장음표시 사용
121쪽
sed non facile recenseri ea omnia possent. Nam ut e x pretiosiorum caeterorum copiam antimare liceat: per idem tempus; calices ad sexaginta; pallia quibus exornatur altare ad quinquaginta; omnia ex serico plera
que etiam auro argento ue intertexta, eiusdemque se
re numeri ac preti j planetae, lyclini argenti duodecim, cruczSargenteae, ac argentea candelabra plurima, & in ijs duo eius magnitudinis, quae ad sustentaniados cereos, qui in eleuatione salutaris hostiae accenduntur,idonea sint: V ercellensis ciuitatis donu nonnullae etiam lances cum urseolis argentcis I vcla ad te gendos calices prope octingenta, quorum sex quadringentorum aureorum pretium factui; fgna qualia solent societates pro vexillo proferre, Viginti; totque lintea,vtea capere locus nequiret. Quae quidem cum offercbantur, tum ipsa per se offerentium pietatem prodebant: tum quae per se grata erant, gratiora faciebat ipsa osterendi ratio. Argentea Vasa ornamen. taue serica explicata ab puerulis angelico habitu decoris proferebantur: albas quas dicunt mappas carteramq; ex lino suppellectilem, virgines portabant: - grauiora quaeque, ut campanae, tigna, calI, caeteraque materies in aedificium Ecclesiae equis, & curribus vehebantur: haecque omnia floribus, ac frondibus exornata , dum societates novenos orbes circumageret simul etia circum uehebantur: ijs expletis beatae Vir gini solemni ritu offerebantur, Vel ijs per manum sa cerdotis ante altare statutis, vel bubulcis, ac mulionibus ad altare accedentibus, & quos prae manibus habebant cereos eidem tradentibus,a quo benedictionem reportabant; quorum cereorum ab ijs aliisque oblatorum tanta copia fuit, ut cum iam ad eos sus
122쪽
pendendos,vel asservandos locus deesset,& partis eorum vendendae initum esset consiliu , ex ea tria millia
scutatorum fuerit accepta nam In materia convehen-da bubulcorum pietas tanta erat, Vt supra septingentos currus uno die fuerint recensiti; nec sabulum modo aut lapides, sed lateres, tigna, tabulat, aliaque in usum fabricae quς pecunia coparatur,pastim aduecta. Sed quorumdam factum minime prς tereundum,qui numero quinquaginta, abietem centu triginta duos palmos longam, via quindecim inritium ita siluestri,
angusta ac confragosa, ut propter iniquitatem locorum iumentis accessus non pateret, suis humeris deportarunt. Quam pietatem aemulati plurimi, lateres,
tegulas aliaque eiuscemodi in usum fabricae, religionis ergo suis numeris deferebanr: quidam etia eidem fabricae operam suam ad tempus mancipabant. Sed enim horum quae ad ornatum seu constructionem pertinebant Ecclesiae clargitio non adeo facit, ad illud effusum studium de quo loquimur, comproban dum; ac illarum reru oblatio quae his usibus minime apta erant. Namq, postquam illis apud sacram Pilam diu manere aedium angustia non permittebat, & δε- miliaris cura ad suos rodire unumquemque compellebantud solati j reliquum esse videbatur, Ut quae cuique cariora essent, inibi velut pignus suae propensae: voluntatis relinqueret,in sui vicem ante sacram Imaginem perpetuo mansura: adeoq; hoc studio flagrabant uniuersi, ut appareret in eo totos esse, ut non
iam aliquid pro sua facultate donarent, sed ne quid
quod offerri posset sibi retinerent. Quocirca cum ea quae Ecclesiae usui esse poterant, quaeue in animo offerre habebant obtuli sient, tum quae in proprios usus
123쪽
ereseruaban hinnia erat in largiendo voluptast certa- . tim tribuebant, nec pecuniam modo, sed quae ad ornatum primo, Vt torques, annullos,armillas, semicinctia, caeteraque istiusmodi, tum ipsas vestes, quas moenti ardore detractas recusantes ministros accipere
compellebant, eas alioquin quaquauersum proiecturi: eratq, Christianae liberalitatis periucundus pectaculum , videre plurimo F qui cum pecuniam , vel aliud ad id allatum obtulissent, subinde haud illibe
rati adiectione eo deuedire, Ut tum demum offerendi finem facerent, cum pDeter eam V cstium partem, qu satis esset ad tuendam honestatem, quod donarent
nihil sibi reliquum fecissent Nec defuere qui omnes
vestes detractas, ac in facem colligatas e pariete su Dpenderent,velut anathema ibi permansuras, postquaipsis in eo loco vitam agere no dabatur, ubi mortem. libentillime oppetiissent. Patresfamilias etiam qui. dam rem domesticam adeo tcnuem, ut cum se suosq; spoliasset, vix sexaginta aureos effecerint.beatae Vir gini totam obtulerunt. Quae donationcs quod i . modicae essent fuere recusatae, resque eorum a custodibus ubi id rescitum fuit restitutae..' quamquam eas
prohibere haud facile erat, tantus offerendi ardor plerosque incesscrat, Vt nec praefecti accipiendo, nec 1cribae referendo sufficerent. Multitudine igitur of ferentium mensas ad id deputatorum obsidente, plerique siue impatientes morae, siue aliud quod magis eos sollicitos haberet faciendum instaret, huc illucue pecuniam, vestes, de quidquid ad manus veniret suarum rerum promiscue coniiciebant,fatas omnia tuta, satis bene recondita censentes ea, quae tam sacro in loco oblata erant, ubi vero nec locus quo proiiceret
124쪽
Occurebat, crumenas auro refertas,etinae. pretios sim
quaeque obuio cuique tradebant: rati fieri non posse, ut quisquam eam profligatae impietatis esset . qui surripere aliquid non vereretur ex eo loco, ubi animos omnium tanta capiebat religio. Eo tandem res processit, ut qui ad illud iter se compararent vulgo monerentur, ne quid aliud quod offerri posset,praeter id quod animo praestituissent secum auferrent; quando ne illud quoque donarent neutiquam sibi essent imperaturi. Quod tamen consilium non satis fuit ad largitionis studium cohibendum, cum plurimi etiamnunc,cum quod offerat pro suo impento studio apud
se non habenti alia ubi domos redierint, aut cum it rum adierint locu transmittere, vel assere promittat. Huius effusi studi j largiendi fidem facere poterant magni pretis infinita propemodum tam ad virorum ornatum, quam ad muliebrem mundu facientia: quae quia in dies corrumpebantur, nulla cum loci utilitate, M palam posita impedimento magis quam ornamen. eo fuissent, nec quo suspenderentur erat . diuendita fuere: ex linteis duntaxat supra tria millia scutato rum effecta: nam pecuniarum oblatarum tanta erat copia , ut unius hebdomadae spatio supra dece millia septingenta scutata enumerarentur. Vt tamen eiusdemi viiij monumentum aliquod extaret, pretios L sima quaeque summa fide seruata fuere, quae etiamnum visuntur , scilicet gemmae, & aurea quaeque ad cultum altaris vel ministroru minime apta, quae sub custodia quatuor deputatorum, de quibus infra, as seruantur; eius generis sunt aurea: armillae, inaures, monilia, thecae quibus agnus Dei, vel aliae seu sacrae seu prophanae imagines occlusae collo suspenduntur,
125쪽
torques, cruces, & caetera eiusmodio auro, & gem mala pleraque, nec ea in paruo numero cum torque Squadragenariuroexcesserint; quae copia ad miraci tum eo propius accedit, quo viris foemini' eo tem pore solene esset, non modo sine aliquo ornatu, sed quam humillimo etiam habitu sacru invisere locum. Hinc an nulorum numerus adeo ingens,ut non facile
iniri possit, non ex eo duntaxat, quod nihil magis ad
manus erat, sed quod ut caetera ornamenta dimitti non consueuerint. Intra paucos dies igitur annulorum aureorum nam argenteorum nulla habita ratio, etsi pauperiorum egregiam voluntatem etiam magis
restabantur ) ad mille quingentos oblati; quorum magna specie gemmati plurimi, ut pr dictioni illius
foeminae euentum respondisse satis appareat, quae annulum offerendo illu vendi vetuit,aifirmando breui fore, ut tota Pila annulis vestiretur : cum exinde in immensum sit auctus augeaturque in dies eorum numerus. Donaria porro ipsa eorumve qui ea obtulerunt nomina, quae utraque in libro ad hoc compara.ro diligenter sunt adnotata, hic recensere susperseia
demus; nam id de singulis facere perdissicile sane es isset; alia vero posthabitas aliis din umerare non difficile modo, quod plurima inter se pretio, & pulchri
tudine certent, sed etiam inuidiosum, & eorum magis vitanda e offensa, qui sua munera praeterita cernentes, ea minus aequo aestimata putarent,quam aliorum quaerenda gratia, qui ne hic recipiant mercedem 1uam, sed integram accipiant ab eo qui videt in abscondito, ea in abscondito esse magis optabunt. Ut siti eam mei propositi esse,non tam rem oblatamquam offeretriis animum pensitare, ac proinde res in
126쪽
iis HIs T. fACRIῆ IM AG. R. M Α R. tantum maioris pretij pluris aestimare, in quantum illius. studij de quo loquimur firmiora sunt argumeta.
Ixdum talarum rerum fama crebrescere coeperat, cum ad Serenissimos Duces Carolum Emmanuelem &Catharinam Au- 'striacam perlata non minorem motum in
ijs fecit, quam in caeteris fecisset , dc videndi loci inprimis summum desiderium accendit, quod tamen ne facerent,obilitit primo digna principibus in credendo prudentia : ne videlicet si minus probata xssent quae ferebantur populorum leuitati consen-
isse viderentur; bello insuper distinebatur Dux ipse quod tum gerebat in Allobrogibus, hostibus , haudita pridem Italia exactis .::ubi vero satis superque eorum quae vulgabantur explorata esset fides, non testibus modo auditis, sed ipso conspectu eorum qui ali quod membrum, vel totius corporis deploratam sanitatem receperant, & a bello fuit laxamenti aliquid, non vltra sibi cunctandum duxit, quin quantocius ipse coram gratias persolueret Deo,ac beataeVirgini, quod ad tam mira edenda suae ditionis locum delegisset . quo facto etiam ad locum religiose colendum multitudine quae fere regenti est similis suo exemplo incitare: Quamquam igitur erat teinpestas satis incommoda itineri , inexplicabiles continuis imbribus
viae, ac iussati amnes, sub finem mensi Martii Tau-
127쪽
rino cum delecta nobilium manu discessiti ad prima suburbia Montis Regalis praecipiti iam die cum deuenisset,reliquum tamen itineris perficere statuit,lassitudinem,&omnem aliam dissicultatem exuperante pietate, non pertissi escens: cum viam per se laborio. sam longe dissiciliorem facerent intendentes se tenebrae , & pluuiis liquatς nives; secunda noctis hora ad
sacram Pilam peruenit, quam conspicatus summisit seset,erramque exosculans senete coluit;ingressus sacellum cum oculos ad sacram Imaginem coniecisset, per horae spatium vultu, ac animo in ea defixus h sit; orationi ut modum imponeret, hora lassitudineque monenteVicum secessit; inde vix dum illucescente die, cramentali confestione expiatus sacellum repetit,ubi non sacris interfuit modo, ac communionem sumpsit, sed novenos orbes, ac c tera quς peregrinis usu venissent singulari pictatis exemplo obluit dona pr terea eaque ingentis valoris obtulit lychuum argentum librarum sexdecim affabre factum;cande
labra duo item argentea trigenta pondo; velum auro argentoque ab ipsemet Serenissima Coniuge singulari arte pictum,vestes etiam sacerdotales,caetera bministrorum, ac altaris ornameta ad solemnem Miffirum celebratione requisita, ex tela argentea, setinoque violaceo auro intertexto. Eodem denique quo caeteri donandi studio euectus, detractum e collo pendentem aureum torquem nonginta rubinis, ac adamantibus triginta duobus renitentem , caeteris
donis adiecit; decem millibus aureoru fabricae etiam , attributis. His quae ad animum religione soluendum pertinebant maxima diei parte tributa, tum ijs quibus loci fama qua per se maxima esset, etiam conm
128쪽
stantem facere adiecit animum, SI constructioni Ecclesiae in primis. Iam equidem aedificari coepta erat Ecclesia, cuius etsi amplitudo religioni loci optime congruebat, forma tamen cius dignitati minime res. pondere generos ulmo Principi visa est.Noua igitur delecta forma, cuius magnificetia celebritati loci, fisura vallis ipsius figurae congrueret; ea namque etsi a septentrione in meridiem prope aequa distantia collium decurrat, tamen qua lacra Pila erecta cernitur eminentibus ei collibus ab ortu brumali, & ab occidente sese recipientibus oblongam planitiem efformat oualem propemodum figuram referentem; haec igitur ovalis figura, ut Eoclesiae exaedificandae aptior
Inter haec nunquam animum a propensa in sacram Imaginem pietate Dux remittebat, sed identidem illam inuisens, ubi percommodum rerum agendarum secere possiet,orationi se totum dabat; hinc duas alias nouenas a prandio exegit, alteram pro serenissim ς coniugis,ac liberorum incolumitate, alteram pro ditionis sibi commissς salute. Cumque Montem Regalem concedere coactus postridie fuissset quq e re ciuitatis erant peracturus; non inde tamen abscedere potuit, quin prius sacrum sacellum, comeatum aBeata Virgine petiturus, repeteret : idque ingressus cum terram genu flexo petiisset, ac osculo contigisset; terra infit) in qua stamus sancta est, abiiciamus Vetera calceamenta, sub hqc dicta ad Imaginem manus tendens plenus lachrymarum ante altare ita procubuit,ut facile cuiuis fuerit ex oris habitu colligere, quantum pietatis ex contemplatione secret Imaginis
hamret,in qu ntamue spem impetrandi quς postu-
129쪽
laret erigeretur. Huius igitur pietatis speique plenus ab ea contemplanda diuellirur, idem prorsus quod
caeteri redeundi desiderium secum ferens, cui satisfacere maturauit,cum primum per tempora licuit,illud ipsum iter serenissima coniuge cum liberis conficere percupientibuS. Huic itaque principum solemni peregrinationi statuta dies vigesima septima IuniJ,quo tempore Vernis imbribus iam remissis, viisque exsiccatis, velut classico exciti populi, excitato rursus ardore, impetu. que animoru qui per hyemem resederat, intermissas peregrinationes instaurabant. Ipsa igitur die Serenis. simi Duces cum liberis Philippo Emanuele, Victore A medeo, Emanuele Philiberto, necnon Margarita,&Elisabetha gradioribus natu filiabus, primariis quibusque viris, ac foeminis palatio addictis comitati ad sacram Pilam peregrinationis ergo iter capessiint: ut in re expectata effusis no urbibus modo osscij causa, sed aggrestium turbis obsidentibus vias, succlamationibus, aliisque, quibus effusa laetitia populorum significari solet, ubique recepti ab ijs, qui simul foeti-
citrem suis Principibus ominabantur, simul eorum pietatem in Beata Virgine colenda commendabant, Montem - regalem peruigilio eiusdem Visitationis deueni ut; ipso die festo ad sacram Pilam ire pergunt; Dux quidem.scipione, quali Peregrini Vtuntur, innixus pedes ibat, non magis tum Veritus assu, quam cum primo locum adiit noctis,aut coeni incommoda pertimuisset; Ducis exemplum secuta nobilitas, scipionem quisque tenens longo agmine sequebatur. Hoc idem facere serenissime coniugi in animo erat. aegreq; ab ea Dux obtinuis; ut quonia uteru gerebat
130쪽
,αι IRIST. SACRAE IMAG. B. MAR. sella se permitteret deferri. Principes quoniam satis
imbecillis aetatis erant, natu quippe maximus Philippus decimum vix dum attigerat annum, rheda subuecti, usque dum ad conlpectum sacrae Pilae venirent: tum enim cum matre ad pedes descendunt, & praeeuntibus tribus Principibus, subsequente utroque
parente cum filiabus, & post eos nobilissimo quoq;
cuin caetera turba prosequente deuenitur ad sacram pilam, ubi in lachrymas & vota effusi eosdem animorum motus sunt experti. Posteaqua non ad satietatem,quantum tamen multorum imbecillitas,& hora
permittebat, quam sacra Imago pietatem spira hoculis animisque hauserunt,quod supererat diei traduxerunt inlustrando loco. Admirationi illis ante omnia fuit tabellarum copia, quas acceptae salutis tcstes aegri. sacrauerat, iis si quidem sacelli parietes undiq; vestiebantur. Miraculo etiam fuit multitudo donorum, quibus sua munera addidit serenistima Ducissa vin- bellam, Planetam, & altaris ornatum,partim ex istino aureis fioribus phrigio opere contexto, partim ex tela argentea eodem opere distincta floribus, bursam ex eadem materia cum duobus corporalibus.Sed longe maximum donsi fuit duplex diadema, alterum quidem Beatae Virginis, alterum pueruli diuino capiti imponendum, aureum utrumque, ac pretiosissimis gemmisic unionibus distinctum imajus quippe quatuor ordinibus unionum eximiae magnitudinis ambitur, praeter quas aliae septendecim uniones variis locis erant dispertitae: gemmae erant, smaragdi tres
Oncialis magnitudinis; balassi duo eiusdem magnitudinis; smaragdi minores triginta quinque in lami nis, quae ad imitationem factae diadematis impera,