장음표시 사용
61쪽
uti et qui in toto animalis est corpore mediocriter temperatas, non πων. - admodumfacile una cum laborantepartisula calefit.S vera, e-- ό -'-,vel p i per totum animadu corpus' stursanguis biliosor est, illico totus incalescit.Multo aure magis cubi ambo cocurrunt,
ut oe qui in phlegmone habetur sanguis admodum calidus sit, oe qui in toto e l
ammante biliosus. Porro calestprimm qui in arteriis e , quod scilicet is naz
ealesi. sphlegmone Ofella particula vi cera,cui plurimus't languis,propinqua fuerit, etiam celerius cum hoc qui E in uniuerso animalisanguis calefit. Vnoque Dembo,quicquid facile alterutor ut calidum natura est,id a quouis quod calefacit,
primum ex ULNon secus,quicquid facile alteram est, vel natura si idum, is, iis, ta iii. q*qd faciterim m feratur. Promptus istur ad aeter L e
i dii si lior stiritus,propterea quod ex tenuissimis conste artibus. bissima vero nctura, se
laua bilis Fredissima autem, pituita est. Resiquorum humorum sauris post flauam bilem calidus est, nigra autem post pituita ilia Quinctialoacile a l
terata aua bilis,a quouis quod in eam agat. Dra vero,aegre. In summa qui quid tenuium Hipartium, oro te alteratum quodvero crassata est partu , ldifficulter alterascit.
Hactenus inaequalis intemperiei modum qui unicam latum particulam assicit s Galenus exposuit. Nunc de ea acturus intemperie quae totum corpus occupa principio haec ipsa quo pacto a particula quae phlegmone obsessa est, in totum ani- , manus propagetur corpus,hoc loco monstrat Galenus. Nam si calor sanguinis in particula quae phlegmone afflicta est, nequaquam acris, sed mitis, A qui in uniue est animalis corpore mediocriter temperatus est, non tacite. una cum laborante particula calefit Manet itaque tum inteperies in affilicta parte,nec in uniuersum traf- fertur corpus.Si vero sanguis in particula phlegmone obsessa, vel vehementer seruet, velis qui per totum spargitur animalis corpus, biliosius est ico incalescit, adeblin- tempories illa inaequalis in uniuersum propagatur corpus,sebrisque excitatur.Id quod magis accidi ubi ambo concurrun hoc est,si is qui in phlegmone cotinetur sanguis lti . , . . is admoda calidus sit,ac maximῆ serueat,& qui in uniuerso est animaliscorpore bili a is sus sit. Primum autem,quum intemperies a particula phlegmone affecta in tota traia. dior, fertur corpus,calefit, feruoremque admittit languis qui in arteriis est,qudd is natura calidior,utpote a levo cordis ventriculo ortus, limagis spirituosus sit, quemadmodum lib.ε .de placitis Hippocratis & Platonis copiositis Galenus ostendit. Post languinem arteriarum,H qui in venis est calefit Quod si vα o phlegmone obsessa particula visceri quod plurimo praeditu sit sanguine,verbi gratia iecori,aut cordi,vicina fuerit,iu multito etiam celerius cum hac particula uniuersi corporis sanguis calefit.Quid multa quies=tatus si sy quid prompte alteratur,lt natura calida est, id a calida inteperie, it quouis alio quod calefit Idem de eo quod refrigerat statuendum .Hinc omnibus perspicuum est,spiritum esse ad alterandum a calore promptissimum, quod scilicet maxime tenuiu sit partium.Omnis siquide substantia tenuis iliba.dedi Eseb.ca. i. Galenus etiam testatu facilius quam crassa alteratur.Post spiritu, quod media horum sit
62쪽
Quaecunq; igitur in corpore nostro crassarum sunt partium, ea promptῆ alterari nequeunt Carterum calidissima natura est flauabilis,MEgidissima pituita Proinde haeca frigido aduentitio, illa vero a calido facilὰ acprimum alteratur. Verum quod hoc Concillatioduo loco Galenus ait flauam bilem esse calidissimam idetur pugnare cum eo quod idem tradit lib. I.de temperametis cap.vltimo,ubi scribit calidissimum in corpore esse sam es.', Iurguinem. facilis autem est horum duorum locoru ρος prima facie ex diametro pugnare videntur, conciliatio,modo quis utrunque locum recte expendat.Hoc siquidem loco simpliciterde humoribus quatuor Galenus loquitur, ac quis illorum altero sit cal dior ac Digidior docet.In libro autem de temperamentis primo, Galenus non simplis
citer de calidissimo Asrigidissimo in corpore nostro loquitur,sed de iisquet simul homida sunt Hac itaque ratione sanguis merito calidissimus dicitur. Inter ea enim quae humida sunt anguis calidissimus existit. Nihil itaque repugnat quod hic calidiorem sanguine flauam bilem esse dicit utpote quae nequaquam humida,sed natura sicca sit. Atque haec est haud dubiὰ germana horum locorum explicatio. Inter humores autepost flauam bilem anguis calidus est:nigra autem post pituitam frigida. omodo autem sit intelligendum quod hoc loco,& in multis alii fait, sanguine qui tamen re
uera temperatus est,calidum esse,in Compedio nostro medicinae cap. de teperamen.
fusissimῆ exposuimus, ut nihil attineat hanc disputationem hic cum fastidio repetere. Ad eum itaque locum lectorem abireamus, utpotein quo coplura ad instituta suum iure conducentia sit offensurus. liqua patent.
Minde necesse est malifaria3 inciderephlegmones aberationes, pro- Multifalsiphle
pterea quod etiam multifariam afficiuntur corpora. Principio namque,tamor qui phlegmonem ici magis minusve calidus 6LDei se putrefastis ei pro ipsius natura inciditinon minimum etia'o- ut is mam minusve enimpactus.Ω iuppe quaepersti ratuc en celerius tr seco veluti in externis euenit omnibus. vero calida e temperamento, utiquepotissmum strinena mi aphlegmone laboras particula,vel prope, vel longe ta est a multuanguinis visceribus.Totus denissam vis vel bilisus eAves melata obcus,vel pituitsus vestritusu ais, haec omni mamminus , Ouare necesse es multiformes feri alterationes, siue alterum alteri silcostatum, ue idem aliquo ibi.
Causas cur multifariς phlegmones alterationes sanisoc Ioco exponit Galenus, nempe quia corporat pisin quibus phlegmone excitatur multilariam affici situr. Primum enim humor qui phlegmone essiciliaut magis, aut minus calidus est,idebl pro caloris sui ratione magisvel minus particus ac subinde totu corpus calefacit Si igitudsanguis excitans phlegmone biliosus.sueri calor 8c dolorvehemetiorparricula occupabit,totum corpus magis subide incalescet. Sin pituitosus fuerit, minor in parte phlemone affecta calor, & desde in uniuerso excitabitur corpore Secudo, putrefactio illi 'humoris,natur ipsius respodet Neque enim aegreomnis in phlegmone humor hut scit Sed si natura calidus admota fuerit facile putrescet.Sin pituitosus,dissicilius Putrefit etiam celerius aut tardius, prout is magis aut minus est impactus . Nam si vaIdeest impactus,perjiratu caret,idebque celerius putrescit . Quod externis etia in rebus
omnibus quae non perflantur ac ventilantur,accidere videmus Putrescunt autem marum ea corpora quae calida&humida sunt, quemadmodum etiam fusius lib. tiata.
63쪽
metho cap. .ic in lib. de tumoribus praeternaturam,multisque aliis locis Galenus mo Mat .Praeterea phlegmone laborans particula si prope viscus multo sanguine pr ditu, utpote cor S iecur,posita est,ut praecedenti diximus capite,celerius incalescit: sin longius distat tardius. ocirca ab omnibus illis quae citius putrescursator etiam celerius in uniuersu corpus transfertur Humore enimin particula quae phlegmone laborat putrescente,calor praeter naturam in inaccenditur, simul quidem calefaciens eas quae primae tangunt phlegmone obsessas partes, deinde illis continuas,ex quibus rursus ali ratione vicinitatis calesectar ursusquealiae ab illis usque ad ipsum cor deferunt cal rem,qui tandem a corde in uniuersacidistribuitur corpus. Citius aut e sanguis qui ea inuniuerso corpore acceditur,si1 biliosus est,uel spirituosus:tardius si pituitosus,aut melancholicus . His Uturde causis multilarias fieri phlegmones alteratjonoe necesse est,
siue alterum iam dictorumallesi fuexit collatum,aut idem aliquod sibi ipsi. Exempli gratia sanguis biliosus pituit in vel bilibsus huius corporis cubilioso alterius corpo ris: item particula haec cum alia,aut cuseipsaQuippe phlegmonst pro varietate ipsoru
humorum,oc particularumin quibus nascitur, Varie alterat. r. b
reaequales corriris intemperies fui, moi me quidem in-
trichis est In quem siri Menam animant re a uine e tentato, d mittere digitos velis, ut in ope de administrandis dissectioni Assecriptum est,
vehementissimum senties calorem. magis consentaneum est, bi totiι corpusiprater haturam incalescit , diuol mmvmperAenire cabrem: quin e tenui mi, in maximeque stiri qum: aquilam conti et, ac perpetao mouetur.
. Nuc unde omnesinae uales corporis i ptemperies,quae propter varias phlegmo Des praecedenti capite pxpositas alterationes finiit, tantur, Galenus docet. Incidunt i enim potissimum propter sanguine ih phlegmone obsessa parte accensum D inflama tum .Hic enim,utcbmprehctsum est rimoaccenditur. Deiri etiam propter sanguinemqui est in visceribus quae suntpropelaboranter parte sita Nam de is ob vicinitateri. inflammatur,ac supra modum incalescit . Taertio, propter sanguinem qui in
corde habetur. ippe & istandςm accenditur,praesertim qui in sinistro eius est sinu. Is enim dexi 6 est: calid1M.q ὀd expectetus,si qu si vivo etia animante, nec adhuc se bre correpto,in huc sinum dimittere digitos velit , ut in libro septimo de administra-.dis dissectiqnibus est scriptum.In eo enim opere quomodo in vivo etiam animate sita dindumeo Galenus Geuit.Quod autem simis cordis sinister calidior sit dextro, enus itidein lib αἰdetempe.capi cin eum scribes modinti testatur. Calidior vero, at non moθo his sed etiam omnibus plane corporis particulis. Od etiamsensu Hae te depretinendasticet, insect oris animalisdissectione,si digitum in sinistrum eius s- num immisctii. Inuenies enim locissi unc omnium,quae in animali sun non pauid calidiorem sigitur is qui in corde est dum animal secundum naturam se habet, sanguis eo quiinvenis continetur ruentiorac calidior est,ut etiamdib.ὸ de Hippocram iis&Platonis placitis demonst auit Galenus,quanto magis i ncalescet, bi toturn com pus praeter natura afficitur i. Dbre laborat* Vt aute fixad summum calorem pelueniat duae sunt etiam aliae causae.Vna,quddis sit tenuissimos & maxime spirituosus, ut loco iam citato fusius Galenus monstrat.Altera,quod cor sit in perpetuo motu . Huius siquidem motus,ut etiam arteriarum,nunquam sanὰ intermittitur.Motum autem calorem excitari: quisestvtimorat Nemo sane praeter Brachelium,quem aduersus sen siu
64쪽
sus iudicium,omnemque rationem, hoc in loco cor ex motu potius refrigerari asser re nihil pudet.Praeterea Brachelius, ne id silentio transeam, hic quoque Galenum imaequalem intemperiem diuersitate particularu definire putat, quum tamen illi ne per somnium qui de hoc in loco in mente venerit.Quin id potius doce quo pacto phl gmone ita alterare possit ordine quodam particulas teius calor tandem ad corusque derivetur:ac febrem excitet.Ita nusquam perunt uersum hunc librum,ut alias etla,Machelius Galeni assequitur methodum,ac sensa
Caeterum in omnibus id genu inritas, calefit quide aliquari uniuersu a Pis,m calorem illum praeter naturam, qui ex humorisputreficentia est obortus,
concepit non tamcn arteriarum, aut venarum tunica,aut aliud ullum vicinorucorporumprorsus iam temperiamentumsuum mutauerunt, sed adhuc mutantaruis alterantur incalefinia: Ωρου longiore tepore hoc patiuntur,etia vincetur aliquia pro Us mutatam utavi no ampliss caesa sed iam impraeter namia ca facta.Terminus au a terationis cuiusq; parmulae,actionis eius es fio. que V p terminu latitudo , via est in id quodpraeter natura ,veluti Mint comun f, ac media ex utrisq; cotrariis composea,eucilicet quod est exqui
tesecuia natur m eo p iam est ratre natura. to aute hoc tepore corpus Incalescens, pro quatitate alterationis, proportione etiam restondentem dolorem obtinet.Quum vero omnes corporis sob particulae prorsus excalefactae fuerint, eiusmodi febris hectica vocatur, ceu quae non amplius ram in humoribus e 19- Hestim staria.. ritu polum,Med etiam in corporibus,quae habitus ratio mem bain, comprHOa sit. Hac doloris expers est,putantque qui it ebricitant, omninose febre carem. n 'inctis abiisque enim eius calorem sentiunt,omni basscilicet eorum partibus aeve excidessectis. Etsane congruunt kaec cum iis quae naturae periti viri in disputationibus defensibus tradui. es enim sine alteratione evensem, neque in is quae iamperfectae sunt alterata,dolor. Q circa Aia hecticae febres omnes, ii ne dolore sunt.
tum ab iis qui ipsis laborantprorsus non sentiantur. Non enim ex eorum partacuus, capisae veropatitur, quamomnes intersei similissint redditae, ac icam habeaEt consentientem temperaturam. Quod si autem hac quidem calidior est sta vero frigidiis at ea tenus calidior i vicinam nitastendat,neque erilebant:alioquificuitquepartes quae secundum naturam si babent,ut quae temperamentis disii Acmatuὸ se ostenderent. ro nanque calida particula egos verosts . te tam harum partium, quam reliquarum omnium doloris expers est inaequalitas ob excessus medio statem Sio tur nec vir quinos ambit,prius ossendit, quam ad immodicumfragus Aut calore iis latus Hum ius vero quae in UMios ni disserent insitames numerosas, Gr manifestu excesi si
sum obtinentescit inlesiamsentimus.
d non statim infibribus aphlegmoneortis,de iis enim duntaxat hoc loco Ga - Οlenus loquitur.etsi uniuersus interdum sanguis calefit,&calore illum praeter natura, qui ex trumoris putredine,putrescit enim impactus in parte phlegmone affecta influes
65쪽
humor,ut lia.de disse. .cap.3 fusius docet Galenus,quia n6 bene difflatur, ortus est,
concepi arteriarum lcvenam tunicae ut ullum aliorum vicinorum corporum suum temperamentum omnino mutauerint,sedadhuc mutentur ic alterentur,magis atque
magis subinde incalescetia,hoc loco Galenus docet. Quod si tamen longiore tempore ita incalescant,oc iam in substantiam partium plurimum debacchetur calor, acidit T A., iii. Inncamur Umutentur,iamque non amplius calidiora reddantur, sed iam
rati si ναier ex praeter naturam sint calefacta. Terminus autem alterationis praeter naturam
naturam cuiusque particular est, actionis eius lasio Hoc est:nulla particula per alterationem in morbosam in temperiem incidit iis actio eiust miserit Tantisper igitur intra sanitatis terminos particesa etiamnum alterata consistit, dum nulla eius actio manifestὀes adhuc laesa.Latitudo igitur ad eunt usque terminum,uia est is id quod praeternatu iam est Quae sanὰ veluti mixta,commuhis, ac media est quod scilicet ex utrisque coiitrariis,eo nimirum qu*d est exquisite iecundum naturam, Se eo quod est iam praxernaturam,sit composita. Vt hinc etiam sol eclarius sit alenum inaequalem intempsriem non vocare illud tantum temperamentum quod a morbqsa causa in 'arvi pamtibus vari8 excitatur,ut illi mendaciter imponit Bracheliu scit id potius quM exna turali affectu,& eo qui praeternaturam est,ut supra Ooquecapiteprimo diximus, i ponitur Qu remendaciter c non sine magna calumnia Brachelias in suis in iis Biaebesii talui mentariis Galeno tribuit,quod is inaequalem inteperium diuersarum partium, dispunia vindicatus teperamentum appellauerit.Idipsum enim ne per Emnium quidem illi venisse in me μυ- tem,tum ea quae praecedunt,tum ea qus sequuntur manifeste demonstrant. Vnoe in
inaequali inte 'me duos coiitrarios motus videre licet, unum caloris praeter natura; 8t alterum naturalis. Hie siquidem resistendo plurimum laborat, alter vero noxam in inferend0 contondit Lae wwchoc tempore quo uniuersum cogpus calefit, pro modo ac quantitate ait attonis, proportione etiam rςspondentem dolorem obtinet
Adeo ut si vehetnens ac ma a sit alte Mid, rum quoque ac vehementem habebit dolorem.Sin contraria fuerit alterati milibrem etiam dolorem tinebit Qtrumvero iam omnes solidae corporis partes, nino sue persecthroucio' enim est in codice Galeni, calaiacte fuerint,tum febris erismodi ιι .hectica vocatur, ceu quartam noamplius in spiritu Se humoribus solum,sed etiam in corporibus, quae habitus,quo cr cisti ν vocant, rationem haseni,hocis osci sunt,sit comprehensa.Quod aurem habitus corporis intra dum idem quod para eiusdem solida significet alis testantur quae scribitidemGalenus libit .dst differen f .cap. .inquiens Febre lecticas appellansidi ζ-yel quia stabiles sunt, ac solutu difficiles, quemadmodum habitus: Sel quia ipsum cor
poris habitum occuparunt Ita nanquet minare lallant splidas partes, hunFribus exaduerso distinguentes.Nbhtempere autem a Gallatio dictum et inspiritu &humori bus solum. isi enim μινο dictione diecisse impUsus quispiam putaremfuisset,in febre hectica,de Galeni sententia,spiritum: sanguinem ut ris sebrilis esse et pertin
inquam Linacrus hanc di*one'in sua conuersion non .sm maxim inc 'molo omisit,multisque,praesertim Brachelio tGalmym temere reprehenderint,όcnem pinbuit. casionem praebuit.Nihil autem tale Galetium cogitasse , pr centiti asatis cohuindugin quibus disse t8 dixit, primori spiritum, tpote te uesiimur, derivetd timores tre 4εια ei. Postremo solidas co horis panes alterari Nequeundi tu Micis corporis partes Ium sincalefieriinisi prius spiritus id sanguiffuerintrat nacta Poria hectica febris dolorisen expers,arbitrariturque ea laborantes se ψmnino Me c rere Quod i h alia defit,quam quod calorem illum non sentiaΚt Nosentiunt autem,eo quod earem
pers. ParteSaeque sint catinctae.Sed hoc loco Rachelsu uo more ineptit, it molestus esse Bractesturn Galeno peris inquiens.Non vi detumihi eius ratiis esse, quia calfr omnes ex aequo μ' ' saries obtinuit ed pestiust quia Eppositatemperaturasere omnis explostest,ac pro semotum missi.Haec ille.Quasi vero aeque excaleiactet esse possint partes, opposito
66쪽
temperamento omni prius non expIoso,ac euicto QS enim ex aequo possent esse calidae,nisi omnis frigiditas prius fuisset expulsa Subiicit Brachelius .lam neque illud certum est, qudd hectica omni dolore careat, am hecticam dicimus,cuius calor in corporis habitu sedet Talis est qui ab ira subinde occepit. Et quomodo ergo primis di bus om ni dolore vacabit,priusqua natura eiecta fuerit ρ Hactenus Brachelius.No priumis diebus Bracheli,neq; priusquam uatura eiecta fuerit ecticam doloris esse expertem Galenus ait,sed qusi iam omnes solidae corporis partes τελεω r i .prorsus, sunt calefam sigitur cost et duo esse Hecticς prccipua genera, Galeno lib.I dedisse. b. cap. duo hectere 8 teste,unum quod statim ab initio invadit,similem primam sui generationem diariis faciens,ex tristitia,&ira,& multa lassitudine,cum solis ustione contractum:& alterum quod iam diu durauit,&absoluta est:de postremo tantum iner sentia loqui Galenu, exta dires abud8constat Quinetiam ipsemet Brachelius paulo post fatetur verum esse' quod diximus,duinqui no in omnibus hecticis statim ad extremu calore peruenire
solida corpora,sed paulatim promouere. Verissimu igitur est quod hoc loco affirmat Galenus, hanc hecticam in qua omnes solidς corporis particulet persectῆ siue extrem8
calefactae fuerint,doloris experte esse. Quit a Galeno dicta sunt, ea congruunt ac co
ueniunt cutis quq a philosophis, Platone St Aristotele scilice de sensibus tradita sunt. Hi enim neque sensum sine alteratione fieri, neque dolorem in iis quq perfecte plene,
prorsus,omnino:id enim Galeno titerurepetamussio 1 r significa alterata sunt,ut is .copiose admodum libro secudo de symptomatum causis,capite sexto; ubi Platonis MHippocratis ea de re verba citat Galenus, demonstrauimus. Praedivis duobus subia scribit etiam Aristoteles qui libro secundo de anima capite quinto ita scriptu reliquit: Fit,inquit,sensus:quum mouetur atque patitur aliquid.Nam ipse sensus alteratio quasdam videtur. apropter quum in paulo ante dictis hecticis nulla amplitis fiat alter tio,nec ex particulis eorum qui istis correpti sunt,haec agit, illa vero patitur; sedonS-nes iam alterata & inter se similes redditae sunt, unicamque consentientem teperatura habea consequitur has omnes tum sine dolore esse tum ab iis qui ipsislaborant pro sus non sentiri.Atque planὰ ridiculum est quod Brachelius hic Galenum itera adsita hi uis Iz. opinionem alludere dicit,iuxta quam inaequale intemperamentum definit, diuersara partium diuersum intemperamentummon intelligens hic Galenu loqui de febre quae in qualis est totius corporis inteperies,in qua diuersas corporis partes diuersia etia haberet teperameta necesse est, alias nobis dolorem nultu inferre nec molesta esset. Vbi aute ςquale cosecutri omnes fuerit inteperametu i in hectica persecta unihil molestiae inserunt,& doloris,ut comprehensum est,experies sunt.Ita nusquam non temeri Galenum calumniando Brachelius turpiter impingit. lanqu avero haec quide corporis pars verὰ calidior est,ut caro,illa vero frigidio veluti os t eatenus cal idior tsibi proxima nihil offenda neque tame sic dolebutialioqui necesse esse ut partes in homine diuersae naturae quae secundum naturam se habent, utpote quae teperamentis dissident:caro nanque calida corporis particula est, os vero fi da,mutuo se osienderent. Qui diigitur iam dictae partes,caro videlicet& os, ac reliquae omnes tam in hectica febre,quam insano corpore inaequaliter teperatae,doloris expertes sunt,nihil aliud causari oportet. quam excessus in calore et Bigore mediocritatem. ippe intemperametum harum partium nondum ed peruenit ut actiones laedat, ideoque intra sanitatis terminos haere minimeque dolorem excitat.Licet igitur caro calida sit,os vero frigidum;
quum tamen in calore &fiigore mediocritatem habeat, mutuo dolore non assicien- mr.Eadem quoque ratione, erae animalis panes,sicut neruus,membrana, musculus, vena M id genus sic licet inter se diuers sint natura inaequalitas tamen ipsa cum im Molio , arae dolentia erit Musculi enim calor,membrantestigiditatem non alterat, quoniam e
tum partium qualitas in summo gradu non est. Vt iterum hic pateat,Galeno duplicem esse intemperiem,mam sanitatis,de qua nunc illi sermo est,&morbosam,de qua pau-
67쪽
id supra est locutus.Quod vero mediocris media temperie excessus nullam nobis in. lserat molestia aeris exemplo monsti at Galenus.Nam neque is nos , etiamsi a medio lcritate recedit edere solet nisi immodici immutatus ad vehemetem calorem,aut seiu egiditatem peruenerit .Quare omnes aeris quq in medio sunt limmodici tum caloris, tum frigoris,tametsi numerosae sunt, & manifestum a media temperie excessum ha- bent,tamen nullum nobis inferunt molestiam Verum sciendum hoc in loco Aldinautus Graecum codicem esse mutilum.sicenim legit a b δὴ si, ni g, δυχ ροτερορ, αὐαἶσἀτωθ πατερον, -μὲ λυπειρ et λησιάσαι, ὴ οἴας - ο sui: λυπηρα&c. Quem secutus Lin rus, mutilam etiam nobis obtrusit suam conuera I h sionem,quae tamen Brachelium,utpote,quemadmodum,ipse e multis coniicio,graeca:
im- linguae planῆ imperitum,nihil offendit.Complebitur autem Galeni sententia, si post
τὸ πλησιάὴν inserantur haec verbaruδε ύπου Abia in m. Eritque tum verborum Galeni issensus,que in nostra conuersione expressimus.Ea vero esse inserenda ex antiquo col-M ligitur interprete, qui praesentem locum ita est interpretatus. Si vero A haec quidem si fuerit calidior earum,haec vero frigidior,sed non in tantum calidior ut contristet vi. ἡ cinam,neque ira dolebunt: ita enim essent sibi inuicem contristativae,quae secundum snaturam habent uniueris particulae.Hamnus antiquus interpres, qui nostram con- . . uersionem plane comprobat. od si autem pro est Megasa; sq,id est,quanuis,opti musemerget sensus.Nam tum erit veluti quaedam occupatio,qua tectae cuidam obisctioni respodet Galenus.Posset enim quispiam instare,in hessica febre non esse unicia, quum una pars solida, verbi gratia caro lia parisiosse nimirum, in hectica etiam febre calidior et . Quippe
carni ad febrilem calorem,naturalis,qua neruus, ,& id genus alia destituutur,et accedit, ut hoc nomine caro in hectica febre promptius a calore tetetur, quam neruull& cartilago,haecque citius quam ossa colorem recipiant.Igituris hecticae calore,aequalisintemperies in uniuerso corpore minime consequetur.Si autem aequalis intempsries in hectica non est, sed una pars altera calidior,ut inaequalitas illa dolorem excitet necesse est. Sed respondedum cum Galeno, inaequalitatem illam doloris experte esse, propter excessus mediocritatem, qui vicinam partem haud offendit. Quanqua enim hessicae sebris calor uniformiter per omnes animalis partes non decurrit na calidio res partes, sicuti caro,magis caliditati patent, qua Ua,quae frigidiora acduriora tamen hae ita ad portionem, it tam aequa mensura sensim alterantur, ut nihilominus qualem iam calorem in hectico adesse fatendu sit .Praeterea haec lectio est veluti quidam explicatio eius quod dixit,eorum qui hectica laborant partes aeque esse cales cta calore videlicet praeter naturam,quanuis iuxta proportione.Magis enim calidas esse iii heminfebre partes natura calidas quam Digidas,cosentaneum est.Ad calorem enim praeter naturam, quem quaevis particula pro sua portione habe accedit etiam, ut diximus, naturalis.Is quia vicina partem non offendi ideo in hecticis etiam dolorem nullum excitare potest Hac lectionem secutus est Amoldus de villa noua, qui ita conuertit.Etsi sunt quaeda maioris calesectionis,& quaeda maioris refrigerationis.&c.
testiolutio.Immodicus vero calor a ius proxime vice sit i vm-Σtatestuant. Plurimita nans casisita quod sep egat ac diuidit substantiae continuitat Summum veram Ata quod'pando, ' introrsu am ter tradendo,haec ethidem exprimit, illa vero conquastat. tque hunc quistiam immodici caloris ac figuris terminum tuens, fortasse non absurde sentials
68쪽
vero is,sive alius immoderationis terminus est, certe omnem moderatione
ad aliquid referri iam liquet Nis enim pari rati me a callidis, aut Irin dis omne
corpus afficitur. circa t ut aliqua animalia, conuenientes intre se humores habeat,a liqua non polim conuenietes,sed etia qui corrupant, veluti homo atq; vipera Viriosis en saliua alteri spreniti a Davus storpium necaueris,fieiunus illi in fueris. At homo non interimet hominem morsu, nec vipera vipe
ram nec allis 'idem Quod enim miles, i amiliare amicum que seselet:
quod vero conrarium est,inimiciι ac molestis. getur stur quids CZ nutritura milibus,perimitur te ac Pisrupitur a cotrariis. Quapropter etias itatis
tutela persimilia citur,morbortive sublati. cararia Verum de iis alius est sermo Helia vero febre quae ia babitsi animatis occupamt,ea qui laborat non pentit Resiquarii aute febriis nuda in quae nosentiatur,sed aliae mam,aliae mihe rota usum mole .Sunt ex iis quae rigorem inserant it enim id quoqueb tom veluti alia multa, ab inaequali intemeris. Modum tamen generandi eius in proposito libro tradere no licet, priusiqum de natura a suffacultatiP d monstratu uerit, quot bae,qualesquesin tum quid agere quaelibet fit nataδ' remm libro des merematum causis de omnibus dicetur.
Galenus hoc capite emor eius quodlib.2. de sym 6.causas cap. .dixi nempe vetera placitano esse hostister redarguenda, sed amicὰ magis interpretada, Hippocra- - 1ia tisdicto omnis morbus ulcus est )qπιει-- ac comodainterpretationem adhibet.LO non sutit hosti cus autem ubi idipsum assi at hi pocrates, est in lib. .defiacturis aphos . ubi ita liter redarguεda scriptum reliquit, ta r*κσειε παλλα νοσηματα κεριῶνα,ε χ' --αψ οτοσο λογομεπιεικείω Hoc est issi quis alios quoq; morbos ulcera esse dixerit. Nam hinc etia 'iermo quanda habet credulitatem, siue, ut ita dicam,probabilitatem. Qus autem sit ista probabilitas,Galenus iis ostendit verbis. Ulcus est cotinui solutio Immodicus a tem calor ac frigus proximi accedunt,ut unitatem soluant, igitur sunt ulcera. Minorem hac ratione probat. Plurimus calor unitatem soluere videtur,propterea quod se- caotquomoὁs gregat ad diuidit substantiae cotinustatem am penetrando, M quasi erodendo sub- Nutatem*iui stantia,eius continuitatem soluit.Summu vero seigus contrahendo, A introrSus tm- pisau dendo,haec quidem e rimens,illa vero contundens,unitate soluit. Quid multa imia modicus calor secando.dirimendo, diuidendo,& erodendo continua soluit,& dolo rem insere.Summu vero frigus,coarctando,constringendo iuellendo,& exprimendo enuibus enim humiditati P expressis, simul partes diuelli est neces, ut fusius lib.
6.de simpli .medicas ulta cap. 1 Galenus monstrat. No autem temere dicta est pro xime accedunt ut continuitatem soluant.Nam ut in comentariis etiam suis in citata , Hippocratis sententiam testis est Galenus, vehemens & immodi ea intemperies, continui solutionem essicit, etsi non sensui euidentem, at rationi certe contemplabilem, adeoque veram.Quippe similem sensum et,quam solutio continui affert,excitare solet,
A continuum diuellit.Quod san8 pathos,non est nisi continui solutio.Atq; huc qui dem terminum,continui nimirum solutionem si quisesse immodici caloris & frigoris statuat, no inepte sentiet.Nais certὰ immoderationis terminus, non est nisi actionis laesio,adeoque dolor,quemadmodum copiosius libro secundo de temperamentis, capite quinto, Galenus mons t. Sive verdis, siue alius quispiam,immoderationis
sit terminus,liquet tame,omnem immoderationem ad aliquid referri.Excedens nanque ille caloris 4e Egidi terminus qui dolorem excitat actionemque laedit, unifor
69쪽
mis perpetuo non est, sed pro subiecti, hoc est,corporis,diuersitate variatur. Nam pi- tuitosum,utpote temperamenti frigidioris,non que ac biliosum, ab immoderato il- llo calore alterabitur.Neque biliosum,utpote calidioris temperamenti, qud ac pitui tosum ab immoderato frigore mutabitur.Hoc siquide a calore citius vexabitur,illud lxviso similiail tardius. Atq; hoc est quod Galenus iis verbis innuere voluit.No enim pari ratio: itatis & eoui, di ne a calidis,aut frigidis omne corpus assicitur.Q obre coplura inter animalia inue*''th hiuntur,quq ob eoru unilarme caloris,vel frigoris teperiem,conuenientes inter se humores habent,ade6q; sibi ipsis familiaria nulliusq; nocumeti suht. Aliqua non solum couenietes Graec8 enim est τινα si ς μονον ρι-ουo sed etia cor Epentes .Hic est φ holai nis saliua homini no noceat deol homo horta Fomine haud interimet .Pari ratio, ne vipera,ab alterius viper morsu non perimitur nec aspis ab aspide.Quod si vero vipera homine momorderit,eu ex saliua illa venefica inficiet & intoxicabit ademque iugulabit ImIahe 1 ominis saliua vicissim vieera iterficiet,qudd utriusq; saliua alteri sit, esita .ὶ perfiti a Si CScorpione quoq; necabit hiano, si ieiunus illi inspuat. C rerum saltu liatur. hominis viper ,scorpioni,& omnibus propemodu venenatis aduersari, Nicaderetia in theriacis, iis attestatur verbis . Pολλακι ἐβροτε σιάλων πιέτρεσαν Ἀμώ. Saepe etia humanam saliuaru odore virule ita subiimuisse beatas. Et Plinius lib.τ naturalis historiar c .a Omnibus,tiiquit, hominibus, c6tra serpetes in est venensi, sersitque istas saliua,viferuetis aquς contactu, fugere. Vnde sane omnibus liquet cuilibet animantis corpori,proprietate quanda teperamenti esse, quς huic quide naturq sit consenties, hac vero sit dissenties.Quapropteh merit ὀ exiitimandu, id quod simile est,amicu esse D congruu:quod verθcontrariu est, inimicsi ac noxiu.Hinc est quod omnia nutriantur ac augeantur a similibus,a dissimilibus vero α contrariis perimatur ac corrupa tur, t fusius lib. .de tepe.cap.s Galenus docuit .Eade de causa bona corporis valetudo per similia c6seruatur,morbus aute per cotraria profligatur, utin lib. de tueda sanit
te, de mededi methodo fusistime est demsistratu. De iis itaq; copiosius disputare alterius est negotii,nobisq; ad hecticas febres,unde digressi sumus edeudu.Dictu vero de
ea e quia eius calor uniuersas corporis partes solidas occupauit, illi , adeo ia familiaris est,ideo illa nec dolore parere,nec ab qgrotate percipi.C teras vero febres,qua' doquide in cotinua alteratione versentur,inaequale adducere inteperie deoque talore,sed alias maiore, alias minore.Ex bis febribus sunt n6nulle, veluti tertiana,Mquam tana, qu rigore ingerusiquod quide hseptoma, ut coplura alia b inaequalist inteps rie,ut lib. 2. de sympto.causis cap. .&8, fusius Galenus tradit Que iteru hoc loco BraTT. I notat,quasi is,dolore qui in in quali inteperie percipitur,diuer' partis oppqsi
' - ta qualitate fieri autumet, quum tamen hoc t iam 'pe diximus,ne per somnium quiu, dem illi in metem venerit. C A P. I X.
Ed reumor ad inaequalis inteperiei differetivi. Na quea odi; ex
u ter besticas nominat , ex morbis inaequaliter teperatissint,ia a me
est expositu. Porro accenditur etia febris citra legmone,ex humorufutredine Neq; em e tum qua impacta sunt,etperfnratu caret, putrefiunt,
veru ea quidem celeriter,et maximhcaetervmputres uni et adia multa, quae putredini sunt opportuna. Dicetur autem de horum opportunitate alio loco. Qui etiam alio quoque modo inaequalis in toto corpore oritur intemperies, modo qui
de Hi nose vapore detento,modo ab excercitationibus pluribus, aut labori bus adauctis, modo ab ira, sanguine immoderatius feruente, modo ex Solis quada usione recalesccte.sti id vero etiam eis . Ibusfebribus, queadmodum etiam
70쪽
manifestum esse arbitror. Aeque vera m quo intemperies ipsa nonnunquast rimosam t. ntum invadi substantiam, nonnunquam etiam humores ipsos,clata esse reorSed hec minus illucquod momytb huiusmodisidis durauerin binica succedet.Iam uesiermo nosteri pemodum stadit, inaequalem hanc intemperiem aliquando ex cauda, rigidave substanti quae in particulam assiqua influit
accidere,velan in iis, quae phlegmone infestantur, dicebatur.Saepe non ita,sed ipsa corporis tempe riem qualitate mutatavium quo alterantiam eam, quaeda alipso corpore ortum habeant,quaeda extrinsecus, ipse quide corpor quum ex putredine tantum aliqua,vel phlegmone excitatur febris Extrinsecus au a Solis ustion vel exercitatione. Dicetur aute desis fusius in libro de mortim causis
Reuertitur hoc capite Galenus adinaequalii inteperiei differetias. Na qua superius, queadmodu ex phlegmone nascatur febris,&quod omnis febris, hectica excepta, sit totius corporis inaequalis inteperies, expositum sitan presentia de febre,& in quali totius corporis intemperie, quae citra philemonen ex humoru putredine accenditur, disserit. Nasi interdum prς crassitie,vel copia, vel lentore excrementi , vel stipatione meatuum, vel sua ipsius debilitate natura nequaqua possit excernere 'niuersum humore prauu, immoxatem diutius in ipso corpore animalis,putrescere necesse est.Nullus enim alius humor permanere qualis extitit ab initio,potest, nedeum qui adeo vitiosus est,ut ab ipsa natura cultu ampljus suscipere no possit: sed aut cococtus apponitur atq; assimilatur solidis animalis partibus,aut porrumpitur atq; puti scit. ipsoauto pu est Hiis tr acto calor quidam praeternatura cenditur, adeoq; labris putrida nominatae citatur.Porro quod ea quae impacta sunt,&perspiratu carent,& item quae calida &humida sunt,celeriter &potissima putrescsit, lib. II t .metho .cap.3 8ζc .l.&a.de mor-ι ΘΠ horum causis inque lib. de disse.&b.abude est most arum. Accendi tutetia nonunqu to, ut accidit huic,qui in aquis aluminosis, Albulis vocatis,est lauatus,vt ih.8.the. m. tho.caa.Galenus fusius narrat.Interdum ab exercitationibus immodicis,aut laboribus supra modum auctis,modo ex41'quae estveluti seruorquida eius qui circa cor est languinis, non ua etia ex Solis ustione,Dς sanguine icalescere facit Quod vero in
iis omnibus febribus quς a ia dictis excitantur causis,veluti eua in iis quq aphlegmone excitatur,tu pro eaecietis caustrobore. i. humoribus ipsisi tu pro corporis ipsius laboratis affectu ornatura, aliis maiores,aliis minores,aliis nullae prorsus iares accedetur, manifesta est.Siquide obile putresecta, intestor plane ebris gignitur quam ex pituita, Statra bile. Maior praeterea febris in bilioso, quam inpjtuitoso corpore accςnr et, idetur.Manifestum vero est,ex iis quae lib.i dedisse sis. dicta sunt, quod tria sint pri' brium onera ma febrium genera Vnum genus , quando solaspirituosa siue aerea substantia neque maria enim quicquam refert in praesenti loco,spiritum Uel aerem appelles admodum incalluerit,humores autem & splida corpora adhuc quidem incalescunt, sed nondu incari putrida. Iuerunt,vocaturque haecfebris Gx cis ε νηχέμ, latinis diaria.Aherum genus est,quan Hς'RR. do spiritus te. humores simul incalescunt, St.nominatur putrida. Tertium, ubic Ilor, temporis progressu solida occupat corpora, appellaturque hectica, Haec igitur ealida totius corporis in temperies, quam febrem appellamus , alias ex aliό de predictis incipit j Spargitur enim te quasi serpit; itarisitque ὀ spiritibus ad humores, et contra,atque hinc etiam,processu temporis,adsolida corpora vadis. Atque id ea quu