장음표시 사용
281쪽
DE MONTIBV s. a Ttis approbandis c ea est enim lex inter c teras illius montis mutuo accipiunt,soluunt plus, nein privi dici im fuit sex,& tertiam partem pro cem
Non posse deponentes in monte titulo depositi aliquid plus a monte accipere mitra sortem. Cap. VI.
x Depositum est iis fruorem deponentis. a Depositarius ex animi gratitudine tenetur aliquid tribuere deponenti. 3 Deponens apud gratum depositarium , a quo b nescium Peret non est riurarius. Debita ex animi gratitudine,&honestate morali in pactum deduci non possunt. DIFFICILE quoque erit huius rei iustitiam constituere, si quis velit depositi titulo huiusmodi pecunias monti dari. Ea est enim depositi natura, ut depositarius teneatur curam gere-
re depositi (est enim depositum in fauorem deponentis l. I .l.licet E. depositi & ad arbitrium illius, qui deponit restituere, id quod, cum sit praetio extimabile, a deponente magis accipere aliquid deberet, quam ultra sortem plus reddere. Quama quam depositarius eo quod pecuniam penes se depositam in negocio utitur, & lieite lucratur, cum lucrum hoc industriae siue fructus existat, poterit, quin & tenebitur ex debito, non tamen i
282쪽
1 8 D E MONTIBvs.stitiae, sed cuiu stam gratitudinis, moralisque honestatis aliquid deponenti tradere , & est opinio
Soti, de Ius . de Iur. lib. c. q. s. ar. i. in fi. c. subdens non esse usuram, si quis pecuniam apud graetum mercatorem deponat, quem sibi speret fore beneficum. Notanter autem dictum est ex debito non iustitiae, sed gratitudinis. Ea enim quae ex animi gratitudine proficisciitur in pactum d duci non possunt. Quapropter in hoc cauenda est opum. Io. maior. qui in A. d. I s. q. 2 s. tenuic posse in pactum deduci ea, quq ex naturali equiatate debentur. Ex hac enim doc rina multa sequerentur in conuenientiam, prout Soto late demonstrat ubi suma. Si igitur ex animi gratitudine tenetur depositarius aliquid deponenti tribuere,&hic pariter accipere iuste poterit. Sed tunc legittimum se offert iustitiae huius impedimentum , quoniam pecuniam in monte detanentes ex pacto scriptura firmato illa quinque ultra sortem recipiunt, ac per hoc ciuiliter mons obligatur, renon ex honestate, seu animi gratitudine; Unde usura statim consurgit depositi nomine palliata
Excusari pupillos, aliosiue, qui lege cogente
pecunias in monte doponunt i ultra forte quicquam amplim recipiunt. Cap. CIL
i Tupilli apud Florentiam coguntur pecunia uas
283쪽
et Coacte deponentes in monte possunt interesse recipere .s Per Uuram non transfertur dominium. Ex qua pecunis parte inuite deponentes in momte recipere possunt luteresse. 3 Deponentes inuiti tuto recipiunt interesse. 6 Publica potestas tenetur holuere interesse his
quos in monte deponere cogit. emo volens patitur damdum. 8 Deponentes Totussiarie in monte non possunt interesse accipere. Deponentes in monte volunt ciuilem obligationem recipiendi ultra sortem.
io Liberalitis donandi in monte difficile praesumi potest. PO s s v N T nihilominus excusari hi, qui invia te, & per legem sic cogentem pecunias saas
in monte deponunt, seu detinet,quemadmodum x Florentiae pupilli, quorum pecuniae publico ediacto in monte deponuntur. Huiusmodi enim incommodum sentiunt, propterea quod illis lucrua reuera cessat. Unde si mons commodum sentit, debet quoque de incommodum sentire . Et licet ambigant nonnulli, ex qua nam pecuniae Porti ne tale intereste recipere possint hi qui inuoluntarie suas pecunias in monte detinent, cum tale intereste extrahi non possit ex ea pecuniae parte, que pauperum usui deputata est, neque etiam ex usuris per talem pecuniam acquisitis, hoc enim esset ex alieno ere soluere, cum per usurariam
284쪽
DE MONTrnv s. pl auitatem minime transferatur dominium, ut est communis Theologorum opinio. Ego tamen dicerem quod in monte Florentino, & in aliis, si qui tunt Giusdem generis, in quo ultra sortem de polita maxime superabudat pecunia, & vltra pa- Tlter pecunias per usuras ex tortas, eo quod mons magnam partem pecuniarum depositarum exe cet,& illarum quoque per usuras acquisitarum, quarum lucrum, cum sit industrie licitum repu-
ratur, idcirco possunt sic nuite deponentes illud interelle ex hac lucri accessione tuta conscientia accipere. Sed dato quod in monte non sit hu-s luimodi pecunia per industriam acquisita, dico quod illi inviti, & coacti deponetes tuto possunt recipere undecunque proueniat interesse illud. Nam cum a publica potestate cogantur in monte pecunias exponere, ipsa publica potestas ex publico aerario tenetur soluere tale interesse, non. n.
propter hoc fit impotens ad soluendum. Si enim ex alieno ere soluat, sibi imputet quod alios coegerat. Isti nanque sum consulunt indemnitati, dc rei litatq operam dant, propterea ipsis nulla cura elle debet, ex qua pecuniae portione sibi interesse
loluatur. Atqui volentes sponte pecunias suas in monte deserunt, ut quinque pro centenario lucrentur excusseri certe non possunt, quoniam nulo ius volens damnum patitur,aut iniustum. Neque enim ex pecunia deposita recipere valent, neque ex Illa, quae pauperum commodo deputata est Cum sit aliena, neque etiam ex illa, quae ex iusto lucio acquiritur. Tum quia si illa tribuenda ecfeli
285쪽
D E M o,N T I B v s. a s isset, utique ex animi gratitudine danda esset, uti declaratum fuit,& tamen per scripturam sit ciuilis obligatio, tum quia portio illa forte non susE-cit his qui inuite deposuerunt, si autem ex animi gratitii line accipiunt, ex mario. publico accipere
possunt .mEx dictis igitur colligi potest modus quo iustificari potest: interesse hoc quinque pro
centum, ut scilicet ex animi gratitudine , S quadam morali honestate accipiatur ab his, qui deponunt, si mos protestatur se hoc pacto dare, ev pers viam donationis, dc non obligationis ciuilis. V rum quemadmodum obseruatum est huiusmodi sic deponentes ciuilem obligationem is monte per scripturam accipiunt . Unde animi gratit 1 o do,& moralis honestas locum non habet, de pr*terea talem liberalitatem, seu donationem dissi- cile quis in monte priuii mei, qui quidem fatebitur donare non animo donandi libenti, & spontaneo, sed potius, ut alios ad pecunias apti d lede, ponendas alliciat, quarum pecuniarum , vel indiget, vel si non indiget, sibi commodo sunt, Scocculta quadam intentione libenter retinet. Videant igitur qui ita praesumunt ne sibi ipsis blandiantur, existimantes gratuitum donum, quod revexa coactitium, aut semicoactitium est.
286쪽
An titulo negotiationis, qui in monte pecunias habent , aliquid lucrari pose sint. Cap. VIII.
a Societas capitale periculo amissionis semper eo ponit . et Socius potes alteri socio assecurare capitale, O certam lucri partem. 3 . securationis contractum di certificationis lucri simul racere,an temporibus diuersis non referto Tossunt etiam fieri tacite, di equivalenter. . I Intellectus c. Per vestr.rs, de don. inter νir, O
6 Cura pro nullo casu concedi possunt. siluitur ratio Soti contra asse curationem capiatalli .s T An transfertur dominium ex eo quod aliquis suscipit in se periculum rei.
rare rem depositam, S commodatam. Io Depositarius, di commodatarius non possunt in alios usus ueti re deposita,, commodata,etiam
quod illius periculum in se susceperint. II Dominium rei potes in aliquem transferri sub
I et Asons pietatis potest pro assecuratione capitalis, ct certi lucri aliquid accipere ab his,qui ibi tutulo societatis pecuuias detinerent. i
287쪽
RE L i Qv v M est igitur ut videamus, si titulo
negociationis,& societatis nomine huius interesse acceptio iusta censeri potest. Cui statim ex aduerso obiicitur, quod cum,ut dictum est, sic detinentes pecunias sitas saluas volunt repugnantissima est contractui societatis is hec coditio, in quo sane contractu capitale periculo, atque amissioni semper subiicitur, neque assecurari potest, 3 nisi per nouum cotractum hoc fiat. Et hic est modus, quo iudicio meo saluari potest iustitia huius in teresse, quod capiunt detinentes pecuniam in
Pro cuius diligenti explicatione sunt aliqua diligentissime adnotanda, ut postea ad difficultatis nodum extricandum deueniamus. Suppono igiatur unum, quod iam pridem a viris doctissimis, atque grauissimis pro vero, &constanti resolutum fuit,atque probatum, nempe in cotrachia so-a cietatis posse socium alteri socio assecurationem capitalis facere iusto accepto pretio,& rursus posse illi certificare certum lucrum pro incerto, reciapiendo pariter pro huiusmodi certificatione pr*tium iustum . Hoc expresse docuerunt Caiet. in libro I p. resp. II. prout habetur Tomo i. opusculorum,& Sylvester. Verbo Societas q. E.& anis te ipsos Io. maior d. i s. q. o. &post ipso N uar.in Tractatu de Usurimum. 32. & infra, pra ter alios. Nam si quis vis alius potest has facere assecurationes t m capitalis, quam certi lucri ,
quid prohibet, ut ipse idem socius facere queat si cessat fraus , dolus , & simulatio. In limiusmodi
288쪽
ius modi ergo contractatione tres m remedi in redi tractus, primus est societatis, secundus a Iecur tionis capitalis , tertius certificationis pretij ce ti . Nec refert sit contracitis huiusmodi fiant uno odemq; tempore,an diuersis temporibus,quanquam Caiet. velit quod diuersis temporibus, Scnon simul fieri debeant. Sed ut habet Nauar. hoc bene dicitur quantum ad foru externum,ad usurarias suspitiones tollendas, quae sane magis to luntur, si tempore fiunt diuerso .HAt in foro Dei, Z in conscientia, nihil refert uno, an diuersis fieri temporibus. Non refert quoque iuxta quiadem doctorem Nauar. li hi tres contractus formaliter, de expresse fiant, an tacite, Sc equivalenter, idem enim operantur si taciti, ac si expressi fuerint. ne sane doctrina fundamentum habet in o. Per vestras de Donat. inter vir. & uxorem, ubi Papa decreuit, quod si maritus deueniat ad inopiam deponatur dos apud idoneum mercatorem, ad hoc,ut ex lucro onera matrimonij substententur. Vbi expresse duo eliciuntur, Primum quod capiatale dotis saluum, & integrum esse debet, Alt rum quod tu Crum certum accipiendum erat,pros ter onera matrimonij, quae sane subsistere n queunt absque assecuratione, tum capitalis, tum certi lucri. Nec obstat quod habet Io. And. in d. c. Per vestras, quod illud fuit indultum in fau rem pupillorum, viduarum, & ecclesiarum,quoniam pro nullo casu concedi potest usura, nec ad redimendos captiuos c. Super eo.de Vsuris. Non
obstat pariter quod Sot. de Iust. & Iur.q. 6. lib. c.
289쪽
DE MONTI Bus. a Synegat qundem posse assecurare capitale, licet concedat polle certificare certum aliquid lucrum . Cuius ratio est, quia, si socius alteri pecuniam sua consert, habita ab eo illius assecuratione, hoc est in illum pecuniq dominium transferre,cum illius periculo maneat. Vnde ex ea potest pro libito disponere,ut emere cestum, dotare filiam,vel quiduis aliud, hoc autem perinde ellet,ac si mutuaret,
erit ergo mutuum cum usura,quod impium est.
si blac inquam ratio nihil cogit, Nam ut optimis rationibus ostendit Nauar. procedit ex falso fundamento, nempe, quod dominium rei in aliquem transferatur eo solo, quia ipse suscipit in se illius T rei periculum, hoc etenim falsum conuincitur, tum in commodato, tum in deposito, in quibus
profecto non transfertur dominiu rei comodatqin ipsum comodatarita, neq; rei deposite in derositarium L i l. licet si depositi, glo. in c. I .de et posito,& tamen potest fieri patim, ut si res commodata, aut deposita perit, periculo pereat ipsius commodatari j, aut depositarij, prout habetur 8 expresse a Gregorio IX. in c. I. de Commodato,& in et i . de de posito. Falsum est etiam quod habet Sot. quod quis pro libito disponere valeat ide omni re, quae suo periculo perit, aut comm s do stat. Tum quia commodatarius, & depositarius, etiam, quod periculum rerum in se suscipe- rent, non possimi in alios usus iuste uti re commodata, vel deposita,quam acceperunt, vel habuerunt contra voluntatem commodantis, vel
deponentis,Tum quia si propter culpam,aut mo
290쪽
1 DE M o N T I B v s. ram restituendi quis teneatur subire periculum
rei, non potest etiam in alium usum aliena re utiquam , Domino habuit contra voluntatem Domini, alioqui furti conueniri poterit, & dupli placuit Instit. de obl. quae ex del. nasse. & per alios rex adductos a Nauar. Falsum est quoque quod seper,& uniuersaliter possit is pro libito disponere de re,quae in illius dominium translata est. Po-i se test nanque in illius dominium transferri cum tali onere,dc conditione,ut utatur tali re,in certum
usum, finem, de modum. Vnde, licet dominium pecuniae in socium transferretur, hac tamen reseruatione transferretur,& onere,ut pecunia illa uti debeat in tali negociatione,& non aliter, nec alio modo. Ex quibus patet rationem Soti parum , aut nihil concludet e aduersus praedictum fund metum autoritate firmatum tot doctissimorum,
di etiam decreto summi pontificis, & sacri canonis roboratum . Si igitur praeiactum sundamentum stabile, de constans est , non riit dissicile ad
iustitiae normam reducere, ut qUi In monte praefato suas deponunt pecunias,quinque pro cent nario, plus minusque absque usurae vitio lucrentur . Pollet etenim mons huiusmodi pecunias, quas a multis accepit negociationi iust(, & liciti exponere, aut in cambiis realibus, quae si recte fiant, mercaturq commodo sunt, aut in instituet dis multis mercium generibus,quod di communi utilitati maxime prospiceret, adeo quod mons esset tanquam communis quidam plurimorum refociator, cum quibus societatem iniret iuxta