scilicet, vel inadaequales Di
uiditur in quatuor causarum genera, nempe in causam mare εxialem, sermalem, edicientem, & finalem quarum duar priores rem dicuntur causae intrinsecae , posteriores vero extrinsecae Materia, formi, in sine conueniunt, quδι positi essentiam intrinseci componunt,' per hoc, ut ei esse , atque ita causant , differunt autem in eo quod diueses modo illudisonstituune, nam causa materialis , M su i ua, recipiendo friniam, dat esse composito: At in
si formalis a ando nateriam eidem omposito esse impertitur.
τα Est etiam materia sermae materialis causa , sed diuers ratisve ac come vita line enim causat intrinsece componendori titiebet esse mire in genere causae materialis, di subiectivae, per hoc quod semis ita fit in subiecto, ut non possit, nec produci, nec conseruari, nisi eidem innixa deaffixa constat enim agentium naturalium actiones ipsai; que formas producta, ita recipi in materia , ut sine haereceptione esse non possint. Hinc materia rei est compositi dici potest intrinseca per inadaequatam Mentitatem, seu constitutiuε, at respectu sernu est intrinseea solam per intimam unionem , adhaesiuε, eam enim per sui mutationem causat, hoc est , di actionem agentis, de ipsam sormae entitatem recipiendo. Quod si forma cum nuda entistare materiae contemnis, numinem eam propriam causalitatem exercet, non enim serma ante materiam pro vi priori naturae praesereonitur, nec potentia aduenit actui, sed econtra.
38쪽
ν Actus primitis, viatus eaticinia ram materiae erga forma. an veri istae erga composituri est ipsa materin , di serinaee se it a' temis lineos nere,vel sustentare suuniesiecta;
eatenus eni, causant, tum quatenus illud intrinsece eom-Ponunt atque adeo eatenuFP-ssunt causa res, quatenus poniunt componere: Haec autem potentia recipiendi formam, M.
coarpon rudi totum, est ipsa essentia materiae; et vis actuandinisteriam, 'totum constituendi est ipsaessentia semae. et Actus, ro secundus seu causalitas in compositum est Us
eius constitutio et compositis , seu nexus ille substantialis, v I accld.ntali. tua compositorum diuersitatem quo amba; partes , se toti communicant , per hunc enim earum virtus causetiua ad actum reducitur per eumdem actualiter componunt et dant esse conposito. At causalitiincauta subiecti uinm formam materialem monita est passio, ut unio excludi a b at nam etiam ubi actio, et passio transierit, laremanentemtione materia brinam causae vi sustentat nec potest inre ligi quod materia ea usi sustentandis, nisi quatenus recipieali Auid, hie enitu est proprius modus causandi causae materialis unde definitur ab Arist. id ex quo aliquid fit itaue insit. Sicut enim ipsa met aaeo eatenus a subieci depandet quatenus inea recipitur, etiam ipsa Brma, indu recutio seu unio materiae cimi serma estcausalitas. hiateria in a secvna uiri facto esse eausat formam. Non est autem dissicile intelligere quomodo unio possitetaeausalitas qua materiales brmae sustententur in subiecto. nanis me huius generis sui adeo debiles, imperfectae in essedo, ve non possin Muraliterexistere,quin subie Aui sunt ali meae innitantur: quia vero subiectum in se est firmum, ad shmhile,eo ipsis quod ei adnectitur forma qua nisi uis debilis, infirma,vi huius unionis quasi continetur ne abeat in nihilum, sicut senex vel aegrotus innixus baculo sustinetur ne cadat
γε req- est eo quod unio animae rationalis non sic inlitas
valet argumentum ad alias seram , nam unio anime ration lis est,nio formae persectae auae propterea per talem unionem non sustentatur , quia potest existere sine unione ad subiectu a At vero unio Brmae materialis est alligatio debilis, de imper-
Ἀλωα, quae seiunaa sublino existere non potest, mrma autem debilis imperfecta per alligatione ninsulsi
mim stabile sustentatur. 77 Sequitur ex his realiter loquendoeandem esse causalitateni materiae erga formam δε utriusque erga compositum , nam
39쪽
subiecta:n ut di istum est eatenus causat Armam, quatenus ea in se recipit, recipiendo sustentat, ditam Orma quam silabiectum non alia ratione compositum causani, nisi quatenus
illud intrinsececoni mine , sed per eandem vitionem, .e -- teria recipit formam, utraque se composito communicati
per eandem enim, εc materia formae Ic forma materiae unitura ergo unica ita re est causalitas cum sola distinctione rationis. Causa ediciens physica apposite describitur a philosopho.., M principmmy----de est ι alio, o quies. Potest etiam sic uniuersalius defini ingens quoq; non physicum con prelietis dendo nenape Deum creantem Angelos, animas ration tes inde pedenter a subiecto, Coossa sciens ea na qua se aliqua ess-ιia, per illam particulam unde an prima definitione,sicut α. per illam, a qua fit, in secunda propria ratio esticientis dit pransitur, hoc est quidam egressus, re emanatio ea tu, sedistincti a causa, ita ut agens, quatenus aspos, nec componat intrinsece essectum, nec illum in se recipiat, aut ali ouo uis inodo in iuutetur, sed immutet, determinando extrin' secum tibi tumad sormat receptionem.
et Ca oeundae re vera agunt ut agentia in suo Oidine pes cipua, nam liceruirtutem operandi a Deo recipiant, hae tamen virtus est eis perti primo dehita, propriique naturaee; mensurata . Dicere autem istum Deum, vel aliam intellige tiam formarumdatricem ad naturaliis eorporum praesentia operari, invii de inanimis aduersiri es omne principium ac naturales veritates inuestigandasa medio tollere. Verumtamen est causas creatas,cum essentialiter a Deo pendeanti esse, Pendere etiam in operari, unde absque immediato Dei concursu, eodem influxu eum ipsis immediatione virtutis, de
sirpoliti propris virtuti, ne eomnipotentia Mentitiari, - omnes earuminin indivisibilitur eo tense, nihil pe
8 Virtus eiusati ua, lactus sirimus naturalium agensium priamo quidem, ac praecipue est eorum torma substantialis naee enim estprima radia omnium operationum: a virtus proxima es instrumentalia, qua scillae immediate suorum emctuum Iroductionem attingunt, est accidens de genere qualitatis. am substantia non agit immediate sed medita aecidentibus auuibus, tanquam ab instrumentis quibus naturaliter utitur, ac hunc fin m a natura ereeptis, proxime, aminediate m.
his etiamsubstantialispromictionem attin nullum est i conuenie , quia ex una parte non est necem quod illa cauta
40쪽
quae non operatur suis virtus, d instrumentum alterius , cui sientialiter per se ipsam subordinatur, adcquet perseetionem Minus tui lac debet svium commenturari causae principali Ex alia vero parte nisi hoc dicamus in
viventium ortu metallorum , aliorumque plurium effectum long a suis causis plerumque etiam non existentibus productione fiteri oportebit Sena naturale etiam nor
existens , vel absens posse operari vel desecisi naturam in neonariis , non prouidendo , ac preparando suffrientes causas secundas pro naturalium efflauum generati
ti inctus autem secundus seu causalitas causae esticientis est actio, haec siquidem est exercitium virtutis activae, aquais denominatur actu agens Substantiae, ab agentibus nat salibus , atque etiam quamplurima accidentia non producuntur se ipsis, sed per alitonem modaliter distini hania ab entitate causae , subiecti , α effectus, vi cuius connectuntur eum hac potius causa , quam alia , cum de se sint indivirentes , ut constat, potuerunt enim saltem asilo Deo produci. Hic modus actionis non recipitur in agente, alioquin agens agendo mutaretur,' sic idem Ibrmaliter edet agere dc pati, QDeua utpote immutabilis, nihil de nouo incere posset in rebus, sed potius egreditur ab agente, de recipitur in pasi . nempe in s Necto illo , dependenter a quo asens agit, ex quo sit actionem, passionem realiter esse idem, sola rationOmnes diuersas habitudines secerni , eadem enim entitas
ut est ab agente est actio, ut reeipitur in pata, passio rivi,eupatur: Etam est actus agentis ut a ciuo egreditur, α emanat, inactus patientis, ut in quo recistiti:,4 iustem
x Ageneia naturaIta non temerε , casu agere , sed propter finem, vena ae intentum, uel in quem ab a thore nator; destinantur , euidenter constat timi ex commaticinnao, operandi uiasirmi quadam varietate , pro rerum, aruuique Partium diuersitate, nam pro diuersis formis reciyiendis , pro uariis operationibus exercendis, diuersimode etiam materia disponitur, ac praeparatur, dem. res anteriores animalis semper sint acuti, maxillares la moeul structura talis diuersa a cordis temperie in tum ex