장음표시 사용
41쪽
ho SE T. III. DR MODIS QUIBUs RES ISTAE . latione ipsius B Ambrosii , cujus haec verba exhibet:
Cum Dero ex furialitim istorum Di coporum sententia Maximus stu in imperator in stra decreoisset Tribunos stimma
pol state armatos ad Hispanias miuere, qui haereticos inquirerent, deprehensis Disam ta bona adimerent, idem B. Maz- Iinus apud etim tenuri, ut decretum reDocaretur.' Deinde
Sulpiti uin Severum d. lib. a. circa D. si ad aetatis Episc0porum violentiam, secutasque inde in ecclesia & mi iera plebe Dei calamitates deploranter . II a. circa sim. exhibet, & inde agnoscit imaginem temporum pueritiae suae. sub Henrico III. Hinc laudat Uerdi. nandum I. ut sapientissimum Principem, qui Pacem religionis sanciverit ; tum incidit in ea, quae contra Vallenses, homines innocentes, simplices, & conscientiae suae tenaces, horrenda immanitate & trucuculentissime acta fuere, pluraque alia lectu perdigna in eam rem affert Vir pjUS, az cordatus, & Ingenu . .us, quibus Vim a conscientjis abesse debere evinciti
nissimos illos & saevissimos primae ecclesiae persecuto. res ac Tyrannos pari ratione absolvere, velit, ouorum in Marti res patrata omnia compr0bare, quin 1audibus extollere eos oporteret. Illi enim persecutores non minus persuali de sua religjone, Q usque Zelo 'accensi fuere, quin longe plus caula: ipsis fuit contra Christianos saeviendi, a quibus t0ta religione, Omnibusque castris djssidebant, cum Christianis inter se de cultu veri Dei conveniat, quin intereOS, qui q. C0nciliis Catholicis, quae verae ac sincerae Ecclesiae Catholb
42쪽
. ' A RELIGIONE LIBERANTUR. 4et Iicae, post Dia verbum, unica norma ac regula sunt,
. ca Heret. s. r. N sem.' subscribunt, lis magis sit de au. 00ritate hominis vel humana, quam de cultu DEI, scit lis inter Imperium & sacerdotium, quae iactionibus Gibelli nocii in & Guelphorum, ejusdem religio. rus hominum, cruentata a leb ac funestata fuit.
Sane, quam invisa res east ipsi sanctissimo Ser. Vatori, patet ex eo, quod tantopere abominatus fuit Diui in Pharisam rum, eorumque 'studium Proselythos, jdest, socius religionis sit te, qua rendi: cum t mentis nec vis ulla fieret,& ab idolatrico illos volentes Id veri DEI cultum converterent. Quid ergo statueret de his, qui vero DLO ac Servatore imbut atque ad amussirin verae ecclesiae Catholicae, seu 4. Conciliorum formatos,sui commodi,non divini cultus Cau Sa, ad sua sacra, Vi ac martirils, tu loque in immensum hominum ac Cluistian0ru in sanguine, pedpellere tantopere laborant, & aljas perpetuos h0stes profitentur; ut nihil plane reliquum libi fecerint', quo Pharisitas, quoiaevissimis ecclesiae Persecuturibus . irasci p0Ssint. Quae non aliter ciriana commendandae pacis religi0ta causa, quae Palladium Imperii est, dicta sitnto. Vid. yus Pubί D. Pr f. d. cap. IS. F. 2δ. Pensequemur jam reliquus modos liberandi res a reli
43쪽
lana; at victoris tamen jam arbitrium est, inlitum
eris statuere, adeoque & sua sacra, si velit, prioribus larrogare: Cum enim jure victorjae destrucio priore Imperio novum ipse arua is quaesiverit, jam ipsius est statum publicum in lacris profanisque formare, non abolendo claltu in Numinis, sed prout e re publica vel divina visum fuerit, instituendo. ν Quae res facit, ut vel nova templa novis sacris extruere, vel veteribus illa inferre, aliquando etiam priora ad alios usus convertere queat; modo aeque cultui divino ex victoris populi judicio, prospectiyn sit. Ita enim & Romani evocatione Sacrorum Mon abolevere cultum. Des-rum, sed vel eos transtulerunt in alias sedes, uti in stinam urbem, vel suos iis substituerunt, vel hostibus , quibus ipsi infensi erant, Deos, suos ipsis iratos put bant , reliquerunt. Uti exempla Secti L testantur.
Ilade plurimum interest inter victorem & Imperii successorem. Hic enim in idem: Imperium, eundemque Rei p. salvae statum succedit; eumque Ddeo in sacris profanisque tueri oportet: necue ex suo cessione plusjuris consequitur, quam fuit cecessoris: decmusjure reformandi ejusque finibus dictum est su p. & dicetur adhuc dein pS. ε. Praeterea dubitandum non est, quin summa potestas disponere quoque de rebus sacris possit, pro summis necessitatjbus publicjs, uti ad redimendam pacem, defensionem Rei p.&c. Cum enim sacra etiam in contentionem bellicam veniant , obea bella gerantur , jpsa pariter eventu armorum sequantur, α de
44쪽
A RRLIGIONE LIBERANTUR. 63 belli&victoriae amissa hostium fiant; longe magis e. quidem, quod armis potest, etiam pace ac transacti0ne heri poterit: & quae cum interitu civitatis peri tura evsent, pro c0nservati0ne ejus impendi. Neque famelior ullius oblationis votique usiis intelligi potest, quam rem p. ab interitu defendi, pacem fessa armis &nutante rep. redi mi, laborantem periculis civitatem servare, &ipsa suomet pretio sacra, quae ipsa pars civi tatis Sc imperii sunt, asseri, atque ab exitio vindicari. g. a
Ita sane in republ. & ecclesia quoque Judaica veteri fecerunt Reges, etiam piissimi, ut, cum immineret ce vicibus hostis gravis ac potens, quin0n a liter propulsari videbatur posse, thesaur0s quoque DEO sacratos templo ablatos hosti, etsi Idololatrae, 0b. tulerunt, uti id patet exemplo Regum Judeae, Asia,
Syriae Reges, hac pecunia sacra ab invaso & o, sidione urbe,&quas abusulis suis arcueruiit, aut -- 'dere ac pace sibi conciliarund
Idque est, quod notissimo quoque jure proditum est; rem uictam profanam fieri posse. Ita dicitur m
I. II. . . Sacram. eis de veri . obl. ibi: quamviis sacra profanafri positi. Et moX : Si rursus lege aliqua res sacra . prosana esse carperit. Item l n l. IV. F. αβ eod. tit. de
45쪽
ri, ade0que profana. Qu0d idem dicitur in s. a. Intit. stip. nec dubii juris essi Atqui si res sacra pro- .fana feri potest, certe non aha juit tur & matur causa est, cur possit, quam Reip. pax at l, tranquillitas. Cimbus aute auctoritate fiet profana, & liberabitur a reia
si0ne ξ Id additurin d. I. δῖ r. vers Nec remes'tur 1cil. aliqua, ades, jue a potestate civili & legislatinaeia, cuius imperio id continetur, ut osensum Sela. a.
Atque ideo lege civili permissiim est, vase qu Que sacra Vendi, oppignorari, solVjque p0Sse pro rooemtione Captivorum hominum privatorum, quin, ut non necessaria snt ad iis iis sacros led alia sufficiant ,.
etiam ad aes alienum ecclesiae solvendum, cauia cin ita ea alienari. Nov. Imo c. io. Quod & Jure tan . nico asseritur, & a B. Ambrosio graviter defenditur in . N. Ainum. γα casi. IZ q. a. &in primi S Ostenditur, in aeis multb pietatis esse, ad optimos usus ea impendi, quam sterilia eSse. f. ar. Sed nec unquam inter Gentes ambjguum fuit, de sacris disponere potestatem civilem polle. Plu tarctius in Tib. Graccho. cap. a a. perbene inquit: Tam sacrosanctum nihiles, quam qtiae Diis dicata sunt donaria: namo samen unquam prohiburi populum his titi, haec mutare, eaeramferre tiri voluerit. Idque pluribus eXemplis ac monumentisillustrat Giutius δε Iura Reg. ta Pac. lib. R. c. r. . . . I. num. 3. Ubi inter alia ad rem facit, quod ex Seneca Patre affert ; qui ait: 'o septibi plerumque templa nudassur , o iv Uumst 'en Forti dona con gamus. Et e X Treb, do Cto: Profanum qaia ex relgioso vesacro in homιΔ-
46쪽
i probant formula: istat deditionis , quarum prjdem in- Fcta est menti Sem a T. quibus quilibet populus sui juris, flacra aeque ac profana alit populo dedere consue-
vit; uti populus Collativus, delubra, ioinat manaque d- 'mma. Dν. ob. I c. V. PopuluS Campantis, urbem capuam, agror, delubra DEUM, divina humanaque omnia. LIυ. lib.
r. cap. 3I. Iterumque postquam desciverimi. Liv lib. 2M eap. 33. In eandem formulam convenit Regi Thebano cuni hostibus, qui deinde ex ea apud Plati L m Ampyb
Deduntque seri divina humanaque omnia, urbem 2 E
' Atque haec est quae proprie, voce hodie inventa ac re cepta,secularisano dicitur, de qua destissimam Disputationem conscripsit Vir Extest. D . Marcus Rhode, Eacult. rid. Senior. ac codicis Professor meriti Imω.
Quod si igitur de sacris, iisq; rebus quae divini
plane juris sunt, id verum est, nemini in mentem --nire potest, ut de rebus aliis, seu terris ecclesiasticis, luce i)eo consecratae n0n sunt, dubitet, quin ei, cu-jiix imperium est, intra ejus fines de iis statuendi potestas sit: quippe quae nec sunt divini Juris, nisi quis dixerit, eo sens Iesse quo & res sanctae quodammodo di-' vini juris dicuntur: IU.. feri. a. . II. neque CXtra com- mercium, nisi quia publica sunt , sci L Ecclesiae, quae est nars Rei p. ac Imperii. bori. a. F. r. Haec ergo b0na eccles astica ideo saltem alienari nequeunt, quia pu 'i h lica sunt, nam nec publica profana possunt B0nalia causa, quam quod legibus publicis eorum alleua- P
47쪽
46 SrcT. III. DE MODIs QUIBUs Rrs IsTatio interdicta est, nec quod publicum seu populi est,
alius invito populo aliqnare potestg 29. Unde id primum certissimum est, quibus cas' bus ipsae res sacrae & divini plane Juris, alienari p0ssunt, multd magis res ecclesiasticas p0Sse. Cum igitur demonstratumbam sit, pacis publicae causa terras cum omnibus sacris dedi posse nihil dubii remanet, uin multo magis b0na ecclesiastica possint. Et, cum . mperium civile a Natura constitutum sit ad tu endam &conservandam rem p. non potest ambigi,quin rerum harum alienatio, si ad reip. pacem & securita- . tem requiri visa fuerit, rata plane ac valida sit. E. nimvero, notissit num est, Imperium seu Imξeratores legibus latis certum alienandi res ecclesiasticas in F . dum praucripsisse, & pro utilitate ecclesiae alienationem earum causa cognita permjsisse, ut patetem L i . deSS. Eccles. Nov. Iao. c. Gudelin. de iure nodiis.
lib. α. cap. r . Cujus igitur rei facultatem ali is lege dare potuerunt, eam ne ipsi non habent 8 Et qu0d pro utilitate Ecclesiae aliis permittere potuerunt, id ipsi pro . Conservatione totius Reip non possunt 3 cujus pnblica salute omnium partium in sacris& profanis salus &se.
finis, summa rerum, compendium omnium bon0rum,
ac fastiguim publicae felicitatis ac societatis, non p0S- sunt bona ecclesiastica justius & sanctius, aut ad usus magis pios impendi,quam redi mendae pacis & secti ritatis publicae causa, si illam aliter obtineri non p0sse vi
48쪽
antem c. o. caus Ia. q. a. allato intelligi potest. F. 3I.
Imo esto quo tamen nihil vanius est9 non esse Imperiojus in res ecclesiasticas, adhuc tamen bello orto arbitrium pacis de omnibus, quae intra fines imperji sunt,& quae in contentionem armorum & dj scrimen belli venerunt, yenes eum esse, cujus est summa potestas, & jus belli ac pacis, nemo quisquam sobrius negaviti
Neque usum Gentium exemplis, quorum jam cinpiae ante adductae sunt, ulterius propugnare opus est. Omnium instar esse potest, quod prae oculis omnium est, in bellis quae inter Christianos & Turcas gesta sunt, uti plurjma fuere pluribus retrb seculis: etenim iis tot terrae, Principatus, regna integra, cum Omnibus sacris, vel armis ab infestissimo hoste extorta, vel pace & transactione ipsi cessa, atque in manus&ditionem tam impiae xeIigionis dedita fuere; neque tamen ulli hominum in mentem venit, summos Principes, inter quos bellum fuit, non potuisse suo jure hellum ita ut factum pace finire ; S, cum moto bell0, se, urbes, agros, caveS, templa, sacra, & divina humanaque omnia, totamq; rempubl. in ambiguam adeo Martis aleam , eventuum pericula , armorumque discrimen conjicere, ac bello de iis contendere fas fuerit; non potuisse etiam eodem jure de ijs transigere, & pace talli tot malorum, calamitatum, mortium, mitiorum, formas extingUere,
eaque a cervicibila suis, a capite, a Republ. depellere.
49쪽
Unde nihil magis abhorrere potest a sensu communi, quam famosa illa Protestatio, quae extat apud
steriensem & Osnabrug. qua pax conscientiis reddita:&potestas civilis in res Ecclesiasticas, de qui inde ab Henrico IV. per 6. secula lis inter Imperium ac sacerdotium funestissimis motibus fervuerat, & qua partem dimidiam, eamque longe optimam imperio . detractam esse, teste Conringi 0, credebatur, p0itl- minio restituta fuit. a i.
Illud verb pactu in erat, quo n0n terrae hostibus cessae, sed legitimis duminis aut relliue aut restitutae: non sacra hostibus dedita, d sua Statibus ac c vibus Imperii, uti ante bellum fuerant, servata; non abolitus veri DEI cultus, sed ad obrusiam divunae legis, judicio ju st j terramun Magistratus , muctus; non evocata sacra, sed eodem legitimo jud, cio emendata 1, denique bona publica usibus publicis, quib0 eXemta quidem videbantur, asserta,m sacris& cultui divino nihilominus ita consultum N prospe- mim fuit, ut sacris necessitatibus nihiψ ponitus decesserit. Hanc Vero curam& vigiliam incumbere summae Imperii potestati , ni operam det, ne cultus davLni exercitium deficiat, segnescat, Qui langueat: quibus Verb modis, locis, &c illud optime &cum issime effici possit ac debeat, judicium esse ejus, cujus luctimperium est, de inonstrarum jam iuit tot. Sect. 2.
50쪽
' A RELIGIONE LIBERANTUR. ε' g. 3SQuid verbcausatur illa protestatio: Quatuor inprimis. I. Septenarium Electorum numerum sedis Romanae auctoritate olim constitutum, sine ejus beneplacito non potuisse augeri. a. Pacem de rebus Ecclesiasticis De Dus au ritate factam nullius momenti esse. 3. Ossici ea animarum saluti,& 4. Commodis ac auctoritati Sedis Romanae &c.
Caeterum r. Quam illud figmentum pugnet
cum certissimis Historiarum monumentis inter alioSaccuratissime demonstrat Onuphrius Panvinius. tra 2. de comis. Lmp. cap. iaper tot. Et vel ocu lis exit ibet
ςst tota Sin. 2. ω ρ. ) Cultus DEI pace illa concessus,ad amussi in in Conci lioru in vere Cathol i coru m fommatus est, nec ab iis, adeoque ab Ecclesia vere Catho lica vel minimum recedit. Lis verb fuit de jurisdi ctione & Imperii jure in res Ecclesiasticas, adeoque de re ac jure humano; & de abusibus quibusdam qu0S praeter illa Concilia irrepsisse, universalis omnium tum sententia fuit,aSjgismundo Imp. laudatissimo, ipsisque Conciliis agnita, reformatioque aded decreta, sed a sede Rom. Impedita. d. Dr. ραbl. cap. II. . . a 4 passim. Utinam ergo non aliunde periclitaretur an rii in sa i usi v j j in e ih o u ti tu r, ne m in i i ni u riam si cit, etsi adventillis aliorum commodis id om cere videatur. pertexi eleg in L aψ Ff 2 assist damn. in Oct. Nec sunt aliorum comm0da, cum nullum eorum jus e st. A uctoritas autem intra leges salva; ultra, nulla est. Adeo omni stipula leviora ac vaniora sunt, quae in cont