Via Vitae, Christiana et orthodoxa instituvtio complectens praecipva christianae relligionis capita ..., tradita A Nicolao Hemmingio, ex Danica in Latinam translata, ab Andrea Seuerino Velleio

61쪽

runt eum. Quodnam esset mandatum magnum in Lege. Id ab iis fiebat,non discendi gratia ,sed

vi haberent aliquam occassionem perdendi illum, sic elum secum reputabant. Quoniam hic Baptismum introducit, accuset nos, qui secundum legem mentes, cx operibus legis iustos nos esse gloriamur, certe absque omni dubio legem contemnet longe postponet suo baptismo. Quod si fecerit, iusta competet nobis aduersus eum, tanquam in Deum p sum blasphemum actio, utpote qui in nullo precio habeat legem DEI , quam dederit nobis ipse Dominus , per seruum suum Mosen. Ad haec respondet CA RisTus, dicen S: Maximum&primum mandatum est.

Diliges Dominu Deum tuum, CX

toto corde tuo, ex tota anima tua, tota mente tua. Secundum autem simile est huic.

Diliges proximum tuum sicut teipsum: In his duobus mandatis,inbuersa lex pendet de Prophecae.

Tale responsum haud dubie non expectarant sibi datum iti Pharisaei, pro-D 3 teIea

62쪽

a VIA VITAE

pterea nemo illorum poterat illi co tradicere quicquam. At w ita videmus , eo sapientiam neci prudentiam valere aduersus Dominum, qui perdit sapientiam sapientium, intellectum prudentium coniundit, ut est apud Esaiam cap. 29.

EXPLICABO

P Ii vi , in genere dicam de duobus summis mandatis ac capitibus legis, videlicet, Diliges DOMINvM DE- vi tuum , ex toto corde tu , ex tota anima tua, ex tota mente tua, diliges proximum tuum, sicut teipsum. ΙΙ. Ε M , de quatuor praecipuis erroribus circa doctrinam Legis.1 ΙΙ. TERTI v Μ, de vero Legis usu.

ittit o citra iit, bi

63쪽

mandatari primum de dilectione Dei. .Alterum de dilectione proximi. Quo autem modo diligendus sit explicat dicens Diliges in Mo

tuum ex tot corde, tota anima ex tota tua mente. Quo item modo

diligendus sit proximus, subiicit, Diliges proximum tuum sicut teipsum. Sed quid ergo est, Diligerem vis ex toto corde, ex tota animavi tota metes Dilectionis vocabulum tria complectitur, videlicet in I M o cognitionem rei diligendar, quia ignoti nulla cupido. DEINDE, omnes cordis affectus

motus quae sincerum amorem comitantur. complectitur omnia

opera quae ad hanc dilectionem requi

runtur.

Iccirco Lex Dia haec tria coniungit, cum dicit, Diliges DOMINUM DE v Miuum ex toto corde, ex tota animavi ex tota tua mente, Ita ut sit in corde, hoc est in intellectu hominis illustris lux toticia de re o quem statuat longe optimum ac praestantissimum, fontem nimirum omnis boni. Di I, D E ex tota anima, hoc est omnes affectus motus ac concupiscentiae cordis eo tendant, ut DE v diligas,

64쪽

vIA VITAE.

ipsi adhaereas , in hoc totius fiduciam dilectionis tuae colloces , quo ipsum in tuo corde retineas ato in aeternum fruariS.

POSTRs, o hunc ipsum ex tota mente seu totis viribus diligas , ita ut omnes tuas cogitationes, conatus sudia conuertas,ad promouendum atq; defendendum quaecun in ad Da ubi spectant, ad repugnandum iis quae Dii aduersa sunt,resistendo videlicet diabolo, peccato, lorum omnibus asseclisin adminiculiS. Atopita videmus quo nam pacto hic suas vires exerant tres praecipuae naturales potentiae seu facultates,animae humanae a m o insitae, videlicet Ratio, Ap petitus Hra Ratio enim summum bonum D vi videlicet inquirit. Appetitus hoc idem summum bonu desiderat, atq; amore ei se sociat Ira accenditur ad tuendum, defendendii summu bonum, Di vi , hostiliter repugnat Diabolo, peccato huius occasionibus4 alijs omnibus quaecunc Dco aduersantur. Porro cum audis tibi praecipi, ut diligas Di vi ex toto corde,tota anima,&tota mente, hic cogitabis Di vi requirere, dilectionem puramin perfectam,

65쪽

aeternam tm p;ritualem, ita ut sit tua φῖ i dilectio, pura, sine omni macula, p Ih Rit secta absque omni vitio, aeterna absquς omni interuallo, spiritualis absque om 'h: Ret ni carnalis astectuin fermento concupis' centiae. Alterum mandatum maximia, hoc est, Rhisis Diliges proximum tuum, sicut teipsum. h: rat, Hic in vis normam dilactionis prOdio irrit imi constituit nostri ipsius dilectionem.

r olo, ica, Verum hoc ut rectius intelligatur, duo: is a I, consideranda veniunt. R V Μ, discernendum est inter duos modos, quinataeos: hus homo seipsum diligit. Horum enim paluti unus illicitus Ddamnandus. Alter boathothelti, ut licitus habetur. DEINDE 1 ti ,3 cernendum est quoque inter personam h nun bo homini. vitium illud quod haeret mittit appeti homine. in t ittat, Homo aliquando erga seipsum affici I iiurii tur coeco, impruderi ac noxio amore Orto ex natura corrupta ac deprauata, hoc est, fonte peccati, quod labe haereditaria habitat in nobis. Haec dilectio non erit regula dilectionis proximi,nam hoc modo diligere plane esset coram Di o pro-i ximum odille.

ota N* phaetepea alius diligendi seipsum y modus , isque licitus concessus, qui

66쪽

Itomo eo omnia sua consilia dirigit, ut faciat grata .sbij psi salutaria. Haec dilectio licita claudata, norma erit amoris quo proximii prosequamur. Ita ut ex animo gratulemur ipsi omnia, quae possunt cedere in commodum salute, piis votis optando ipsi omne bonum, fidelibus consiliis opera, re ac precibus Promouedo ipsum Aic ab altera parte auertendo studiose toto animo at Plectore, quaecunque aut vitae, aut animae, aut ramae, aut bonis denique ipsius, noxia esse possint. Alibi DoM1Nvs saluator noster I E sv CHRIST S, proprium suum exemplum,normae loco sequendum, proponit. Diligite, inquit, vos inuicem, quemadmodum ego diligo vos. Et propterea mandatum hoc, nouum appellat. Quo docere nos vult Ci S, tetia cum vitae periculo, si necessitas postulat, proximo subueniamuS, non tam habentes nostrorum commodorum rationem , quam salutis, emolumenti proximi. Quo autem pacto nos CH, I - dilexerit, indicat Paulus Roma.

capit. 3. quemadmodum infra in tertia

doctriis

67쪽

hui, doctrina copiosius dicendum erit. irigit ii Secundum quod considerandum adii salutarii monui, rn O naaximo mandato, de di- inornati, lectione proximi , est discrimen inter errat ii Personam hominis vitium illud, quod ii dicit ipsi adhaeret. Hominem prauum Im- inius uim quantum ad ipsam prauitatem ttrii, impietatem ipsius attinet, odisse licet

quod vero ad personam,quatenus homo est,humana nobiscum consors naturae, hic dilige diis est, ita ut quod in ipso odismus, peccatu videlicetis vitium ipsum, id arguamus, Qvicissim in illo amemus, ς' i, ' quod dilectionem meretur, hoc est, t. . homo conseruetur, quemadmodum do-

ηm et Augustinus. Haec sufficiant de primo, membro, quod de lege initio obserua os urn οδ, dum admonui.

tici lias Alterum quod proposivi, erat de e sucidatis roribus , quos circa doctrinam egis, dorma falsi doctores disseminant. Horum qua notasset tuor sunt genera. In primo ordine sunt, , si is qui legem plane abiiciunt uernegant eam in Ecclesia Christianorum proponendam. In secundo vero, qui legem quidem

68쪽

vIA VITAE.

quidem retinent, sed docent hominem proprijs viribus posset pia satisfacere. His vero proximi sunt, qui dicunt hominem non uniuersa Legi, sed parti ipsius alicui satisfacere posse. Quartum vero occupant ordinem, qui dicunt quamlibet relligionem, suam habere legem,quae ad salutem sufficiat,huic satisfacienti. Hi quatuor errores, sua contagione venenata admodum noxii sunt, nec alio vllo innituntur fundamento, quam prae-fligiti mendacibus artibus diaboli,qui homines excitat ad seducendum inuicem alios a puritate verae doctrinae Legis Euangelii Refutabo itaq; hos errores singulatim, eo ordine, quo iam a me recitati sunt. Antino mi, qui legem plane abiiciunt, atq; in Ecclesiis Christianorum docenda negant, vix digni sunt, ut eorum opinio multis verbis refutetur, utpote cui non solum recta ratio hominis , sed Lipse CHRISTus atl huius Apostoli, quotquot fuerunt in Ecclesia Christi fideles doctores , aduersentur. Argu- naenia quibus suam sententiam tuentur, haec sunt.

Christianis, inquiunt, nihil cum Mose,

ita i

69쪽

propterea neque sunt subiecti ipsius Legi. Item, Christiani liberi saeti sunt per

CHRI sa vi , propterea Christus mandauit praedicari Euangelium omni creaturae, de lege praedicanda nihil quicquam praecepit. Postremo , Spiritus sanctus, aiunt, doctor est Christianorum, cuius usus ergo erit legis inter eos Hi-sceis aliis similibus rationibus, existimant se probare I egem in Ecclesia Christianorum, neque retinendam neque docendam esse.

Sed ab his primum quaerere licet, decet ne Christianos diligere proximum credo neminem a Diabolo, ita obsessiim, ut hoc negare ausit. Cum igitur oporteat Christianos diligere in v dc proximum, cur non etiam licebit iis scire, quomodo id praD stare debeanto Quod enim erit dilectionis opus, nisi certa aliqua ratione regatur Quoniam autem Lex DEI decem praecepta puta utrumque OS

docet, videlicet, ut Miligamus & proximum nostrum quomodo id fieri debeat a nobis, quis est qui non

videt maniteste errare hos, qui Legem Dei abolere volunt,4 vetare ne sonet in

Ecclesiis Christianorum ΘQuod

70쪽

1. Quod vero obiiciunt dicunt, Christianis nihil esse cum Mose, verum id est,

quantum ad Lege Mosis caeremoniales Diorenses, sacrificia, circumcisionem,&ssimiles ritus externos attinet, qui ad aduentum C. ISTI tantum durare debebant postea desinere Sed non est Verum, quantum ad legem Dei, videlicet decalogum, qui homini in prima creatione datus est, postea repetitus,ac descriptus in duabus tabulis lapideis, ut esset huius memoria perpetua. Tacebo interim hoc loco, quod Christus ipse Legem docuerit, irolixe explicuerit, quemadmodum lancti Prophetae fecerunt morum succesibres. At i secundo loco affirmant n-tino mi, Christianos non esse sub lege sed sub gratia, concedo moc , modo dextre intelligatur, quemadmodum ipse Diuus Paulus exponit Christiani non sunt sub lege, hoc est, qui credunt in

legis sententia condemnatoria, quia nulla condemnatio est in his, qui insiti

tamen opus habet Christianus Legis doctrina, quae erit ipsi regula vitae, monstrando quid Eo placeat,in quid aduersetur per et pyonian0S

ibos, te illi et ora