장음표시 사용
171쪽
mittendi p . Quis essectus duorum Reorum', pulandi.
Neque obstat princ Instit hic. v. namsi prius. Quoniam non ibi visatur reorum obligatio , quia modicum tempus intervenit, sed quia utrique stipulatori reus promittendi non respondet, sic ut duae obligationes consti tura censeantur. Nisi tamen id actum fuerit inter contrahentes ut essent duo rei. l. 3. in fin princ. D. hic vid Gomes. 2. varior. I 2 Connan. 6. comm . . Mantic. de tacit Mambig. 3. Gregor Tholoc Synt. Iur. libr.
24. c. 28. I. I. I. Textus emendatur.
r. Ubi duo Rei solidum vel debentre illis debetur. V Quis sectus duorum Rcorum pro .
hujusinodi obligationibus stipulationibus. An non igitur stipulatio est obligatio, ut hic frustra eam obligationi subjungat Annon ut species sub genere continebitur stipulatio ξ An potius legendum D-pulantibus vel stipulantium, quod ex hujusmodi obligationibus ii putantibus singulis debeatur solidum Qitia dicendum videtur, secundum Theophi tui 1; ut audiendus non sit Crispin qui existumat vulgatam lectaonem retineri posse, quod insigationi stipulatio non subjiciatur ut generi species, vorum ut causa suo et tectui. Quoniam ita minus accurate locutus fuisset Imperator, qui effectum causae, ae posuisset, obligationem stipulationi, ex effectu&ex caiisa simili lingulis stipulantibus solidum deberi statuisset. Ne dicam non alium esse sensum horum verborum, quam ex hujusmodi obligationibus, id est, duorum stipulationibus singulis deberi solidum, ut inutiis liter subjungeretur, o stipviationabia cum per injusmodi bligationes, nihil praeter stipulationes, fatente Crispino, d gnaverit. a. Solidum vigulis debetur, oc. Ut dicantur duo rei stipulandi vel promittendi illud insuper requiritur, ut singulis & quidem a singulis debeatur solidum. l. 2.3. 6. D. M.fin D. hic. l. 2. Cod. cod Ratio est, quia unius loco
habentur, Muna est obligatio, unum debitum. l. 9 Diade pact. licet sorte respectu reorum qui plures, duplex dici possit. g. I. hic. l. 6. rin. l. is D. eod. In tantum autem singuli promi res in solidum tenentur, ut creditori concessa seselectio, quem convenire velitis neque per ex ceptionem repelli poterit d. l. i. D. nic. l. 2. Cod. d. Qilodan jure novi miniolit mutatum , scit singuli in solidum conventi beneficio divisionis gaudeant, controversi juris est y Si tamen jus novisi. accurate examinemus, statuendum videtur id mutatum esse luod Nov. 99. de iis agat promissolibus, qui alterna fidejussione pro se invicem caverunt.
172쪽
DE DUOBUS REIS STIPULANDI ET PRO M. 161
Cujac in expos. Nov. o0.4 22. LI. Donet t. in auth hoc ita Cod hic. Collat ad i. II. D. ad Vellejan. Bronchorst 4 antin. I. Communis tamen opinio praerescit, ut beneficium conrid usioribus datum etiam correis competat, nisi ex presum fuerit ut singuli in solidum conveniantur, vel alter abiit, velion sit solvendo Giphan in l. 2. auth hoc ita Cod hic.
Treuit disp. de verb obligat. Homon disp. Iq. n. Ira ibique D D. Hector Felix de societ. c. m. n. 28. c. so. n. sq. Quid si sint corres debendi inter sese, vice mutua, an non tum cense buntur esse confideju res Non videtur, nisi id nominatim fuerat actum. l. II. D. laic vid. Mantic de tacit.&ambig. 16. Ut. 6. Petrum He . I. quaest. 37. - bovi ruto Et vel alter debitum accipiendo, vel altersol rendo. Quia nonnisi res una sdebetur,4 una est obligatio, si solvat unus,liberantur omnes, si solvatur ab altero, alteri contingit liberatio. Qii id si ergo ad solutionem conventus si alter debendi reus an alter liberabitur, an stipulatori erepta erit electio, ne adversus alterum habeat regressu in Quia non conventio, sed solutio perimit obligationem, etiam num alterum convenire poterit. I. hic. l. . s. fin D commod. l. fin. Cod. hic.
Quid si uni reo debendi accepto latum sit, an alter liberabitura Quidni, eum acceptilatio vim solutionis liabeat. I. I. bic ρ. I. Instit quibus in . tollit oblig. l. 3I. . I. D. de novat. In tantum etiam ut correola scio &invito contingat liberatio. d. l. 3I. Quinimo factum unius correi in iis quae individuam respiciunt obligationem, sive ea ipso jure vel ope excepi,-onis tollatur, etiam prodest alteri. l. a. s. D. n. D. hic. l. 7. F. I. l. I9. D. de except. l. I 2 Cod non numer pecvn. l. in Cod. hic. ibique Doncit. c. 7. Cujac. 22 obs. 7. Si tamen correus cum creditore novaverit, uni eor-rco continget liberatio, solo correo qui novavit, manente Obligato. l. 3 r. D. hic.
Verum objic. I. si correus solvendo alterum liberat,igitur novando ait rum obligabit Rest. Etiam alter inscius liberari potest, quod una sit oblimatio, ut tamen alter inscius Minvitus obligari nequeat. Praeterquam quod pernovationem alia ineatur obligatio, quae cum fiat interventu stipulaticiariis, uti tui que correi opus erit praesentia,& consensu, ut uterque obligaretur. Ne dicam quod leges ad liberandum sint proniores, quam ad obligationςm inducendam liberatio enim favorabilis est, obligatio vero odiosa. Arg. l. . in princ D de accept. Objic. 2. l. 2 7 in prisc. D. de paα ubi licet intercesserit novatio, non
173쪽
tamen alter debendi correus, qui non novavit suit liberatus, sic ut illi praeju. dicet per inerum fiat novatio. Rem ind. l. 27 novatio popactum erat inita, quod cum civilem ipso jure non tollat obligationem, uterque debenssimus mansit obligatus. Illis Quia si factura alterius cortei dinencsi, potius facientis personam cru liis est ejus culpa vel mora, quam cominentiam obligationis causa respiciat Alteri correo hoc tactunt nec nocebit, nec proderit. I. 7. D. de except. l. 2q. 26. . . l. 27. D. depact. l. et s. D. dere judicit. Ιχ. D. judic. iv. . 32. s.fin. D. deustr. l. I. s. i. pint . . depos. l. 6Ο. D. mand. l. fin. D. hic. I. in Cod de fidejult Donet l. adl. 2. Cod. hic. c. 8. Quid si reorum de rufi alter solverit solidum, an ab altero dimidium
ejus quod solvit repetet Z Cum in solidum ipQ jure sit obligatus, di solve.
rit quod debebat non alietur sed suo nomine,nec indebiti condictione,nec actione mandati vel negotioruin gestorum qui quam a correo consecui potetit i. i. hic Nisi tamen correi sint socii, ne res communis uni tantum litoneri. l. 2. Coae eod. . Qifid si reorum stipulandi altera debitore solidum fuerit consecuturus, an alteri ejus Eni diiun conmu care tenebitur Quia meIior est conditio occupurcis, ira hae est ille, Qui accepit, quod ipli in solidum debebatur, nullo jure cogendus est ad ejus quod consecutus est communicationem. ν. 1 hae fit tamen cor rei iti putandi fuerint socii, inter quos lucrum perceptum debet esse cornmune . quod damni sit communicatio Arg. I. r. Cod hici Fic . I. quaest. V. n. I .in seq. Faber II conject 6. 7. 8. I .χ7 vid tamen casus singulares apud Bartia in I. r. D. hic. An ergo factimrpaetumve alterius, correi stipulandi, in solido petendo, vel remittendo, sturi correosti landi nocebit prata videtur statuendum, per t. 27. D. cla pact. l. a. in f n. l. I 6. D. hic Robert. I. sent. 23. Done l. Cod claduobus reis. e. 3. cla ad i. sin. c. I O. Tempus, Conditio Locus non clauint, quo nus ni Rein mittendi.
I. TX Missererris promittendi ulter pure. Quia disteremia temporis vel Zadiectat conditionis, crux ualitas in obligationis ejus substantiam
Hon immutat, nic non obstabit licet quando e in fidejussione secus obtineat. l. 8 3, D. de fidejuls. quo minus alius pure, alius in diem, alius sub conditione promiserit Tempus enim ad paritatem rediici poterit, de conditios semel extiterit, perinde habebitur, atque si ab initio extitituet. I. I . . I. D. qui esurim pignor idem quod de loci adjectione judicandum
175쪽
iis INSTIT. . LIB. III. IT XVIII.
I. Servus pro nullo habetur. I. Servus haereditarius haeredi futuis
r. Haereditas acens in multis Do- ro nominatimstipulari nonteamini instareIl.
Erras expersona domini. J Quia mortalitati comparatur servitus. l. 2o9. D. de regul jur & servi, quod attinet jus civile pro nullis habentur l. 34. D. de rese jur. l. s.fin D. de cap. minut. l. 7. D. ad i. Cornet de sals secus quam est infricto jure naturali. d. l. 34. l. Iq. D. de oblisit. l. o. l. 2I. D. de jurejur. ipsa vero stipulatio est iuris civilis M. de constituta. Instit. de action. eapropter servi ex sua persona stipulandi us non habent. Quia tamen sunt instrumentum domini, cu ejus voce loqui videntur. g. post mortem.
Instit de iniit stipulat. Neque in ipsorum persona stipulatio consistere
potest,eapropter simul atque aliquid fuerint stipulati, id adquirent domino. in princ nic. l. quaesituin in fin D de und instr legat. In tantum etiam, ut si ignorant , invito, prohibente domino pecuniam fuerint stipulati, promis rem domino obligent. I. 62. D. de verb obligat. Sedo haereditas inplerisque. Quoniam servi expersona domini stipulantur, dubium csse poterat de servo haereditario, id est, iacentis haeredit iis. Videbatur enim ille servus esse nullius adeoque nulli quicquam perservum adquiri. cum ipsa haereditas nullius sit in bonis l. r. in princ. D. de rerum divis. Responsum hic tamen servum haereditarium iacenti adquilrere haereditati, quae in multis juris partibus persona defuncti vicem sustinet in
princ hic. l. 6 i. D. de adquir. rerum domin ex cujus persena vires consumit stipulatio. l. s. s. tin D eod. Neque obst. d. l. i. ubi haereditas dicitur osse nullius, in quantum haeres de facto nondum est certus, ut servus revera dominum interim non habe at in quantum tamen creditum est vel fingitur haereditatem esse dominam,
in tantum servus erit alicujus, cui quod stipulatur, adquirit. l. si si sin D. de haeres instit. l. i 3. g. Julianus. D. ad i. Aquil. Dixi in multis juris par tibiis id obtinete, quod secus obtineat in iis quae juris non sunt, verum pcr- sonat intervcntionem vel sectuin des lorant. d. l. 61. D de adj. domin. Ita usum fructum servus haereditarius inutiliter stipulatur, quamvis ei utiliter legetur. l. 16. D. hic usustructus enim de praesenti sine persona esse
176쪽
Distipulatus, an viret,aiasii 'sid si ergo i litiae
177쪽
16 INSTIT. LIB. III. . UT XVIII.
tamen simpliciter suerit stipulatus, vel dominus postliminio reversus, stipulatio non erit inutilis. d. l. I 8. l. 2I. D. eod.
Idem Iuris est in liberis. Comparatio instituitur inter servos & filios, ut quemadmodum servus adquirit domino, ita etiam filiustamilias adquirat patri, subaudi ex illis causis, ex quibus patri adquirere potest, puta ratione bonorum prosectiliorum solidum, adventitiorum respectu ulum fructum. Sicut ouod de filiis- familiarum statuitur non sine cautela sit accipiendum, Madhibita distinctione proposita adiit. Instit per quas person Neque enim comparatio per omnia institui debebit, cum non unum sit filiorum. cultum, atque quidem est servorum.
Servus factum ibi stipulari potest.
Sξ quti factκm insipulationem continebitur. C plectitur hic g. r. regula proposita exceptionem, in quavi filii familias servi par est ratio. Vc enim factum stipulatur servus, vel jus; si posterius puta usum-sructum, personam stipulatoris egreditur, scut sibi usumfructum stipulari nequeat, simpliciter tamen in stipulationem deductum adquirat domino. Si iactum, etiam illud sibi stipulari poterit, cum quae sacri lunt personam
non egrediantur, ut ad dominum non transeant. l. qq. D. de condit &demoni tr. l. 18 si hi qui D. verb obligat. l. si statvlibera ν fin D. de sta- tulib. Ratio rationis est, quia facta sunt naturalia, ut eorum servus sit particeps, i. quod attinet. 33. D. de reg.juris .l. 6 . D. de indeb. condict.l. Iso. D. de vessi. obligat Mnaturaliterantelliguntur l. nec servus. F. D. depe-cul. Quod fidomino factum stipulatus fuerit, personae domini illud cohaerebit, nec per alium exerceri poterit. Utroque tamen casu, id est,sive sibi sti-puletur factum, sive domino, jus obligationis soli domino adquiritur,quod in servo adlaari non potest. Nam calu priori domino jus quaestum est in servus ejus quid faciat, id est, ut servus eat agat per fundum alienum, ut servum ipse mittat, siquidem tale factum sibi servus fuerit stitulatus Casu posteriori ips domini, cui lii putritus est servus jus adquiritur eundi agetis perfundum alienum. I. a. hic. l. 38. s. qui. D. de verb. obligat. Idem tuia intilio- familias obtinere dicendum est, qui recte stipulatur patri, i an ea sibi factum fuerit stipulatus, non adquirit patri maxime cum jus in versona filii familias consistere possit. l. Iso D verb obligat. Verum prae allegatis obstare videtur l. s. D. de servit legat ubi adsundum domini servo iam stustra legaristatuitur. Reo. Non ad elim l gari Mitieulationis ratio; quia quod servo legatur, inutiliter relinquitur, si non ipse liber id capere valeat. d. l. 3. Certi autem juris est, servum si quando
178쪽
do fieret liber, viam ad domuiit diu in loco servitutis habere nonic se ut
frustra legetur. AZoins m. Instit m c. n. q. i. Communis servus stipulandocui. v. did Motibus obtinea, adquirat
SErrus communi Ilipulando. Quia dominium est adquirendi causa sit r.
oniis pro parte, si totius in totum. S. I. quae de tota. 6. D. de rei vindic.&communis servus plurium servorum personam sustinerit. l. I. s. m. D. hic adeoque perindeliabetur, atque si domini sua voce pro partibus stipularentau L 2. D. dedam n. inlcct capropter communis servus
stipulando, proportione dominii cuiq; dominorum adquirit hic. Quod procedit, live in ullas stipuletur, sive justiis implicuer, ut stipularetur. l. Du Cod per Qua pCri nob adqui . sint i i lQuid si alter dominorum jusserit nominatim, id est, ut servus sibi stipularetur Noa inisi ei qui nominatim jussit adquiret. f. s. hic. l. 3. D. hic l. fin Cod per quas person Quid si ex re unius fuerit stipulatus' Huic uni adquirer. d. l. . l. T. D. eod. Quid si omnibus dominis stipui et hir propriis eoru in nominibus expressis p Omnibus partes viriles, non pro pollione dominii, tabcibunturA .s . D. hic Quid salter dominorum non nominatim jusserit, ei tamen fuerit stipulatu, Et soli adquiret. d. l. . infla Quid si nemo jusserit, uni tamen nominatim stipuletur Et ei cui stipulatus est adquiret. d. l. 3 in med. Quid si contra justum unius alteri nominatim sue riti tipulatus Si nominatim unus jusserit, ei soli adquiret, non cui stipulatus est. Quod ita decisum post varias altercationes, per sum Cod per quas persen. Quae una est ex onustiniani decisionibus, quibus jus anteΗ-us quod erat controversum secit certum. Quid si quod stipulatus est uni dominorum adquiri nequeat Ut si stipulatus sit servitutem rion habenti fundum, aut eam rem quae erat unius domini, aut mancipium Chiistianum domino Judaeo Carteiis adquiret solidum pira portione dominica. ρ. s. hic. l. I. f. communis. I. I. D. hic L 23. s. servus fructuarius. D. deusvir.
Qua deservis hic prolixe traduntur, moribus non obtinent. Quod atti 2. net tiliumfamilias quicquid ille stipulatur sibi adquirit non patri, ne quidem ratione usu structus; quod in adquirendo fingatur quodaeuam bena cipatus. Si tamen ex re patris, vel ejus occasione quid stipi tur id adquiret patri, quod invidiosum sit non ad patremYeverti, quod ejus quaestum est contemplatione Boer. ad Bir c. tit. I. . 2. in princ Iohan. Faber ad . praeterea. Instit quibus mod. iv pare potest.
179쪽
STipulationum aliae sunt Iudiciales, aliae Praetoriae, aliae Conventionales, aliae Communes, tam praetoriae quam judiciales. I. Iudiciales sunt dumtaxat, quae a mero judicis ossicio proficiscuntur veluti de dolo cautio, vel de persequendo ser- qui in fuga est restituendove pretio. 2. Praetoris sent quae a mero Praetoris osticio proificiscuntur, veluti damni insecti, vel legatorum. Praetorias autem stipulationes sic exaudiri oportet, ut in his etiam contineantur Edilitiae, nam lae a jurisdictione Praetoris veniunt. 3. Coayentionales sunt, quae ex conventione utriusque
partis c cipiuntur hoc est, neque jussujudicis, neque justi
Praetoris iud ex conventione contrahentium; quarum tOtidem genera sunt, quot pene dixerim rerum contrahen
'Commune uni veluti rem salvam re pupillo: nam Et praetor iubet rem salvam fore pupill6cax es, winterdum
Judex si aliter haec ris expediri tibi potest) vel de rato stipu-
Explicatur Stipulationum amissio. Tipulationum aliasunt. J Proponuntur hoc titulOmlatum stipulationum species, quae tamen non incongrue ad duo nembra revocari poterunt. Nam stipulationum alia sunt pii Marcii μὰ ventionesta. ali/: pu blica; et iudiiciales, et praetoriae, vesco mumnes. Quae divitio utrum ab origine sit desumpta, an potius ab exercitio, id est ab eo, coram quo cujus offi-
180쪽
DE DIVISIONE STIPULATIONUM. 169
incio interponebantur, anceps est quaestio. Non displice Alciati sententia, qui I parad. cap. I. contendit ab exercitio desumptam esse denominationem. Unde judicialis erit, quae nonnisi coram judicibus proponebatur, quod est a judicis ossicio proscisci. Praetoria dicetur qua etiam a uilitiam continet, cujus nonnisi praetoris est notio, seu quae per ossicium praetoris interponitur. Communis, quae tam apud praetorem, quam apud judicem, 'uidem ex utriusque vel alterutrius ossicio proponebatur. Quae vel in iudicio, qualis est de rato cautio, vel extra judicium, ut est cautio, rempupilli silvam sor' praestatur. Hanc que Alciat sententiam uri congruam esse, es ex eo colligere licebit, quod qua stipulationes hic proponuntur, non omnes sint ex edicto praetoris, vel a judice inventae aut constitutae, vorum etiam ex legibus4 principum constitutionibus. Talis est, de dolesca rio, de persequendo servo qui infuga est. l. 3. D. de stipulat praetor Accedit, quod conventionales in . . s. dicantur, quae neque jussu judicis vel praetoris concipiuntur, lac ut ab exercitio desumpta si denominatio, non abori gine vel inventione.
Q nam sint Stipulationes Iudiciales λJUicu risunt. J Judiciales stipulationes vel sunt tales generatim, vel
speciatim Generatim, quae negotii alicujus firmandi causa a magistratu vel iudice pedaneo fieri jubentur. atque sunt vel judiciales stricte dictae, vel praetoriar. Illae, quae ex mero, id est, solo judicis ossicio proficiscuntur. ρ. I. hic Theophil ibid. Sive ille judex sit praetor, dum judicandi munere fungitur, sive judex pedaneus a praetore rei disceptanda causa datus Loes. D. deverb oblig. n. 33 Ejus ordinis est mola cautio, que in judex , etiam praetor, dum partes subit judicis, abesse jubet. Quae licet in judicio proponatur, ex causa tamen eidem post sententiam locus esse pol rit. I. I 8. D. de rei vindic. Talis etiam cst cautio, de inquirendo servo qui in fuga est, pretio restituendo, casu quo suerit inventus L I hic. l. 2I. D. de rei vindic L I. D. de aedit. dict. l. scum except. s. pro eo autem. D. decoquod met. caus vid Alciat. I. parad. cap. I.
r. Quaenam se Praetoliae Stipulati s a qui distinguamur a Iudicialibus ones l
Raetoria sunt. J Non hic agitur de stipulatiotae praetoria, ut sub secon l. tinet judicialem. Ita eniin ea sumitur in l. I. D. de stipulat praetor.
ubi judicialis appet latur, quae fit propter judicium, seu gratia judicii