Dissertationum ludicrarum et amoenitatum scriptores varii

271쪽

LAUDIBUS ANSERI S

Vum omne studium sapientiae duabus b his com prolienda tur, ODaoscendi, judicandi, cognitio non paucis brutis judicium paucis hominum contigit. Qilo circa plurimo atque maxima res in abdii de saepe e diu latuerunt. Omitto quae recentibus eruta saeculis ex ipso medio

naturae gremio prae oculis nostris erant, neque cernebantur. In iis erat . quod sci-Ies, e te nescire profitereris. Scilicet magna quaedam res est , modus ipse , quo metiamur ea, quae intellectioni nostrae opponuntur Quare quod ab antiquis Omnibus omissum est, in praesentia est mihi declarandum cujusmodi operam illi posuere in rebus non necessariis ostentandi pratia mihi hodierna die instituendum est, ii, quoad fieri possit, par ponatur sed merito. Nam quantum illi eloquentia me antei vere, tantum materia

272쪽

r IVLI CAEs AP Sc A L. ipsa suerunt in seriores quantumque accessionis ab ingeniis ad causam tactum est in illic, tantum apparatus ostentetur

ab re ipsa mihi. Dicendum enim mihi est de naturae consilia quae ipsa expedivit in orbis hujus supplemento, quod ad rerum

numerum, magnitudinem, plenitudinem

tantum fuit, quantum ipsa esseri voluit, velle potuit. Nam qui VsCAM ante

nos laudarunt, rem' aidem naturae placitam proposuerunt, verum exiguam sane in oentes autem inueni sui laudes explicarunt. Ego vero ante cogitationes

vestras ponam ea, quae per se magna eo in periculo versantur me oratione mea deteriora fiant. Nam quum hominum genus per se vel magnum vel princeps sistrerum omnium mortalium, ita secundum se habuit ab opis cessummo creatum genus avium , ut secum haberct quiddam, sine quo minus commode ageret semper, saepe etiam cui Lares patrios, vitam, dignitatem deberet ipsam. Hoc est quod me valde afficit, quum naturam contem

plo hanc, ne par sit prope dixi huma

nae , re ipsa etiam loci uentiam superet. Etenim si constitutionem concretionemque ipsius corporis latius consideremus, fuere plailosophi, qui terrem a haec nostrati e terra potissimum constare crede-- V, eae . aqua pisces, ex aere volucreS.

273쪽

Neque enim fieri posse , imaturae principia rebus ipsis , quarum principia sunt, non respondeant. Quod si ita cit, avium genus pace non tam vestra, quam etiam mea dixerim etiam nobis nobilius sit. Sin hoc est ambitiosius ac veritati suspectum habeatur , quod reliquum est , neque ab ullo expugnari potest , cives faltem, se aves purissimi elementi. Neque enim omnibus in locis aerem ab aethere disti iam Plato. Et est aether, in quo DI Isunt, ut sint aves indigenae aeris , incolae aetheris, accola deorum, non solum magnum munus , sed ciarum in illis tanium a principe rerum datum. Nam si montanas herbas ta Arabe svi Graeci potiores sunt arbitrati idcirco, quia coelo sunt propiore sci cujusmodi naturam 1 sin rebus existimemus, quae suis principiis coelo propinqua ac cognata, DEORVM immortalium e coelorum simu consilia deducere ad nos consueverea Aves dico

ipsas , sine quibus imperium generis hu

mani, quod maximum ac sanctissimum penes RO MANO suit, vel nillil egit, vel

etiam sui si nihil. Non ineptiam apud

Vos Scio vos non onorare, quae in AV-GVRVΜ libris lini scripta essent ad

scientiam, quae observata ad alutem quae neglecta ad interitum. Sed haec omnia omittimus halio majora vocant me. Nam quanto

274쪽

2 8 Ivo CA EsAE. CAI. quanto excelli genus hoc caetero generi animantium , tantum est quo superet e nus divinum animal illud , cui pop. RO. salutem , Camillus gloriam , imperium Rom. pop. am debeat neque idio imVerum ortum originemque novam, sed verari, quae plus quam inchoata sit. Quid enim loqueremur nunc nos, si tunc Romanae eloquentia semina perdita suis ent Ii qua in me sunt inde prosecta, siqua in vobis gloria, eam universam sanctissimae ac sapientiissimae alit acceptam referre sebetis. Age vero , quum vos video attentioni propiores, deposito fastidio ignobilitatis, ut vanitas cedat veritati, ab ipso nomine mihi est incipiendum quod ea caetera superat excellentia, quo beatius est dare quam accipere ipsa

res vobis nomen dedit secum natum, non acceptum a vobis aut inconsulto , aut etiam temere lutit aeraque sunt hamatura allatum ad cogitationes vestaas, quo rem intelligeretis ex notavera, non a vobia ficta Nam quo cantu vigiles , tanquam turba excitavit, quo dejecit hostes , quoi Μ PERLI domicilium , patriae auspicia, summam rerum servavit , eo cantu offert nulla ambitione sese cognoscendum. Nam est AN SER. Riliqua desiderant: r. IOAN

275쪽

IOANNIS PASSERATI I

Vm approbationis, suo quodam quasi genio, Plauti fa- bula consequuta sunt, auditore S, ut nu lana acclamatione adorsa vel pastoritia fistula , mracs cretibili plausu populus scin per exceperit

neque verba lactucis magistratibus plus silenti praecones in soro quam attentio ni S, earum solo nomines, histriones in theatro a multitudine impetrarint. Id autem sive Plauti fato, sive, quod probabitriis est, lepore atque urbanitate contig Ut mihi persuadet, tam elegantium a-bularum ut actori sic interpreti, minime de colligenda benevolentia esse laborandum. Vereor tamen, ne quis insulse ficetus hoc meum irrideat consiliun quod ab Amphitruone gravi Tragicomoedia, profectus ad Asinariam ea contende-1im vetusque verbum in me contorquens , a diis ac regibus , tanquam ab equis ad asinos me, ansiisse a cilletur. si amobrem ossici ratione admoneor, ut per 'agatum vulgi sermonem quo asio tantopere ab iciuntur ac conteruntur,

falsuna

276쪽

a o Io AN PASSERANI salsum esse demonstrem cum opinione tot taculis inveterata , cominus argu mentis congrediarci et si dissicile est errorem , qui tam alteraclices egerit tropa

garit, statim evelleres sed quo difficilius, a quum est ut hoc me benignius attentius que audiatis. Quaeramus igitur cur auctor ius proverbii, Qui uis tandem fuit, sane obscurus Dignobilis, vilissimos esse alinos somniarit, nec ulla ex parte cum equis Comparandos. An propter tarditatem At

in India , Syri ad Euphratem , perni

reperiuntur, quemadmodum Elianus men ophon memoria prodiderunt.

An propter virium imbecillate me At equis ipsis judicibus , asini caussam suam obtinebunt; qui si loqui pol sint, ut Achillis equi apud Homerum , laudem istam asinis

ultro concedant, ac sponte sateantur, nisi asininum semen equarum semini mixtum csset mulos , omnium animalium, quae cumque collo dorsorve domantur talidissimos, non esse nascituros. Vnde cum alia multa , tum haec sequerentur incommoda, quod medici aegrotos visentes, ubi properato est opus, suis, non alienis pedibus ambulare cogerentur innumerabiles futuri essent senatores pedarii cluna que currus, quem mulae juncta trahunt, ra)Senti mortalium damno , frugumque

calami -

277쪽

ENColatu dii AsrNI. sita lamitate , consisteret. An quod equi strenuam in bello navant operam, alim ad committendum praetrum rem gerent in , parum idonei existimantur Rufile hoc dici patior, equos ad hominum perniciem plurimum, ali nos nihil conseire nili ad alutem ad pacis artes recolendas atque retruendas Huc accedit quod equos

plerosque omnes refractarios, succussat Ore S umbram metuentes , mordace S, sternaces, calcitrones, videmus tubus a vita is nemo nescit abesse asinos longussime. Idcirco magna mater,ssive illa Cybese, sive Ceres, me quo alio gaudet nomine Giinis, non equis , se ac sua mysteria committit. Insidentem asino Silenum praetere in ad te

venio

Neptune.

Tu consualibus, esto tibi die asinos non minus quam equos floribus coronari voluisti, licet in equos inclinatione voluntatis magis propendeas. Nec immerito hic asino habitus honos, qui tot tantisque laboribus in varios humana vita usus exerceriir. X ea enim segete quam stercoravit, aravit, iteravit , tertiavit, ac liravit, collectam essem convehit in horreum;

post trituram in pistrinum desert , ibi mo

278쪽

1ς IOAN. AsSERATIIIam versat, inde domum reser farinam: &, ut ait Virgilius:

Salpe te tardi colias agitator aselli,

Vilibus aut onerat pomisci lapidemque revertens Incusum, aut atra massam preis urbe reportat.

Quas m miserrimi quadrupedis aerumnas non absque magna justaque commiseratione , tuenti, venit mihi Ptolemaei re- is in mentem, cui cum Heraclides Lycius librum obtulisset quem inscripserat

πον ἐγκωMιον , primam Rex urbanillimus literam delevit, ut ostenderet πιννου ἐγκω - μιον re vera ονου esse ἐγκωμιον, eamque virtutem , qua tolerandis rebus adversis gloriamur, a linum sibi posse jure suo vindicare. Quid ego de temperantia dicam

Postquam immanissimos labores exant lavit,& quibus ne Hercules quidem par fuerit , vix submultam nocitem ab opere dimisitis sub dio relictum, carduis tribu Iis, paliuris vescitur tam arido horridoque pastu contentus, ne ad singularem patientiam non adjungatur frugalitas in philosophorum scholis, qui eam profitentur, inaudita. Ex qua frugalitate fructus capit uberrimos quando tardius deficit quam ullum aliud armentum morbis rarissime tentatur quibus Cidue confiictantur nostri Philoxeni, Apitii, Gallonii, cnsmodique gurgite atque ventres, qui, ut Pli-

279쪽

FN COMI v Mosi NI. 26 in i liniam sues, animam pro fala videntur acceptile, ne tantisper dum sunt, vita putrescant. Nisi forte ficus ab asinis quon uam appetit m illae ganearumque loco ponantur quod tamen spectaculum pro-

simile ex admiratione nimia risum

immodicum, ex immodico risu repentinum urietatum Philemon Comico semirotuline ijus porro virtutis quae jus suum cuique tribuat, caeterarum Regina a plentum suffragiis constituitur, I asino praecipue vis splendor lucescit qui fabulo semper abstinet alieno,prodest omniabu S, O cet neminici insignis adeo culmdeorum, ut religione nuimnum , imulachrorum quae gestat sanctitate, consecratus sit ob eximaam quoque,& valde spectatam in dominos iidem , vagatur sine custode, non cohibetur er altuli vincillis non coercetur cum necesse sit equum asservare, haud more studio quam suo tivum aliquod mancipium quo manan Octes diesque fugam saaeditatur , in qua impotenter exultantem sum lem furenti inde cribit EnnmS.

Et rum reui quus qui de prasepibus ac ius Vinc fui magni animis abrumpit. alte In eris campis r carnia laque prata ne, sive iubam quassat mulatam S iritu amma calida amas agit albas. Sum -

280쪽

ὶς IO AN PASSERATII Summis vero laudibus tollenda est asinarum in sectus suos caritas,ad quos per medios ignes penetrant, ut eripiant periculo, nec ullum ardorem flamma pietas materna pertimescit Tantum abest ut mulierum scelus,importunosque mores imitentur, quae partus suos interdum proliciunt: ne facinus horribilius eloquar culus solam cogitationem mens mea reformIdat. Sentio non defuturos qui doctrinae omnis expertes asinos esse contendant, cinnos velitentur arreptis ex livio maledica is , quae a pueris aviculisque vulgo actantur, , - ad Lyram, sinus ad tibiam id genus quisquiliis, atque -

cptiis. Horum me certe miseret, qui non animadvertunt se in apertum stultitiae crimen incurrere, cujus alios insimulant dum adversus asinorum prudentiam stolidae

plebeculae levissimis sermonibus testimoniis utuntur. Verum istuc , quicqxi id est quod objicitur , diluamus. Asinus ut sunt, neque lyra modulis afficitur neque tibiae cantu mulcetur. Si ita sane.

Lyra delectatus est scilicet i Themistocles; sortissimus ille Iovis filius, qui Linum p stantissimum ejus artis magistrum, quo erudiebatur ii diro inter cit, haut eo minus rerum gestarum glo

ria noluit quod lyrae molles infractosque