장음표시 사용
171쪽
Mτμ . quod eloquentissimus vir magis ad seri sim,quam ad verba respiciens,ita vertit. Modii Virtus est,Vicium nimietas reputatur. quod fiscin quit, una& breui sententiola exprimere sumus: Ne quid nimis. Ira Cice nis iniitatori verbo quod ille vitavera sibi utenorim non putauit: sed maluit aliquid perire de sentetita,
sorte Scillais obtreetatorum cinibus minus se pans Videretur. Non est mihi propositiann os sis de optimo genere interpretandi, de quod naria i' & eloquentissimi viri multis abhinc seculis a curate scripserunt: sed Theologiae magistr s a quibus ante salebrosa, difficilis, aspera coplanati est via,neque decuit neq; oportuit, quicquid isti critici garriant,aliter dicere. si quis eloquintiae flumen & concinnas declamationes deside ui Elegat Tullium,Quintilianum, Plinium, illes
Demosthenem Grscae eloqueriti, pri ncipem iii
Latinum tape conuersum: & ut ad nostros veni amus,'Tertullianu, prialium, Minutium Felicem, Arnobium, Layantium, Leone, Eucheriti, Fontidonium, aliosque, quoru in hoc genere e laborata sunt plurima. Certe a nostris scholasti acis' ita complanata sunt omnia, 'Vt in re Theolo gica errasse, non temeritatis ac stultitiae,sed euioclentissina e impietatis esse videatur. Clim igitur id & Propheis vaticinio multis taculis ante pis dictu & ab ipso Christo repraesentatu fuerit, qui secum discipulis suis non ad tempus, sed usque ad taculi finem,futurum esse promisit : humanae
saluti non sollina illo tempore fuisse prospectu, sed quotidie prouideri non est dubium.Proinde
172쪽
vbi sit veritatis domicili 1, ubi Christiana s desinstityta yi initus, Vbi vera religio, etia hoc te pore, Deps ipse demostrat, cum Ecclesia Christi, tu una st,& diuidi non potest, omnium antiqui sis ima ac primam, Episcoporum successione, i raculoru gloria, prophetiae lumine, martyrum sanguine, magistroru ac ducum se iactitate, toto
terrarum orbe fulgere, perspicuum est. Quae om-
pia soli Romanae Ecclesiae conuenire, pluribus yerbis superius ostendimus.
Hanc igitur cu aduersariorum conuenticulis Aniithesis
conseramus,Illam antiquissima, abhinc amplius L s.' tii ille quingentis annis cepisse, manifestum est. b ere: nLulseri & Caluini,quos nominare, pollutio est, dogmata & conuenticula nuper exorta sunt. Illi errasse aduersarii dicere possunt, docere no pos sunt: ab istis relicto veritatis sonte, innumerosorrores in Germaniam,Galliam, Britanniam inliasque prouincias, inuectos esse Veridiana luce clarius est. Illius religionem ac fidem cum antia quissima consentire, conciliorum auctoritas &Patrum omnium scripta testanturiisti nouatores ab omnibus concilijs, quorii in Ecclesia sempers imma fuit auctoritas, Patribusq; dissentiunt.In illa successio Episcoporum idem sentientium, non esse mutatu doctrinae genus ostendit : apud istos qui a se ipsi coeperiit, nulla successio est.Issano solum antiquissima est, 'erum etia in Asiam, Africam Europa, nouum orbem,ut instituta di ui nitus ac supra petra,Domini voce standata penetrauit: isti Vix Vna aut altera prouinciam, nec eam tota, imo ne Vna quidem villulam occupa
173쪽
i i O R A T 1 o x. uerunt. Illa miraculis clara. tantoque Dei rem . monio gloriosa, signis coruscat, caecorum bellos, aperit, surdis auditum, claudis recte gradiendi reddit officium, ad vitam mortuos reuocat: isti thoc Dei testimonio destituti contra de videntibus caecos,de vitiis mortuos faciunt. Illa gentilium salutem sitietis, tot barbaras nationes, ad Christianam religionem fidemq; conuertit : isti non Iudaeos aut Ethnicos ad vitam vocant, sed conuersos euertunt, ac nostra suffodiunt, ut aediscent.Illa martyrum, ad quoru m sepulatii a daemones rugiunt, ona 'iunam morborii geneta curantur, numero gloriosa, illorum uti utenseatq; constantia iure laudat ac praedicat: pro istis pauci quidam ita occisi sunt, ut eorum obseura mors,nullis nobilitata miraculis 'non sit cororia
gloria sed poena perfidiae. Illa nihil absit uiri
aut rationi repugnans docet: ab istis multa noti solum impia,verunt etiam turpia, execranda, sit
Quae cum ita si ni,quis istos, qui huc Ecclesiae
sulgorem toto terrarum orbe radiantem videre
non possunt,coecos esse non intelligat uid po test esse tam clarum ' Quid adeo euidens atque perspicuum,quam in Romana Ecclesia, quae sola tot tantis Dei muneribus, ut superius ostendi rinus, gloriari potest, esse domicilium veritatis' Sed fides Dei donum est,quo isti nimiru supe bi, ne quid amplius dica, iure meritot priuatur. Christo docenti,shamq; doctrinam tot tantisque miraculis confirmanti , sacerdotum principes non credebant.Animalis homo non percipit ea,
174쪽
qua uni spiritus Dei. Stultitia enim est illi .i Corin.2.
mi de minime miria est, istos nobis nolle cre τ' '
in I po mirum esset, si crederet. Quod ut per- : νς, non siluum esse possit, nonnulla dicemus, sortassem mus diserte, sed tamen ut res possit intelligi.
Ammae Vires,quae aGraecis n)- ις dict su nostiis potentiae vocantur, quo altiores sunt, eo magis
penetrant. Intel l ectus propterea quod est summa animae potentia,plurima intelligit. Externi 003st sus,qui ab illis dicuntur, cum insim; in locum obtineat,res crassius capiunt. Oculis j in de coloribus,aures de senis iudicant. C mush; sensus cum sit aliquanto altior: inter co-l es, Gnos,odores,sapores discernit:quod nem linguae;neq; oculi, neq; auris ossicium est. Phan. usa quam vocant,altior sensibus, comprehes xym genera cotemplatur. Hinc existimatiua vis altius sertur:ac res, quae sensibψ non comprehe-dinatur, intelligi Quom genere sunt amicitia inimicitiae, odia, caeteraque huiuscemodi, quae sub sensum non cadunt. Ad extremum est intellectus alijs excellentior atq; sublimior: qui cum Virtutes omnes ac potentias inseriores in se complectatur:etiam aliquid amplius in se contunet: quod ad ipsam rerum naturam essentiamq;lperueniat. Altior est sidcs,quae multo plura, qua pide,
illud naturae lumen intelligit. Quorsum haec talongo repetita principio φ Vt intelligatur esse qu0sdam,atq; Vtinam pauciores, qui flamma illa
Maimae potentia in corporis sensus abiecta, ut brut animalia Vinunt. Quemadmodu enim illa
solis orporii sensibus serviunt : ita hi tanquan bestiae
175쪽
I D7s ae o h et i et as besties ultra sensius nunqua eleuantii neq; Od Ore neq; sapore propter illa capturi :sed tantum Vt comedant, ac voluptatilis instat. Ita homines corporis sensibuς serularia lites lectum suum externis sentibus j subie rubi; ut ita dixerim, in bestiis degenhmolatu
ci in coeno libidinis volutantur: inlij:exu hi to videntur emergere:sed quoniam pectant ea -:uiunt eq; quicquam nummis praestantius: MU- se ita trantur: i ntellectum uunm vnii auaritiae runt 'lij hunc in honora acdignitaui ut tione ponentes,' nihil a iud imagi
Espirant Alij ut Philosephi in huiusnius L .
sentes in naturalibus: conecari int. heci Vlhomanar, et nisi quam ratione cuni prehedei possvncti LM-rantes,supernaturalia&Suhaide Eleut Anil tellecturi: ad sape natu ratas i. tu in Ue arm essed quoniain vici usurien bim saepet latium urci corruunt:illa fides inseranis temo a -.citu r. At ij ibrmatae fidei si scepto umide oeum per omni diligunt, ac in Vera luce veprimis . . Proinde. luemadmodum inis non est, si sensus i niel l i gu n i, quaesuperioriani B O terat , a,iciuae ab ijs φ vocatu r, intel l igit si haecipe tentia non cogooscit ea, quae aestimatiuaris. - quiturisi haec assequi non potest, quod hii aratos
sciunt quae Angeli & Beati sciunt , qui cum I o Tegnantes nilla clarissima diuinae vili is luce
176쪽
P Π r et I ' P I C A. 773ciorum tenebris inuoluti, qui externis sensibiis dediti,ac pecudum more Viventes,mentis oculuad clarissimu fidei lume eleuare no posunt. Noest igitur mirii, si huiuscemodi homines, aut fidei lume amittul,quod ante susceperat,aut in V xiam haeresum barathru deuoluti, in cotinuo ei rore Versmtur. Quis auaru, cuius unicum studiu
est pecuniam facere, fidei, quae illius cupiditate damnat, lumen horrere, miretur' Quid nO mor- . talia pectora cogis,Auri sacra fames Quis ambitiosum nihil aliud, nisi saeculi dignitates honorumcii culmina cogitante credere nolle miretur' Quis mundi sapientem, superbu ac tumidu, cui nihil probabile videtur, nisi quod humana rati one coprehedit, Christianae simplicitatis ac fidei derisorem esse miretur'Fides est Dei donu:quo illi homines voluptatibus,libidini,auarithe, luxui,ambitioni, eterisq; viciis dediti, iure priuatur.Beatus homo, quem tu erudieris Domine,&de lege tua docueris eum. At aduersarij se & Dei vectu habere, &D Pus esse contendunt. Habent quide scripturae Volumina:neq; ia illud urgeo, haec no vno in loco esse corrupta. Proinde ut ait ille,de sui saeculi haereticis,legem per verba legis impugnant: Sea- haec omnia praetermitto. Fingamus igitur apud illos, puram,non adulteratam esse scriptura. Nahuius lectiosdsm tradit'Minime vero,sed fides Dei donu est:Dei in qu donu est. Lucianus,POrphyrius, Iulianus August. alijq; innumerabiles, qui diurnae scripturae libros accurate peruoluta-
ruat,num habuerat fidei Nihil prosecto minus:
177쪽
sed iis illa Dei verba i n im ustri , in ca eret Lm n, in tiu uisse,non dubiu est Domnibus rebuς iam. irisu, '' per aliquis in laqueus,in quem ita incidistit tres h probi, ut ab ipso Deo capti delusiq; videantu' νgenesi, t. Non agam Obscurἡ. Vidit Deus cubet, quae sis ficerat,& erant valde bona. Cur igitur alio loco ti viςn. - scriptum est Creaturae Dei in odiumssct Bnt. α& in tetationem animae hominu & in muscipu- hiam pedibus insipientium. is serpentisii gens ranon odit Cur,aiunt nonnulli, serpentes Detis condidit Omnis creatura Dei bona est: iptaque vipere a Deo conditae suerunt ut per illam ei a turarum Varietatem, infinitacreatoris si Metium nA -.a disteremus. sed improbi iii bonam Dei chir tu bonis in ram,tanquam in laqueum incidentes; saepe ρύ--: iu ' nn tu riseq; ex illo laqueo textricare non possiant. qnεκm. Ita diuinae scripturae laonis Deumque timeoti bus,m adiutorium atque solatium: malis a Neriatatis inimicis in laqueu esse consileuerunt. Mihi scum esset improbus, Alexari drique set E piscosa i is ris,h, Mio arderes;Ηlla Christi verbo:Pater maior m. i.ar est , rinquetum laqueo captus , haeresim condidit, multosque sui similes, in eundem terrorem tr*hens. iisdem linii eis immicauin i Iulianus Aug. piem apostatam dicimus Chrisianae fidei velim talemconatus euertaei vibim apud Matthaeui, Lia
selistavdixit esse discordes. Pri,inde tac- possit Euangelii corru e veritatem. Usic ini ij p ter opinionem in laqueos incidun ipsiisqua
178쪽
4vis Si friguisImriis vere est potus: quid dulcius, loterat esset: quid planius' Attamen Capharnat
δὲ Cn onnullisque ipsius Christi discipulis la- , i sensa
telis suit quo illi implicati , fonte veritatis O- si vitam improbi 'reliquerunt. Durus es. M4nquiunt, hic sermo , & quis potest eum audiret Matrio saeculi haeretici, in hos laqueos incia: ti sies fidei lumen amittunt. Lutherus illorum se designanus, hominem ex fide, sine operibus eis litasti sicari legens ,bona opera fiastul it: cuius Rom. h. instar mimpiamque sententiam multi ei simi- qes; libenter amplexi, laqueos illos Euangeli mi. i a libritatem esse existimant. Quid iis hominibus Miso/i a qui pro luce tenebras, mortem pro vita, il pro ritate mendάcium amplectentes, in mille m, v Ennorum laqueos,iusto Dei iudicio, sed occulto,dPraecipitantur &corruunt Putant isti coeci, se Meqs habere oculos clareque perspicere, quae dractemmo inis videre non potuit. Sed ein Ham senee, lib. st ei iussenetii mentionem facit quam Lyri ε vist, succo fimiliores esse existimo. Harpaste ri,inquit. Oeea, Uxoris meae saluam, scis haereditarium m iii domo mea remansisse.Haec inua stibili, i videret Incredibilem tibi nam crem, sed har drueram.Nescit se esse coecam. subinde ps in gum situm rogat,ut migret : ait dismum t
41 rosiam e Hoc'uod in illa ridemus, o injbus nobis accidere, liqueat tibi. Nemo se au ---na esse intelligit,nemo cupiduin Coeci tamen hina qu*rut.Nostine duc erramus.Et paulo
179쪽
dedi Et idecidissiculter ad senilia, ' linos,
quia nos aegrotare nescimui. Non4ta d&τ 'hi l .. gius Vates, qui confidenter Domino loquebates: Padin so. Iniquitatem meam ego cognosco, & peccat diri, meu cOtra me est semper. Qui malu sinutiinfestiligens,illud etia confitebattir:Deo rectedicinanymm. Ha Lucerna pedibus meis verbum tuum. l Qui inua l. illi salute similes,se nesciunt esse coecos; riqixi, i, A lucerna,sed laqueus, Dei verbu est tinei: illipturas Deruolutandoa sua coecitate curamisi Edin dentiores tenebras incidunt. Ita misitis: non scripturae,sed Dei donum es . . li A
Sed ut hoc suciliuς intentii positi muriadauerte' dum in omni creatura, tria inesse natura 22. - virtutem,qua a Graecis dicitur.&s ei dui Dux. tionem quorum unum pendet ex altero. Qualii est igiturkuniuscuiusquo natura, talis est: innis dynamis,sive virtus, & operatio. Si quiriliterraebes in b, i ves aque elemento calorem petat: non id hi tum videretur' Si quis ab igne rigus aut liuetuo I ba ob rem: aid aliud responderent h*c elemei, si linaui M ' Mi possent Musi hanc corum non Mematuras
ret,audi sonos:auribus vidαcolores:res clamn hoc sibi natura non esse in situm Ita non diuina-asiliterarum: lestione: sed aliud; quod is tamari 'oe oderunt, i dest,hon um vite genus dehis adserre, manifestum est. i Quanto intellectus purgatior tanto plura cognoscita, num ii do
180쪽
eo magis apprsi quatrix q. nil iquo puriores ,eo magis ad siti et .m tu coegit. Intellectus aute ad veritate tan- uaria ad suum fine sertur. Quo igitur purgatior:fuerit eo magis Veritatem intelligit.Nihil autem .HP; quod bintellectum magis purget, quam Vita m xinae
.c hintiana. Quo igitur purius Vivitur, hoc m/gi chi ita meritarintelligitur Proinde si vitam Christiano hominς dignam duxeris, illud coeleste lumen inla 2 ccipies . Exortum est in tenebris lumen rectis palin. ii. cordiit Hanc senisntiam Christus ipse co firmat: i. R. 7. iij secerit, inquit, voluntatem eius qui misit -:c npscet de doctrina mea, an ex Deo est. No ait: Scripturae lectio vos ad veri cognitione duie aut fidei lumen infundet:sed qui secerit lunt'umicius qui misit me. & quae sequuturi Et alibi Si manseritis in me, & verba mea in v - ,
his Mauserint, vos coga'scetis veritatem, Et --
aut liberabit vos. Q id aperitu, dici potest' A .lijs autem ρur non crederent, causam. ostenditivis,inqui non creditis,quia non es fisex quibus thidςmi meis oves meae v qm meam audiunt. Creden
tes ossibus comparat Christus, quod animal simis . 'su rimit, cluat ululare eonsueuerunt it: l ibtit cui Ilii nostri taculi haeretici, summi Pastoriiiiiii a ii quos omnes superioris vitae turpitudo Naiat se ipitauit impietas. Ex hoc enim somsetotius haereticae prati itatis error manat &pri s iii Si fermonem,ia quit, meum seruauerint,&uinrumseruabunt.Si ara Voci. obedientes su