장음표시 사용
121쪽
volatilibus praedita, sed proh dolori quanto cum aegrotantium detrimento' quia sic motus labriles augentur , fit exinde materiae morbificae, quam ad peripheriam pellere intendimus, raptus ad cerebrum, aut ad alia nobiliora Viscera depositio; unde dein sopor, delirium, phrenesis, convulsiOnes; quinimo eXanthemata ipsa adipiscuntur exinde naturam, indolemque perniciosiorem; verbo: morbus de indole sua benignus fit hac ratione malignus. Quod ipse Evpertissimus Sy dentiam de scarlatina benignissima asserit: Si plus negotii aegris facessamus, vel le Ilalis continenter incarcerando, Vel cardiacis, aliis qua remediissupervacaneis, nimis docta θ' ut vulgo dicitur cundum artem, supra modum ingesis; morbus tim intenditur, , ager non raro nulla alia de causa, quam nimia medici diligentia ad plures murat. Ista perVersa materiam eXanthematicamia centro ad peripheriam pellendi meth dus , Videtur praecipue in eo fundari, quod
credantur talia OXanthemata, quasi crit,
122쪽
118 TRACTAT Usce hoe modo ad habitum corporis tendere ; quia Videntur quandoque aegri exinde quasi alleviari. Sic enim Videmus, quod facta variolarum eruptione anXietates, inquitudines, conVulsiones, aliaque turbulenta symptomata sedentur, aut faltem mitigentur, idem obsorVamus in pictu-ritide, & peripneumonia laborantibus; quales morbi, si debito tempore non discutiantur, humores ita corrumpunt, ut dein exanthemata illis superVeniant, antequam Vero haec superveniant adest summa inquietudo, anxietas, quandoque etiam delirium, quae omnia dein mitigantur , 3egerque resipiscere Videtur, dum CXanthemata superveniunt; cum itaque obserVationibus constet, aegros in morbis acutis CX eruptione OXanthematum alleviari, in
dicationes fieri debent, ut talia a centro ad peripheriam pellantur. Ad hoc respondeo, quod terminos artis debeamus in sensu proprio, & stricto assumere, adeoque, quid proprie fit cri
123쪽
sis in morbis acutis, ex iisdem fundamentis , eXplanare; eX quo dein clare Videbimus; quod tales objectiones multis imponere possint. Crilis enim in morbis acutis stricte sumpta juxta omnes medicos est ille status morbi, qui laeta caussae morbiqcae per unam alteramVe Viam eVacuatione, morbum solvit, unde dein sequitur notabilis & permanens aegri alleUatio; denique ut aeger exinde in Vado constitutus dici possit. His tanquam eVidentibus artis principiis praesuppositis , Omnes praesertim Vero celebres praeticos in testimonium peto, an illi aegrum, qui expulsis ad peripheri
am Variolis melius habere Videtur , OX-tra periculum constituere possint* Item an ille V. g. pleuriticus, cui die morbi nona aut undecima OXanthemata superVeniunt , in Vado constituendus sty tristis enim, &fere quotidiana experientia nos contrarium docet. Adeoque signum eU identissimum est, quod talia exanthom ata n Un-
124쪽
quam ad cristin persectam, raro ad imperfectam, melius Vero ad acrisam reduci debeant. LIV. Haec est, quam hucusque eXplanavimus generalis scarlatinae malignae medendi ratio, superest, ut quaedam in particulari de urgentioribus scarlatinae symptomatibus breVissime attingamus , qua nimirum salutari methodo illis obviam eundum sit. Princeps & urgentissimum symptoma dixi in scarlatina maligna es e inflammationem faucium, quandoque etiam cerebrLQuare in similibus casibus praeter generalia, superius jam recensita remedia debent ordinari gargarismata & injectiones eX emollientibus, & demulcentibus in Tractatu de variolis 3. VIII. jam recensitis; quibus statim a principio morbi addi poterunt illa, quae virtute sua tonica , & demulcenti absint tamen omnia acria, & calefaci-
eatia 9 majorem ad praedictas partes amu
125쪽
xum impediunt, qualia sunt Rad. tormem tillae, bistortae, semina psylii cydoniorum, aliaque similia.
LV. Praeterea . quia experientia nos docet, quod si inflammatio saucium anginosa ad EXtra Vergat, minus affigat, minusque periculum portendat, debebimus lamemtationes , cataplasmata eX iisdem emollientibus in lacte coistis tepide circa collum applicare , ad hoc ut praedictus inflammatorius tumor ad eXternas potius partes
a Vocetur. FIanc fuisse Divi Hippocratis regulam legere possumus in AphOrisin: 3 7. se st. VI. & Aphor. 49. se st. VII. ubi sic ait: ab angina detenta, tumorem seri in collo , bdnum foras enim morbuS Uertitur. Idem quoque Videre est apud Corn. Celsum Lib. IV.
Item CX eodem fundamentojudicat Uetustissimus medicus Aretaeus , quod bi singilla caeliroitula externo applicata inpereres, ut asserit, milllim detrahat.
126쪽
Huc etiam spectat ille status inflammatorius, qui infantibus non tantum scarlatina , sed etiam dentitione laborantibuS communis est, & in quo, inflammatis gingi Vis, faucibusque, regressus sanguinis per
diagulares CX cerebro, ejusque sinu bus impeditur , unde similes infantes phrenesi, & con- Vulsionibus prehenduntur. In quo conclamato fere casu, nisi sanguisugae post aures applicentur, eX aliis remediis ViX aliquid sperandum restat, hoc vero in tra istatu de variolis 3. CXVII. fusius explanavi, quare nunc hujus nihil ultro meminerim. Cum ObserVaVerim, quod in scarlatina maligna , & praecipue in illa , ubi ex-aathemata nunc plura, nunc pauciora OX-ternum corporis habitum Occupant, quod
nimirum conVulsiones laepius, & per plures dies summo cum Vitae periculo affligant, & quamVis omnia, quae ars & pra-χis dictat, in usurra ducantur, Ut sangui lugae post aures, Vestantia , fermentum
127쪽
panis ad plantas pedum, abraso capillorum , capitis somentationes , ut repetita appositio columbarum in duas partes db Visarum, & adhuc calentium , aliorumque tam internorum, quam CXtErnorum remediorum usus, nihilominus obstinatissime VeXent miseros aegrotOS. In similibus extremis casibus inVeni flores Zinci esse proficuos , juVeni octo,nOVem , aut decem annorum dedi cum saccharo omni biliorio, aut trihorio granum unum, aliquando etiam duo. Hoc remedium est discutiens resol Vens , aliquando alvum, aliquando Vomitum mo-Vens, non Ost acre, quia cum aqua Ophlalmica miXtum, nec Oculos, Valde sensiles,
irritat ; neque orgasmum in humoribus excitat: quinimo sicut externe in inflammationibus oculorum , ita etiam interne, lenit, temperat, quod alia Vulgaria antis pastica, ut camphora , moschus, & similia, quae in talibus casibus praescribuntur, non effciunt. Hoc remedium didi, ci
128쪽
ci ab eruditissimo Domino de la Rocho, qui repetitis obserVationibus invenit hoc in omnibus obstinatissimis spasmis esse specificum.
LVII. In scarlatina praesertim maligna affiguntiaepe inquietudines, & vigiliae continuae , in quo casu paregoriciS, anodynis, senis, emulsisque quies & somnus conciliandus Orit.
Eadem remedia conveniunt etiam ad attemperandum illum ardorem S. VII. qui quandoque in habitu corporis Valde molestus esse solet. Sed omnibus diluentibus, emollienti. bus, demulcentibus, & emulsis praeferri debet hydrogata, de qua in tradi. de Variolis fusius tractavi. Hoc enim remedio, non tantum humores fluidi, & meabiles redduntur, acrimonia, es ardor temperantur, sed VelinaXime dolor faucium demulcetur, &corpus lenii me nutritur. Si vero serum
129쪽
125 lactis magis arrideret, poterit hydrogatae substitui.
Periodum, seu studium stat Luna hecundum
nimirum illum tumorem leuco-phlegmaticum una cum ejusdem curatione Isit.
Iste leucophlegmaticus tumor, qui scarlatinam ut 3. VII. dixi, saepe sequbtur , est majoris quandoque momenti , quam scarlatina ipsa. Etenim non tantum lacies, manus, pedesque, sed &abdomen, scrotumque, immensum tument ; urina secedit pauca, & plerumque Cruenta, aut loturae carnium similis, faeces alvinae sunt albae, & pultaceae, tussis adest sicca, quandoque sat violenta &respiratio laboriosa; corpus est languidum, Ponderosum, Vixque mobile. Vasa se- rosa, & lymphatica mirum in modum tument, & tenduntur; unde si appropriatis
130쪽
tis remediis quantocius Opem non feramus, haec dilacerantur, & fit humorum sive ad cerebrum, sive ad c a Uitatem thoraciS, aut abdominis, eXtraVasatio ; seque ma tum immedicabile redditur. Quare medentes dupleX in hoc morbo ossicium tenet. Primum est, ut quantum ars Valet, studeant, hunc funestum tumorem hydropicum praecaVere. Alterum Uero in eo consistit, ut praesentem tumorem tollant, & aliis inde pendentibus, molestisque medeantur symptomatibuS.
Superius S. XXXVII. diaet , quod
mlasmata scarlatinae soleant petere , &obsidere praecipue partes corporis molles,& glandulosas; ut membranam cellulosam, os internum, aliquando parotides, glandulas aXillares, inguinales; quae tument,& inflammantur. Ex quo dein fit, ut dissipata jam scarlatina, & discusso praedicto tumore inflammatorio praedictae partes