장음표시 사용
91쪽
87trinseee differt ab eo, qui mouet versu aliam, quia est determinatus ad movendunt tali modo, d per talem linean ex se, ex nativa sis , non enim determinari potete directionis proiicienus; potitis enim non aliter de te minatur proiecium , ut pergat versas istum locum in non versus illum, quam a proiciente recipiendo talem virtutem deterininatam ad ita mouendum , sicut non aliter determin
tur subiectum ab aliqua causa ad existendunt in tali loco, nisi quatenus recipitru illa talem vescationem, tali spatio a
ar Quando mobile ab eo termino per eandem lineam recedit , ad quem per directum motum peruenerat , non est necesse in puncto reflexionis dari quietem iumenin aenea pila contra pauimentum , ei parietem . validε iacitur, senstipatet eam statim resilire, neque credibile est li- neum globulum sursum proiectum, si lapideae molae descenentiὰ vimina altitudine occurrat, illam detinere, ut interim ibi quiescere possit Neque ea eo quod inter motum diroctum, reflexum iaon detur quies, sequitur quod sint continui sed Num quod habeant veluti contiguitatem Aliqilan do tamen sorte mediat huiusmodi quies, cum nimirum vis sursum pellens,in grauitas, aut alia quaevis virtus deorsinnmouens omnibus pensatia sunt in aequilibrio; quamuis nec sit necessarium huiusmodi aequalitatem , plus quam uno instanti durare, potest enim impulsus statim re initti, nisi aliuu- de conseruetur, cita mobile non quiescet, quia quies cum sit priuatio motus, ea nitimisur qua motus, id liteivom,
non instanti mensuratur. at Quae dicta sunt de motu, ae virtutibus motiuis elementorum, proportionaliter applicari debent mistis, quae mouentur iuxta praedominium elementi excellentia. Caeterum qua-uis elementa per suam pugnam, α mutuam actionem muli ties simul conueniant ad mixti generationem, non est' tamen existimandum sermas substantiales elementorum,aliquo modo formaliter remanere in misto, vel enim manent integrae,
o persectae, tunc mixtum esset aggregatum quoddami
accidens ex multis rebus specie diuerus , vel retra die, di inigradu remisi &hoc est contra rationem substantialis formae, quae non suscipit magis , Eminus, secundam intensi Nemia, id enim est qualitatis proprium vel tandem remanent secun
Vim partempotentialem, non veris seeundam ultimam actu istatum; &hoe etiam est imponibile, tum quietactussubsta,
92쪽
8gitali debet esse physice simple indivisibilis, utpothule ocima ratio determinans materiam ad tale compositum, prsei
in radix omnium proprietatum, tum quia principia, neque fiunt ex alijs, neque ex alterutris tum demum, quia si illae partes potentiales formarum sunt omnino subordinatae , deessentialiter institutae Propter ultimam actualitatem substa tialem, tantiam propter finem, ad Quem materiam Praeparant,ac disponunt, hoccipi non susitantiales , sed accide
tales formae censeri debent. . aio Igitur mixtum, cum situ numenSper se essentialiter coisponi debet, sicut ex una materian ita ex una substantiali larma, intrinseca tamen diuersa a sermis elementaribus, quae sussiciei ter explet cap citatem materiae, ac determinat illam ad tale compositum , quod dicitur mixtum, in quo proinde
non formaliter, sed solam virtualiter elementa manent; haec autem virtualis compositio mixti ex elementis dupliciter i
telligi potest, prima dentaliter de dispositio, quatenus
scilicet in eo manent contemperatae quatuor primae qualit tes contrariae, quae sunt virtutes elementorsi. Secundo tib- stantialiter quatenus nimirum forma missi est, quaeda quinta forma subitantialis, conueniens casingulis elementis, cquodamodo inter illa , uti extrema, medians pes enim primeipiu,ri radix exigens cobinatione omnisi contrariar qualitatu in gradu salte atteperato, refracto,& ita quatenus exi- sit calorem dc siccitatem,et similis is ni quatenus humiditatem, &calore est similisaeri, o sic de alijs proportion
liter . . Mi Neque vero ad hoc ut mistum componi virtualiter dicatur ex elementis , necesie est, quod in eo remaneat materia, quae prius immediatEfuerit alicuius elemonii, vel quod immediatEproducatur,vel recipiat suas qualitates ab ipsis elementi si Denim gignitur mutum sine concursu vilius elementi per sola actionem immediatam alicuius alterius misit,ut in animalium
perfectorum generatione contingit. Elementa autem dicu
tur prima corpora, tum quia simplicia sunt, in hoc sensu, quM non exigunt temperiem contrariarum qualitatum, qua postulant mixta, tum quia ad hunc etiam finem a natura instituta sunt,ut ex iis mista gignantur, mediath, vel immedi , tum in genere causae materialis, tum effectivae i nam saltem initio mundi ex eorummateria progirata sunt reliaua corpora,
eisque mistiscontulerunt virtutes tuas, quibus uel Evnum mixtumab alio seneratur. Cum Diuitiae by Corale
93쪽
i, Cum mistio definitur miscibilium alteratorum,nio, noli fit sensus, ouod inmixto maneant 1Ormae elementares, Iro corruptae , led alteram, dcvnitae, nam licet ut fiat missiopr supponatur taph localis coniunctioelementorum qiue misit tim concida *tur in confundantur adsensiles, seseque mutuo alterent , in hac tamen locali coniunctione, alteratione non consistit formaliter mistio substantialis, sed solum praesuppositiuε, α causaliter formaliter enim consistit mistio in generatione quintae cuiustam formae substantialis, qliae sing iis elementis aequivaleat. Quare sensus allatae Aristotelicae definitioni. tum erit philosophicam mi etionem non esse qua cunque concisbrum corporum localem veIuti coniunctionem, sed talium miscibilium unionem,qui inuicem agant,mutuom Irias alterentur, ac refrangantur secundum suas qualitates, iue deinde huiusmodi alteratione completi, formae eorum substantiales formaliter in misto maneant inter se unitae, siue potentia, α virtute tantum i modo superitis explicato suo
ad hoe enim dubium se ostendit philosophus, unde definiens
elementa dixit , ea est in xto, aut a , aut virtute .iχ Sunt etiam elenaenia propter pugnam ,&Contrarietatent quam habent , vi cuius saepe vn una alteri omnino praeualet, mediatε, vel immediate adinvicem trans nutabilia, licet fac,
litis θmbola, quam dissymbolit, haec enim penitus dissidenti illa vero in una eiusdem specificet rationis amica qualitatec ueniunt, est autem facilius, ut recte philosophus, unum quam
multa transmutare ramo uniuerse loquendo dum unum ele-M. .
mentum agit in aliud, siue mistum illud sit, siue elementum, per se primo intendit illud sibi assimilare in in se conuere re, qui proinde finis si esset obtentu impossibilis, cessaret actio,in per consequens, neque mistio ex elementis unquam
Σαι istorum temperies non est tertia qualitas resultans exprimis secus enim ad omnem minimam mutationem caloris, vel frigoris ex. g. totum temperamentum destrui deberet,alio adueniente, sed est complexum exprimis qualitatibus, refractis tamen, α in gradibus a misto requisities; cum enim qualitates contrariadiabeant latitudinem gradualem intensivam bis possunt in gradu remissis perinisceri, de coniungi simul in eodem subiecto. Hoc temperamentum in niuersum duplex est, nam aliud est difforme, aliud uniformes Difforme est in quo vel una tantum, vel duplex qualitas oraedo nili
vir, alijs aequalitatem seruantibus, varium en ac multib
94쪽
ς pleri, proiit mistorum natura, coperationes exigunt , uno Se aequale quoad iustitiam dicitur, quia licet simpliciter ina quale, a tura tamen rebus distriouitur, quibus connat raliter debriae. Vniserme vero temperamentum illud est, innuo quatuor omnes qualitates sunt aeque intenta,qua de ea ia aequale ad Pondu appellari consueuit. Vtrumque est naturaliter possibile , neque enim ulla efficax ratio contrarium probat. diis isti inter liquores nullatenus apparet impossibilis, quidni enim pollini inuicem agere, de repati,in se perducere ad statum singulas indebitum , cum praesertim se nullo negotio scindant; ac in minima dividanes Potest etiam mistum in se conuertere aliquod elementum Mibecialiter asserimus optimi posse vinum, praesertim quando est vald generosum,&essicam, aliquam modicam aquam in se conuertere , t pa te , tum a sinuli in aceto, quod si ei modica aqua infundatur,post aliquod tempus acescit magis,4 in musto ab vius expressis quod tempore saltem quo ebullit, satis constare videtur , quod liquorem aliquem insusum in se conuertat; tum ratione , qua nulla repugnantia apparet, quominus mista ruaedam inanimata a natura acceperinincultatem produceni sibi similia, sicut acceperunt elementa, ae viventia, ergo non est cur negetur vinum,quod inter alia mista inanimata praestans est, ac valde generosum, hanc facultatem obtinere. 216 Neque vero inde sequatur ex uno cyatho vini impleri posscdolium per continuam transmutationem aquae in vinum , quia agens agendo repatitur Reperientiae etiam quae incon tiarium asseruntur de extractione aquae Evino praeterquam mod similis humor aqueus , seu partes erudiores vini, ex me racissimo quoque vino extrahi possunt solum probant non totam, nec quamcunque aquam transmutari, sed debere a tendi proportionem modicitatis aquae ad vini generositatem. Id pariter quod aliqui dicunt,vinum videlicet esse succum substantiae viventis intra corticem uuae vitali virtute elabor tum, sicut sanguis in iecores,nilui uincit non enim vinum
inpressiunestamissius illa eadem omnino substantia, quaecMtinebatur intra uuam, ille quipse fictus erae stinnitia vis
uens, vinum autem non vivit cur erg&substantia ista non vivens, nequeat producere aliam sibi similem Nee sequitur idem dicendum esse de sanguine, in quo non experimur eaminiuitatem, vigorem, quem percipimus in vinis generosin neque enim oportet quod omnessubstanti eandem vim habeant.
95쪽
beant. Tandem di si vimini in primis qualitatibus activis via
Moim aqua conueniat, id tamen actionem non impediet, quia non est necesse huiusmodi conuersionem fieri per qualitates primas, cum bene fieri possit per certam virtutem n ivitatem innominatam, Qua materiam aqueam vinum di mnat ad suae sermae inductionem. 1 Simile quid omnes asserere tenentur de plantis , dum per
vitales suas facultates in sui substantiam vertunt alimentum sed humorem illum, quo nutriuntur, cum quo tamen saepe
conueniunt in suis qualitatibus , sicut ergo planta nonagie in humorem, quo nu ritur,per qualitates primas eontrarias, sed per quandam alia m virtutem, qua producit in ea materia dispositiones incompossibiles cum serma illius humoris,
Meonnaturales λrmae plantae ita proportionaliter in casu nostro. Neque enim usque adeo pura elementa sumus,ve ad elementorum manifestas omnia reducamus qualitates, sed e semus in anno dc in alijs etiam mistis, praeter quatuor primas
qualitateviari alitas virtuales ad speciem naturalis potentiae attinentes, sensibus quidem occultas at non intellectui eas
ex notis effectibus cognoscenti, de insignibus operationibus passim occurrentibus, quas per solas eiententates qualitatestatuari non posse fatis claresdignoscit. lx Sequitur ex his modicissimam illam aquam, quae in Augustissimo Eucharistiae Sacramento ex praecepto Ecclestie vino insunditur, antequam consecretur , in vinum substantialiter conuerti Quamvis quos attinet ad punctum Theologicum huiusmodi conuersio non sit necessaria ad hoc, ut vertatur in sanguinem Christi, nam aqua mista vino, per hoc saltem moraliter in eum conuersa, etiamsi immediat ante verbaoconsecrationis propriam substantialem mam physic non, anti serit; adhuc ex vi consecrationis vertetur in sanguinem Christi quandoquidem est valde rationabiles, ae decens, Altissimum hoc de Eucliaristica transmutatione nosterium a
dubiis, cincertis quaestionibus philos hicis eue indeprodens, ae proindε uuhaqua in vinum physich, de substantiali ter verti possit, siu non , semper verum erit, totum illud, quod per modum potus sensibilis, ac vini communis, ,su
iis in calice ponitur ex praecepto Ecclesiae , ad imitationem Christi, eaque intentione, fine, ut consecretur, totum eo
secrati, ac proindε totum fidelibusadorandum meritori poni.
96쪽
litorii corporum alia sunt imperfecta veniX, vapor , exhalatio,in similes elementora spiritus, alia perfecta,ex quibus aliqua viuut, ut Plantae, bruti, homines, alia omni vita carent, ut lapides, α metalli. v. e vita carentlibenter sepelimus , nec de ijs specialiter agimus; faciliora enim sunt, quam ut scholasticam exigant
, concertationem Animata vero prouocant nos ad iucundissi
mum aequE, ac nobilissimum certamen, quo strictim peraciqvmuerta natiuali philo hiae coronis imponetui .
,3 Omnia corpora, quae vivunt formaliter constituuntur anima , quae definitur actus primus orporis natur. Organicia. d. c... potentia vitam babentis, seu forma informans constitutiva vi- με θν uentis, vel etiam, ut alijs placet,actus substantialis materiae secundae, assectae dispositionibus organicis, pereas proxi-- dispositae ad vitam. Porro in hoc maxime differaint vivetia a non viventibus , quod vivens apinm est se mouere, in se intrinsece Ferari tunc, cum est in statu suo connaturali
sibi debito ab initio sitae generationis ac proindEnon ab extrinseco generante, sed ipsum a se ips mouetur, quia oper
tuta acquirendam aliam persectionem, praeter illam , quae ex vi sui ortus sibi debetur,in primo suae generationis instan-: Non viventia E contra tunc solam in se ipsis aliquo modo operantur, cum sunt in statu violento, nam obtenta comnaturali dispositione, nullatenus se mouere possunt.13 Et hinc facilE explicatur tiim vita substantialis, seu anima,
quae dicitur actus primus, tum accidentalis, seu vitalis operatio, quae actus secundus appellatur: nam vita substantialis est prima radix,, principium earum operationamimmanentium, quibu perficitur operans,vltra persectionem sibi debitam ab initio tuae originis actus autem secundus vitalis,est illa ipsa operatio immanens, quae formaliter a tali principio procedit. Quoniam vero omnes huiusmodi immanentes operationes ad nam capita reducuntur , quae sunt Vegetare sentires, loco moueri,in intestigeri, ideo philosephus, ut mai rem quandam animae notitiam nobis ingereret, eter allata defi-Disilire by Corale
97쪽
definitionem animae in ordine ad corpus organicsi,4 viuem, quod primatio respicit , aliam tradit per suas motiones,i
quiens esse id quo vissimus hoc est vegetamur ) semimus, mou mor, o tutelligimus prim, Et sensus est omnes huiusmodi actus, ubicunque sint ab anima proficisci, utpoth prima radice operationum vitalium , quae ad dicta capita reuocantur. Corpus animo subiectum non organizatur per diuersas
sumas substantiales partiales , sed solum per varias diipes,tiones , accidentia , quorum unica radix est anima, quae ratione suae persectionis, qua eminet inter alias formas,in ob varias vitae functiones quas debet exercere, optime potest exi gere multa instrumenta, Morgana diuersis accidentibus asse.cta, quemadmodum per aduersarios est sufficiens radix, Ἐ-nis ob quem ponunt tot diuersas formas partiales in vivente. Immo uniuersaliter censemus numquodque physicum
compositum, hoc ipse quod est unum ens per se, non posse per plures substantiales sermas intrinsech constitui;v E nullam admittimus formam corporeitatis materiae coaevam , si-uε genericam , siue specificam, nullamque formam mistionis a propria misti cuiuslibet forma distinctam. 233 Anima incommunire diuiditur in tria genera, seu gradus animarum, nempEvegetatiuum, sensitiuum, di intellectivum; quae diuisio attenditur penes diuersam eleuationem materia in operando Nam si attendantur modi vivendi in ordine ad separabilitatem quatuor animatorum genera ab
eodun fulvi lio distinguntur, nimirum veytatiuum, sei sitiuum, loco motivum cogitatiuum . Isti graduscum in
uno eodemque vivente reperiuntur, ab una eaciemque anima
formaliter habentur; nam ex una parte nihil prohibet anima sensitiua,esse etia formaliter vegetativa, eodeq; modo vegetativa,&sensitiva'adii in rationali sormaliterineludi,quo mcut est necessariu,lta sufficit ad constitutati homine vegetatiuum, densitiuum sormaliter , ex alia vero parte salua fide Munitate viventis, non possunt plures animae simul in eoderivente admitti sinamuis probabile sit successiM esset
nemus ita ut id quod futurum est homo, prius vivat anima vegetati uitantlim,deindeshac pereunte, vita sensitiva, ωρο- stremorationali, Consueuit enim natu ab impersectioribus ad persectiora procedere. 23 Non est anima ex communi sua ratione indivisibilis cisttota in toto corpore,in tota in singulis eius partibus Nam licet anima rationalia talem sibi perfectionem vendicet uis pnim
98쪽
ensim spiritu has, ac incoimus tibilis. Me exrenditur ut e
tensionem emporis, nec eo diuub diuiditur onust tamenis reliquae animae, etiim brutorum perfectorum, cum materia- Iesint,in dependentes a subiecto, ad eius etiam extentione extendunturi eum omni. serma proportionari debeat subiecto cui inhaeret, de ex quoeducitur. Et reε si in nutritione bovis, .n anima quae inserint materiae portionem adimiseetam, ex illa educitur, non potest esse eadem cum praeexistente alioquin aduobus subiectis totalibus penderet & idem bis produceretur , immo idem se ipsum produceret, cum a se principalis essectiva nutritionis sitaniim uiuentis Nompotest autem dici ex adueniente materia dictam animam non educi ne illi inhaerere quia inde sequeretur aliquam r-mam,praeter rationalem,informare materia de cuius potentia non educeretur,quod est absurdum,Immo,s uod est absurdius, anima uis non sedum migraret de sibiecto in sibi erum, sed processu temporis a nulla serε suae materiae porti
ne penderet,cii tota sere ea molesin magnitudo, quam habet sit per nutritionem, augmentationem acquisita. 233 omnes partes eiusdem animae diuisibilis sunt planὶ inter se similes &homogeneae, alioquin continuari non possent,&sacere num neque obstat illa accidentalis diuertitas quae in partibus materiae informatis reperituri aliter obstaret etiasimplicitati humanae formae Neque iuuat recurrere ad diuersas partes unionis, quia fumi, non rnio est illa, qualest principium, radix exigitiua diuersarum dispositionum Attamen inter plures animas totales eiusdem alioquin speciei, potest admitti inaequalitas aliqua indiuidualis ratione cuius una dicatur altera indiuidualiter perfectior Credibile enim est animam Christi Domini esse hoe modo intrinse-
persectiorem anima Iudae Et preterea cum anima ex natura sua ordinetur ad corpus quod in uno est melius organietatum, de dispositum ad actus perfectiores, quam in altero,
t via. valdὸ rationabile est , ut bene discurrit Angelicus Doctor, ut Ii.ri secundiu persectionem ei commensiretur , correspondeat .a36 Anima non est in una tantsim corporis parte, ex qua Omnia membra regat ' sed infbrmat totum corpus continuum,
est enim actus corporis naturalis organici, desin singulis Partibus sint aliquae operationes vitales, quae sutnecto inanis mi inesse non possunt. Quare cor, cerebrum, Iecur, cum eliquis visceribus, ossa item, caro, nerui, o alia huiusmo- modi Disilia πιν orale
99쪽
modi vitalium operationum instrumenta ad organici corporis intrinsecam constitutionem attinentia, totius viventis anima inὶrmantur sarsui, autem iniit potius proximi viventis alimentum, quam pars illius rigor e loquendo; vised Ein Augustissimo Sacramento in consecratione corporis non per se ex vi Verborum , sed solum per concomitantiam a cluenit, nec continuetur cum alijs partibus, sed fluat, di refluat per venas,in quibus eontinetur, sicut liquor in vase, nequitandem ullam exhibeat operationem vitalem, sed per iuxta postionem tantum augeatur &hinc indesa aliis pallibus impellatur, animatus censeri non debet, idemque de alijs humoribus a sortiori dicendum. as Dentes vero rius in naturae sint cum ossibiis , malis integritatem attineant, quod sine illis censetur mancur, habeantque organa nutritionis, venas scilicet,& neruulos perdentis substantiam permeantes, sunt plan antiarati; t capilli , ungues, vellera, ac alia huiushiodi recrementa, quae invitantium ornatum, vel armamenta natura conuertit, vi-ἡ unt quidem, nam e radicibus attrahunt alimentum,propria habent figuram in crescunt versus omnem dimensionem rNihilominus cum aliarum Parti una conditionem non sequan
'ur, sed inagis crescant ni debilior est virtus viventis, ad euius intrinsicam constita iuuiem nullatenus pertinent, anima totius non informantur, sed peculiari vegetativa gaudent, ac veluti herbulae, Epingui corporis sol tu ter erum
as Potenti, vitales realiter a si untia animae distinguisetur, vitatis iis babiliter suadetur, tum ex paritate potentiarum non vitalium tum ex limitatione creat: substantiae, quae non minus inesse, quam in operari, compleri debet per accidentia Tum e proportione, quam inter actum, &s
tentilam oportet, neque enim si inantia potest essentiani et in per se primoad actum accidentalem ordinari ordinantur vitales potentiae adactus, a quibus immediatesspecificantur,in mediantibus actibus ab illorum obiectis. Eaedu sint organicae,materiali organo subiectiu intuerent, ovi sitia oculo si in ganicae psi animae insunt, quamuis totum
animal completum, ae, Hs iubsistens sitsibiectum Mn
a39 Potest quidem anima stile suis potentijs diuinitus existere, cum aliquas de facto multotiis amittar ipse tameni tentiae, ob intimam dependentiam, di coniunctionem, quani
100쪽
sis habent cum anima, implicat, quod ab ea separentur. Similiter actus , qui sunt essentialiter, intrinsech vitales, ut quae- ius cogniti in appetitio,necem io principio vitae coni-cto , nempe a vitali potentia immanenter procedunt, cum sint ipsummet exercitium vitae in actu secundo , adeo ut repugnet eos , Vel per se existere, vel in subiecto extraneo coli
io Mima vegetatiua tres praecipua potentias obtinet, nutri, suam, augmentativam,in generativam , quibus aliae inseruiunt, attractiva nimirum , retentiva, concoctiva in expulsiva, ut inductione patet in ijs, qui tali vita fruuntur. Nutritio est conuersio alimenti in substantiam aliti, seu agge-i ratio nouae partis animatae facta virtute animae ad partes deperditas reparandas. Fit toto vita tempore, destri omnibus viventis partibus, ut praeter eXperientia in ratio persuadet quia eum tota vita deperdantur partes humidi radicatis,
actione caloris illud evaporantis, debent etiam quandia an, ins vivit restaurari.
a i Augmentatio formaliter , ac preeis3 sumpta, est motus vitalis ad quantitatem, quam vivens sibi adiungit, Si semper comitatur nutritionem, Si vero sumatur X ta communenia,
ac vessarem modum, pro acquisitione substantia quantae, maioris ea , quae fuit deperdita, non durat tota vita Vbi
enim vivens per virtutem augmentativam certum magnitudinis terminiti acquisierit, non potest amplius excrescere, in hoc enim etiani di runt animata ab inanimatis, quod illa , non haec, certum,sicut paruitatis, ita di magnitudinis termis num sibi praefigunta a Quae libet partialis nutritio,&augmentatio, non est mutatio illitantati ea, sed Pro eo tempore quo dura fit successi-uE continue sequitur enim conditionen pretulae alterationis, qua nonnisi successive,in continuEalimenti materia praeparatur; eque enim determinatam magnitudinem prae requirit vivens in substatia , quam sibi deb t ad generare: quia iam per primam generationem quain es en tiaster supponit nutritio ussicientem magnitudinem habet. a 3 Quemadmodum natura tribuit viventibus facultatem nise
tritiuam, ut se conseruent ac augmentativam , ut conuenientem magnitudinem acquirant, quam initio sui ortus obtinere nequeunt Ita cum his non obstantibus omnia uiuentia corpora sint tum ab intrinseco , tum ab extrinseco corruptibilia, eisdem concesti potentiam productivam sibi similis, cuius