장음표시 사용
61쪽
omnium generis uam sola genera hac forma diui, duntur praedicamentum quaerendum est. Statim in proximas si ecies bubiectas generi diuidendum, mox in aliis, donec ad infinis 'ecies deuentum
fuerit,ubi consi tendum .l,sed non promiscue fortuito Jecies diuidet: lolcneri sub cies, sed eutantum, quu constituunt oppositi diserentiae sub
eodem genere coilocatae. Vt animalium aliud fi
brutum aliud en homo. Hic in proximis diecies quas constit ut oppositi diserentiae,irratioralac rationes diductum ect genus. Et ne erretur in Hylvandi sipeciebus, proseuerit primum in disie. rentias genera dissidere. Postea disterentias adiuueto generis uocabulod ecies latuere,atq; hoc ne,cesburio faciendum est potifimum si si iecies qui, bus oportet genis diuidi uominibu carent. Sed dicat aliquis in Aninulis diuisione res pura, sed quid faciendum ubi nec disserentiarum, nec si ecierum sunt uocabula. Huic inopiae hoc pa.cto succurrendum est: Vbi disperentis non extant propriis uocabulis,periphro uerboruix utendum erit, βι 1 ecierum uominu defluat accipe diseren. tiari eamq; superiori gener copllla. Omnis enim diserentia in proprium geri s ueniens speciem facit. Unde est ut genus nisteris, dilberentia uero
62쪽
LI BAE R demsed non adeo difficilis ii Methoesu accesserit,qum tertia regula supra tradita non strat.Ex ea rata regula constat quod sola ita di Ferentiae, quae isse uiruicem aliquo oppositionis genere diserunt sub genere positis,genia ipsum possunt distinguere uera C legitim diuisitone. Oppositionum autem genera elye qumor nempe Contradictori,um, Contrarium, Privativum C Relatiuum, ex Dialectica tum relinquo, Hic tantummodo stucundum quas oppo sitiones diuisio generis recti timem admonere oportet, ac primum quidem de contradictionis opposiitione dicendum eri,quae s.firmatiotie C negatione proponitur. Quod auatem negatio perse nudam constituit speciem,ex eo Mumbellum quod pecies omnis elye rem aliquanti intendit, negatio uero quicquid proporrit ab eo qued est spe disiiungit, ut cum dico homo, aliquid eje innuo. Cum uero non hornosubstantiam homi, in legatione destruxi Sic igitur diuisio generui nil ecies perse caret legatione trecesse es minens es eciem negatiori comportere cum ea. I in aplici nomine speciem uolumini ignare nullo uo, cabulo nuncupatur,ut cum dico linparium numearorum ij primi ut tres, quinq; septem, Ali,non primi ut nouem,Vt hoc pacto sue figneratinis cies coget neces itas non matura . Verum cum ιαι
set diuisio, at inutionem sequetur iegatio non contra Atq; haec amictu erentque oppositus
63쪽
in I M Utis,quas constituit contradictio. Nunc de contra,ris dicendum,in quibus generum frequens est di uisio, fere enim cunctu dilberentis in contraria diducimus. Sed quoniam contrariorum alia sunt
immediunt,alia mediam a utriss diuisito facienduectini colorum ulli unt nigri, alij albi, alii neutri. Hic quia indigentia nominum prohibet feribit membrem diuisionem,iuxta primmo fecundam regulam diuisio factu eit. In immediate contrauri s diuisio fiet bimembris, Ut figurarum aliae ea quales,aliae inaequales sunt. Porro diuisio secun dum oppossitionem priuantium uidetur similis contrudihoriae. Negat enim quodammodo priuatio habitum, sed disert quod semper quidem potest ye negatio,priuatio uero itan semper ed tunc folummodo quando habere habitum naturae rei conuenit Quare forma quaedam intelligitur esse priauatio.Non enim tantum priuat ed etiam di onit quodammodo eum qui priuctu habitu. Hic ergo ut insuperioribus diuisio generis fieri potest, ira tamen ut habitu priori loco poratur, priuatio poseriori. Suria oppostio est relativorunt, qxae nussum habent substantialem differentiam qua ise discrepent,imo potius habent huiusmodi cog ationem, qua ad se inuicem referantur, ac me peesbe non posint. Non est ergo generis in relativus partes facienda diuisio. Neq; enim hominis stet cies est seruias vi doni , nec nu ri, medιum
64쪽
LIAE E Rot duplam n subiecti timen in accidentia diuisione nihil prohibet per relatiuus partes fieri diutis onei Vt hominum ali serui sunt,ad domini. Ex his muniti tum Ube puto, quomodo C lpecies Crd f. uti in uera generis diuisione constitaeada sutit.
ri enumeratione is diuisione Nunc de totiu in partes sectione itiam ea est altera prioris generis diuidendi forma, pro prie Arabsit particuluris est dicam breuijsime de qua in uniuersum haec esct obseruanda regula: Ex consideratione compositionis recte Totius diis usi ordinatur, ita ut semper a principalioribu spartibvssa diuisio in mores, donec res tota in iniurimas partes animo es cogitatione retexta fuerit. Ut quia homo componitur ex corpore hoc est irateria ta aurina id est fornu tanquam principalibu partibus,recte a divi sio seu partitio bonitanis vi corpws eranti M. Deinde hae partes uti re accipiendae sunt , diuidendae in partes. Aniciaticas tametsi reuera non colliat ex partibvi, muniet quia in ea est uis uiuifcandi, i uendi 'ina testigendi, recte anima in has partes virtvales, ut
uocant,diuidi potest,perbe sane indiui bilis. Et rursu haesingula partes, ut tota costituendae sunte dividendae Deinde altera pars primae diuisio
65쪽
t RI M V s. nissumenda est ne)npe corpus, Crit totum arri piendum huiusq; confideranda est compositio Vn. de rursus ανα iis instituenda edt,donec in mini, vias partes si ectum buerit corpus. Haec ratio io, tius diuidendi in partes, perutilis ad ampliflcan, dumo illustrandum et i, quare G Rhetores de hac praeceperunt. Tertia forma primigeneris est enumeratio figiasicationum diuersurum eiusdem vocis. Huius Methodus fecundum hes regulas instituenda est. Primum omnium uidere oportet, qua significatio naturalis sit Est enim naturalis signia sicatio quam primum habuit uox cum inuenta est. Naturalia enim dicuntur, quae cum utroqIosiam sunt quae translatitia. Deinde sit sensus patitur Ercontextus,retinenda eli naturalis igniscatio,Sm nimios translatitiae signiscationes fiunt enumerandae, quarum ea aptanda est propositio, tuae naxime
quadrat Morinis rationibus imi randum ei
quod aliae uoci, igniscationes non conueniant. Porro posterioris generis divisio hoc pacto inἡβituetur. Subiectum in accidentia commodi; umebae Methodo distribuetur per ingula praedica, inent accidentium eatur.Vel ut Rodo ho placet per locos Dialecticos ordinetur propositae rei deis scriptio, C instituatur ueluti quaedam particula,
risjγnthesiis, uls bycium aliquod fuerit diuidendum, recte is partes eas quae ad oscium faciunt fiet descriptio, id quod uidemus Paulum fecisbe u
66쪽
LI BAE R descriptione Epscopi ad Titum Cr Timotheum de quo genere uide plura in Dialectica Philippi
vi posterioribus commentari; Era mi de coapta caeterum Methodus tractandae inuentae diis uisionis haec est, olearifim ut primum nostram diuisionem ponamus. Deinde eandem confirmeamus, mox ubi)ciaings aduersariorum eamin rati. onibas destruamlis.
LATA DIDAS CALICA. Porro ex bis superioribus Methodis alia quae dum Metyodusquam Did calicam a suo proprio me uocant,emergit.Et tames ex pluribu Methodis est constata,mmen recte eum simplicem uo, caueris eo quodsi plicium rerum tractandarum histrumentum fit, ex copula i, quae conflatur ex plurib. particularibus Methodii de qua quia Philippus in me primi libri Erotentatum Dialea ciues tractauit, in studiosis quaeluc faciunt petenda relinquamula prius membra potifima huim Methodi Didasculis copulatae recensuero. Priusquam igitur definitio rei quaeritur, statueri. dum eii an res sit deo An sit,quaesio,in Didasca.ιic Methodo praecedit. Deinde definitionis Mea thodo natura rei explicetur. Tertio loco diuidenad Methodus adhibenda est,fu qua reliqua cepi. , seu quisionei a Philippo posto compreheni
67쪽
m i m Ado.Nam ut totius in partes Arab tu,s ea quam uocant καταγsα pia, id est descriptionem, scosi per locos Dialecticos ad diuinionem refero. His tribum capitibus absoluitur Methodus Dido, calica fmplex, cum quibus capitibus oe Philippi Methodus Cy Aristotelis quaestiones: An si quidst,quales propter quod At,conueniunt. Atq; haec de simplici Methodo, nunc ad compositam
M E TH O DO. Diximus de Methodo particularifimplici,nucordo postulat ut de composim dicam M. Huiuoin tost uita utilitas est maior, quam ut nostra oratio eius laudibus, bondere posit quare praeconi soni is rem quam possum planisme explicabo. itaque composim Method particularis, certa uia ac ratio,propositam quaestionem coniun. Eiam in dii utando, collocando, et examinando tractandi Vt enim sinplex Methodus quaestionem simplicem ita haec coniuncitavi, quae constat subie icto, praedicato,restricit. Varietas autem huius Methodici uaria quaestiolus propositae iura, erpropositionum quae isti explicἀndae adhibentur
rietate,petenda est. Quocirca cum omnis quaestio composita aut probabilibus,autfallacibus, aut ne,
cesbari se perpetuis confirmri foleat, Tripsi
68쪽
v LIBAE R in hane Methodum constituamus probabilem nimirum, Sophisticam C Apodicticam, de quibus
primum particulatim quaedam. Deinde de dommione,collationei examine lingularum, quanatum pro tenuit te ingeni licebit,dicavi. Nam haec pars poti)fimum iuuat studia iuuentutis, memoria consirmat, in lectione optimorum axiorum iter ostendit.
PROBABILI. Methodus composita probabili est uia ac ra. tio, probabilem quaslionem tructandi probabiliabus argumentis ficu propossitionibus, cum securiadum Dialectices praecepta recte instituuntur a rogum nis, quod ubi fit concos s. opositionibus probabilibus sequitur conclusio necessario, unde Aristoteles praescribit non petendani, hoc eri nouquirendm esse conclusionem ed ex praemisi datis inberendum, Nam qui admittit praemissis in bona consequentia,necessario conclustionem uelitio. Iit admittet. An non quaestio, dubia est, de qua in utra spartem disperere licet Quomodo ergo dicis nunc necessarium,quae est dubia,quam etiam paulo antea probabilem appetiolis Datis propoαstionibm hoc praemisita, qualescunq; fuerint, A me seruatur ornis hilog mi, conclusim sequitur dis nec serio etiamsi materia non si necessa
69쪽
c6Sitate conseque uictori naturae. Duplex enim necessarium Dialecticus confiserat aliud per coturam,aliud per consequentiam. Necesurium perconbequentiam omnem β2og Mum legitim fa,cium sequitur. Necessarium uero per inurum crre consequentiam G per subiectam materiam in folis demonstrationibus existit. Porro Methodus haec in genere petenda est pri. mum ex natura quaestioni propo sitae. Secundo ex inuentione argumentorum. Tertio ex doctrinia deshilog mis verum hic arte optu est quae iudicium regat. Nam proposita quaestione triplex cura ant,nrum occupabit, primo qμ estionis,naedia argumentandi ultima formae, di potisimum alligandum est argumentum. Sed haec postrem ex genere quaestionis pendet, Nam aliud quaestionis genis aliud argumentum aliamque formam exigit. Dicendum est ergo necess arto hoc loco primum degeneribuis quaestionum Dialecticarum.Deinde de argumcntis, quaesingula quiestion vi generibus conue. niunt. Postremum deformis, quae argumentis mauentis et quaestion propositi accommodatae furit. Quaestionum ita Dialecticarum genera quaaltior feeit Aristoteles Defoitioni Ameris, Proa
70쪽
LI BERDesinetionis quaestio est, quando desinitio de dea
finito praeditatur et contra Generis,quando prosprium genias, uel disperentia de 'ecie assertur. Proprq,quando proprium praedicaturde subiecto Accidentis, cum accidens assertur, uel quaeritur de subiecto In quibus generibus ne erretur haec obseruatio est necessaria:quod quaestio non fortiatur nomena subiecto, sed tantum a praedicato, hoc ab habitudine praedicati ad subiectum. Visi quaearatur sit ne homo animala generis en quaestio, geamu eniim in hac quaestione praedicatur. Sit ne ani. ma hurnaeniarest quidem, haec generis quaestio, sed i a naturalis. Eodem modo de alijs iudicandri solata ergo quaestione de qua cotroversi Vt, primum omnium cuius generisfit quaeratur. Dea inde cognito genere quaestionis loci prudenter consulendi sunt a quibus ducantur argumenta,per
quae uel confirmari uel confutari quaestio poterit. Id autem apti Sime uidetur feri hoc modo si disi. genter perstexeris in quibus praedicamentis suearint partes quaestionis, Nam ipsa praedicamenta praecipuos locos monstrant. Deindes quaestio De rit disinitionis, genus diserentia propria de bent se eiusdem prHicamenti,ques fuerint id quest uuium regulas in definitiua Methodo prae, scriptas, confirmanda est quaestio, su minus refutanda C imonstrandum uitium. Et quia diserentiae uon bubi ciuntur oculis, pluricium facit ad in