장음표시 사용
231쪽
toreAk reip. set, ilin quam sicarios, prus quam homicidm, plus quam parricidas VIR: siquidem ess .atroem1 patriae pareηtem, Me. Si parricide, cur honoris causa a te sunt O in hoc ordiae ct apud populum Rom. semper appellati Z cur iacῖ atq; haec acta per te. Non igitur homicidae. Sequitur ut liberatores tuo iudicio siηt i, quandoquidem teris
tium nihil poto ul'. Q ianito hic proponitur
initio de caesaris interfectoribus, utrum, iam Propositio proponitur Aximate con AO, cossis teor illos nisi, &c. quod aequi pollet disjuncto,asit vindices sunt lib/rtatis aut plusquam homiri rillustratur enim ea pars disjunctionis majori: R praecedit prosyllogismus, quo ostenditur disjunctionem hanc esse sine medio, M proinde necessariam. Assumptio sequitur, ηon. μηt homicidae ; idqi consimatur prosyllogismo a testimonio M laetis ipsius Memii ' Prostilogismus concinditur in secundo connexo, si parricidae, cur, Ke at haec acta per te ; ηθη igitur hoiscidae. Concluso deniq; sequitur, Et liberatores fueriηt; idq; repetito propcdicionis prosyllogismo confirmatur, quaedalaidsm tertiam me medieri ni
basi plures, judicandi concludendi', ars erit
eadem. Quamvis autem disjunctionis partes esse possint saepenumero plures quam duae, id quod in disparatis accidit, ipsius tamen propositionis duae tantummodo partes sunt 3 quarum una est quaestio, altera est argumentum. In hoc modo ubi quaestio sem'r concluditur, tertium argu-Κ 4 mentum
232쪽
mentum plura opposita comprehendit, quae omnia in assumptione tollenda sunt ut quaestio concludatur: nam oppositorum plura simul affr- mari nequeunt, negari plura simul queunt. Sic Cic. judicat Rabirium sim Joηsulibus ubeo ortulisse. Aat enim cum consulibus, aut tam seditiosis, aut lathisse: at nec cum sediti is falsi ,
nec latuisse ; fuisse ergo cum coUalibus. Pro Rabir. Atqui videmus ait hec in rerum natara tria uisse ut aut cam Satarnino esset, aut cum bonis, aut lateret. Latere autem, mortis erat instar lavi inrieum Saturηino esse, furoris ct sceleris; virtus ct honestas O pudor cum coss. esse cogebat. Propositio per se clara est. Anumptionis partes prinsyllogismis illustrantur, primo a simili, deinde ab adjunctis. Conclusio prosyllogismo ab emcbente illustratur. Notandum est in hoc modo non ita evigi specialem contradictionem, ut in reliquis; neq; enim ad consequentiae necessitatem pertinet in hoc modo, ut in reliquis, sed ad assumptionis solius veritatem. Si ergo assumptio generalem contradictionem serre potest, per consequentiam licebit uti: ad consequentiae enim rationem lan 'ficit, alterum quovis modo tolli, ut reliquum concludatur, eademq; conclusio erit, sive specialis sive generalis in assumptione contradictio fuerit in altero vero modo secus erit, ubi contradictio in ipsam conclusionem cadit.
233쪽
tibus omnibus affrmata assumit Ainnum ct reliquum tulit.
Secundus efficitur, quia minus generalis est primo, utpote proprietatibus quibusdam astrictus, quibus prior immunis erat. Proprietates autem hae sunt, I. partium omnium prΘpositionis ammatio, non totira modo proposilionis, id enim istogismis omnibus compositis cominune est; M ammari quidem propolisio vel omnibus negatis parti S potest. a. assumptio amr-tur, quoniam in propositione ammata suerat.: . in conclusione temper est negatio, eaq; speci lis contradictio: in primo quidem conclusi nonnunquam negatur ; sed hoc tum fit cum pars propositionis quae concluditur negata suit. EXAempli gratia: aut dies est, aut nox: dies s
tisne copulata negata, quo negata complex
io, vel, quod Graecis idem est, nestata coisputatio dicitur, ct d, junctisηu affirmata vim obtinet.
234쪽
nox est. De hac negata copulatione sic cic. intv. non O hoc, ct iogd : hoc aatem non igitar
Pertinet autem ad hunc secundum duntaxat modum negata copulatio , quod cum in hujus-1nodi propositione quaevis opeosita clisponi possimi, sX uno eorum negato, nisi in iis qui medio Carent, mn necessarici viterum amrmatur ia comcluditur, quod fit in primomodo, vi ex altero ammato alterum negatur, quae communis est. regula omnium oppositoruin, ia fit duntaxat in hoc secundo. ' 'Ad sophismata quod attinet horum modorum, Primi quidem nullum occurrit. Secundi quae sunt, ex definitione redarguuntur. Primum est, s aliqua pars propositi is negata erit: ut, leo aut animal es, agi non es homo ν at mn es homo ergo ηες animaι. secundum est, si assumptio fit negatae, ut in Gemplo supcriore. Tertium est, si spediviis contradicito non erit in conclusione: ut e , aut homo est animal, aut omηρ anima I sinutionale ed homo est animal , ergo ηAssum aflimal est irratiovalia.
235쪽
Epositis omnibus cum simplicis tum com
positi syllogitai speciebus, sequitur axiomaris ia syllogi communis affectio, Vel Poti anomalia, de qua antediximus, crypsis. Quae in omni cum, loquendi usu tum scribendi genere tam stequens est, idq: brevitatis plerumq3Causa, ut nemo fere sylloiranos integros sinoc psi aliqua vel loquatur vel scribat. Sed quouiam crypsis ejusq; tripleX modus hulogismorum omnes species afficiunt, ea re dicem di laeus de syllogismi crypsibus ante non erat, quam de stilogi fini speciebus eunctis dictum
ut ab exemplor rami ueli lieuit arbem reo ιinquere Pergo mihi. addatur propositio; quod ThmistocIi litati, sie/t se mihi. Ab inductione t. ixventio O dispositio in argumeηας υρrsantur ergo Logica tota. addatur assumptio, Logica tota es eprum inυιηtio O dispositio. Hoc etiam perpetvh observandum est, si conclusionis praeclicatum deest, deesse majorem . si subjectum , minorem i s utrumq;; syllosiimi compositi majorem vel potius majoris ante ea dentem, quae cum tota quaestione ut cum c sequente di sponitur g quod inriti ac plenum syllo. gismum son compositam, M acet Lm
236쪽
enthymematis erit antecedens majoriS e, totumqὁ enthymema convertetur in majorem propositio- nem syllogismi conneNi: ut, virtus reddit beatos vitiam euo mistros, In antecedinte hujus en thymematis nec antecedens nec consequeIn quaestionis apparet di totum igitur converte in axioma conneXum aut disjunctum, plenum syllogisemum compositum esse intelliges e, ut, si virtMτeddit boatos, vitiam reddit miseros at ilud; hoc igitur. non est nox' ergo est dies. Totum converte in axioma disjunctum, majorem sup-Dlebis, ia syllogismum plenum disjunctum conin
si gaid ad tr/s illas θyaeismi partes accesserit, pros rigimus dicitkr. Est enim ad partem aliquam syllogismi addita probatio.
Partium etiam ordo saepe confunditur. ,Qnod utrumq; accidit in dilemmate ia sori te. Dilemma est specialis quaedam crypsis non syllogismi, sed syllogismorum a duplici propositione dictum, quam lemma Stoici vocant, vulgo disjώηctivus biformis & θllogismus cornatus, quasi cornibus seriensi cujus vis in duobus aXiomatis .connexis citra syllogismi formam satis manifesta est: ut illud Martialis 3
haec, si risplicui, Derint solatia nobis, haec Dρrint nobis praemia, si placat. Et illud in evangelio : si lene locutus sum, cur .
me eaedis e, si male, tentare de malo. Et reciprocum illud insene Protaeorae magistri ad Euathlum discipulum, apud Gellium, l. s. c. Io. II : sicοηtra te lis eata erit, merces mihi ex sententia, Θ m
237쪽
illa debebitur, quia ego vicero; sin vero secundam te iudicatam erit, merces mihi ex pacto.debebitur, quia tu et tetris. Cui contra Euathlusi'O QObolle magister, utrovis modo vicero, iac. sujus,
modi est etiam illud apud Aristot. Rhet. 3. et nox agendum esse cum popalo quia, si iusta dixeris, hominibus rηvisus eras, si iniusta, Deo. Immo agendum esse cum populo: nam, si latusta dixera, hominibus gratus ense, si jaJa, Deo. Explicatur autem haec crypsis axiomate dic juncto; tot deinde syllogismis connexis ves eistiam categoricis, quot ctant disjuncti axiomatis membra : ut illud Biantis consilium de uxore non ducenda : aut formosam duces, aut deformem si formosam, commanem 3 si deformem, poenam rv sitrum autem bonum non s igitκr ducenda uxor. Vel categorice sice, communis non ς' duacenda 3 formosa erit communis ergo, &c. puella non s dGelda 8, deformis: erit, paηa y ergo, &c. Sed axioma illud disyunctum partes omnes disjunctas non enumerat: est enim media quae nec sormosa nec deformis est ia neutrius connexi consequens est vera ', fieri enim potest, ut nec formosa communis, nec deformis poena sit f
Sofites M syllogismus crypticus multarum pro positionum continua serie ita progredientium, ut praedicatum praecedentis propositionis perpetuo si subjectum sequentis, donec tandem coninsequens propositionis ultima coneludatur de antecedente primae r ut, homo es animai 3 animal
Graece autem sorites, acervatis Latiu a cicer edicitur ; quia minutatim addit, & quasi acervum efficit. Ad-
238쪽
Adhibetur sere veI ad summum genus de infima specie, vel ad causam primariam, licet remotam, enecto attribuendam 3 M illud quidem per gen ra subalterna, ut in exemplo superiore hoc per causas medias, ut in mempla sequente: qaos Deμε praenovit, tos prae siηavri , quos praedesinavit, flos vocavit 3 quos v cavit, eos iust cavit ;qaes Jos cavit, eos Horificavim, ergo, qaos pr
Utitur aurem sorites M subalternis generibusti subordinatis causis quasi tot mediis terminis ad probandum conclusionem tot nempe quot sunt termini inter subjectum primae propositionis N praedicatum conclusemis r quot autem termini
medii, tot sunt syllogismi. Est itaque progressio enth mematica pylIogismos
uno pauciores continens quam Pr positiones.
Syllogismus principalis habet pro majore pro . sitionem conclusioni Proximam pro minoris termino minore, subiectum conclusionis protermino majore, sub ectum propositionis majoris: eN. gr. qaos ia*ificavit, glorificavit , quas praenovit, torsicavit 3 quos ergo ρμxovit, elorificavit. Reliqui sunt minorum prosyllogismi, ae praecedens quiiq; probatio sequentis. i . Unde intelligitur soritae crypsis triplo, di de- . sectus , M redundantia, R inversio. Si igitur partium, sive speclas sive causae sint, non erit recta iubordinatio firmaq; conneAio, sorites
Probus non erit: ut, ex malis moribus exsanthona leges ; ex bonis legibus fulus reip. ex reip. salue boηa omnia 3 ergo ex moribus malis bona om.
Hic causae per se male subordinantur caulae per accidens. Fassit
239쪽
Fallit hic etiam: si nasium tempM esset, rox non utet; si nox ηοn esset, dies esset; si dies esset, aliquod tempus esset; ergo, si ηallum tempus uset,
aliqkod tempus esser. Nam si nullum tempus esset, certe nec dies esset: fallit ergo in propositione secundamiae non vere continuatur e, sed ponit effectum , lublata causa. Caetera sorites vitia habet cum aliis syllogismi speciebus com
240쪽
axiomatum homogenestram pro naturae suae claritate praepositorum, unde omnium inter se con-ψηientia iudicatur memoriάq; compreheηditur. Methodi permagnus est in omni vita usus, , magna proinde laus. Hanc Plato , in Philebo esse ait donam hominibus dioiηitus datum. Ari-poteles etiam ordinem in maximis bonis numeravit. Fabius, nec mihi, inquit, errare videntur, vi ipsam reram naturam flare OrLηι putaηt; qgo uso, peritura μῆt omnia. Est autem methodus dispositio variorum axiomatum homogeneorum, I. e. eorum quae ad
eandem rem pertinent, eandemq; ad finem reseruntur. Homogenea nisi fuerint, subordinatasbi invicem esse non poterunt, adeoq; ne ordinata quidem. Itaque Arithmeticum in Geometria, Geometricum in Arithmetica veluti heterogenium M alienum methodus eXcludit. Pronaturae autem suae claritate aAiomata quaeq; Prae ponenda sunt, prout argumenta priora, notiora, illustriora complectuntur. Prima autem Praecedant an Orta a primis parum refert, cum utrorumq; eadem affectio sit.
Atan ut spectatur in axiomate veritas aut DI Dras, in syllogismo consequentia in inconsequentia ;m i, methodo considerat4r, ut per se clarim pra-cedas obscurius seqgatar j omniηορ; ordo ct con-