장음표시 사용
221쪽
infiniti affirmatio: tum enim demum negatur iuassumptione argumentum , cum illius negatio prohositionis affirmationi opponitur. Exempli gratia: quia non es dives, contemnitur : Po hamidis non es dives , ergo Posthumus contemnitur. Assumptionem hic non negari probat astirmatio 'conclusionis : sed perinde est ac si hoc modo. argumentaretur: omnis homo qui non est dises contemnitur : Psbsimm cst homo qui non st divos ἰergo Posthumws contemnitur. Vel hoc modo: omnis nom dives contemηitar: Posthumus 'ε, κηκ. dives 3 ergo contemnitur. Sed haec ex iis etiam quae supra ad definitionem ipsam hujus speciei diximus, puto non esse obscura. Praeterea in quibusdam eXemplis, quorum proposito est reciproca, videtur interdum syllogismus iste habere assumptionem negatam 3 cum dicendum sit potius, partes propositionis inverti t quae si in ordinem revocentur, syllogismus erit in prima specie e Xplicati: ut Joan. 47 ndi ex Deo es, verba Dei asidit: vos ex Deo non estis ; ergo verba Dei non auditis. Propositio Invertenda est : qui verba Dei audit, is ex Deo est: vos ηοη estis ex Deo 3 ergo verba Dei
222쪽
tota quaenis est pars altera propositi uaffrmata σ composita ; argumentum est
pars reliqua. Negat Aristoteles ullam esse stilogismi speciem
Praeter tres figuras: M tamen test. tape utitur Composito, qui ad nullam eX tribus figuris re, ferri potest. Verum usus optimus magister, docet, lapius in communi hominum .sermone .c disputationibus, compositos adhiberi syllo. gismos, quam simplices: ut qui multas quami nes, multvrgumenta commode satis disponant, quae syllogismi smpli respuunt. Theophrastus etiam M Elidemta. Aristotelis discipuli, quin etiam Stoici, & post eos Cicero M Boethius, usum
Praeceptorem secuti, compositos non omiserunt. Sy ogisimus autem compositus dicitur non tam quod ex compositis aXiomatis, nam k smplex potest eX compositis nimirum relatis Conriare, sed a. composta dispositione quaestionis totius com fertio argumento in propositione 3 unde assumptio tota etiam assumitur ; ia conclusio non partim ex propositione partim eX assumptione,
223쪽
ptione , sed tota ex propositione deducitur :propositio enim cum sit composita, duas reliquas syllogismi partes quae axiomata staplicia
sunt) conjuinionis vinculo conjunctas comis plectitur: pars illa essicit assumptionem quae
argumentum continet, altera conclusionem.
Propositio autem debet esse ammata, quia negata si s et, composita esse desineret, ipsa enim compositio negatione dissolveretur. Propositionem autem negatam emcit, ut de axiomate composito fit pra dictum est, non partium sed conjunctionis negatio : ut, si non est animal, nones homo , haec propositio ex omnibus etiam Paristibus negatis ammata est: recte igitur inde assimitur atq; concluditur, at non est animal, ergo neque homo. Sin hoc modo dicerem, non sis animal, idcircg es homo , e hac negati propositione nihil omnino deduci aut concludi Posset. In syllogistris itaq; compositis eκ ipsa conjunctionis vi dyducuntur assumptio ia con- Euso. Ex duobus enim quae in propositione
ConjunEuntur, aut unum assumitur ut alterum Concludatur, aut unum tollitur ut alterum iob
Tosiere autem in syllogismo composito, nox es ηι- ea re, sed specialιm coηtradutiorem ponere. Specialis autem contradictio, ut in axiomate simplici jam diximus, particularis est aut propria. Tollere igitur propostionis partem aliquam in assumptione aut conclusone, est ejus contradictionem particularem aut propria Ponesta Partieulari autqm generaliter contrais
Hici , generali paret Iariter, ibidem eii mclocemur. Exemplis rem planam suo quamq; Ioco faciemus. Sequitur
224쪽
Sequitur nunc compositi syllogismi distrib tio : cujus genera eX propositionum composistione oriuntur: propositiones a Uomata composta semper sunt: ex quatuor autem aXiomatum Composit0rum generibus copulatum si affirma. tum sit, non habet locum in composito syllogismo e, si negatum, ae quipollet interdum disjuncto: discretum syllogisimi expers in quia diversa ex quibus constat, nec plane consentiunt,ia tamen ita leviter dissentiunt, ut uno posito Vel remoto, non tamen sequatur alterum poni vel removeri; aut vim habet conneXi.
Syllogismis itan compositus est eoηηexin asi duiunctuου. Syllogismus eonnexus est IIllogismucompositus propositionis conηe . Vel, in ius propositio est axioma connexum.
Chm autem axiomati connexo amne sit rei tum temporis, ut ibidem ostendimus, etiam syllogismi connexi proposito poterit relata esse temporis nam quantitatis, qualitatis, loci propositiones helatae in simphcibus syllogismis locum habent ; quia in iis propositionibus quaestionis duntaxat consequens cum argumento disponitur. Relatum deniq; consequentis, de quo supra cap.ε. syllogismis idoneus non est.
ut amit antecedem O consequens concis Ava
225쪽
quo modo Cicero judicat ia concIudit l. a. de divinatione: si irii sunt, divinatio es : sunt aut m dii divinatio est igitur. . . Aliud ex 3. Osc. Atq; si etiam hoc natura praescribit, xt homo homini, quicuηq; sit, ob eam ipsam cansam, quod is bomo sit, consultum velit,
nece De s secandum eandem naturam; omηisim Atr-litatem ρ e communem. nuod si ita est, una coη- . tiuemax omlles O eadem lwe naturae. Idq; insim si ita s, certe violare alt8rum lege naturae prohibe- mur. Verum autem primum , verum igitur O ex
Propositio hujus syllogismi est sorites de quo infra b trium gradium, si hoc natura praescribit,
Frequenter hye non assumitur idem sed
maju3. Ut I catil. Si te parentes odissent, discederes nunc patria tε odit quae communis est omniam nostram pareηs multo magis ergo discedes. Sed majus iliud facile contineri in propositione poterit hoc modo e, si propter odium parentum discederes, multo magis propter odium patriae. At illud ergo hoc multo magis. Simili ratione concluditur etiem majus vel minus: ut Cic. pro nuint. Etsi vadimonium deseruisset, ηοη dρbuisses tamen ad extrema iura deis Rendere : at non deseruit 3 multo minus ergo debuisti, vel multo magis non debuisti.
Conelaisndi modus, ut supradiximus, hie idem est quandopropositis est relata temporis.
226쪽
Sed tamen relata temporis ut x reliqua axiomata composita, id quod supra monuimus, ad 6llogisinum smplicem pertinebunt quoties non tota quaestio in propontione disponitur: quod quidem semper fit, ctim de certo se definito tempore quaestio est: ut si quaeratur.an hoc tempore sit aestas, hujusmodi erit syllogitaus: tκmuel est in cauro, aestas se at hoc tempore sol rs is cancro . ergo hoc tempori esWt'. . .
227쪽
quens, ut tollat antecedens. Haec enim vis conneXi axiomatis est, si consequens non si, nec esse antecedens. Sic cipera 4 defin. docent nos, inquit, Dial fici, &c. Si illud, hoc e ηοa aatem hoc 3 QDA' ne ilud qabdem.
tittgr unqaam, aliquando etiam vinabitar: ηαη-qllam autem opinabitur nulli teritur rei agentierar. - mequens,contradictione speciali in assumptione tollitur, aliquaη , nunquam
clusio etiam antecedenti specialiter contradicit sulli rei, nulli rei. Eodem syllogiiso Ovid. a. de Dist. stultitiam suam judicat: Si sapirem dactas odi m iure sorores, ηκffixa cultori perniciosa suo. At nunc ' tanta mea comes sinsania morbo Isaxa memor r ero rursws ad icta pedem. Propositio est, si saperem, Musas edissem e cujus prosyllogisinus est ab adjuncta pernicie. ΑΩ sumptio, at non odi ; quae a simili exprimitur, at nunc saxa memor, De. Ergo non sapio: cujus conclusionio sententia in parenthesi est , totan a meε,
228쪽
meo, iac. Atq; in hoc exemplo est contradictio propria.
Hae duae ollogismi species sunt omniam usitatissimae. Non enim ea solum argumenta quae in simplicibus se disjunctis syllogismis disponi non postant, in conne&is facile disponuntur, sed etiam ex iis
quae possiunt aliis sormis concludi, multa in his speciebus facilius S promptius concluduntur: immo nullum omnino argumentum , quod in wllogismo usum habet, has conneXi specieS respuit. Praeter hos duos connexi syllogismi modos nonnulli duos alios adjiciunt di, quorum prior
tollit antecedens ut tollat consequens, posterior assumit consequens ut concludat antecedens. In quos modos etsi communis sorte sermo, boni etiam authoroe nonnunquam incidunt, tamenctim in syllogismo non veritas partium sed necessitas consequentiae spectetur, tenendum est, vitiosos esse eos modos qui eX veris verum juAta& falsum possunt, concludere. Prior ergo hic
modus qui tollit antecedens est prioris legitimi modi paralogismus, amnis negatae assumptioni in secunda specie explicati: ut, si homo est lρο, ρηtit: non est leo ergo non sentit. Et hoc: si Dio est equus, s animulat non s equκs ergθηon es animal. Si orator est, bimo est: non serator 3 ergo ηec homo. Hoc si sic resolvas in secundam speciem explicati, omnis orator eg hο-mo, fallacia patebit. Immo sine ista reductione Per se etiam patet: tollit enim antecedens, quod minus est, ut tollat consequens, quod majus es: a minore autem ad majus nulla est hujusinodi
229쪽
Nodus posterior, qui a imit consequens ut concludati antecedens, est captio posterioris legitimi modi, astanis paralogismo eX omnibus amrmatis in prima specie eXplicati: ut, si homos leo, stetit: at sentit l, ergo est leo. Utrumque hunc paralogismum Arsoteles appellat sallaciam consequentis 3 quae toties fit quoties proposirio non est reciproca. Sed est et m aliud. sopitisma,secundi modi, cum assumptio non tollit contradictione speciali ε, id est; quando consequenti vel generali generaliter, vel particulari particulariter contradicit. Generalis contradictionis eXemplum est, si omne animal est irrationale, omnis etram homo res irratioηalis r at nullus homo es irrationalis rnusium ergo animal e' irrationale. Particularis
hoc: si homo est rationalis, aliquod animal est rationale e sed aliquod allimal non es rationale , er
230쪽
compositus propositionu disjuncta.
Modi duo μηt. Sic etiam Cic. in Top. O Stoici apud Laertium.
ut, aint dies est, an nox : at dies ηοη esti erga astae est. Vel, nox non est e, dies ergo e t. ciceronis pro Cluentio judicium tale est : sed eum esset haec illi proposita conditio, ut aut Ioepieq; accusaret, aut acerbe iηdigne moreretur accusare quoquo modo posset, quam asso modo mori maluit. Disjunctio clarior sic erit: alit aco sandum asit moriendum: non morisv um 3 accusandum igitur. In hoc exemplo, ut est apud Cic. est partium inversio, totusque Syllogismus in axiomate relato consequentiae involvi tur.Propositio non est absolute vera, sed eX conditione. Assumptio ia conclusio per comparationem minoris ponuntur i ita,ut conclusio pr cedat. Sic idem a Philip ratiocinatur: nunquamηρ in radios tibi statuendum esse, utrum illi qui istam rem eustruat, homicidae sint an vindices libertatis ZAttende, iac. Nego quicquam esse medium. Constitor illos nisi liberatores popali Rom. coUerva' tore 3