장음표시 사용
501쪽
me S. sis, Sant sic bis, es Sub assiis, supremis Turrarum magistratibus: ea
rum munere, moribus conditione. Des tiariis et urcerum misitisus, nec um atrocium crimInum: semius.
Di x I Mus de ius dicentibus , aliisque sacris' d Mahometaeos praefectis, Sacerdotibus, puta & Monachis: superest modo, ut de caeteris magistratibus, Bassis nimiru, Saninacchis, & Subassebs aliqua addamus, ae primum quidem de Bassis. Nomen id Turcis Caput signifi
cat, datu*q; iis in primis, qui Veditum ritulo elaret. VeZires aute nobis Costiari j tune Imperatoris intimi, quonda quatuor sed nuc vel plures vel pauciores, proud Imperatori visum fuerit, deligutur: quoru supre- otas uera em Turcis dicitur:quae prima apud Turcas ab Imperatoria. est dignitas. Is enim caeteris praeest,auctoritate superat, supremo Syn-rhedrio siue ConcilioYDiu anum Turcae vocat praesidet, ac solus uniuersium maxima cum potestate administrat Imperium, Principis prae- . terea scrinio, gemmaque seu Sullanico sigillo potitur,& Scribis atque Notarijs regiis decreta dictat. Vna vero omnes si immum in Imperio magistratum gerunt, & grauissimarum rerum conflijs, pr lunt: per singulas vero hebdomadas quatuor continuis diebus in regia coeunt, supplicibus libellis resipondent, lites dirimunt, ipso Imperatore nonnunquam ex protecta velofenestella cunctas controuersias. que- . relasquq populi, ac Bassarum resipolia intentis auribus excipiente. His praeter Muphtim, de quo supra egimus, adiunguntur, & parem in sedendo locum & honorem obtinent cum ipsis Bassis VeZiribus, quoties in Divanum publicum veniunt, tres supremi militiae praefecti,qui superba appellatione Seglerbethi, id est Domini Dominorum vocitatur . Rugne nempe Aegi erbet, hoc est Romaniae, siue Graeciae, Anatoli Iegle et, id est Anatoliae, vel Minoris Asiae, & Beni se Beglerbet. hoc his maris. Praeter hos etiam suam in Diuano publico sessionem haber. Supremus Poric Cancellarius, Nissanribus nomine; qui litteras omneS, omniaque mandata, &instrumenta, quodquot apud Portam ex pediuntur,obsignat. Tres item Dephte argu est prq secti aerari , nec non Vice cancellarius, Iah mutv dictus: in cuius manibus sunt omnes libri, commentarbres ad archiva percinentes. In eodem quoque Diuano sedent Iasitschi, id est Secretarij, siue actuarij, numero plus minus quadraginta: qui acta Consiluin scripta redigunt, scripturas omnes summa sedulitate conficiunt, literasque expediunt. Bassarum
502쪽
ipsi nominati: qui quidem triginta octo in Osimannidatum Imperio
numerantur; triginta in Asia, tres in Aphrica, quinque in Europa: atque integris prouincUS,regnisque cum imperio pr sunt, nostris Pror gibus no absimiles auctoritate tamen dc opibus longe superiores. Hos si quis adierit, ne auersus ab eorum conspectu recedat summopere Cauere debet. hoc enim si fecerit, luet poenam contemptus a negligi siquidem ac vilipendi se pucant Turcae primores, si quis in discessu faciem auertat. Plurimos sub se habent magistratus, Cadios, San Zachos, Subassios, aliosq; interiores duces & praefectos. In Begos item, Timariotas, Spachios, S uniuersam Geni Zarorum militiam in prouincis; sibi subiectis degentium, & militantium, Caeterosque gregarios milites, Acanetos, AZapo Olophagos, ad nutum ipsis obtemperantes. dominantur, & imperium habent, ut hinc non immerito domini dominorum vocitentur: nam San Zachi & Beghi t quibus imperant; minorum squod aiunt gentium domiDi sunt. Ne vero silentio singulorum conditionem praetereamus, paucula haec de singulis retulisse sciterit: dc primo qui de loco Begos ponemus; nam de San Eachis oc Subasis ijs postea suo loco dicendum est; de Cad ijs stupra egimus. Beghi
igitur apud Turcas barones sene, siue proceres cuiusque regionis, vel Bassaruem, ac benemeritorum de Osimanidis filii; omnes quidem sti--pendia merenteS, non tamen bs legibus obnoxij,quibus caeteri milites Osimanici; nam nisi ipsemet Sullanus in expeditionem prodeat, illi in militiam proficisci non tenentur. Timariotae & ipsi Imperatoris bene- meriti sunt, atquq equestris ordinis milites: in quorum equitatu pra cipuum Cthom annorum robur cosistit. Nam ad repentinum Imperatoris edici si paucissimis diebus septuaginta amplius equitum millia in unum locum a praefectis adducuntur. Vniuersis duo Magistri equitum praedunt, qui re ipsi Beglecbeghi lut supra diximus) appellantur.
Asiaticus unus, Europsus alter. Hic ad Sophiam Misiae in ferioris, ille ad Cut heiam Galatiae urbem sedes habent. Spachi vel Spacliij equites item si in t praetoriani, Imperatoris custodiae deputati; qui a dextra leuaque distinctis agminibus, equitantis Imperatoris, dum in expedition e prodic latera praecingunt, dc a pueritia ex delectibus prouinciarum adducti in regiam, postquam a religione Christiana defecerint, per eunuchos literis de armis liberaliter instituti, quam puberes eu durit ad summos honores prouehuntur. De Geni Zaris supra retulimus: ut superfluum sit hic eadem velle repetere. Id unum dicemus.
Ex mirifico hoc inueteratae disciplinae genere,ianqupm ducum re pr*fectorum seminario, plarqsque in alas praetorianas ad equum rescribi, alios ad superiores ordines traductos ad praefecturas scandere, alios nulla fere alia quam testatq virtutis commendatione Sangachos, M
503쪽
ouod supremae eoru fortunae munus est. Begler gos purpuratos B ssas creari. Acanet ij vero vel Aken Zi Turcarum sunt pedices , si nostioendio militantes, susticum genus hominum, Vngarorum Haiduis chis non absimiles: quicquid enim phaedantur,sibi reeinent,pxaedarum tantum decumas Imperatori soluunt. Itali genu& hoc militum'entur eros vocant I priscis volones dictio fuisse videntur. AZapi item Tura carum sunt pedices peregrini, stipendijs conducti, qnemadmodum de
Olofagi, siue Vlesed si, sic dicti ab Vlesie, quod stipendium significat.
Duo autem apud Turcas stipendiorum sunt genera; quorum unum leta, vel Olose, alterum Timae vocatur, Vle se stipendium es h diurianu, sin gulos in dies a rationalibus vel quaestoribus militibus,ve aulicissolui solitum vi quod more nostro men struum, vel annum est. hoc qui, fluuntur Vlefiasiorum nomen habent. Timar vero es pensio, vel stiadendiu, vel redditus assignatus in praedias, vel possesitionibuscatuor ia, oppidorum, pagorii, agrorum, Vel in percipiendis decumis, alu tuo fructibus. Gcet Timarion appellant ei inde Timarys donata, Timariotae dicuntur. quod nomen a Graeci S mutuasse Turcas verisimilem; nam vox ipsa Tim Graece honor significae; a qua Tamarion deriva-uatum vixis tur; qx od huiusmodi Timaria, velut honoraria. siue benefic
cia honestioribus, Begis nimirum & Spachbs, aliisque bene de Ipubli-
c1 meritis, concedi solent: qui idcirco nos orti principui Vastallis,sive Beneficiarijs (quos Feadatorias appellamus haud incongrue cophrari possent: pican eo ditarent, quod apud nos seuda perpetua luno,
quae a pareouibus adsiberos & posteros deuoluuntur,apud Turcas vero temporalia tantum,ne Finapi incipis benevia cita aurantia. Nam
si quis eoru qui hoc stipendio vel beneficio gaudent, non rite suo manere functus fuerit, &disciplinam militare non obseruauerit, a iudiciis bus ad hoc deputatis (qui circumeundo praesecturas figillatim turmas
recensent, arma, equOS, & mores inspicum r) statim notatur, & exauctoratur, aliusque in ellauctorati ocum assumitur. Atque haec de mili tibus dixisse sufficiar, ad Bastas modo, unde digres Su, reuertamur. Pra
ter Spachios,& Geni Taros, quos sibi custodes Ballae adhibent, quique interdiu noctuque in Seraporu portas vicissim excubias agunt, suos et habent Chausios, Capi Tilaxes, ac Pecos, qui nobis Praecones, Iamrores, & Cultates sanu Bassarumque iussa adnuta conficiunt, , quotidia tum ministerium in Seratis exhibent: de quorum munere alibi egimus. . Aliud praetereae Bassis Seratu est,in quo, non aliter atq; ipse Tur
carum Imperator, uxores suas, & pellices alunt, virgines etiam alienigenas venustiores, rapeas, Vel magno empras, auedono acceptas edu cane. quaru custodiae ac 2urae Eunuchos adhibent, & praeficiunt, non
selum testibus, sed etiam pudendis mutilatos. Porro Saba Im, caete
504쪽
que duces ta praefecti omnes, qui ncreti s vrbibus, Bastarum sedibus destinatis adiund, singulis diebus horum Serata adeunt, vis assistunt,
de in publicum prodeuntes nono ris causa comitantur, deducunt, reducuntque. Licet autem apud Turcas omnes, ac Mauros in ma-diimsi aestimatione sint, diuitiijs abundent, potetiaria, imperio, dc au- ctoritate plurimum valeant, ac magi stratus omnes, primatesque Caeteros dignitato superent, atque inhegris regnis, amplisque prouincijs praesint, ad unum tamen omnes. etiamsi ipsius Imperatoris affines& generi tuerint, non desinunt vocari, Ac re vera esse Imperatoris serui, adeoque velut mancipia ab eodem haberi. Hinc vero neque oppida, neque arces, nec pagos, more Christianorum , vel etiam Perserum possident, imo nec paulo munitiores domos aedificant , neque etiam ut nostri Principes, Duces, ac Comites solenti
testari libere, deque suis facultatibus ad libitum disponere, & suis liberis, vel propinqui, eas relinquere valeno; sed quaecunque ipsis exstinctis ex eorum bonis supersunt, fisco cveluti in ius Imperatoris deuoluta cedunt; liberis tantum post patrum obitum ab Imperatore tenui assignato stipendio , quo se re familiam alant. Raro autem , dc nisi ob maxima parentum merita regia liberalitate, re priuilegio liberi patris haereditatem adeunt. Ea propter palatia nulla exstruunt, nec praedia, villasve comparant, sed publicis tantum aedificius, Messitis nimirum, Imaretis, Chanis, tantibus, Balneis, ScPontibus aedificadis (vel pietatis, vel memoriaepost se relinquendae
causa) dant operam, In hoc vero omni studio incumbunt, aurum, argen Lum , gemmasque pretiosias Ut cumulent , quo Lucius ac commodius liberorum necessi aribusin posterum prospiciant. Haec enim sciunt facilius ab haeredibus recondi, re occultari posse. Familiam alunt numerosam fastu regio s & nihil sibi honestius quicquam ducunt, quam plura seruitia, decore militaris formae praestantia, pompae modo ad decus ostentase. In hunc siquidem unum praecipue sumptu
omnes paene fortunas conferunt, ac profusiores sunt, cum alioqui emquisitis epulis minime studeant,nec suptuose aedificent,neq; vllis omnino damnosiae aleae ludis indulgeant; quod si quandoq; latrunculis i dant per otiu lusisse, vicisseq; ad ingenii laude quam ad pecuniae qua
stu, nobilius existimant. Splendidis equide ac pretiosis utuntur vestibus,,non tamen proprio aere Coparatis,ied ut plurimum a suae ditionis hominibus, vel ab exteroru principum Legatis,aut mercatoribus alienigenis dono acceptis. Hi quide honoraria haec munera illis offerunt, quo tutius siua negotia exerceant, & a Turcarum Maurorumque iniurbs se reddant immunes; illi vero, vel ut fauorem obtineant, gratiamve aucupentur, vel criminis alicuius rei a poena corporali n n a se libe-
505쪽
se liberent, eximantq; noxae, Cum autem regis ad arbitrium magistra tum gerant, sciantque se ultra triennium in magiae tu haudquaquam continuandos,in hoc toti sunt ut diuitias quas possiunt maximas,congerant, quibus exacto cmagistratu, alium Vediribiis nundia entur. vel si noui magistratus spes prorsus nulla supersit, tam iliam acieiptos pro dignitate priuari degentes sustentent. Propterea nouaS penuis
haero exactiones excogitant, subdituque imponunt, negociatores expilant, in carceres trudunt, catheniS vinciunt, ac gram INDIS tormetis subsiciunt,ut pecuniam emulgeant, ac quicquid possident, per vitta metumque extorqueant. Si vero alienigenarum aliquas , siue mercator, siue artifex, aut alias quispiam', cuiuinunque tandem religionis existat e vim excedateius bona interdum etiam reclamantibus natio. num Consulibus per vim sibi usurpant, si non omnia,praecipua latrom, & pretiosiora, Par quoque conditio Saniacchis est, gradu licet &istagnitate inferioribus et ut enim illi prouinci)s re regnis, sic lit urbibus praestant, instar Praetorum, ita tamen ut Bassae impertum, m Culu S prouincia sunt, agnoscant,eiusque madatis subjaceant. Samach autem 1-ue Sangach Turcis vexillum est militari, a quo Samacchi nomen habent: nam plerumque quum ad expeditiones siuscipiendas mandato Sullanteuocantur, vexilla ante se gestari faciunt, cum trepitu tympanorum , aliorumque instrumentorum stridulorum. Caeterum omnes hi magistratus,vi sunt pecuniae auid illi mi, ac nihil magis quam lucrum quaerunt, ita ut plurimum iustitiam venalem habent, & plus o traferenti palmam concedunt, ni Litq; absque euidenti lucro agendum puta ni Rarissimi quidem stant qui se pacania corrumpi non sinant,
aut enormia haec non committatur crimina, & tamen ivllitiae obleru
tores tenacissimi, & iudices aequissimi haberi & videri ab omnibus volunt. Eo vero liberius in t jusmodi itacidunt scelera, filaque nequiatiam atque iniustitiam facilius tegunt, cum non desint et Turcis qui pretio publice in iudicijs pejerent, Quinimo ex ipsis Seriphis inuenias plurimos, qui etsi virtuhes virv innocentia , atque etiam pietatis exemplo pr stare caeteris debeant, spe tamen lucri falsum reddere testimonium non verentur atque in tantam venere mentis infamam,
ut etiam perfidum dicere sacramentum pro consueto habeant, nec crimen esse putent, si pejerent, ut vere illis ire prouerbium cesserit.'Vnquam non deerit testem qui quaerit inanem. Ad haec iniustis falsiisque delationibus svulgus Auanias Turcicas vocat vexare atterere ac pessim dare aduenas , quos vel diuites, vel pecunioses nouerint, Turcis Maurisque usitatum est. Adeo enim id vitium apud barbaros hosce inoleuit , ut perpaucos inuenias , qui malis his artibus operam non dent : non enim vitio aut crimini ducunt,
506쪽
HI EROS OLYMIT. ET SYRIA C. gis
si alienis quis inhiet bonis , si ditari studeat, etiani cum damno
proximimam quoquo modo quis lucrum quaerat, per fas auc nefas,quibus denique mediis quis diues euadat,curant nihil; facile ipsis cum sit purgationis,& satisfactionis remedium. Imo & Subasiij, qui tertium in
ordine gerunt magistratum,&a Bassis Saniacchi sive creari solent, quorum est in reos inquirere,deque sceleratis supplicium su mere,m uneris sui prorsus immemores, saepe mi seros subditos circumueniunt, dolis feaude, perfidia fallunt,radicitus expilant, funestantque: ubicunque enim pecunias Esse praesenti une,eas tanquam odore canes insequuntur mendaciis dolis, insidiis extorquere satagunt : satellitesque suos saepe .
numero subornant,ut innoxios accusent,ac crimina objiciant. Et haec quidem eo liberius committunt, quod supremos magi stratus criminuconscios,& pecuniae iniuste a se extortae socios habeant , eosque comatuere suis delictis certo sciant Quare etiam si quis homicidium, aliudve
graue m capitale delictum commiserit, unde iubente lege mortem mereatur,modoraneae ei suppetant opes, quibus imPlere crumenam magistratibus queat, facile immunis redditur, poenam effugit, Ma me ii a nece liberatur. Hinc quoque ditiores plerique in pauperiores lacu regras antur, vim atque iniurias in sellunt, calumniantur&Opprimunes certi nimirum quicquid eandem egera n ip e c nn i a sep ce n am compositur os,debitamque punitionem haud dubie est agit ros, Inde etiam ut nisi in triobolares aceros, ae penis latos, sen i infimat conditionis hio mines, quibus nihil in bonis esk leges ipf, si cum nullum habeant, debitumque sortiantur effectum. Nam si quis horum hominem occiderit capitali plectitur si cena, si ac alterium commiserit, Mahometaeus claMaho meet ea, lagidaTur Vterque. Cum Christiana vero si rem habeat
Mahomerarum, Praepos ferae asino imp ta si rus, cauedae manibus alligatis, per uniuersam circumvehitur vi bem, pueris, puelli S, viris, ita minasquc
praeter probra & contumelias , t vidi ilima quaeque illi in faciem conjicientibus. Christianus autem cum Mahometaea inuentu ignibus aut pali supplicio addicit tar. In simplicemiarnicatorem fit sta animadue titur Furtum pari poena plecti rutabis terve quatCrvi comen Isium manus aut pedis amputatione punitur: sepius autem quam quater in furto deprehensus,gabalo adi u dicatur, atque unco suspenditur. In reliquis delictis talionis poena obsetuatur nonnamquam tamen pro magistratuum arbitrio poena minuitur vel augetur Quia vero Pali & unci supplicium Occidentalibus incogn illam Ninusitatu est; libet obit et vitiu-que paucis hic exponere. Cruces & patibula extra urbes conspicias, in urbibus nulla, forma tali. Tres eriguntur trabes & aequali interuallo terrae infiguntur. His aliae duae erubes transiuersiariae assiguntur Ipsuperior supremas partes e strum trabium degit, & innititur ir
507쪽
ferior medium occupa huic Vnci ferrei tres prominentes paulo mi nus sesqui pede m assixi sunt; superiori Lotidem annuli terrei, qui sub tectis uncis respondent. His funis immittitur quo reus innectitur.&ad summitatem attol li tur. I a at tum sublatus mox fune laxato in sub
si hum decidit, vocum, trans hiriirque vel humeris, Vel venite, vel naribus, prout tars tulerir, atque ita haeret immobiliS in terclum quandoque diem, prius quam exhalet . animam, ac morcem oppetat: cui, si ciuis subuenire, aut mortem accelerare praesumaci ei uidem poeneae
reum essicit. Pati supplicio addictus palum ipsum vel inustus ad lo- cum supplicij defert, longum plerumque pedVS octo , aut nouem,ro..tundum totum, mucrone acuminato. Vbi ad carnificinam ventum
est , stipitem deponit, & vestibus exutus pronuS divaricatiS cruribus extenditur. Adsteti lictores,qui manus pedesque rei firnuter stringunt, ne loco se mouere vllatenus quear. Carnifex dein palum poctici ap- Ponit ; quem crebris mallei ictibus per hominem adigie, donee per
humeros, caputve, aut pectus erumpat. Pato hoc modo astixus eri- gitur: scrobique Palus infigitur: atque ita nonnunquam in tertium usque diem summo cruciatu extremum spiritum protrahit nec quis..Diam incerim,poenam veritus, misero vel aquae gucculam porrigere aut succurrere laboranti aliquo modo audet. Sed iam latas det poenis. Ad magistratus redeamus Turcicos seorumque per ditos mores Hiation talum iustitiam omnem ut diximus i venalem habent.sed de mu- neribus tam avide inhiant, ut auxilium M subsidium omne,aut etiam Iauorem muneribus venundent. Neq; enim, quisquis ille sit,uue Ma- hometaeus, siue Christianus,aut Hebrietis, si muneribus vacuus accedat se voti compote fore speret et quinunore aditus ei denegabitur. Dedi' gnantur enim,& se negligi &flocci fieri arbitrantiit si quis eos sine exi- mbs muneribus a Ut donis accedere audeat. Prius itaq; liberale te exhibeat,& munus offerat oportet; deinde si quid velit,exponat: alias enim non au ultabitur. Surdas si quidem Turci ci nictgistratus haoequae solis donis ta muneribus aperiuntur. Hinc Iudiciaris ChristianoruConsules, quotiescunq; novus Bassia Alepum urbem ingreditur, ut adiptum sibi apud eum parent, plendidissima dona ei largiri necesse habet,
. Criritalis a jμrii factum obseruauimus. Is enim faelicem,prius qua di colloquiu admitteretur dono ei muli velleS iericas auociecim an eas duas candelas item cereas, ac vasa vitrea cristallina plurima. Par caeteris quoque Consulibus ratio est et nemo eteni m immunis, nemo a munere praestando vacuus. Ne que vero illa solum occasione munera offeruat . sed ouotiescunQuo
508쪽
HIER O s o timor: E T s TR iis aer , t Isi,quentes Turcas Maurosve Christianorum nomine pollulant. prae mittere dona coguncur , an equam ad colloquium admittantur. Dum vero Bassam adeunt, inagDamCr Ca Porum stipari ea Perua accedat oportet : id enim si negligant, ingrati habentur: opprobrio siquidem dc Iudibrio fieri ducunt Bassie, nisi longo ordine comidum Consules aq- cesserint, Non silum aurem magistratus sed nec priuati absquo largiatione quicquam praestare sunt toliti: oculatae quippe omnibus sunt manus , & credunc quod viden L. Hinet usiurae immoderatae illis quotlia dianae , ut ne teruncium quidem abs euidenti lucro alicui dent , de trigesimai uaendom serris parrem & amplitas quotannis accipiant. In iurrima, pecunia (vni ea Turcarum esca nihil non apud barbarosessicit ;Hac sola assectantur, reconciliantur, placantur, & mansu fiunt. Haec crudelitatem eorum delinit, feritatem mitigar, vindictam tollit, atque ex asperis & duris mites & humanos reddit. His dictis, caeteros eorum, item que Christianorum in Syria degentium mores
miri et retaeararcirca Siria indigenarom mores , O conditiovem iam Malomelaeotum, quam Grauianoram.
SYRI AE indigenq vel Maho metet vel Christiani, vel Hebrati sunt . Mahometaei in Turcas & Maurcis distinguimim Turcaevo plurimum diuites sunt, det opibus praestaent caeteris. Horum ali j negocrationibus incumbunt , alis Mahometaeae Legis studiis addicti , vel Mefitiis seruiunt, vel magistratus obeunt: alii vel ampla, ut Geni Zari , Spalii, vel Timariotae, ab Imperatore merciat stipendia, vel nobilium , seu primaturi, dignitaere gaudentes, Begi titulo clareiad. Maurit utra numero praest antes (nam qui ruri degunt, oppidaque M pagos incolunt, fere omnes Mauri sunt mechanicis pleriq; artibus deditis quarum omniuopifices assequiintur egregios mactuum laboribus vivunt. Homines etenim industri , laboris minime pertaesi, atque inediae patiente S, sudorem ocio potiorem ducunt. Plurimi talpen vel mercaturam, vel agriculturaris exercent,ves Messitis inseruiunt. Reliqui vel Imperatori milieret , vel seruilibus operibus sibi victum. queritant , vel stipe emendicanda vitam transigur. Ad vnsi vero omnes imbelles, et eminati,inermes,molles,ac timidi vita magum inglori , dc Turci cum iuguinulti licet ferunt. Arma illis nulla, ae , sagittis, & curuo ad ia- rus pugionesquem Cugnaram vocat exceptis, Quo vero pugnaciores atque audaciores appareat,dum iter agunt pectore & brachio dextro
509쪽
nudi incedunt indusio vesteque ad tergum reiectis: quo corporis habutu sibi mire applaudunt,ac se viros putant,& bellatores egregios. Tut- cae vero otiosam pleriqueagunt vitam,laboris per li,& mechanicam artium osores, & rudes ,commessationibus, o io, lusibus, potationibus, iis de rebus friuolis integros dies absumunc Nobiliores venationi.bus ut plurimum dant operam,vel armorum exercitationibus equitactionibus, iastaru concursibus,vel latrunculorum lusiibu S tempus terut. Hinc marcescen res otio, volup tatibuS omnifariam immersi, nihil fere oraeter Mepcurium Venerem tractant: quin imo, quod in Venerem sunt ardentiolos, eo se Mahorneci graciores esse arbitrancus 1 tantum bra Veneri tribuunt,ue etiam in carnis desideriis, ac Coinessationibus dies
festos agi debere existiment C terum in familiari colloquio,ac mutuis officiis, & quotidiana contieesatione satis humanos &ciuilesve exhiabent frequentibus namque honoribu S se mutuo prosequuntur,&salintant sedulo ,ac comiter. M i nor maiori cito loco cedit, transeunti assur. pit,caput inclinat, non aperie, sed manu dextra ad pectus applicata,ve caditi imposita, capite inclinato honorem exhibet. Vulgaris autem
Turcarum salutatio haec est Sahim alech, id est, Salvet te Deus,vel Pax tibimui respondet alter a cleme Salam, quasii dicat et Tibi quoque Pax, vel Reddat salutem tibi Deus,qui me caluum iubes Maurorum ha C; Sa.
cheir,quod nobis est, Foelix sic tibi dies vel bonum mane: subsicit alter Siocheir a , hoc est, Et dies & annus uterque ut tibi faelix vel Ii bi bona sanitas.Christianis salutem non imprecantur et hac enim illos
indignos existimant obuio tamen,& maxime noto, aue Cum Clu Sac
cedunt aedes, Gumfata, dicunt squod nobis esh Bene venias, sola Pass-ste adiis. Caeteroquin Turcae omnes hospitalitate plurimum gaudent, aduenaes ad capiendum cibum sepenumero liberaliter multanti presidquis exigat, rusticitatis maximae loco ducunt Tuius rei 3c nos in itine re saepe experimentum fecimus . nam ad cibi comistionem communionem frequenterinuitati,assentientes eis grati fuimus: renuentes vero despectian eo quoque laudandi,quod nullus tam durus calus eis co-
tingit,ut fracti impatientia redigantur in blasphemiat; id quod (proli dos apud Christianos nimis commune est. Verum quicquid i urcis Mau isque euenerit, non stomachanduet,livi plerique apud nos sed illud habent in ore Susan altihmoc est Laus Deo. Vulgare idioma Arabicum est: in urbibus autem oppidisq; primarus etiam Iutcico utuntur ,maxime Turcae,primatesque viri,de Milites Gen mors rauae Arabicam quoque callec linguam, quam quidem maximi a hec ifi minore pretio habent agnius Latinammullumque fere inuem
510쪽
H I ERos o L YMIT. ET SYRIA C. Io est, ut eo passim instrui liberos Curem, quo doctiores evadant, Legitq;sui Maho metis incumbere studiis cornu dius queant. fac enjm Iingua: sacra ipsis volumina Conscrip a sunt , hac preces publicae re priua T, Psalmitten),Cantica,hymniq; in Messitis fiui. Publicae idcirco per urbes passim spectantur Scholae, ubi pueri Arabicis literis dant opera. Put hoc autem toti sunt,ut a Primis annis ad verbum ediscant Alcoranu , d infig nt mem'riae librum queno intelligunt. Neq; vero ullis i' icho lis hcc comparet codex; sed ludi magi ster e memoria de pro init pensu,& in tabula lignea describit: id puer reponit in animo, re postridie al terum scribitur pectum: donec anni aut biennii sipario totu ediscat Al. coranti,ideoq; multo plures reperias qui tenea ne sic Alcoranu, quam qui ip tum habeant domi codice. Post hunc ad verbum ediscunt libet tum, in quo praescriptae sun r gentis eremoniae: ncc ranae eis quippiam, declaratur, nisi quan Pu assequuntur commercio sermo ais vernaculi., qui tametsi distat multu ab ea ratione quae conspicitur in libri , tamem agnum adfert ad tum ad percipienda pleraq; vocabula. Hinc iam pergunt ad Grammatica, quae mille distichis composita est. Hunc versuum Chiliade tabulis suis commendaur memoriae, & quotidie apud spraec rore pensum reddun ima in Scholis nullus comparet codex. In hac Grammatica ferme biennio aut trienio versiantur. Inde ad altiora
pergut alijs in s solis.Sut nam is & alij in urbibus Ludi Literari ,quos
doctiores,& in Grammatica iam versati frequentat, in i sq; Mahominiis sui atq: Impexij ciuilibus polliticisque Legibus student,& doctoribus
scholasticis insidat,ut postea ad magistratus obeundos digniores red- datur. Liberalibus studus nulla iasivat operam: neq: enim Philosophia, aut Medicinam,vel Mathesim,aliasq; artes liberales quicquam curat, sed negligunt prorsus , atq; inutilia studia putant Paucis altem Diale- . cticam, Rhetoricam,& artes reliquas attingunt. Etsi vero inuenias aliquos,qui Medicinam Calleat,profiteanturve; quam ex Avicenae, Hippocratis,&: Me siue libris Arabice conscriptis hauriunt,rarissimi tamen eam exerce manere interim Medicinae studio ut plurimum apud He braeos; qui ubiq; fere locorum apud Turcas & sub Turcici ditione eam profitentur,& exercitant. Hi namque linguarum peritiae studiosiores .quam Ur , Mauriqs, Hebraeorum, Graecorum,atque Arabum scriptis adiuti; liiculentius Medicinae artem addiscunt, doctiores reperitiores evadunt caeteris Orientis populis: adeo ut&ipse Imperator eorum opera in re medica, Caeteris posthabitis, utatur. Versibus autem coponendis utraq; lingua & Turcica & Arabica multi cu Turcae tu Mauri tempus omne impendunt. Nuibus egregia & Praeclara suorum Imo eratorii ac Ducum,& fortium virorum gesta tactam enarrant claudesciue ivi Mahometis decantat. Typographos nullos habent, praelaque igno-O o O