장음표시 사용
51쪽
in Methodi diuisionem,qua diuidunt Methodum in definitivam,diuisitum resolutoriam ex demonstrativum esse huis clusis, hoc est pertinere ad particularem Methodum, quam ideo Dialecticam uocant, quia tota ars disserendi uersatur in his quatuor tractandis , explicundis. Haec dixi, ut ostenderem quomodo uulgata, Methodi divisim cura quam supra tradidi quadret. Porro haec duas lex Methodus Dialectica plures fectiones reci. pst, Nam implex quidem in σα θεσip pirussa lyαvex. λvirly particulares et mixtam diuiditur. Composem uero etiam habet uarias formis. Alia enim probabilis, alia Sophistica, alia demonstrativa aquaestione subiecta dicitur, quarum postea, rq sunt rami. Nam quesibet harum pectatur uel indisi utatione, cum plures de aliqua quaestione liti gant, uel in collatione cum ipsi de rebulis sine ad. uersario scribimus quidquam sterio,siue declamam
mus gens excolend gratia, uel in examine eo urum quae ab alijs scripta sunt, iuruirum cum ea quae uel uberiori orationeexposita sunt reteximus C detractatis ornamenta nuda proponimus, ad dialecticam normam fmgula reuocantes,ut eo aciet curatius de negocio proposito iudicium formetur sine quo examine uberior oratio nequaquam maledigi potes, neq, quid horum intelle Iuni uo, Io de oratoria Methodo,de qua seorsem quemad
52쪽
LI E R dum antea proposui sum dictum, nunc ideo paucioribG de Dialectica Methodo dicuin, quia ars Dialectica hanc solum profitetur, hanc docet, ad hunc omnia sua praeceptabere refert.
Dialectica ac primum de Synthesi particulari. Sγnthesiis particularis ect duplex δικ γ , quae rei; inplicis lameli colligit,partes compo. nit, antecedentia coniuncta e confiequentia pomderat, finem usums rei commonstrat, Breuiter quae occupatur in circumstantiarum rei confide, ratione, e cρisικου quae est certa uia res singulas definitione complectendi, e uocatur initate Mea thodu definiendi. Huiuis uarius forino, quia in Dialeciticis traduntur omittam,et breuiter paucis e generatim definiendi Methodum exponam, quum his uerbis cicero in Topicis tradidit. Sic igitur inquit Veteres praecipiunt Cum fump eris ea quae sunt rci quam definire uelis, cum alijs comnia tu,' eo persequi, dum proprium sciatur,s iussam in aliam rem transferri posit, ut haec: haereditus estpecum . Commune adhuc. Multi enim genera uni pecuniae, adde quod equitur: quae morte alicuiu ad quempiam peruenit. Nonadum est definitio, Multi enim modis fine haeredieme ιeneri immorum ρος i. polymi. Vnum adde
53쪽
in I M adde uerbumurea via communime res di ima videbitur, ut fit explicata definitio, Haereditumst pecunia quae morte alicuius atqucmpium peruenit iure nondum est fatis, adde nec ea aut lega, ta testamento aut οβ fione retenta Conbectum est. Hactenus Cicero, addamus Guos unum atq- alterum exemplum di annis en imperium Commune adhuc, Multa enim genera sunt imperiorum addamus ergo. quod unu administrat, non efisa ἡtis, adde publicam ne id quidem satis est de r. go Cum restub non ex legibus ei arbitrio domi. nantis gubernaturi, nihil fori fis addi potest, completa in inq, definitio. Urannis eri impertium publicum quod unus administrat, non ex legiis bus sed arbitrio: Temperantia est uirtus,hoc lautifim patet. A de Moralis, erentia est adhue generica non si ciens ad Gniendam 'peciem. Adde quae moderatur cupid es Iam res a communitate disiuncta est,sed adde sinem uisit plantior desinitio ne quid contra rectam rationem flat,
coniungamum iam omnia: Temperantia si uirtus moralis,quae moderatur cupiditates, ne quid conistra rectam rationemfat. Clia autem ratione illa communia sint quaerenda, in Dialectica explicuistur, nimirum ut primum re definiendae praedicaὰ mentum quaeratur. Deinde ut inuentum praedica. mentum in genera media miti per distribuatur donec proxima eius rei, quaru definire uolumis gram
54쪽
LIAE E Rgentas inuentum fuerit. Tum mentum genus in disterentia secabitur, donec e rem quae proposita est, a reliquis eiusdem generis speciebus, certa propria diserentia distruxerimus. Sedsceri edi perentiae inueniri ironiolunt, quaerantur subsi dia a causis,efectis, proprietatibus et alijs rerum attributis, donec quocunq; modo rem propositam certis limitibus de tuerimum. Atq; haec est Aristotelis in Secundo posteriorunt, Ciceronis in Topiacis,Boeti in libro de destiledi Methodo doctrina. caeterum hoc loco admonendum duxi,id quod Rodo hu docet in loco coniugatorum, quem lo. cum multum facere ad desiniendum, lendit. Proa posito enim abstracto desiniendo, facilius definiationem inuenies si concreti a sectiones pervideas. Num hanc uiam saepe Aristoteles sequutua est, ut in Athicis definiturus prudentiant, primum per foram prudentis ex ea consideratione definiuit, Sed Aristotelis uerba, quo res sat clarior hubi clamus. Prudentia inquit quid si ita intelligemus, si
quos uom memus prudentes cogi verimus. ruet
demtes quidem uidentur ex eo essee, quod rectum
conflium in j caperemo sint,quae sua sunt qais
non aliqua ex parte, ut quae ad ualetudinem,aut uires pertinent, quod ex eo intelligi potest quia prudentes in re aliqua dicimus, cum ad hone)lum fuem re te ea dirigunt, quae arte non obbunt e fisci Cusocirca ualeat prudens omnis con illo tim
55쪽
resse . quoniata coirsilium uennii, ijs rebus capit,quae aliter euenire uoti polyunt, neq; ab ipse nequeunt esticita praestari. Quoniamque scientia omnis demonstratione concluditur Demonstratio autem ad ea nusta adhibetur, quorum principia secus euenire possunt ea enim omnia euenire alid te queunt,quae autem necessario eueniunt non cadunt m deliberationem ejicitur ut nec scientia, nec ars,prudentia dici positi. Scientia Ube non quidem potest, quia quod pubiectum est sub actionem aliter euenire potest. Nec ars quia alius actioni, alius afectioni artis finis est propositM, Relinuquitur ergo ut prudentia sit habitus uera ratione ad ea agenda idoneia, quae uitae hominum conduacunt uel obsunt. Hoc Aristotelis exemplum euidenter docet praeceptum Rodolphi esse utillumum, quod Philo )ph e Theologi ρqa Llem. Addamus e nostrum exemplum. Si pietatem definire uelis,prompti simum fuerit, ubi excusserarii quos nam nominemM pios. Pij autem rominantur,qui in Huocrisi Deo,parentibus,patriae er ibin debitam reuerentiam et cultum praestant. I inc relinquitur pietatem spestudium cum flum-m reuerentia colendi Deuin, patrιam parentes. ciues. Ueruandum, hoc est,quod Boetius fuiendum in definiendo praecipit,quod Platonica Methodo particular Diaeres id ni,divisione tanas 4 punisi a ciceri finia uia inquirantur diuini
56쪽
dist uixerimus, tam diu inquit debemm interponea
re si ecies c d ferentius,quam diu sic Iuliis omnibus quae hoc idem Je posunt eo deueniatur, ut
proprietas iam certa teneatur M.Tulliu in Napicis iis ciuile uoluit definire, e ut oportuit coeapit agi nere. Dixit enim in principio uiciuile est aequitas.Hoc genus est. Sed quoniain alia est qui, constitum, aliae naturalis, e Ius ciuile non Ictraturali aequitas. Ergo constituta. Verum quia aequitas constituta alia en Gentiam alia certae citinitatis,ex ius ciuile non est qtutus cor ituta Gentium.Ergo certae ciuitati .Relinquitur ergo quod
ius ciuilesit equitas constituta oratu qui urit ei, iisdem ciuitatis. Quaedam Bocti uerba mutaui, ut fudisse facilius Plato risum Methoduia aguocearent,de qua supra dixi in Diares niuersali Ssit ali qui praedicabilium ordinem instrumentum methodi defintcndi constituunt,de quare Boetius ita laquit. Quidam cautiores philioresque in do.
cendo, demi toriis ipsius quas quaedam membra constituunt,dicuriis perbenuin e plenam defini, tionem ex his quinq; partibM genere 'ecie,dis'
rentia, proprio C accidente confitere, Sed acciadens in definitione minimuin proprium pluriamum ualet. Exempla uide in Diale licis Philip .pi, iasyliu apud autores occurrunt pluri)lia. Porr. huc ad yciendum quos dux praecepturuBoeii ,
57쪽
IM V s. Boetij e ordine explicandi eam definitior rem qua statuimus. Omnis definitio inquit, his membris partibusque tenetur. Primum uti breuiter id e quo quaeritur quid sit,oratio nostra contineat. Deinde rius desinitionis supponatur approbatio, qua l. Iud ostendimus, ut idipsum quod breuiter in defianitione posuimM,id ita esse argumentorum ratio. tribu approbemum Deinde tertio loco inducimum deductionem eiusdem depultionis inneum speciem de qua quaestio est, e qua iudicium egeo illi. tutum, ut cum generaliter rem desintueriintu, erita esse de quo quaeritur, dixerimus uerum esse quod definimus Tertio loco ostenderimm hoc esse quod gestum est, uel id esse de quo quaeritur, que oratiquis pars appessatur deductio generis in steciem. Quarto loco moratione nostra ponemuis
defructionem definitionis aduersae partis hoc est, Hi quemadi dum aduersari demiserint dip. sum de quo supra desinitionem constituimus appo
mus, eumque uitiosam esse doceamM. Haec ratio fractandae inuentae per Methodum definitionis non solum oratoribus, uersimetiam Diale ticis σPhilosophis excommunis, nisi quod Philosiophi ut
plurimum aliorum defuitiones prius confutant,et postea collectis membris fuasstatuunt,mox appliacant genera ad 1 ecies: confirmant. Hanc ea thodum plurimum iuuare orationis copiam anto Maduerti,quare eam comemorandam,spe duxi. DE
58쪽
Tametsi haec Metho ex sy quae dicta sunt insuperior Methodo facile intelligi potest, tramen quia eius laudes Critilitates hoc merentur. breuiter de ipsa dicam Plato enim ades miratur hunc Methodum, ut dicat se tanquam Deum se. quuturum eum spe, quem nouerit diuidendi peri. rem,atque id non iniuria. Nam diuidendi Methodus eum ad rei quae diuiditur naturam demonstranadam,tum ad definiendum inargumentandum plarimum utilis,' sed praeconi s omisis, rem ipsum oggrediamur. itis diuidendi Methodus, quae et particua Iuris Diaeresis quaedam existito appellatur,ceruta uia,res riguta diuisione, quas anatomia Dradam ni partes seu membra retexendi Sub hac diu uisione complector enu neratione partitionem, eam quam Cicero,contracto uocabulo diuisit nem appellauit. Nam uis nominis π amplitudo hoc non recusat, quemadmodum Boetis o posthum Philippus testantur, nihil neudo Ciceroniaunos rorantes, qui nussum uerbum ferre possunt. quod ipse apud Ciceronem non legerunt Ut autem Methodu haec eo facilius percipiatur,primum diu uisionum formas recitabo Deinde regula quas dum huic rei destruientes ad cum . Tertio loca
59쪽
ciebim inquirendis furi ci . serto loco ordianem tradiandi diuisionum membra inuem doceo . Diuidendi itas genera duo sunt prigiae nobialim naturale ac per se dicitur, Posterius fortia tum ste per accidens nominatur. Naturale diuidendi genus est, cum diuisio perealit quae naturam rei attingunt, id est per dili'. rentiato pecies, is in tres formas diuiditur.
quarum primo est generis in species siue in dispe. rentias distributio laec alijs dignior est Asia qua
cicero quidem partitiovei Themistius uero ανατομl uocat Tertia est non quidem prioribus dignitate par, sed tamen in feriarum rerum tracta. tione haud raro adhibenda. Haec enumeratio apupessatur, si quoties uocis alicuiuimuis amplitudine igniscationis fluae complectenti significa. α enumerantur. Posterim diuidendi gem id eo uocatur per accidens, quia si per ea quae natu, ram rei non attingunt,fled ut fortuita quaedam vi. cumbunt, is huius gelieri triplexforma.Prime subiecti in accidentia diuisito, ut cum dicimus, omnium hominum alijsunt nigri, alij candidi, ali mei coloris.Secunda est accidentis insubiecta se,ctio, qualis haec est. Omnia quae expetuntur aliam anima alia vi corporibu, sit sunt Postrema es accidentis in accidentia diuisio,ut o. mnium candidorum alii unt dura ut Margarit D aus
60쪽
L I E Rata fiunt liquentia, ut Lac. Atq; haec sunt genera deformae diuisitonum ranc regula subqcim.
Oportet omnem tusionem in duas adimumum uel in pluressi necesse fuerit, partessieri.
Omnis egitim generis diuini sieri debet D. obus terminis, se inopia uoc oram hoc proahibeat. Tertia
Diferentiae quae aliqua oppositionis specie dif
ferunt oti generibus accommodari possunt in ea sitim diuisone.
Diferentia semper subiecto inesse debebit, ut
Quentadmodum genera in Jecies iid ferentiae genericae vi aliis subse constitutis diserentias turn secias atq; genera diuidi debent. His regulis traditis ad id qusitertio loco proposui accedendum est,mvirrum ut rationem γ' certam quandam Methodum inquirendarum f. ferentiarum in iugulis diuidendi generibus teneaamus, quod ut facit fatingula genera propo
nenda sunt. Non en enim eadem ratio inquirenadarum diserentiarum in omnibus generibus Iurrim crgo forma prioris senem hac Methodosi ecies