장음표시 사용
51쪽
morio ut erati si circa intia flatim θutum
io Si quae prius dicta suerunt ab eo de viis
ctus ratione, ad memoriam reuocemus:
eorum quae nunc dicuntur,utilitas fiet nobis manifestior. Quae autem prius dicta fuerunt,haec sunt: Totius victus figuram I s ad duas respiciens intentiones faciebat, quarum altera erat vis aePotantis , altera constitutio morbi.Nam si morbus sit acutus, vel peracutus, vel longus, & quando maxime in vigore consistet:nihil aliud est et o nisi morbi constitutionem considerare. Particulares autem ciborum oblationes, ex accessionibus particularibus coniectabantur. Cum igitur tres essent intentiones ad persecta & indeficientem victus ra-23 tionem: prima qui desumpta est ex viribus aegrotantis,secundaex morbi constitutio- ne & tertia pretier has ex particularibus accessionibus. Vires quide subprimo statim ingressu coprehendere medicus potest , ex
52쪽
prognostico latius scriptitavit : unde nemo dixerit virium magnitudinem esse incomprehensibilem. At si non possimus ea- ακριβωα xum quantitatem exquisite cognoscere, perfecte posse tamen nos artificiosa quadam con- siectura ad veritate proxime *ccedere, nemo inficiabitur. Sed morbi costitutione, qualisnam sit, & particulares accessiones,
multi medici existimatui no posse dignosci : non tamen idem sensit Hipp. sed & in iot Grae. hac parte,sicuti & in aliis ἴ sepe quide exempl. qui situ,& ut quispiam dixerit,perite atque
manu scienter, saepe vero coniecturaliter quide, scripti non tamen inartificiose, neque lose:a ve- addunt ritate,sed prope atq; proximὸ peruenimus Isαπαν- ad cognolcendu futuru consistendi lepus, τ . id &accessionii successivas reciprocationes.s Om- vera b c omnia latius & in libris qui Pro-m i. gnostica,& in alteris qui Epidemiae ins ribuntur, Ripp. docuit:& nos iuxta antiqui 2 magistri sententia, ipsius verba cii decenti expositioe apposuimus in libro primo de Crisibus:in quo ostedimus quomodo quis pia futuru morbi vigore possit praecogno-1cere. Nunc vero omnia sunt ab Hipp. per capita tradita:& nos quam breuissime fieri poterit,ipsia dilucidabimus. Quibus Vero curae est omnem de his disciplinam diligenter perdiscere, ad librum de Crisibus,
53쪽
a nobis seriptu,legenda accedat.Ips igitur
morbi, accesJouum similes proportiones, dc suas etia constitutiones nihilominus ostendent veluti in intermittentibus , quods tertiana quidem cito t terminatur,quoti- 'Tdiana vero longa est,quartana autem etia κλήσια.
hac longior existit. In cotinuis vero, ar- id es c dentes quide acutae sunt: quae veto typho- t, indis des,id est ' succedentes nominantur,lon- cii. 7O giores:medite vero inter has, semitertianae. Quomodo vero quispiam has omnes febres statim inuadentes dignoscat, secudo Uin libro de Crisibus plenius edocuimus:quare no oportet ad hunc trasserre sermonem IF quaecunq; bene dicere in aliis anticipauimus meq; i pius eade in pluribus libris sui repeteda, sed solum ad memoria reuocan- du,q, si possibile fuerit tertiana inuadentestatim ab initio cognoscerC,eX ea compre-2o hendere quimus,l cito terminabitur,&φper tertium diem nent accessiones, & hoc est quod ab Hipp. dicitur . Accessiones au- tem, & constitutiones morbi indicabunt,& caetera.Nos quide cum statim prima die 1ue febriu quartanarii initia saepe cognouissemus: no expectata secuda accessione, forma victus ab initio costituimus, tanquam
ad morbii qui longo post tepore ad tuu vigorem seret perueturus. Sic in quotidiana
54쪽
& tertiana secimus, tempus futuri vigoris in utraque secundum proprium terminii metientes. Sicuti autem in febribus,ttidem in aliis morbis est faciendum. Morbus enim lateralis, peripneumonia & phrenitis, ς' Disci moxbi acuti sunt. Angina autem,lux tan.he ὰλ gina,& cholera, & distentio neruorum,iὸm I per cuti. Aqua inter cutem melancholia, Cynais suppuratio,& tabes, diutini. Et morbo .hj. quide laterali,& phrenitidi, magna ex par- 1 ,
THa- te per tertium die accessiones fiunt: suppu-n- IRtionibus aute & tabibus,quae vetri eueni ut,aut hepati,quotidie,&precipue ad noctem:qui vero ex liene laborant, & omni- .no ex atra bil per quartum Quod autem Isdelude dicitur de anni temporibus , ad eaquς antea dicta sunt)aabet relationem.Na& morbicustitutiones,&accessiones pos sunt ab anni teporibus una in morbo indicari. Neq; enim sufficit hoc latum scis, ita quartana inuasit hoc die, ut ab initio
praecognoscamus rationis victus formam, ut ad morbum futurum diutinum:sed etiasi hyeme,aut vere,vel aestate, vel autumno
suum fecit initium prospicere oportet: id ys cognoscentes,l aestiuae quidem quartanae
magna ex parte breues sunt, autumnales longae,& maxime, quae hyemen attingui.
Na haec eade ipse nos in sequentibus edO-
55쪽
cebit Quin etia tertiana febris , cum alioqui cito terminetur : citius tamen multo aestate, luam hyeme, &. aliis pariter singulis morbis testas quidem addit celeritate,s hyems vero tarditatem. Sed & acce tones tertio die quidem magna ex parte aestate fiunt, quarto vero die auturo,singulis ve-- ro diebus aut noctibus hyeme Sicuti aut e in anni temporibus, sic & in temperaturisIO ex proportione se habet: de quibus &ipse Hippocrates sepe disseruit, non tame hic
quidqua dixit, ut qui ex uno alia nobis ad nacmoriam reuocanda reliquerit. Quae enim tempus aestiuum,eadem & aegri teperatura,si fuerit calidior & siccior:& aetas si in suo vigore costiterit, & locus sit calidus& siccus,vna indicabunt, quemadmodum& vitae genus, & consuetudo eodem modo se habes , & praesens aeris nos ambien-αotis constitutio: de quibus postea docebit. Sic& quaecunque de tempore autumnali ad morbi constitutionem,& accessionum
reciprocationem assumebantur: haec eadε& de aetate aegrotantis atque natura,& Vim is tae industria,& assuetudinibus, & regione,. in qua aegrotat,& aeris ambientis,quq tuc Vagatur,teperatura,assumere licet. Ex his.
quidem iam constar potest quod & morbi constitutionem,& aocessiones cogno-
56쪽
scemus. Constitutione quidem, si morbus fuerit peracutus, vel diutinus quod ad consistendi te pus agnoscendum est necessa- mi. Accessi5es vero,an tertio die, an quarto, vel singulis diebus, sue qua hora diei s
aut noctis sint invasurae. Quod vero circa fin si aphorismi scribit, deinceps videamus si ad eoru ,quae nos diximus,faciat declarationem. Sic enim Hippo.inquit: Et circui- tuu successiva incremeta, siue quotidie me al I γiernis diebus siue per maiora inter L A fiant. Claru est aute ipsum intelligere per circui
tuum incrementa , accessionu augmenta,
quae in ipsis eueniunt:ex quibus & morbi Abb ηρ augmentu, S futuri vigoris tempus prae- χρ ρ ρη finitum maxime discere possis. Secudae ac Rξη . cessionis ad primam accrementu in hisce Ctως a tribus cospicitur, in hora, qua fit accessio, est qm in longitudine accessionis, dc in magnitu-' dine. Nihil autem differt si etiam in vehe- χοί mentia dixeris quia haec duo nomina sunt se ς' apud medicos usitata,& saepius ea de re ea πιν 4 dem pronuntiant, cum aliquando dicunt si maiorem fuisse febre ea quae praecessit,ali- quando vehementiorem. COtingit autem zyg/ μr, hanc febrem vehemet c,vel aequales horascu praecedente obtinere, vel pauciores, vel plures:quod ad magnitudine non pertinet
sue vehementia accessionis,sed ad prolixi
57쪽
tatem. Per accessionem autem te oportet nunc intelligere deterius te pus totius cir
cultus, quod est a primo insultu usque ad lepus ebsistendi: sicuti reliquii tempus de , f= clinarionis melius. Cu it,q; accessio, siue perteritu, siue per quartu aiem,sive quotidie fiat, similem anticipauerit proportionem, atque ita anticipando ad longius extenditur te pus atque insupen vehemutius ἶς afflixerit: tunc manifestum est morbi augmentum. Quantum aute augeatur, una
quodq; ex dictis sua quantitate monstrabit, siquide accessio pluri tempore anticipans,& longius atque etia multo veheme t Mans S tius affligens effatu dignu indicabit augmentu, & velocem esse morbi motum, atque haud ita multo post in suo vigore futurii. Neque enim fieri potest,ut magna, o incremeta suscipietibus accessionibus, no proxima sit morbi consistentia. Contraria autem accessio , quae scilicet parua faciat
incrementa omni u eorum quae diximus: .
quantu ad hoc attinet, logius distare futurum morbi vigorem ostendit. Hoc igitur φ ipsum per circuituti incrementa discemus βῆ προ ' coniectura scilicet assequi posse,quantum θόοαίας tempus morbus in suo vigore cosistet, ac cerasi praetereat hora praefinita,qua accessio in- ommno uasura sit. Coducit aute prius ad forma to pns quo
58쪽
tius victus constituendam,posterius vero ad temporu particulariti cognitione , in quibus cibus est dandus: quorum intentio ines ipse ab initio docere proposuit. Quod autem circuitu vocet similem ad idem re- ditum, neminem puto dubitare. Porr5 au ex t iis quae mox apparent,ait conie
cturanduesta de accessione, & totius mox ' i iis . N ς0nstitutione Siue autem casus,siue si-7 gna velit quispiam illa, quae moX apparet ioisti . 'ctis nominare,nihil retulerit. Illud aute de o-loiso, mnibus casibus signis ve praestat cognosce ἡ-xst,quM non ulla quide eoru signis cat passis,h h. sQne, aliqua assident,aliqua decemui aci re iudicat:aliqua coctione, aliqua cruditate. aliqua salute,aliqua pernicie ostedui. Pas in ssionis significativa sunt, quae unacu morbo inuadunt. at verbassident aliquado simul inuadur,aliquado superueniat, nonnunquam vero ne omnino quidC Veniunt io Neque enim sui a morbo in leparabilia,neque eius substantiam costituunt,sed proprias faciunt differetias. Quae vero ab Hippocrate decernentia siue iudicantia vocatur , symptomata:cum primo i exquisitὸ is morboru principio n5 sunt apta natura inuadere: cu duobus aliis aute apta natura
sunt: de quibus paulo postea dicemus. Aliquado vero ne in his quidem,sed ca mox
59쪽
bi augentur:aut iam consistunt,apparent. Signa vero coctionis,ne ipsa quidem inuadunt unqua in primo statim morbi prin- cipio: terminant autem illud principiumue quod est pars totius morbi.Signa vero cruditatis, cum primo morbi principio statim inuadunt:& nonu qua posterius apparent sicuti & mortis signa.Nam& horum genero ratio,morbi principiti subsequitur. Morbi autem principium intelligi volumus,ut in comentarijs de Crisibus manifestauimustum primu eius insultum , nullam habes
latitudinem: tum id quod est sicuti pars totius morbi,quando in principium diuiditur,augmentu& tempus cosistendi,& de- clinationem, tum quod usque ad tertium extenditur diem.Sed &in eadem tractatione docuimus omniudictoru casuum potestates, & simul quae expositione indige
ψre videbantur,verba Hippocratis ad hoc . pertinentia exposuimus. Sed & nunc per
modum compendij de ipsis a nobis dicetur.Qui vero voluerit totam Hippocratis arte circa ista perdiscere, ad illam vadat R J tractatione.Ex apparentibus igitur totam iubet morbi constitutionem coniectarii: deinde quandam morbi speciem in medium adduces,ita inquit Veluti in ter morbo , si circa mitia statim apparcat,
60쪽
morbum inchoante breuiat si vero ρ 2a
pareatproducit. Quod autem scribit, possis discere manifeste: si tibi apposuerim ex tertio libro Epidem forum, quae ipse de Ana xione scribit,morbum lateralem patiente, squem etiam aegrotum ego in primo libro de Crisibus,mea expositione patefeci.Verba autem Hippocratis haec sunt: In Abderis Anaxiona qui iuxta portas Thraciasi habitabat,febris acuta inuasit,lateris deX iotri dolor continuus, tussis siccariaeque primis diebus expuebat aliquid: sitibundus,
pervigil: urinae bene coloratae, multae, tenuis.Sexto die delirauit neq; a calore qinc qua relaxabatur.Septimo die magis laborabat,quia febris intedebatur,neq; dolores c5minuebatur,&tusses infestabat,&dissiculter spirabat. Oetauo vena in cubito secuit, saguis plurimus fluxit, quale oportuit, dolores aliqua ex parte cessarunt, Ve iorum tusses siccae subsequebantur.Vndecimo die febres decreuerui: parum circa caput sudauit:tusses,& quae a pulmone efferebantur, erant humida. Die decimoseptimo coepit paucum quid coctum expuere.
Vigesimo die sudauit,& desiit febricitare:
Post crisin leuatus est, Sc siti praemebatur.& quae ex pulmone expurgabatur no erat