장음표시 사용
261쪽
. His pCehabitis, propius ad ipsum Natiuitatis locum, sub ipso altati possitum, atque aeterna memoria Omnibus fidelibus honorandum fleuxis genibus adrepune omnes, deosculantur , lachrymis rigant, Iesum que Saluatorem tenellum infantulum a Virgine Matre castis visceribus atque illibato pudore hic editum, suppliciter adorant. Dein Meridiem versus, ad dextram flectendo per duos marmoreos gradus ad Cunasseu Praesepe Domini deicenditur et in quo unicus Dei Filius fascibus inuolutus, a Virgine Matre in duorum animalium medio positus, ab ijsdem agnitus, re a pastoribus adoratus est. D uin yero hic sistitur, sequens concinitur Hymnus: diuando venit ergo lacri plenitudo temporis es c. Antipθ. Pastores tieuerunt ad praesepe ramanter, est inue verunt Maria, est Ioleobses Infantem positum inpraesepio. Ac luia. Hem ruptum hic fecit Dominus. olli uia. Lod Salutaresuum. Asieluia.
His dictis Deum hac affatur Oratione Guardianus. Oratio. Domine Iesu Christe, qui humiliter in diuersorio isto nasci , ac iuri epio inter asinum cse bouem cococari, a Maria Pirgine est Ioseph rimitus adorari voluin i ; da nobis qua sumus ira Quersorio Paenitentia renasci, ac in Praesepio Pastionis tuae inter Diuinitatem S Humanitatem tuam continub collocari, est a Maria Virgine es Ioseph Sancto dissere te silum est verum Deum venerari. Zeui vivo Sc.
Peractis ibidem Orationibus , & Deosculationibus solitis , Altare quod ex aduerso est, sub eodem specu acceditur: dicunturque hae pre
Hymnus. Ibaut Magi quam viderant Stellam sedientes praeuiam Sc. pertis h thesauris suis, obtulcruot Magi Domino Aurum, et has, est , rrham. ita geluia. Homines de Saba venient Alleluia. Ahrum es Thus deferentes. Alleluia.
oratio. Deus qui in hocsecratisimo loco Vbigenitum tuum Stella duce reuelasti; concede propitius, ut qui iam te ex Fide cognou mus, utque ad contemptandam speciem tua cupiu u perducamur. Wr i undem rari
262쪽
C Ara trium Regum iocum. Est autem Saeellu & Natiuitatis & Praesepii Domini specus subtera raneus,in rupe recisius,cuiusmodi etiamnum Plurima iis inimi I rurantra; pr sertim vero in Villa pastorum, de qua
orati reto inta latitudine duodecim, altitudine quindecim contin et S.
' :-- Ari, nitietes e candido constant marmorc, Labrali Pauimentum itemque p/xi*VV3 φ Aeriatus. ho- nempe marmoreis obducti. Fornix tessellato opere olimor die, temporis partim iniuri 1, partim iampadum sep(em x nx 'Digb
ardentium,fumo adeo obscuratus est,ut vix opus ipsum quale sit appas e te diri intrariq Domini ingredientibus, via subterranea exaduerta est,
263쪽
in quo, tabula lignea depicta Natiuitatem Domini repraesentan te se perimposita, sacrum quotidie a Minori tis peragitur. Pauimentum quod sub Ara est, marmore stratum, formam stellatam refert: in cuius medio lapis ophites sphaericus, latus per diametrum palmas duas solo
marmoreo haeret infixus, profundus uncias duas, plumbeo circulo ap-
plumbatus, omnibus cum Orientis tum occidentis Christicolis ve- nerabilis. Eo namque loco Christum Dominum Mundi Saluatorem ex virgine natum esse pie ab omnibus creditur. Adhaerent Altari v-trimque gradus porphyretici decem,per quos ad superius adsceditur Delubrum, valuis ferreis vel ameis ab Antro Natiuitatis Domini se- Clusium ; quae raro, nec nisi Turcis, aut aduenis Occidentis , vel ipsa lato pertuso, ut facile quis specum intro spiciat i quod ne libere fiat, neve dum sacra faciunt Minoritae,a Turcis Mauri sue impediantur, cortinis a fornice utrimque dependentibus obicem posuere. Ad laruam altaris Meridiem versius tres videre est marmoreas Columnas,in triangulum dispositas; quae Antri Praesepis rupem sustinent, re suffulciunt, adque etiam ornamento sunt. Inter has ad Antrum ipsum ternis gradibus descenditur. Subeuntibus ad dextram occurrit, Occiduum verisus, Prq sepe Domini, altum a pauimento palmos quatuor, forma oblonga quadrata,pro fundum uncias sex, intus forisque candido obductum marmore , ternisque columellis, s quibus rupes innititur J de Coratum. Fornix Antri e viva ac nuda constat rupe, lampadum arde
264쪽
In huius Praesepy aquilonari latere interiori res admiranda cons i- eitur, hominis nempe cffigie S, cucullarum & venerandum senem baraba oblonga repra sentans; quam natura ludibunda lineis nigri cantibus
tanto artificio expressu, ve OmnibuS i dustrie depicta videatur. Sunt qui miraculo rem adscribane, ac Diui Hieronymi figuram exprimere putent. A meridionali eiusdem Praetepij latere proxime adi et opus quadratum marmore undique rectum , bipedali altitudine Prie sepe stiperans; ubi dona puero leuia a Magis oblata, exposita fuiss eo pianio est. Sub eodem Antro a latere objecto alcare spectatur marmoreum, in cuius tabella depictum est quomodo eo in loco Magi puerum Iehim in Matris gremio venerati sunt. Locum hunc augustissimum, & toto terrarum Orbe celeberrimum unde salus Mundo emersit, & de quo Psalmista canit Veritarum de terra orta est. quis satis digne laudare valeat quo seti mone , qua voce quis Speluncam hanc venerabilem , ubi primum Mundo Deus sub humana forma illuxit, praedicet f quo praeconio , quibus denique laudibus sacratissimu illud Proesepe, in quo Christus infantulus vaght, extollat' paruum quidem terrae foramena,sed magno encomio dignum, & c ut D. Hieronimus ait silentio magis, quam infimo sermone honorandii. rQuare D. Hieronymo obsequens iaec linquo; ac vires mihi non sup- Perere ut ea explicem libens fateor. Vnum ramen dicere cogor: Lo- Cum hunc homini pio , ac singula quae hic contigerunt studiose se- Cum perpendenti , tantam animi voluptatem parere, tantumque oblectamentum praestare, ut se diuino quodam nectare perfundi, ac mira gaudi, dulcedine pertentari in intimis praecordi s sentiat, adeoque non in terra, sed in coelo se versari sibi videatur, ubi omnia myste
ria hic peracta coram intueatur.
Antrum hoc ab A tb Adriani temporibus ad imperium usque Con- ih r--
stamini Magni annos circiteri So (vt author est Hieronymus immani Paula-. scelere conraminatum & profanatum fuit. Lucus enim Thanius siue
Adonidis illud obumbrabat: cui in specu ipso spurca statua eius i bierecta sacra fiebant, ae Veneris plangebatur amasius: quae omnia pijssima Helena, tam enorme scelus detestata, penitus aboleuit,sacraque Christi incunabula vari s cuiusque generis ornamentis decorauita ac Christiano cultui restituit.
265쪽
Locus Nitiuitatis Do mira Lo u S. Pras pix Altare tririm Regum. Di se, ius Eccle i e maioris. Introitu u terraneis ducens ad aedem Cat hurimanam di mo
Precibus hic consummati Saditurque denuo solemni progrediendum a Minotiti Saethortis meritu inchia gaudia esc
266쪽
Incloc entes Crat isto in oles hic bcci sunt ab seniquo Rege: la ectent e1 interfec(t sunt , ipsum sei uratur Vcumfrac macussi, O dicunt semper Gloria tibi Domine. Sub throno Dei omnes finem clamant. Vindica sanguinem nostraim, Deo noser. His recitatis ante Aram tu nocentum, Guardianus sequentem adjicit orationem. , cum hodierna die praeconum Iranocentes MartFres non loquendo sed moriendo confessi fiunt, cmnia ire u bii Ui iorum mala mortifica, vi pide tuam, quam lingua nostra loquitur, etiam moribus Tita fateatur. Per Chri
Antrum id amplissimum forma quadrangulari, peringenti columnae ex perpetua rupe excisiae innititur s ubi sub altari s quod ad Orientem est Innocentum infantium corpuscula condita dicuntur. in ipso altari foramen et per quod locus dormitionis puerorum, atque ossium receptaculum conspici datur. Hinc ad laeuam transitur per antrum oblongum &angustum, altari marmoreo decoratum, ubi humatum ferunt Beati Eusebi, Hieronymi discipuli corpus et cui Occidentem versus adiungitur aliud antria, quadratae formae, binis ornatum Aris: quod ad laeuam intrantibus occurrit, Beatarum Paulae viduae & matris, nec non Eustocliij filiae dc virginis Monumentum perhibetur : quod exaduerso conspicitur, Diui Hieronymi ossa quondam continuisse dicitur . quibus , ut & Eusebi , multorum opinione Romam delatis, vacuum Monumentum hic remansit. Quod ad Paulam adtinet, matrona fuit Romana, ex nobilissimis Ro Uiere v. trahmanorurn familijs Cornelia & Graccha ortum ducens ; Hieronymo ita. . familiaris, quae spretis saeculi pompis & vanitatibus, sacra Iudaeae loca peragrauit,&tandem in Bethleem consedit. ubi demutn post quatuora se fundata Monasteria, unum virorum, tria virginum, quibus ipsa annos viginti praefuita Deo animam reddidit. cui hoc posuit Epitaphium
Titiaeus Sepulchri cista quam genuit, Paula fudere pa rent es,
Gracchoram oboles, Agamemumis inmota proles, Hoc iacet in tumulo; Paulam dixere priores, Eustochygenitris, Romaniprima senatus,
Pauperiem rarissis Bethleemitica rura sequutat. In fronte Speluncae Adspicis angustum praecis rupe sepulchrum,Hespitium Pauci est, cta se regna tenecltis, G i Fratrem,
267쪽
I. COTO VICI IT INE R LR. Ivis Fratrem, coginatos, Romam atriam resine mi,
Diuma , sobalem Bethlemiti conditur antro. Hic Praesepe tuum Christie, atque hic rustica Magi murra p rtantes , hominis D eos dedere. Ex Paulae & Hieronymi Monumento ad aliud eiusdem Hieronymi itur diuerticulum seu Musarum, ut volunt, in quo aesti ais rem poribus shudijs vacasse, & Biblia ex Hebraea in Latinam linguam traduxi sie ferunt . Id ex arcuato constar opere, atque ara marmorea ornatum, Caeteris omnibus subterraneis locis & sublimius & lucidius est: qua par. te enim Septentrionem spectat, fenestellam habet, qua lux infundi tur, cum caeteri Omni prorsius luce careant. Ad Occidentale eiusdem Sacelli latus Scala est lapidea, per quam olim ad superuus Delubrum adscendebatur: ostio tamen a Minoritis po simo dum obstructo, ab aliquot hinc annis nullius usus esse coepit. Dum ad hunc itur, ibidemque gradus sistitur, Minoritae Hymnum concinant . Ue confessior D mini sacratis o c. dein recitant. Aratipp. O Docior optime , Ecclest e sancta sumen BL o amator, deprecare pro nobis si tum Dei. Vers. Ora pro nobis B. mero me.
Resp. Vt digni effetamur promisitonibtu Christa
Mox hanc subdit orationem Guardianus.se, diuina Omnipotens sempiterne Dem, qui per B. HieronJmidcc inam O merita,Eccse m tuam multipliciter imi stracti; tribue nobu quaesimus, Pt qui e memorationem eius deuota mente perstumis, ei in mestis S precibis a gaudia aterna peruenire et liciter Paleamus. Per Chrdum Dominum no- irum etc. His finitis, eadem qua ingressi fueramus via , regressi, redijmus affDitiae Catharinae Templum , corioinentibus interim Minoritis Idymnum Te Deum laudamm Sc. quo absoluto, crim ad Chorum peruenissent, facta est commemoratio Sanct* Catharinc his verbis. Acltiph. Veni pensa Chrsii, accipe coronam, quam Iibi Dcminu prat
Veri . Ora pro nobis B. Catharina.Aest. Ut digni efficiamurpromssionibus Chrisii. Guardiano deinde hanc subjiciente Orationem. Dem, qui dedisti legem Mos in summitate montis Sinai, Suis eodem
'corpus beata Cathar ae per Sanctos Angelos tuos mirabiliter codream;
tribue quaesumus, ut ad montem qui Chr m est peruenire valeamus. Pereundem sec. Atque hic tandem post recitatas Ecclesiae preces quas Litanias maiores vocant solemni Supplicationi finis imponitur. Illud inte-
268쪽
rim haudquaquam omittendum est, exoleuisse iamdudum morem illum antiquitus insolemni hac supplicatione obseruari solitum. Non enim per subterraneos meatus s quos supra memorauimus) ex Cathariniana aede ad Natiuitatis locum procedebant supplicaturi, sed discedentes ex aedicula eadem, per claustri ambitum, portamque ferream ad Diuae Mariae Fanum siue superius Delubrum progrediebantur, taprimo Aram Circumcisionis Domini ad dextrum Chori latus accedebant, fiebantque ibi Preces & Cantica consueta ; inde per porram ferream, gradusque lapideos, utrumque Arae maximae Cingentes latus , ad uacrum Natiuitatis &Praeseph Domini specum descendebat: mox ad reliqua Sanctorum Monumenta , donec ad Diui Hieronymi Mu siaeum peruenissent: ubi raesium alta peren res, per gradus lapideos quorum supra meminimus) Diuae Mariae repetebant Fanum, inde per portam ferream claustrumque Monachorum ad Diuae Catharinia aedem reuertebantur. Quia vero successu temporis rem multis exe-plis edocti,grauissimis periculis plenam esse didicerunt,subterraneam hanc viam excavari curare fiunt coacti: quo tutior supplicaturis ad sacrum Natiuitatis locum foret aditus, exi tusque.
Solemni supplicatione absoluta, cum iam hora i nstaret pran dij ad
Minoritarum deducti refectorium, una cum illis praudium pro corporis necessitate satis lautum sumpsimus. A meridie rursus post dictas in Cathariniana aede a Minoritis Vet speras, Monasterio egredimur, Ticario Hierosolymitano comi te, du-Ceque Interprete, & Orientem versus haud procul a Monasterio Bethleemitico antrum (cui a Virgine nomen est, quodque item Cryptam Lacteam vocant) subbmus. Id ingressu obscurissimum & archiam,via leniter decliui & saxosia, adeo angustum praebet accessum, ut nisi ge
nibus flexis,aut saltem inclinato ad uter u capite vix penetrare queas. Itaque ne usquam offenderemus, ardentem quisque manu cereum gestauimus. Ad penitiora ubi deuenimus, antrum offendimus quadrata forma, viginti quatuor circiter pedes per 'quadrum continens in cuius fiere medio Aram marmoream etiamnu integram videre est.. Ferunt hoc loco Mariam Virginem cum Iesu infantulo (dum Herodem in Bethleemiticos infantes saeuientem fugeret latitasse; atque interim dum filium lactaret, lacte suo locum irrorasse. In cuius rei memoriam Diui Hieronymi aetate templum in hoc ipse loco,itemque
Monasterium virginum a Paula Romana erectum volunt: quod tamen hac tempestate penitus dirutum, & solo aequatum in cinerem abijr, nihilque praeter altare marmoreum, de antri foramem rotundus quod in summitate rupis excisum lucem olim admisisse verisimile est reliquum oste idit. Huius antri saxum coloris subalbidi duritie creta non
269쪽
38 . I. Co TovICI ITINERARIvM superat, ut scalpello radi facillime possit; id vulgo Lac Virginis vocat, miramque ei indigenae vicinique populi omnes attribuunt essicaciam multis experimentis approbatam Ferunt namque foeminas lactis ino pia laborantes, si vel exiguum huius pulueris abrasi, aqua , vel vino, aut lacte dissoluti accipiant, statim ubi id sumpserint, lacte repleri: id que non solum a Christianis, sed ab ipsis quoque Mahumetaeis, ocMauris,& Turcis publice omnium ore confirmatur .: qui hoc ipsum msuis uxoribus & animalibus saepissime se expertos aiunt et causam vero virginali lacti attribuunt, ac diuino miraculo adscribunt. Precibus in Antro peractis,ac salutata virgine singuli de cryptae lateribus aliquid derasimus, & nobiscum asportauimus. Cuius ego vim in nostratibus eminis frequentissime certam didici , atque Orientis populi opinionem haud vanam esse comprobaui. Inde egressi, comitantibus qui introduxerant Mauris, Bethleemae incolis, totum oppidum circumiuimus , vicinosque lustrauimos agros. Mox ad Virginis aedem reuersi. Armenio quodam duce, Syrorum, Armeniorum, &Iacobitarum habitacula & cellulas, meridionali Templi lateri adhaeren tes inuisitnus. Tum sole ad occasum vergente Miuoritarum Monasterium repetiuimus; ubi pernoctantes pro fortuna Ac consuetudine Monachorum laute statis sumus epulati. Prius tamen quam ad inceptum iter recurramus, paucula haec, quae de Bethleema oppido eiusque incolis nobis io notuere, hic addere placuita Inclyta quondam & nobilis haec diuitas, indifferentiam alterius Bethleemae tribus Zabulon, seu Galileae prouinciae oppidi, Bethleem Iuda vocata, qua:& Lehem, & Ephrata ab uxore Caleb olim dicta fuit, aqua & adiacens regio nomen accepit, sita est in clivo non multum eminenti, situ arcto & oblongo; cuius longitudo ab Occidente in Orientem protenditur; distatque ab Hiero olyma septem circiter pas suum millia. Multis autem illustrata mysterijs,multorumque virorum illustrium Monumentis celebrata . sed Clii isti praesertim Natalibus nobilis, Dauidis quoque ortu & in regem lsrahel unctione clara, eius demque patria, atque urbs Dauid inde appellata; nec non stellaeapparitione, seu Epiphaniae, ac Magorum adoratione irradiata, ab Hierosolymis oppidorum Iudqae secunda, celebre in uacris Literis nomen obtinuit , ut non immerito de ea Prudentius cecineri L. L
phan, Maior Bethseem, cuti contigit Ducem corpora tum gignere.
Vincit decore ac lumine, Venisse terris nunciat, Cum carne terrestri Deum.
270쪽
Videre pastquam istum Magi, Regem Deumi annuncia vi Eoa promurat muraera, Thesauru , ct fragrans odor Stratis votis asserunt Thuris Sabaei, ac myrrheus Thus, Myrrham, O A rum regi sim. Putuo sepulchrum praedocet.
Frequens non solum M amplum quondam fuisse oppidum,non ob scuro argumento sunt extates adhuc ruinae,& rudera amplissima ed &Christianis Palaestinam moderantibus Episcopatu etiam nobilitatum, scriptorum testimonio constat. Hodie vero ruinosum penitus, ae deuastatum , nullam prorsus oppidi faciem retinet; sed exiguum potius& obscurissimum refert pagum, seu viculum ignobilem, omni pro sus nitore ae decore prisco denudatum. Nihil enim eius, praeter arcus aliquot, & vetusti operis fornices, parietes , lapidumque aceruos, est
quod cernas et reliqua omnia in cinerem abiere. Humiles aliquot casulas rudi ter nuper exstructas, incolae, vix centum numero, inhabitat;
omnes (praeter paucos admodum Christianos Mauri, Christiani
Graecum obseruant ritum , pauci Latinum omnes tamen Italica callent linguam, quam Francam appellant, &a pueris ediscunt: Seniores Minoritis & Peregrinis occidentalibus Interpretum loco seruii Et: filios idcirco Italica in sti tui lingua .a Minoritis studiose curant, ne unquam deficiant, qui Monasteris negotus inserviante cui equidem (vta Monachis accepimus diligentem dc fidelem hactenus nauarunt o- peram & studium. Cruces ex olea conficiunt, quas lapillis ibi collectis, ubi mysteria aliqua a Saluatore fuisse patrata innotuit, ornane. Globulos item precatorios e terebintho vel olea, quibus Preces Deo fundere ad certum numerum consueuere Latini, nec non Sanctissimi Sepulchri, itemque Praesepis Domini formas lapideas componunt, ac victum sibi his diuendendis comparant. Caeterum agriculturae & vineis excolendis inprimis dant operam ; quae quidem vinum praestantissimum, nec cum ullo eius regionis comparandum proferunt. Summa vero inopia rerum presti, mi ueram uane vitam, vari sque fortunae casibus obnoxiam diagunt: vel enim Arabum quotidianis depraedatio- .nibus infestantur, vel Maurorum delationibus conficiuntur, vel Turcarum assiduis exactionibus exhauriuntur , ut nati prorsus miserijs ferendis videantur. Nihil enim, quod vectigalibus obnoxium non sit, possident et pro oue siquidem vel capra maidinum, pro octo cuiusuis generis plantis, arboribusve duos maidinos pensitant; quartam parte segetum singulis annis fisco inferunt. Cechinum item aureum vXorati annuatim persoluunc; & quod omnium miserrimum est, proprias tape deserere aedes, fuga saluti constulere, ac quicquid habent supellectilis,& annonae, Arabum subitis excursionibus ta depredationibus