Dissertationum ludicrarum et amoenitatum scriptores varii

251쪽

ipit, ut qui voluerit omnium ess ci maximus& elicissimus , is primo minimus abjectissimus fiat. M.t h. 8. trid es nidii fictas literis magis quam summisso commendatur I Volvite divinos libros, nullam in eis pene dixerim paginam venietis, in qua non humilitas abjectio majorem in modum comprobetur. Atque illi demum soli elices ac beati sutura Praedicantur , qui se Lutum esse cognovelint. Sed quam hujus rei causam aliam asserre quisquam potest, praeter singulatem qua H dam Dei erga Lutum benevolentiam Age

vero, qui unquam ex omnium seculorum memoria Deo gratior fuit quam Hebraeus

Iubi Iob. 1. V . atqui hunc divinis historiis legimus, non tantum m luto, sed etiam in sterquilinio sedere solitum. Qui lἶquod ipse Dei filius a vate fractissimo Psit. Q. ita loquens inducitur Fcro vermis, non homori opprobrium hominum δε abiectio plebis. Quid enim aliud est, plebis ab)ectio, quam lutum DClamat

igitur Dei finis , cum hoc nostrum terrenum atque mortale corpus assumpsisset, se lutum esse factum quin etiam submis sionis gratia , se filium homini. hoc est. luti nepotem requenter appellabat. Sed jam fatis, ut opinor, a nobis decim tum est, nihil in toto mundi complexu Lut esse

252쪽

α M. ANT MAIOR AGI Ierse praestantius, nihil excellentius cuivtanta auctoritas est , ut sine eo nihil quicquam in terris fiat, quod omnia genere

formati sumus quod denique majores in modum a Deo diligatur. Restat, ut etiam de ejusdem utilitate verba saciamus Quae quamvis ex iis, quae dicta sunt, maxima cognosci possit tamen, ut clarius et liam eluceat, Me illa dubitare nemo possit, ad ea, quae supersunt, aggrediar. Vovero paulisper etiam dum huic oratior

meae coronidem imponam , non tantunaures, sed etiam mentes atque animos vestros accommodate. Non enim mehercli

ita nunc agam , quasi uni alicui aut alterre tantum utilitatem afferre Lutum dicam , quod in caeteris rebus exornandi praecipuum esse judicatur. Nihil in a Oratione vulgare, nihil demissum ex peste iis omnia summa omnia praestantissima Nihil in omni rerum natura dico esse, nihil toto coelo contineri, neque parvum, neque magnum, modo sit animatum, cui lrei Lutum non utilissimum esse videatur iCum enim in rebus, quae ex intima atque lnaturali motione vitam hal 'iat,animarum tria genera dicantur inveniri quarum una, vitam tantum nutrientem, sine sensu, cor

253쪽

litat tertia o annium persectissima atque ptima, solis hominibus intelligendi, coptandi, ciminiscendi virtutem assert his

inanibus viventium generibus plurimam itilitatem alteri e Lutum a vita: commo itatem ostendemus. Sed ne fortastis ali-lua cadat in nomen ambaginta S, quonia tri' testis cognominibus Lutum est decora uino ea mihi declaranda es; censeo , quoi clim omnes eius utilitates perspici pos-nt. At lue illis dirimo sciendum, omnem nobis putrefactionem atque OriuptlO-em Lutum appellari, sive ea sit man 1 a ante detractio consecti consumptique ibi, si e iit humoris uerrae permistio, ve quocundu alio modo res aliqua pu- id a facta sit hanc etiam communi vocauto fimum atque limum nuncupare conrevimus ab agricolis vero Irtamen dicair, ob id credo , quoniam , ut paulo post stendemus,laetari agros faciat. Quod au-m an corpore gignitur animalium , id

ommuniter stercus vocatur, unde sterco- iri dicuntur agri, cum eo Luti genere re- tuatur. Sed generatim Lutum omne, coe

.lin etiam dicitur quae sane Graeca est appella-

254쪽

2.38 M. ANT MAIORAGII appellatio ; quam ii Latine velis interpre- rari commune significat: nihil enim luto communius, quod , ut dicere institueram, rebus omnibus animatis maximam afferre solet utilitatem. Primum enim, Quirites,

quis vestrum est, quin intelligat, ut se

tes, atque omnia sata majorem in modum exhilarari Nam tellus ipsa rerum Omnium parens, nisi Luti filii sui praesidio

sustentetur, vires integras iis rebus, quae nascuntur ex ea ,subministrare nullo modo potest undefactum est hominum solertia, ut agri, quo saecundiores essent, Luto vestirentur quae res ab agricolis stercoratio nuncupatur. Cujus tantam utilitatem esse sentiunt omnes, ut quamvis primum auctorem ignorant , tamen eum propter hanc solam inventionem in Deorum numero collocandum esse censeant. Scribit enim Macrobius, a Romanis Saturnum suisse Stercutium vocitatum, eo nomine pro Deo cultum, quod primus stercore foecunditatem agris comparavit. Sed Augustinus in libris de Civitate Dei, Pici patrem Stercon fuisse scribit, quo peritissimo agricola sit inventum, ut fimo animalium agris cundi serent atque ab ejus nomine stercus dictum. At vero Plinius' inquit Italia regi suo Stercutio , Fauni filior

Natur hict. lib. . . .

255쪽

talitatem dedit. Sunt qui dicant Augiam regem in Graecia stercorationem primum e X cogitavisse quam Hercules in Italia deinde divulgarit, unde nata fabula sit , Au

giae stabulum ab Hercule tiasse repurga

tum. Illud certe constat , stercorationis auctorem ab antiquis indigitatum, S Stercurium nuncupatiun suis se , merito quid enim in tota agri cultura stercoratione utilius t De qua doctus Hesiodus, ut

apud Ciceronem ' ait Cato , ne verbum quia em fecit, cum de cultura agri scribe ret unde vehementer a doctis atque intelligentibus viris improbatur. Nam Homerus , qui multis, ut mihi videtur ante seculis sit , Laertem lenientem desiderium , quod capiebat e rili , colentem agrum N eum stercorantem facit. Hac de causa vir ille sapientissimus Cato , cum de re rustica scriberct, prata eptum Optimum his quidem verbis reliquit Sterquilinium magnum stude ut habeas, stercus sedulo conserva. Videtisne quanta cura stercoris gravissimo viro Catoni fuerit Quis enim nescit, quanto laetiores veniant in agris rercoratis segetes Quanto messem f- erant uberiorem Hoc nimirum illud si, quod agricolae cum agnovissent, Luto

256쪽

et o M. ANT MAIORAGII cognomen indiderunt, , quod Luciffimas fruges faciat, laetamen vocitarunt. Itaque magnam ejus rationem habere solent,

magno studio atque diligentia colligunt, quo suo quisque agros , quam fieri potest

Optime, velliant. Quinetiam lutum undique venantur,in in vatis quod ego hisce oculis vidi' accurat illune collectum, domum portare non dubitant eumque maxime strenuum atque industrium existimant , qui plurimum ex eo diligentissune collegerit. Neque satis habent illud colligere,quod sponte natum invenerint sed artem etiam , diligentem curam adhibent, ut, quam plurimum fieri potest, augeatur. Quare non sine causa praeter caeteros omnes mortales, agricolae sanctitatis justitia laudem adepti sunt ut etiam in operibus suis ingenio misimi viri Poeta: finxerint, apud agricolas longissimo tem pore Deos habitasse, cum propter hominum scelera de civitatibus expulsi suissent. Qua quidem sictio nihil aliud significare videtur, quam longe sapientiores agricolas eis quam cives nam quotidie sere

Iutum ex civitatibus in agro exportatur.

Quod si verum est id , quod proverbio dicitur, Deum esse illum , qui mortales adjuvat nemini dubium esse potest, quin Lutum maximum numen sit, quod pulsum

257쪽

LvTI EN COMI v M. 2 Ilum e civitatibus apud agricolas habitet.

Quid autem utilitatis iugibus Lutum

afferat, id in agris pli Verno tempore, cum prope, ut spicas incipiant emittere videre licet. Ibi tum bene stercorat onagros aspicias hilares luxu iare, segetes Που eis magii tudine praecellentes, viriditatCconspicuas culmo cratis ore, calamo longiore , spica prominentiore , quae jam eo tempore non dubiam spem uberrimi fiuctus afferat. Conser huic alium a Luto non adultum campum , vides primo quasi tristitiam soli culmorum raritatem ac tenuitatem, segetes humiles quodam pallore stiri fas, ante tempus arescentes, picis minimis, aut nullis Illic vides eximiam ubi Citre laetitiam, hic autem sc alidam tristitiam : illic estis abundantis lima spem

maximam, hic Omni annonae desperatio nem Ecc id intelligit lS,Qm rites, In CtὶCrum usum atque utilitatem cedat haec frugum abundantia ecquid agnoscitis, Guar: latitarrhac parte ut potetitia Z Non adeo vos tardo aut hebeti puto esse gemo quin haec facillime cognoscatis. Desinite

Luto vestros agros obducere, tum demum ficilius statuetis, qua diuti praesentia OL- ducat quid absentia detrimenti serat. Iam ver non frumentis tantum, sed etiam

arboribus Lutum maxime prodest. Qtiis L cnim

258쪽

2 2 M. ANT MAIORACII enim est qui nesciat, vites, ut relicua genera praetermittam cluant magis stercorantur , tanto copiosiorem afferre vinde-iniam ' Nam uti succus ille pinguis&xividus , quem hebetes Mimperiti homi-nc vilissimum sordidi Titiatam esse judicant , ita suavisi natam vini saporem convertitur. Quod ne fortasse meum esse commentum putetis,summus Philosophus rerum naturalium diligentissimus indagator Empedocles hoc artarmat,ut Aristoteles in a Topicis auctor est , cujus haec verba notavimus δειν - εω- ηπις, υλ ε. Vinum igitur nihil aliud Empedocles jebat esse , quam Quae putrefactionem in vitibus Quid autem aliud est Quae putrefastio unam Luti succus Ergo quod

tanta cum jucunditate bibimus Quod tantam nobis laetitiam affert, tantam Oluptatem , Quod tam suave est , tam dulce, tam jucundum, quod ut ait Horatius b) curas abigit quod cum spe divite nanat, luti succus est. Quid autem attinet hoc

loco vini laudes commemorare, cum pall-

259쪽

Viniferae dulces luerunt .meiam . ae.

Denique vir sal tu simus Cato vino tantopere desectabatur, ut ebrius ceperium ro ieret. Sed neminem prorsus esse arbitror , quin intelligat, rem utilis Anam

Optimam est vinum quate si quis uinci eum Liberum amat quem qua non VC-hementer amat is etiam Lutum ejus a rentem , ut plurimum amet, necesse est. Iam vero quantum hortis oleribus, viretis Lutuna utile sit , ne commemorandum

quidem esse censeo, cum ignotum nemini sit, eum demum hortum feracem fieri solere, ea Olera tenera, lampla perpetuo Vlceri maximam in eis viretis amoenitatem

semper esse,quae luto suerint opimae saturat . Quis nescit, olitores ad iuri studiosos est , ut civitates etiam cum gerri; sportulis peragrantes, illud accuratae:-

me colligant, atque etiam preti Osreque C Uilinae comparent suis non magnopere Ianetur atoue exhilaretur, cum in uis horti vultum aspexerit quem luto dili re

260쪽

2 4 M. ANT MAIORAGII ingentes brassicae solido caule brachia late fundunt , illic virentes amplo capite pori subarbescunt hic longe diffusae betae luxuriant, illic ciborum requies lactuca crispatur: hic gravis cucurbita ventrem in

longum porrigit , illuc asparagi sub luto

tenerrimi caput amplinimum exerunt.

Sed nar ego stultus, qui singula prosequi

velim, cum omnem hunc sermonem possim uno verbo concludere Quicquid enim in hortis nascitur, id luto miritice delectatur, alitur, augetur Sequitur, ut animantibus etiam cujusque generis utilissimum esse Lutum ostendam. Atque illa ratio potissimum animum meum inducit, ut conjuctim de hominibus atque bellu is agendum esse arbitrer, quod neutrum genus video sine luto posse diem unum vivere. Hic mihi, Poetarum more , linguas

centum, Oraque centum , Terream vocem in mentem venit exoptare : tantam enim rem, tam egregiam nullus verborum splendor , nulla sententiarum gravitis, nulla vis eloquenti aulla denique animi contentio digne possit explicare Miltic idem certe voluntas non deest ut caetera in dicendo digna re, digna voluntate suppetant, elaborandum est. Erehim haec, quam dactutus sum liti utilitas ejusmodi est, ut quamvis verissima lit, tamen prope