장음표시 사용
61쪽
Iha perpetuo manere, licet circa axem proprium Vertatur; eveniet quidem a conversione, ut paulatim arctius adnaedium orbem ansae applicentur , eruntamen semper geminas luna referent ejusdem cum dicto orbe altitudinis, minimeque in tam compressas formas abibunt. Nam quod hoc emcere posse declinationem Saturni orbitae ab ecliptica Vir Cl. censet ita enim milii respondit cum dissicultatem hanc ei movissem si diligentius rem expendat intelliget fieri non posse, cum Saturni orbita tantum 3 gradibus ab eclipticae plano recedat, ut inde ansarum figuris ulla nobis percipienda mutatio adVeniat. Caeterum nec Veram quidem esse hanc quartam phasim superius indicaVimus, sed cum haec, sive trisphaerica potius, minoribus telescopiis cernitur, nostris praegrandibus illam comparere quam adnotavimus anno I 6 3 - 16 3 7. cum adhuc mi-aius Hevelianae hypothesi conveniat, clarius demonstratillam scopum non attigisse. Neque sane Vel rotundae phasis phaenomena satis congruunt praestitutis ab Hevelio limitibus, ut patet non tantum ex praedictione ejus, eventu refutata, quae serebat rotundam phasin anni 163 6 continuatam iri usque in Mensem Septembrem anni 16, 7 cum tamen jam inde a i 3 Oct. I 6 6 ansas Saturnu recuperaVerit, neque postea amiserit, sed&ex Galilei observatis circa rotundam phasin anni 16 Ia Solstitio enim hujus anni, Saturnu gr. 18, 22'. obtinens, tricorpor adhuc Galileo apparuit, quum per tabulas Heveli debui siet rotundus observari, ac vicissim I Dec. cjusdem anni i6Ia, cum Versaretur in gr. II, 2 7 rotundus Galileo repertus est,quo loco Hevelius trisphaericum expcctasset. .
Alteram hypothesin, ingenio suo acutissimo dignam,
summus Geometra E. Robervallius nobis exposuit. Muciis i quidem Saturnum perinde ut cateros planctas rotundum
62쪽
statuit; egredi autem Zona ejus torrida, hoc est, quae rectiores solis radios excipit vapores quosdam non admodum spitas, qui proculi superficie ejus in sublime evolantes, undique illum ambiant, praeterquam polos versus, ubi fortassis intensum frigus eos a sole attrahi prohibeat. Hi si quando omne spatium complent a Saturno ad usque cxtremam ipsorum regionem, elliptica forma, inquit, eum
videri faciunt. Cum vero minus densi exoriuntur, interque eos ac Saturnum locus ingens medius relinquitur, Obtenuitatem solares radios non reflectunt, nisi inde ubi magis conserti iisdem opponuntur quod nostri respectu necesse est fieri in partibus a medio disco Saturni remotioribus. Ubi proinde ansarum formam ex ea reflexione produci oportet,illasque inter ac Saturnum spatia utrinque Obscura vel certe minus lucida intercedere. At quoties nullae prorsus hujusmodi exhalationes ascendunt,rotundus planeta spectabitur.
Equidem recte hoc consideravit vir sagacissimus esse
aliquid quod aequaliter undique Saturnum circumdaret. suadente scilicet periodo Lunae Saturniae dierum 16, etiam ipsum circa axem suum, ireViori tempore, conVersiones facere, ex quibus conVersionibus intra paucos dies diversas phases nasci oporteret, nisi undique codem modo materia quaedam circumposita esset. Nec dissiimili collectione usi fueramus dum nostrum Systemaestingeremus, ut postea dicetur. Verumtamen ex illa sua hypothcsi neque phasis nostra anni 163 3 16 7, satis commode cxponitur, neque certis Saturni Orbitae locis phases quaeque peculiares sunt, quod tamen ita se habere observationes omnes evincunt, rotundi Saturni inprimis. Haecnini in duobus oppositis Ecliptice locis accidere animadversae
sunt, contraque in us qui quadrante hinc distant,ansae quam
63쪽
maxime ex panisci cum tamen causa non appareat cur aliis quidem orbitae partibus nullos vapores Sol e Saturno, aliis maximam eorum copiam extracturus sit. Deinde vapores isti, nescio quam bene, at multum certe dissimiles nostris hisce qui terrani ambiunt ponuntur, tum quod immenso spatio, prae ut hi solent, a Saturno ascendant, tum quod versus polos paucissimi aut nulli sint, cum circa terrae polos plures contra atque altiores cxistant quam circa Zonam torridam. De elliptica autem forma Saturni diximus sqpra, eam revera nunquam talem cerni, ut proinde causam ejus adserre superfluum fuerit. Nunc vero tuam quoque Hodierna doctissime sententiam excutiamuS, quam novo nuncio meo de Saturni Luna promi Systemate excitatus, subito publicam fecisti phishum Meretur tuus ille in haec studia non vulgaris amor, ut meli σφης oris notae telescopi tibi suppeditentur, qui qualibuscunque etiam instructus, non cessas in coelum qua licet eniti, summumque illum planetarum, formarum Varietate Omnes frustrantem, certis legibus astringere aggressus es. At
ille te quoque ut opinor delusiit. Nam si posthac ea facie se tibi offerat, qua mihi anno 1633M 16y apparuit, vel ea quoque quae successit anno Ioes S, cognosces utique has non quadrare illi quod tibi finxisti corpori Sphaeroidinimirum cujusmodi aut ovum aut prunum est, sed magis etiam oblongo quam Hevelianum illud similem Saturnum imaginaris in quo binae utrinque sint maculae lucis expertes quales in tabula superiori phasis octava exhibet, ouae nobis interstitia illa inter ansas Saturni mediumque eius discum reserant. Inde conversiones hujus corporis circa axem, cadem periodo qua Mevelius, definis; rotundum tunc videri asseris, cum longior sphaeroidis axis ad
nos dirigitur, ideoque bis hoc accidere annorum o de-
64쪽
η CHRisTI AN HUGENII cursu. Verum enim cum prorsus rotundus ac orbe integro lucens appareat Saturnus, quoties brachiis suis nudatus est, expendendum tibi amplius relinquo, qua ratione lacunas quasdam expleas quas a maculis illis nigris superstituras recte ipse prς vidisti. Praeterea, phases illas te considerare velim quas haec tua hypothesiis non potest non producere, nec a quoquam tamen Observatae perhibentur. Quas ut facilius omnes coram inspicias, ovum aut aliud quod eam sormam habeat, istis maculis ornatum, tibi proponito, atque ita ut Saturnum converti Vis circumducito. videbis non pauca in tuo hoc Saturno phaenomen quae caelestis Saturnus nunquam exhibuit,atque alia rursus, quae inesse huic certo tibi assirmare audeo, non videbis, 'ipseque de Systemate tuo statues. Quod autem rei veritatem neque tu neque illi viri egregij, quorum antea opiniones recensui, assecuti sitis, minime nairandum est, aut vobis imputandum, utpote ad quos
falsa plurima pro veris phaenomenis delata times alia vero quae de Saturno citra visus fallaciam Observantur, non per- Venerint. Quae si nobiscum aspicere vobis conti ita eadem inde quae nos de nativa Planetae forma collecturos fuisse credibile est. Me vero praeter phases illas synceriores etiam Lunae Saturniae motus jam inde a principio anmaadversus, non parum hic adjuvit; siquidem ex huius circa Saturnum gyratione, prima mihi spes de constituenda hv-pothesii astulsit Ruscujusmodi sit deinceps explicarea:
νὴ hsi etam novum comperissem,haud dubie minori etiam tem-q ris spatio Saturnum in sese super axem suum revolvi r--ia duratu sum. Namque antea quoque, in eo cum Tellure hac nostra caeteris primaraio Planetis convenire, semper cre
65쪽
didi, quod singuli in se ipsis rotentur, atque ita tota eorum superficies lumine solis per vices gaudeat. Quin imo in
universum ita cum magnis Mundi corporibus comparatum esse, ut illa quibus alia minora circumseruntur, ipsa quoque in medio possita minori tempore circumeant. Ita enim Solem diebus a circiter in se redire maculae ejus declarant : circa Solem vero Planetarum singuli,inter quos
Tellus quoque reponenda est, prout quisque remotior est ita tardius cursum conficiunt. Rursus Tellus haec diurno spatio gyratur, quam Luna menstruo motu ambit. Jovis
autem Planetam quatuor minores, hoc est, totidem Lunae
circumstant, eadem hac lege, ut propiores quae sunt, celeriore cursu ferantur. Unde lupiter quidem breviori forsitan tempore quam a horarum converticensendus est,cum ci-tima et lunularum minus biduo impendat. sua omnia cum pridem cognovissem, Saturno quoque jam tum similem motum inesse judicabam. De celeritate autem periodi, comitis sui observatio me certiorem secit. Qui cum i6 diebus orbitam expleat, Saturnum in centro orbitae situm, multo frequentius circumagi arguit. Jam vero 'oc credibile videbatur,omnem, testem materiam, Saturnum inter comitemque ejus interjectam,eidem motui obnoxiam esse,
hoc pacto ut quo Saturno propinquior est,eo magis ad ipsius et celeritatem accedat. Unde illud sequebatur denique, etiam appendices sive brachia Saturni, vel medio globoso corpori conjuncta atque rixa, simul cum e volvi, vel,intervallo aliquo discreta, non multo tamen lentiorem periodum sortita esse.
Figura porro brachiorum,dum haec circa motum eorum mente agitabam ejusmodi apparebat,quali in superioribus Observationibus anni 163 expressa est. Nempe medium Saturni corpus omnino rotundum erat,bractu vero utrinq;
66쪽
66 CHRasTIANI HVGENII secundum eandem rectam lineam protendebantur, Velut si axe quodam medius planeta trajiceretur, quanquam tubo illo a a pedum quo tunc utebar,utraque Versus extremas cuspide paulo crassiora clarioraque videbantur, quam ubi mediae sphaerae cohaerebant, ut indicat figura omnium pri-m dum itaque quotidie eandem hanc speciem prae se
Urevisesbet Saturni eorumque quae illi cohaerent circuitus nisi ut globus Saturnia corpore alio aequaliter undique sis,. pQHςxςxWr, atque ita annulus quidam medium eum hi mi. mpirςx Hinc enim, quacunque celeritate circumvolveretur, eandem semper faciem nobis oblatum iri inimirum axis ad istius annuli planum erectus esset
et an quae de Saturno ferebantur, idem annulo impu-
'ersa per frequentes observationes, brachiorum Saturnia declipticam obliquitate. Cum enim lineam rectam se-
comperissem statui proinde planum annuli quem imagi-
,1.ἡ, - 'xpςtu Videlicet constantique aclinatione, quemad- .uehisis modum in tellure hac nostra plano aequatoris continσere
notum est. Hinc autem neces tollo sequeba 'u
diversis aspectibus nunc ellipsin satis latam, nunc candem Hrictioren nonnunquam deniqueri rectam lineam idem annulus nobis exhiberet. Quod autem ansae essin erentur, intellexi id inde sieri, quod non arcte Saturni globo annulus cohaereat, scd pari interstitio undique ab eo removeatur. Ninbus proinde sic ordinatis,ac praeterea adsumta ea
67쪽
ea quam dixi annuli inclinatione, omnes mirabiles Saturni facies icut mox demonstrabitur, eo reserri posse inveni. Et haec ea ipsa hypothesiis est quam anno 163 6 die a s Mar- iij permixtis literis una cum observatione Saturniae Lunae edidimuS. Erant enim Literae a aaaaaccccc deeeeeghi iiiii illiam mnnniann nnno oo p qu sit titu ui ui quae suis locis repositae hoc significant, Annulo cingitur, tenui, plano, nusquam cohaerente, ad eclipticam in-ctinato Latitudinem Vero spatij inter annulum globumque Saturni interjecti, aequare ipsius annuli latitudinem vel excedere etiam, figura Saturni ab aliis Observata , certiusque deinde quae mihi ipsi conspecta suit, edocuit maximamque item annuli diametrum eam circiter rationem habere ad diametrum Saturni quae est 'ad . Ut vera proinde forma sit ejusmodi qualem apposito schemate adumbravimus. Caeterum obiter hic iis respondendum censeo, quibus o Eism
tum alicui caelestium corporum figuram eiusmodi tribuam, T . .
cui similis in nullo hactenus eorum deprehensa est, cum .con' pro certo creditum fuerit, ac veluti natural
68쪽
CHRIsTIANI Hvo EN1, annulum hunc solidum ac permanentem talem enim a bitror Saturno ita circumponam, ut nullis compagibus retinaculisve ei cohaereat, ac nihilominus aequalem ab omni parte distantiam servet, unaque cum Saturno motu Velocissimo transferatur. Hos autem reputare illud oportet non ex mera inventione atque arbitrio meo hanc me fingere hypothesin, sicut Astronomi suos epicyclos, nusquam an caelo apparentes; sed oculorum sensu, quo nempe reliquarum rerum Omnium figuras dignoscimus, hunc quoque annuliam satis evidenter me percipere. Neque Vero causam esse cur corpus aliquod inter caelestia hac forma
1 otunda est, atque ejusmodi ut motum circa centrum aeque commode atque ipsa sphaerica suscipiat. Nam minus utique mirandum, hu)usmodi figuram tali corpori inbutam, quam anconcinnam quampiam minimeque tornatilem. Porro quum certo satis colligi pota videatur, ob similitudinein ac cognationem magnam quae Saturno cum Tellu-
cilicitur, annulum istum omnibus sui partibus aequali vi ad centrum nitentem, hoc ipso ita consistere, ut undiquaque pari intervallo a centro absit plane sic ii quidam eon templati sunt, quod si continuum fornicem per totum r- rarum ambitum exstrui possibile esset, is absque ullo stilatiamine semet ipsum siet sustentaturus. Ergo tale Quid in
Saturnormpsa effectum essene protinus abs i ieiedui:
sed suspiciant potius insinuam naturae potentiam maiesta
cem promens, Ilara etiam superesse admonet Verum ad P QPQstum Jam revertamur. νς; maa Diximus
69쪽
Diximus brachiorum lineam anno 163 eclipticae occurrere Visam angulo partium plus minus et o Qui sed cum ' prqcipue faciat ad phaenomen ex hypotlaesi nostra dedu- 3ua ιcenda, antequam ad illa accedamus, ita se habere ex obser Cum igitur a s Martij,anno 1633,Saturniis positi ad stellam fixam B ea fuerit constitutio quae hic adnotata est, ut constat ex superioribus observationibus; die autem sequentissicut in D B, tertioque item dieiicut in C
B, ita ut quotidie linea ansarum producta altius supra stellam B ascenderet , hinc perspicuum sit viam Planetae
AC equaquam congruere directioni ansarum, sed diversam serriangulo A GE, quem 2 o. gr. majorem inVenio. Eo autem tempCre nihil admodum mutabatur latitudo Saturni apparens, unde constat viam AC eclipticae parallelam fuisse, ac proinde eodem illo zo gr. angulo etiam ab ecliptica linean ansarum deflexisse. Rursus 9 Apr. destribus se uentibus continue diebus ad aliam fixam C talis annotatus sui Saturni positus qualis in L M,N, O cernitur. Ubi similiter apparet, lineam ansarum P, Saturni tramitem O secare angulo LOP, qui a plus minus graduum deprehenditur Eclipticam
Vcro vel ccljpticae parallelam lineam angulo ς',
70쪽
paulo etiam majore quam ΟΡ, quoniam decrescebat per eos dies Saturni latitudo, que borea erat. Denique cum post stationem Saturnus ad fixam eandem revertisset, factusque esset australior, die a Mai , eo possitu juxta hanc adstabat quo hic ad S designatus est. Die vero Maij postrema, eo qui ad T. Ita ut hic quoque linea V, quae secundum brachia ducitur, intersecet ST, quam quatriduo illo Saturnus permeaverat,angulo VS T. et gradus exiguo superante. Eclipticam vero vel eclipticae parallelam a paulo minore angulo LX , quoniam minuebatur adhuc continue Planetae latitudo, etsi directus jam incedebat.
Et his quidem intellectis, inclinatio brachiorum satu ni ad eclipticam, in dubium Vocari amplius nequit, etsi, rateor, non admodum accurate quanta sit hoc modo defi-