De sacra summi pontificis Communione sacrosanctam missam solemniter celebrantis commentarius, in quo multa mysteriis plena necnon lectu iucunda, & scitu digna explicantur, auctore Fr. Angelo Roccha Camerte Augustiniano episcopo Tagastense, ..

71쪽

3 De filamni Communione

medietas , ct Vini consecrati , hoc es, Chrisi Sanguinis pars is Summo Pontifice, Astera iact

eorumdem pars inter Cardinalem Diaconum,ct

bdiaconum Apostolisum dissertita,

AEC res cum ab ipsemet de instituendo Eucharistiae Sacramento Historia pendeat Dis cilli me, ad statim explicatur: Christus enim Dominus post quam Panem consecrauit instituto Eucharistiae Sacramento , eumdem statim Panem consecratum , & in Christi Corpus iam soη- uersum , vel, ut Theologi loquuntur. , traii substantiatum , fregit, sui'. dedit Discipiis, Σε ' Vt Matthaeus, Marcus, & Lucas testan- Luca 11. tur. Ad quam Panis fractionem indicandam, eumdemq. Panem iam fractum Discipulis datum repraesentandum, maiori SacratissimάHostiae medietas a Summoti Pontifice sumi tur: altera vero medietas, in duas diuisa par-

72쪽

Summi Pontificis.

3test, a Cardinale Diacono , & a Silbdiacono Apostolico item sumitur, particula illa minima, si sine mysterio in Calicem iam demi Lia, ut videre est apud Innocentium III. Galbrielem Bielem, Cuillelmum Durandum, ac Stephanum Durantum, qui multos in Sacrume anonem Scriptores recenset, & praesertim eos, quis de Trium Hostiae partium signifieatioiae scripserunt . i Nam , ut multa , &quidem varia, paucis Verbis perstringam, ,

particula Hostiae illa in Calicem demissa , &Sanguine immersa , significat illam Eccle-- partem , quae naufragio huius seculi agi

tata ἰ, multis, perturbationibus passionun concutitur: per Calicem enim Passio iresinuatur. Aliae duae partes Hostiae extra Cali-l v significant duas kcclesiae partes, quae ldes Beatitudinetiunt securae ; quarum una igne purgatorio exata inatur , aut purgatur; lleste nivei est Sanctorum, qui cum Christulam regnant in aeternum . Haec- ex Bieinia Canonem Missae V lac Stephano Duraniolde Ritibus Ecclesiae catholicae. Vinum item a Christo Domino in Coenaculo con sacratum, &i in ipsius Christi Sanguinem iam

conuersii vel transubstantiatum, inter Disci

73쪽

ard. Presbyteri olim Romae Pontifici concelebrabant:

qDe solemni communione ipulos distributum fuisse constat. Matthaeus enim, peracta consecratione , dictum a Christo fuisse narrat: Tibite ex hoc omnes: MarcuS: Ei biberunt ex illo omnesi LucaS vero ζ 4Accipite, O diuidue inter vos. Quae sane verba nonnisi

Sanguinis diuisionem , aut distributionen indicare queunt. Ad quam rem explicandam, siue repraesentandam, Vini consecrati, hoc est , Christi Sanguinis pars a Summo Ponti lice sumitur : eiusdemq. residuum inter Diaconum Cardinalem , ac Subdiaconum Apostolicum distributum ab ijsdem stimi solet. Hinc antiquitus ad istuc ipsum repraesentandum , ut Amalarius Fortunatus , .lnno. centius huius nominis III. in lib. q. de Mysterijs Misse, & Durandus a Sancto Portiano in lib. Sentent. q. testantur, Cardinales Presbyteri Summum Pontificem solemniter celebrantem circumstabant, cum eo pariter celebrantes: Postremo autem, Sacrificio iam peracto, Communionem e manu ipsius Papae suscipiebant, ad Apostolos repraesentandos, qui cum Christo Domino discumbentes sacratissimam e manu ipsius Eucharisiari silmpserunt. QuamuiS autem Apostoli Chri

74쪽

celebrauerint; hunc tame u Sacri hcij Ritum, ab eo didicerunt: & hanc ob rem PreSbyteri olim Cardinales, ut Innocentius ait, Summo Pontifici solemniter celebranti, concelebrabanto Ad quam item rem demonstrandam, Presbyteratus ordinem suscepturi, Episcopo ordinanti , Sc celebranti concelebrant ; quia sicut Apostoli Christo coenanti, ait sanctus Thomas concoenaverunt; ita noui Ordinandi Episcopo ordinanti concelebrant . Ad hanc fortasse rem antiquitus obseruatam repraesentandam, nunc etiam Car

dinales Episcopi cum Pluuialibus; Cardina

les vero Prebbyteri, Romano Pontifice solemniter celebrante, cum Casulis, vel Planetis Papam circumstare solent. Haec deinde consuetudo de celebrantibus cum Papa , ad periculum in consecration , deuitandum, ut scribit Durandus, omnino exoleuit: Is enim in hac praesertim re , Thomae, necnon Innocentio refragatur: Scholastici autem Doctores de hac materia non parum olim altercati fuerunt, Num scilicet plures Sacerdotes unam , & eamdem Hosti an consecrare queant. Postea vero Sancta Mater Ecclesia affirmativam partem secuta, Ri- tu in

75쪽

Conclusio Quaesiti

quam o

De Iolemni Communione

tum celebrantium, Episcopo Sacerdotale Ord1nem conserente, approbauit, Somnῖbus in locis recepit, nullum hac in re dubii tandi locum relinquens.Hunc tamen Ritum

Summo Pontifice Missam solemniter cel brante , quamuis in praesentia dimissum , reticendum tamen non censui, quippe qui Hostiam plures in partes diuisam , Diaconumq. lCardinalem , & Subdiaconum Apostolicuia Summo cum Pontifice sub utraque specie communicantes, & ab Apostolis cum Chrissto discumbentibus, &cum eo ipso comminicantibus , originem trahentes, actionem Christi hac in re perbelle repraesentat ,. Id quod ad nostram de Quarto Quaesito sententiam comprobandam, & confirmandam, nobis non parum deseruit ; Cur scilicet Summus Pontifex ad Solium communicans; alteram Hostiae medietatem manducandam, Viniq. consecrati item partem bibendam, Diacono Cardinali, & Subdiacono Apostolico praebeat: Hoc enim Ritu Romanus Ponti- sex sub utraque specie Communionem in Coenaculo illo a Saluatore nostro institutam non solum exprimit, & repMsentat, sed e litam veterem illam sub utraque specie com

76쪽

municandi retinet consuetudinem, quae diu in Ecclesia viguit, ut infra suo loco explicabitur , & diffuse quidem . De Quarto Quaesiito haec hactenus, ut Quintum explicandum aggrediamur .

QVAESITUM U.

Calamum insumendo Christi Sanguine adhibere soleat; eodem. Ministri, Cardinalis videlicet Diaconus , ct Subdiaconus Apostolicus inter communicandum

Calamo utantur.

VAE SITUM quinto de

nique loco propositum e Xa- minandum superest, cur scilicet Calamus, quem Alij Fistulam, Alii vero Cannam, appellant, a Summo Pontifice cum Diacono Cardinale , & Subdiacono Apostolico , rem Diuinam solemniter faciente, in Christi Sanguine hauriendo e Calice, adhibeatur. Hunc Calami usum in Ordine Romano de Officio

Qua situm quintum. Ordo Romanus.

77쪽

ss De sumi Communione Mis ae inueni obseruatum : Ordo autem Romanus, qui, ut minimum, ante annos octin.

gentos editus fuit. apertissime indicat inlRomana Ecclesia liuot usum fuisse antiquu: propterea quod ordo ipse ab Alcvino, Karoli Magni praeceptore , qui floruit octingente-ssimo post Christi ortum Anno, citatus inuenitur non semel. De Calamo , huic usui destinato, fit mentio in quodam de veteribus Thesauris Eccsesiae Moguntinae libello, qui ante quadringentos , S eb amplius annos

conscriptus creditur; nam in eo inter vestes sacras, vas , & instrumenta aurea, & argentea , necnon inter gemmas, & Calices aureoS, Cruces item aureas , atque Donaria

Archiepiscopalis Templi, Fistulae quoque,

aliquot argenteae, ut a Viris fide dignis accepi, recensentur in hunc hauriendi sacrosancti Sanguinis usium institutae : quibus Archiepiscopum Moguntiae , Germaniae Vrbis ad Rhenum sitae, olim uti selitum , coniectam, licet . Hunc etiam Carami usum ad euitandum periculum in Frisia, Germaniae parte , Oceano ultra Rhenum opposita, Lindanus in sua Panopita Euangelica pro Communi ne Laicorum institutum fuisse testatur, seq. huiuS

- - - - - - - -

78쪽

Summi Pontificis. I9

huius generis Calamum, vel Fistulam Calici insertam vidisse ait his verbis : βuia Sanguinis

em o propter incultioris Populi rusicitatem merito timebatur,Calicibus canna es ferruminata, affabreg. inserta, unde Chrisi Sanguinem liceret fugere, non bibere . Tales duos Calices vidimus Boliettiuardiae 'lFrisiorum . Habet o Monaserium Thabor , OBeroum , poculum Amile ined argentea nam illi funi stannei 2 Fistula veterem in Risum factum , quo pos Communionem O hodie utuntur . Hucusque Lindanus . Laicos interea solitos olim Calamo, siue Canna, Dominicum o Calice haurire Sanguinem ex libro signorum, quem apud Benedictinos frequentem esse assirmant , pro comperto habemus: Immo Calamum argenteum, & auratum in eumdemussim institutum ad hanc usque diem in Monte Cassino reperiri, eoq. Abbatem Olim uti solitum , ab ijsdem Benedictinis accepi. Eumdem Calami usum in vetustioribus Carthusianorum Statutis. Guigone Sancti Ber- nardi cooetaneo, & amico, Carthusiaeq. olim Priore, annos circiter iam quingentos editis inueni: in ijs enim Statutis, quae vidi ego, ac perlegi, de Calice , ac Fistula, fit mentio his

verbis : Ornamenta aurea , vel argentea , praeter Gailriind.

l. . cap. 6.

rum apud Benedicti

Gulgo Car

79쪽

gilii Papa

vitas

Calicem, O Calamum, quo Sanguis Domini βα- tur in Ecessa , non habemus. Haec ibi . Ex quibus sane verbis hunc Calami usum apud omnes eiusdem ordinis Carthusiani Sacem dotes fuisse coniectare licet a Sacrae illae Fistulae, de quibus fit mentio apud Nicopho rum Callixtum in Historia Ecclesiastica det, Vigilio Papa Constantinopolim profecto, num ad propositum nostrum spectent, nor sitis video. Nicephorus enim de Vigilio , iram Iustiniani Imperatoris declinante, loquitur hunc in modum : Vigilius autem Isbi metuens, ad Sergis Martyris vel potius sanctae Euphemiae, ut Cardinalis Baronius vir eruditissimus , & in Historijs Ecclesiasticis insigniter Versatus, emendat Aram confugit ,' Osacris Fistulis implicitus , non prius extractus re it,

quam era euenit. Erat namque magnus, ct Corporissam vastus. Haec Nicephorus e cuius de

sacris Pistulis sententiam assequi rimando posse mihi non videor, propterea quod Anastasius Bibliothecarius sacrarum Fistularum loco, Altaris columnam habet in haec

verba: Vigilius metuens impetum Imperatoris, ad Ecri amsancta Euphemia fugiens, tenuit columnam Altaris e qui tractus est ab ea, ct eiectus foras Ec-

80쪽

Summi Pontificis. 6 Liae am . Anastasius hucusque. Vigilius a M. r. Ep. r.

tem ad Ecclesiam Catholicam, & ad uniuersum Dei Populum scribens, quae Constantinopoli egerit, se ad sanctae Euphemiae Ecclesiam confugisse narrat, nullam, nec de vi sibi illata, nec de sacrarum Fistularum , ,

aut columnarum euersione mentionem faciens . Id igitur utcumque sit, dictum communicandi Ritum , ut ad Fistulas, aut Cala-mOS reuertamur, non solum apud SacerdoteS , Verum etiam apud Laicos ad euitandum

periculum effundendi Sanguinem Lindano :' ', ill

teste inuentum in usu frequenti antiquituS Euangelicae fuisse dicendum est. Nam in primitiua Ec μῆρ' si clesia Laicis, & etiam non Consecrantibus , modo sub utraque specie eo praesertim tem pore , quo pauci erant Christiani modo sub una tantum specie Panis , Communio ministrari solebat: tunc enim temporis sub utraque specie Communio libera erat: Nam Communicantes in Ecclesia Corpus Christi,& Sanguinem sub speciebus Panis , & Vini sumebant. Deinde interdum Panem iter consecratum manibus accipiebant, & in Orario, siue linteolo nitido inuolutum deserebant Domum , tempore sibi opportuno