장음표시 사용
21쪽
o RECOG. m VI CLEMENTIS AD IACon VM C uertere in aliam fidem,& ex hoc iam incipe esse nobiscum,& crastino die hi teresto disputationibus nostris: erit enim mihi certamen contra S IM O N E MPetruss sim magu.Cumcphare dixisset ecesssit ut cibu caperet cum suis, me aut seorsim uesti iussit,& post cibii cum laudem dixisset deo,& gratias egisset, etiam huius ipsius Leti mihi reddidit rationem,& addidit,dicens: Det tibi dominus exarsquari nobiscu in omnibus ut percepto baptismate possis ad eandem nobiscucouenire mensam. & his dicitis, quiescere me iussit: iam enim semiau natura corporis,& ratio teporis inuitabat. Postera uero die matutinus ad nos ingredietitur ZACHAEUS,&cu salutasset,ait ad P E T R V M Dissere S IM O Ncertaminis diem in undecima mensis praesentis,quae est post site dies.Tunc enim magis uacuti sibi disceptandi tempus adfirmat. Sed 8c mihi uidetur coisperenditiatio eius etiam nobis este necessaria,ut plures conueniant, qui disputationis nostrae uel auditores uel iudices fiant. Veruntamen si probiuile tibi Orishoegri uidetur,inter moras ea,quae in trouersia uenire posse opinamur, internos imetipses prius discutiamus,ut unusqui 3 nostrii cu quae proponeda sint, N p qua, resi Undenda, cognouerit,apud se netipsum pertra stetis recte se habeaant,aut si inuenire poterit aliquid aduersarius quod ob aciat,aut quod obici his stretur. Si uero ex omnes latere,quae a nobis dicenda sunt, claruerunt esset, munita,ita demum confidenter quaestionis ineatur exordiu: & quidem mea haec est sentetitia, quod ante omnia requiri oporteat, quid sit omnium primis, ituri distum quid uet immaculatu, quod etiam caussam esse omnium quae sunt, docenduest: deinde cuncti a quae stinis laeta sunt,& a quo,uel per quem: propter que, utrum ab uno,an ex duobus: an a multis accepere substantiam: & utrum ex nullis Libstantibus,an ex aliquibus sumpta sint,& adornata: tum si aliqua uirtus est in altissimis,aut in inseris: Si est, quid melius est omitibus, aut cunctis inferius. Si sint aliqui motus,aut nulli, si haec quae uidentur erant raper, &. erunt: Si extitere nullo operante, & nullo soluente dilabentur. Si, inquam. ex his initiu acceperit disputatio, puto quod ea quae quaerentur diligenti exarminatione disclissa acile clarescant. Cum autem haec claruerint, runaquae sequuntur in promptu reperietur agnitio. Ego quid senserim protuli: quid etiam tibi uidetur,indicare non pigeat. Ad haec P E T R U S: Dic, inquit, inisterim S IM O N I. liciat ut libet,certus, quod diuina prouidentia largiente emper nos inueniet paratos. Et ZACHAEVS quidem quae audierat, egressus est S IM O NI nunciare. P E T R V S uero respiciens ad nos,& intelligens contristatum me esse pro dilatione certaminis,ait: Qui credit summi dei proui, dentia dispensari mundum,non debet 6 amice C L E M E N S, de siligulis quae quoquo modo accidunt, aspernanter accipere, certus quod iustitia dei, etiisam ea quae superflua uidentur, aut contraria in unoquoq; negocio,Opportus no exitu, competentio dispensat,praecipue tamen erga cos,qui cum iamiliaα Πη0ἷμ rius colunt:& ideo qui de his, ut iiixi,certus est,si quid eueniat contra sententiam, nouit pro eo moerorem de animis expellere, meliore sententia manile, nam. m. s. stum habens, quod dispensatione boni dei, etiam quod contrarium putatur,
22쪽
FRATREM DOMIN L LIBER PRIMUS. ii A metatur immelius, propter quod ὁ CLEMENS etiamnunc non te cotristet magi s IMONIS ista dilatio. Credo enim quod per dei prouidennam gestu sitra utilitatem tuam it possin tibi rationem fidei nosti ae,in hac sitem dieariam comperendinatione, absipaliquo strepini,ordinemm consequenter exaponere Mndum traditionem ueri prophetae, qui suus scit, quae fusta sinat, ut facta sint:&quae fiunt,ut fiant, Par erunt,ut erunt, quae tamen manita 'ste quidem Selamon tamen manifeste scripta stant, intantu,ut cum leguntur, intelligi sine e mositore non possint,propter peccarum quod coadolevit l, minibus 1 tuaperius diximus. Idcirco itur explanabuntur ubi per meos milia, ut in his quae scinpta sunt i lucide quae sit sent a legislatoris agnosciis. Cumin haec dixisset,exponere mihi singula de his quae in quaestione esse utidebantur lexis,capitulis coepit. δε initio creaturae usse ad id temporis,quoad eum Caelin eam deuolutus sem. Haec mihi,dicensisatio S IM O N I S conatiuit,ut per ordinem cunetici oscerem. Aliasinquit,scirandum ea quae Ῥportunitas scivionis adtulerit,de singulis quibus p quae nunc compendio, sius diximus,latius disseremus, in secundum ea quae pollicitus sum tibi, plasnius de omnibus persecti . cognoscas. ia ergo hodierna adhuc nobigsuperest dies,ex his tuae dilata sitnt,uolo tibi rursus ea quae di hi sunt breuiter iterare,ut magis tibi ad memoriam reuocenturuis exin coepit hoc modo mentibus meis innovare quae dixerat.Meministiὀ amice CL EME N S. quae mihi fuerit de arterno seculo,ac finem nesciente,narratio unc nihil,in cibo quam. 6 P E T R E aliquando retinebos hoc omiuere,aut obliuisti; potuero.& P E T R V s libriter hac mea res, nsione fusi t gratulor tib inquisio ita resin, nderis.& non quod haec ipse facile dicas, sed te meminisse protuleis ris: quae enim summa sunt,silentio honorari uolunt.ad fidem tamen eorum scitistitu quae de ines ilibus meministi dic quae retines ex his quae in loco secundo a Tio honor, nobis dilata fiant,quae pro Ti ficile queunt,ut pervidens tenacitatem memoὰ ri μοι riae tuae e quibus uolo,promptius tibi indice,& libenter aperia. Tunc ubi aduerti euauditorii memoria gaudere,non sesu,inquam,desinitionis tuae memor sumata &praefinitionis illius,quae ante dissinitionem posita est,& oismnium quae exposuisti,sensum integra scruo: etiam si uerba no omnia, quaa tan uernacula animae meae,& ingenita secta sunt quae dixisti. Nimiueium sitienti mihi dulcissimu poculu porrexisti, 8c ne putes quod reru immemor,uerbiste occupedam nunc quae dicta fiant in memoria reuocabo,in quo me plurimu iuuat ordo disputationis tuae: etenim quia cosequenter directa sunt,& librate ordinata quae dicis,idcirco & sicile ad memoria ordinis sui liis is reuocantur. Itunan ad recordandu prodest ordo dustam cum rimis recolere singula per consequentia operis,ubi aliquid deest, statim sensus in, --α. quirit,& cum inueneriiseruat aut celetes inue are nequierita magistro requirere non pigebit.Sed ne moram faciam inradendo ea quae iacis a me, retexam breuiter, quae de ueritatis diiunitione tradidisti . Erat semper, & est, εceritillud a quo prima uoluntas genita tanpiternitate constat, & ex prima
23쪽
32 RECOG. DIVI CLEMENTIS AD IACOBVMget aluolg uoluntati iterum uoluntas. st haec mundus,ex mundo tempus,ex hoc homer 4ppetis ininum multitudo,ex multitudine eleelio amicoru, quom unanimitate M.tastruitur dei regnu. Reliqua uero quae haec cosequi deberental
t-IUGum. de creatura mundi exposaisses: distinitionem deicluam in conspectis omni u primoru an lorum desua: ηδ t uolantate promisit, quamin etet a Iegem cinustis statuit,intimasti,& quod duo regna posuit,p sentis dico temporis & futuri,& tempora iamin consitituit,statuitin expecitari iudicη diem,quam ipse dictinhiat in qua habenda sit rerum,animarumin discretio, ut impii quidem pro peccatis suis igrii tradantur, aeterito Hi uero qui secundu uoluntatem conditoris dei uixerint, pro bonis operibus benedi stione suscepta,clarissima luce fulgentes, introducti ad arteranam sedem,Sc in incorruptione durantes neflabilium bonoru munera aeterna percipiatiHax me prose uente, gaudio perfiasus P E T R V S, tanquam si per filio tripudians,ne sorte in reliquom memoria tituban erubescere prospter eos qui aderant sussicit,inquit,6 C L E M E N S: euidentius em haec quam a meipse exposita suerant,ardidisti.Et ego aio narrandi ordinem.& lucidius ea quae res expetit protaendi eruditio nobis contulit liberalis,qua si utamur gri libera in antiquitatis erroribus,ri perniciem uitaruerboru decore, ac suauitate doosiq Ob t cidimus.Si uero ad adis edam ueritatem,eruditione sermonis,&gratia consos re μ' se arnus puto ex hoc non parum utilitatis adquiri. Ueruntamen mi domineo P E T R E,quanta me arbitraris gratulatione sublatum,cum in caeteris on iniubus,tum praecipue in illius doctrinae sententia, qtia ess, unus est deus. cuius
opus mundus est,qui in quia iustus est omnimodis,unicium pro aestibus sius reddet.is post haec addidisti,dicen pro cuius dogmatis adsertione innumes rauer m milia movebuntur: sed in his,quibus ueri prophetae concessa est . . scientia, omnis ista uerboru sylva succisa est. Et propter hoc cum mihi tradideris de uero propheta sinone, omni me adsertionu firmitate roborasti.Inde deni*ego cum aduertissem.in hoc summam totius religionis pietatisin comitati reuis . sistererilico respondi:Optime prosequutus es P E T R E,propter quod derelim nostroin quo iam tanquam scienti quae sint fundamenta fidei,& pietatis,ueri prophetae Q φ traditiones incundianter expone: cui soli credendum esse, identer probatuest. Illam uero expositionem quae adscitionibus N a mentis Indigeat, infiis delibus sMa,quibus nondum comittere prophetis ae gratiae. indubitabilem iudicaueris fidem. Et ciun haec dixissem, tu utrun*, inquam, pollicitus es: te hanc mihi simplicem expositionem,ac totius erroris expertem , & illam quar per sin las quasin quaestiones explicatur,quae a te mouebamr,in tempore ti aditurum.Et post haec exposuisti per ordinem a principio mundi, que ad praestias tempus cosequentiam rerum, & si placet possum memoriter una uersa retexere. Ad haec PETRUS: Magnifice, inquit, delector 6 CLEαHENS, quod tam tuto cordi uerba comittam: memorem nano esse eorum
quae dicuntur, indicium est in promptu habere operii fidem. Cum uero malus daemon salutis uerba iuratur.& de memoria rapit,etiam si uelit,ialum no poterit
24쪽
FRATREM DOMINI, LIBER PRIMUS. terit.Perdit enim uiam,v' lenivirad uitam, propter quod eb magis Perri gelia repetamus,quae dicta sint, reconfirmenius ea in corde tuo: id est quomodo, uel a quo siclus sit mundus, intendamus ad amicitia conditoris. Amicitia auis leni efiicit bene uiuendo,&uoluntaticius obediendo, quae uoluntas omni u Gai, μει uiuentium lex est.Breuiter ergo tibi haec eadem firmioris caussa memoriar re est cbristuM-
texemus. In principio cum fecisset deus coelum & terram, tan* domu una. Usa quae ex corpo us mundi reddita est umbrastiis quae intrinsecus Hamsa Herant, tene- ex se dedit.Sed cum uoluntas des introduxisses lucem eis
nebrae illae quae ex umbra corporum fac ita Lerant,c5tinuo deuoratae sunt: seisia: tunc deinde lux in diem,tenebrae deputatur in noctem. Iamue aqua,quae Lux.
erat intra mundum, in medio primi illius coeli,terrarin sinu quasi Du comerem, Sc cissatio selidata distendir.& huiusmodi firmamento uelut littera cluduntur media coeli ac terrae spatia, id firmamentu coelum conditor apa cc Lpellauit,antiquioris illius uocabulo nuncupatum.&ita totius mundi machi, nam,cuum domus esses,in duas diuidit regiones. Diuisionis autem haec fuit caussi,ut stipema regio angelis habitaculum,inserior uero praeberet hominibus. Postliae quod reliquii fuit in inserioribus aquaru iussu uoluntatis artertiar,locus maris & chaos essectim recipit. eisin ad demersa & concaua de Ni M. fluentibus,arida quidem apparuit terra.Congregationes autem aquaru , inedia sunt maria.Et post haec terra quae apparuerat,herbaru&ui torii dia Trari: n umagenera produxit sentes quoque &fluuios,non Elii in planis. sed & in Pontes: motibus protulit:&sic cuncta praeparata sinat, ut hominibus qui habitarent in ea esset ficultas his omnibus pro arbitrio uti. id est siue ad ,,na uelint, si, oue etiam ad mala. Post haec stellis adornat coelum istud uisibile. Solem quo, que & lunam ponit in eo,ut alterius lumine dies, & nox uteretur alterius, si mulin ut essent indicio rerum praeteritam,praesentiv,S fiaturam. Pro is coEa cirri enim temporu faeta sunt ac dierum,quae uidentur quidem ab omnibus, intel hic uperst:
I utur autem ab eruditis & intelligentibus selis. nam post haec de terra Scaquis produci iussisset animantia Maradisum fecit,quem & desiciaru laeum
nominauit. st haec autem omnia hominem secit,propterquecundis pneu sedgro rebuparauerat, cuius interna species est antiquior,etob cuius causiam omnia quae t oti pria Iunt,iaeta sunt,ministerio eius concessa,& habitationis eius usibus data. Isti, δ' ' τε rtur consummatis omnibus quae in elo&inter is sunt,atque in aquis multiplicato etiam hominum genere,odiam meratione homines iusti, qui ange christi larum uixerant uitam,insediti pulchritudine mulieru,ad promiscuos. 8c inlicitos concubitos declinauerunt, & inde iam indiscrete 8c contra ordine cuia
vita agentes. sum rerum humanisa 8c diuinitus traditu uitae ordinem perae stata re ominarunt.Ita ut omnes homines,uel persuasione,uel ui peccare in creatorem suum cogerent deum. Ex nonageneratione nascutur Gigant . illi quia seα stag&τεs culo nomitiantur. non 'ακειτο τοῖ . ut Gramm fibulae imant: sed immen Genesii ε.
sis corporibus sediti quom adhuc ad indicium in nonnullis locis ossa immenis magnitudinis pstenduntur.Sed aduersiim hos iusti prouidentia dilui Q.
25쪽
RECOG. DIVI CLEMENT 1s AD IACOBUM uiuin mundo introduxit,ut orbis quidem terrarum ab eorum contagione dilueretur. nis uero locus ab impioru nece uerteretur in pelagus: unus lasmen tunc inuentus est iustiis, nomine Noe, qui in arca cum tribus filiis, e rumin uxoribus liberatus. Post aquarii decuritis,cu his animalibus quae secuclauserat,et seminibus,mundi habitator essectus est. Duodecima generatione cum deus benedixisset homines,& multiplicari coepissent,acceperunt Praecep Me sanguinem di starent: propter hoc enim ei iam diluuiu laetii est. Tertiadecima generatione cum ex tribus fit 3s Noe,unus qui erat medius,pastri fecissa iniuriam posteritati suae ex maleducto conditionem seruitutis induxit, ius interim senior ister habitationis temeam quae est in medio terorae uscepit,in qua est regio Iudaeae. Iunior uero Orientis plaga sertitus est: ipse autem Occidentis accepit. artadecima uero generatione ex maled hi prigenie,quida propter artem magicam primus aram statuit daemonibus, nonorem Gguinis litans. Quintadecima generatione primo omnium homines Idolum statuentes,adorauerunt, & us. ad illud tempus diuinitus hum no generi data Hebraeoru lingua,tenuit monarchiam. Sextadecima maerastione mouerunt se ab Oriente fili j hominu, N uenientes ad terras patrii su rum unusquis sortis suae locum proprii uocabuli appellatione signauit.Seo madecima generatione apud Babyloniam Nemrom primus regnauit, ab in construxit,& inde migrauit ad Persas, sin igne colere docuit.Oeta uadecima generatione muratae urbes fullae sunt,& exercitus instituti,arma & iudices eges in sancita templa construeta. et principes gentium tanquam dii adorati sunt. Nonadecima generatione posteri illius qui post diluuiu maledictus est proprios terminos excedentes, quos in Occidentalibus parabus serae sesceperant,cos qui mediu terrae fia erant ritu locum, in terras Orienatis expellunt,& usque ad Persidem lagant psior in expulserum locis iniqua te succedunt.Vicesima generatione ob incesti crimen primus morte proapria filius ante patrem de inditas est. Uicesimaprima generatione extitit uir quidam sapiens,ex genere eoru qui fuerunt expulsi,ex semine primogeniti Gliorum Noe,nomine Abraha, a quo nostru Hebraeoru ducitur genus. Hic cum uniuersus iterum mundus dimersis erroribus esset oppressias,& pro ima manitate scelerum matum ei pararetur excidium,no iam per aquam, sed per ignem. in iam plaga initio ἱ Sodoenis sempto, immineret 8c uniuersi orista terram, pro amiciti is quibus erat ei fit miliaritas cum deo cui bene placuerat, uniuersiam mundum ne pariter periret, eripuit. Ab initio tamen caeteris omnibus errantibus,ipse cum arteesset astrologus .ex ratione & ordine stela larum agnoscere potuit conditorem es in prouidentia intellexit cuncta moderari. de& angelus adsistenses per uisionem plenius eu de his quae iutire coepit,edocuit. d& quid generi eius ac posteritati deberetur, ostendit. 8c no tam eis danda hare loca quAn reddenda promisit. Igitur Abraham curerum caussas desideraret agnostere, id*secum intenta mente peruolueret, apparuit ei uerus propheta, quis gus omnia corda dc propositum nouit,&omnia
26쪽
rRATREM DOMINI, LIBER PRIMVs. t somnia e quae desiderabat a rivi, diuinitatis scientiam docuit: mundi origi, nem, finein a pariter indicauit . Animae immortalitatem ac uiuedi instituta. quibus deo placeretur,ostendit: Resurrecturos quom mortuos, ac iudiciusuturiI,bonoru remunerationem,malom poenas . iusto cuneta moderanda
iudicio, declarauit. nibi in rite ac si cienter edinctus, ad sedes risus in, uisibiles secellit. Uerii cum adnuc A B R A H A M in ignorantia uersisetur, si* Abinis, cui tibi & antea iam diximus,nati sunt ei tali j duo, quorum uians ISMAEL, Isi ELalius HELI ESDROS appellati sunt: ex alio Barbarie gentes, alio Persae G . . rum populi descendunt.E quibus nonnulli liracmanoru uitam,& uicina indistinitas otiiunt.Alii apud Arabiam consederunt, quom posteris nonul
li etiam in Aegyptii dispersi sunt,inde denim N Indoru quidam & Aegyptio
rum circumcidi didicere,ac purioris obscietiantiae esse quam caeteridicet proacessii temporis quamplurimi eoru ad impietatem uerterent argumentu & iu . . dicium castitatis. Uminiamen O hos duos filios tempore quo adhiκ in ignorantia rem uixerat,susc ista.dei agnitione percepta petit ab eo,qui erat tu,stus,utem Sara, quae ei erat coniunx legitima,cum esset sterilis,habere pre ratem mererenir:& accepit,quem N I S A A C nominauit, ex quo natus est I AC O n, de IAC O naumra XII. patriarchae, Rex ipsis duodecim simaginta duo. Hi time exorta Aegyptii ueni ut cum omni domo sita,& intra annos
C C C C. benedictione & promissione dei multiplicati, adfligebantur ab Aeen rapuis. Cumq; affligerentur,apparuit uerus propheta MOYSI.&A 3 π.ρ Aptios quidem resistentes,ne Hebricorum populus exiret ab eis, & rediret ad mori γ. 'patriam terram, lecem plagis coelestibus assecit. Populum uero dei eduxit ex Aeoypto. Sed quisium fuerant ex Amyptius,conspirati cu animositate ssiti insequuti sunt Hebricos: quos cum reperis allia per littus maris,& interimere omnes .ac delere craitarent,M is oratione ad deu sesa, mare in duas Exodi i panes diuisit, ita ut aqua dextera leuacp quasi gelu concreta teneretur. Et m, pulus quidem dei transiret uelut iter aridum : itasequentes uero eos Ampui temere ingressi necarentur. Ubi enim ultimus ex Hebricorum populo astendit, Aen ptioru quo* ultimus descendit in mare, & continuo aquae maris, quae ut gelu constrictita tenebantur,praecepto eius qui constrinxera elax tae,poena de impioru populo recepta, naturae sitae libertatem sumpse quit.
Post hac Moyses dei omnia prouidentis praecepto,Hebrarum populueduxit in desisto,ta iter breuissimum, quod fert de Aegypto ad Iud. aeam, relinα In desertosis.
Iucs,per longos eremi plebe ducit antactus,ut quadraginta annoru excresistris,mala quae eis ex Amyptioru moribus usu longi temporis inoleverat, ii nouatione mutatae con etudinis aboleret. Interea uenitur ad monte SINA,
R inde lex eis uocibus & uitionibus coelestibus traditur, decem cons Tipta praNaeptis quom primu & maximu Lit,ut ipsem S OLV M colerent deu, nec π. praecepta. ullam sibi aliam speciem uel formam statuerent ad colendii. Sed cum Moyses ascendisset ad montem, ibiin diebus quadraginta moraretur,populus qui
decem plagis percusiam uideratAegyptu,& di pium mare, ac pedibus ina
27쪽
16 RECOG. DIVI CLEMENTIS AD IAConu MD ut ris. IVMm,manna quo Psibi pro pane clitus datum, S exsequenti petra posculum ministratum, quae species cibi per uirtutem dei,in quem quis , deiiderasset uerteretur sapore: cumo sub plaga coeli ardentiore positi, ne aestibus
coquerentur, nube obumbrabantur in die,nocte uero columna ignis inluminabantur, ne ad eremi uastitatem horror quo accederet tenebrarii. Cum,
bii inquam,moraretur VIoyses,ipsi secundis speciem Apidis, quem coli in Aegyz ὸ iij. pto uiderant,aureum caput uituli ficientes adorauerunt. Et post tot ac tanta. odi 3 . quae uiderant mirabilia,ucteris consiletudinis sordes climare a se, alip atastergere nequiuerunt,& ob hoc breui spatio iter, quod ex Aegypto ducit ad Iudaeam relinquens,immense eremi ambitu mit eos Moyses,si sorte possit, ut
superius memorauimus, uetustae consuetudinis mala nouellae institutionis
permutatione disciitere. in interim fidelis & prudens dispensitor Moyse
iis uiri , ebrii Pervidens populo ex Aegyptioru consortio altius inolevis te uitium idolis imgredis quid ob molandi, nec posse de eis radicem mali huius excidi, immolare quidem eis cosmiandum- cessit Od deo soli hoc fieri permisit,ut mediam quodammodo partem uitil altius inoliti resecaret. Aliam uero mediam, per aliud & aliud tempus re imaret emendandam, per illum scilicet,de quo ipse dixit: Prophetam uobis susci, tabit dominus deus uester, quem sicut meipsum audite, secundu omnia quae dixerit uobis. Quicun* non audierit prophetii illum, exterminabitur animar, eius de populo suo.Ad haec autem etiam locum statuit, in quo selo liceret eis immolare deo. Hoc autem totu eo prospectu gerebat,ut cum tempus opporis eae s. tunum uenis et,& didicissent per prophetam, quia deus iniissicordiam uult,
mith.3- 8c non sacrificium.Uiderent eum qui eos doceret locum dei seditam, Sesa,pientiam citis,in quo conueniret Moeri hostias deo. Hunc autem locum, quidi christo qui ad tempus uidebatur electit incursionibus hostiu N exci s s ope uexatum, sapisit iaspa.ad ultimu quoq; audirent penitus excidendis,ad cuius rei fidem etiam anterm 'se aduentum ueri prophetae, qui esset hostias cum loco pariter repudiaturus, ta pe ab hostibus populatus est,& igni incensus,atque in captiuitatem populus abductus in exteras nationes: & cxinde cum ad misericordiam dei confuge retaeuocatus est ut pcr haec doceretur,quia sacrificia inti es expellitur, R in manus hostium traditur.Misericordiam uero faciens & iustitiam sine sacrifi, cris de captiuitate liberatur,& in terram patria restituitur. Sed hoc intelligere paucos admodii accidit. Plurcs enim etiam si sentire haec & aduertere pote, rant, uulgi tamen inrationali opinione tenebantur. Paucorii nano est reclaia . cum libertate sententia. Igitur Moyses his administratis Anien quendam no,iosue dimit. iii me praeponens populo qui eoS reuocaret ad patriam terram. Ipse ad montem quenna praecepto dei uiuentis asci ndens,illic deincitus est: cuius tamen )' talis timori ut usq; in Fodi ii diem sepulturam eius nulliis inuenerit. Ut
ergo populus patrium contigit selum per prouidentia dei, primo statim in mellii iniquam gentiu habitatores stigantur: R ipsi haereditatem paternam iudices sorte suscipiunt.Tum deinde per aliquantu temporis iudicibus, no regibus gubernati statu tranquilliore durarunt. Ubi uero tyrannos sibi magis
28쪽
PRATREM DOMINI, LIBER PRIMVs. I quaesiuere, quatin rcges: tunc etiam in loco, qui eis orationis caussa suerat P destinatus, templum pro ambitione rcgia construxere:&sic perord, nem regibus imp as sibi inuicem succedentibusad maiores impietates etiam populus declinauit.Ut aute tepus adesse coepit, quo id quod deesse Moysis stracinstitutis, ut diximus,impleretur. Et propheta quem priccinuerat appares rei, qui cos primo per misericordiam dei moneret cessare ἱ sacrificiis. Et ne sorte putaret, cessantibus hosti is remissionem sibi no fieri peccatoruMaαptisma cis per aquam statuit,in quo ab omnibus peccatis, inuocato eius nos is mine olucrentur: Sc de reliquo persediam uitam sequentes,in immortalita crificio
te duraret: no pecudu sanguine, sed sapientiae des purificatione purgati.Donique etiam hoc ponitur euidens magni mysteri j huius indiciu ut omnis qui credens prophetae huic, qui ἀ Moyse praedicitus est, baptizaretur in nomine ipsus, ab excidio belli, quod incredita emi imminet,ac loco ipsi, seruaretur inhosiis. Non credetes uero extorres loco & regno fiant, ut uel inuiti intela ligant,& obediant uoluntati des. His Qitur pricordinatis,adest qui expcista, batur indicia sui quibus fieret mansiti signa 8c prodigia deseris. Sed ne gemE eo in sic quidem populus credidit, qui ad haec credenda tot sec lis eruditus est:& imia fidem, non tum non credidit, sed addidit infidelitatis blasphemia,uoracem homisnem,&uentri seruientcia ac daemone agi cum, qui ob salute suam uenerat,
dicens, intantu nequitia, malom ministe O ualet,quod nisi sapientia dei ad fuisset his,qui diligutueritatem, omnes pene simul impius error inuoluerat. a Nos ergo primoselegit duodecim sibi credetes,m Apostolos nominauit. Postmoda alios septu nia duos probatissimos discipulos, ut uel hoc moα Lκ cii Ido recognita imagine Moysis,crederet multitudo,quia hic est quem praedia scipuli. xit Moyses uentum prophetam. Sed fortassis dicat aliquis,quia imitarinumerum cuicuin possibile est, at quid de signis 8c uirtutibus dicet,quae iste Lele, bat Etenim Moyses uirtutes & sanitates secerat in Aegypto. Is quo ν quem ipse praedixit sicut seipsum surreetiam prophetam,cum omnon languorem,& omnem infirmitatem raret in plebe,uirtutes faceret innumeras, tutam euangelizaret aeternam,ab impins aetiis est in crucem, quod tamen factum, uuetute eius couersum est in bonu. Deiulcum pateretur, omnis ei passus
est mundus: in & sol obscuratus estis astra turbata sunt: mare comotu est,montesin disrupti,& sepulchra patefacta sunt: usu templi sitim est,uelut lamentans excidiu loco imminens. Et tamen cum omnis mundus comortus sit, ipsi etiam nunc ad inquisitionem tantam rerum nullatenuS mouentitur. mina,quom am necesiariti erat,iat in locum eorum,qui increduli peris manebant, carentur gentes,ut repleremr ille numerus,qui demonstratus ti ostierat Abrahae,mittitur in uniuersum mundu salutaris regni dei priodicatio. Permrbantur ob hoc nitidani spiritus, qui libertatem quaerentibus semper obsistunt.& ad destruendam dei aedificationem erroru machinas qua in quibus,his qui ad tautis & libertatis gloriam tendunt, sistentes,& agones aduersum eos non minimos desudantes, sertiores efficti,ad salutis coronam
29쪽
S RECOG. DIVI CLEMENTIS AD IACOBUM C ueniant,non sine palma uillariar. Interim cum passus es , Nab hora sexta. usque ad nonam mundu telaebrae pressistent, te reductoac rebus in ordine restitutis etiam homines nequam ad se atque ad mores suos,metu cessante et qροθ' tuam quidani eorsicum onini custodia seruantes locu,quem non potuere resumentem tenere,magum dicebat . ali j finxeriit furatum. Ucrunutamen ueritas ubi* uincebat. Ad indiciu enim, quod haec diuina uirtute agearentur,nos qui fueramus paucissimi, proccssii dierum,adstipulante deo,multo plures quam illi esticiebamur: ita ut aliquando pertimescerent iacerdotes. ne forte per dei prouidenti ad confusioncm ipsoru,in fidem nostram uniuuersus populus conueniret,seequenter mittentes ad nos, rogabant, ut cis deIE s V dis sereremus, si ipse es Ieta pheta,que Moyses praedixit, qui est C H RIS TV s aeternuῖ.De hoc enim Blo,nobis qui credidimus in I E S V M, adueru lax Chri eredentes Iudaeos uidetur esse dinerentia. Verii cum Dequeiarer sudauenisse. per hoc rogarent: nos aut opportunu tempus requireremus eptimana iam
una ex pasnone domini complebatur annom,& ecclesia domuit in Hierus lenitasti tuo, piosisi me multiplicata crescebat per IAC O B UM, qui adoram Machri mino ordinatus est in episcopum, rediissimis dispensationibus gubernata. vi I. duodecim apostoli ad diem paschae, cu ingenti: multitudine couenissemus, Invcssi ecclesia iratris,unusquis, nostrum I AC O B O interrooante,quae a nobis per loca singulaysta sint audicae populo, breuiter exponimus: in quibus C AIPHAS potite missis ad nos sacerdotibus,rogat ueni P re ad se, ut aut ratione doceamus eii, quia I E S V S aeternus est CHRISTUS: aut ipse nos doceat.quia non est,quo in utramlibet fidem uniuersus populus conueniret.& hoc facere nos seequenter exorat. Nos uero saepe distillimus. tempus semper opportunius requiretates. Et o CLEMENs respondi ad hoc, puto hoc ipsum quod quaeritiir,ut ii ipse sit CHRISTUS. multu prosit ad fidei rationem. Alioqui nunquam Pontifex pro hoc tam se uenter roga ret, ut de C H RI S T O uel discere uel doceret. Et P ET R V S: Recte res nodisti 5 CLEMEN s. Sicut enim sine oculis cemere nemo potest, nec sine auribus capere auditu.uel absin naribus odoratum aeque sine lingua ustum suoi re. aut absq; manibus aliquid contrectare: ita impossibile est absque uero propheta,quae deo placeant noscere. Et ego respondi,quod ipse sit uerus proapheo CHRISTUS, te doctae iam didici: led quid sit hoc ipsit CHRISTUS.. aut cur ita appelletur,uelim discere uti ne uaga mihi sit & inceria res tantae notitiae.Tunc PETRUS docere me hoc modo coepit. Deus cum fecisset intina dum tanquam uniuersitatis dominus, singulis quibus increaturis principes statuit, ipsis quo*arboribus, montibusq; , ac sontibus,& fluminibus,ta uniis uersis,ut diximus,quae secerat. Mulnam enim est ire per singula. Staniit ergo flatilii Diu angelis angelu principem,& spiritibus spiritu, deribus sydus , daemonibus prinis . daemonem auibus auem, bestiis bestiam,serpentem serpentibus, piscem pistium, tu, bus 'Ominibus hominem, qui est CHRISTUS IESU s. Christus autem di ias Gesur. citur eximio quodam religionis ritu: nam sicut um sunt quaedam comuα
30쪽
pRATREM DOMI Ni, LIBER P Rin V g. isnia nomina,ita ut apud PMas Aliaces ,apud Romanos Caesar,apud Aen pii Pharao, ita apud Iudams CHRISTVS comuni nomine rex appellat: caussa aut huius appellationis haec est. Oniamquidem cu esset filius dei& hise, χinitium omniv,homo laetiis est: hunc primu pater oleo perunxit,quod ex iis dicituis iam, o uitae fuerat sumptum: ex illo ergo ungento C H RIS T V S appellatur. Inde denique etiam ipse secundum printestinationem patris, pios quosque cum ad regnum eius peruenerint, uelut qui asperam superaucrint uiam, Pro laborum rescistione simili oleo perunget, ut 8c ipsorum lux luceat,&spiritu sandita repleti, immortalitate donentur. Ulmulti uero huius, ex quo sumaptum est istud ungentum, uniuersam naturam tibi susscienter exposuisse me memini . Sed &nunc per breuissimam speciem de omnibus te in memoriam reuocabo. In priosenti uita primus poni ex AA R O N, chrismatis comα
positione perunctus: Pod ad imaginem illius,de quo sit pra diximus, spiria inlis ungenti faelium est, princeps populi fuit. &tanquam rex primitias &tributum per capita accepit a populo,& iudicandi plebem serae sescepta, de
mundis, mundi a iudicabat. d&siquis alius ex ipse ungento perumetiis est,tanquam uirtute inde concepta, etiam ipse rex,aut propheta fiebat.
aut pontis . Quod si temporalis haec gratia ab hominibus composta. tam tum potuit: intellige iam tu quantum sit illud ungentum, quod a deo de uiro gulto uitae prolatum est, cum hoc quod ab hominibus factum est, tam exismias inter homines conserat dagnitates. Quid enim in privsenti seculo pro pheta gloriosius, pontifice clarius,rege sublimius et Et ego ad haec respondi: Memini P ET R E dixisse te de primohomine quia propheta fuit. Quod autunditas erit,non dixisti.Si ei sine ungento propheta nullus est,quomodo primus homo cuno esset unetiis suit propheta Tum Lbridens PETR V s:
Si primus,inquit, homo prophetauit,certum est O' N unctius sit. Licet eniti. 'lunetionem illius siluerit ille qui legem in parnis codidit: nobis tamen intes, Iigenda haec euidenter reliquit. Sicut enim nuncta eum dixisse,non dubi retur& prophetam eum fuisse,etiam si seri u non esset in lege: ita cum certusit eum prophetam fuisse,similiter certum est & quod unctus si quia sine ungento prophetare non poterat.Uerum hoc magis dicere te oportuit,chrisma sis Oditatis artem romtica compositum est ab AARON,quomodo primus homo pera nemo preph ungi pomit ungento ante compositionis artibus nondu repertis Et No re, spondi: Non me traducas PETRE.non enim de ungenti compositi&t aporali oleo loquor. Sed de illo simplici & aeterno, quod a deo sectum esse docuisti. Ad cuius similitudine istud compositu esse ab hominibus dicis . Et PETRUS ad haec ut uidebat indignans. Quid putas CLEMENS, quia oes
omnia ante tempus scire possum nunc uti ne a proposito sermone recedamus, alias tibi,cum Hectus tuus manisestus fuerit, de his apertius exponeamus. Tunc autem ungento posito perunc has mi , uel ppheta dei altare succendens, in omni inudo clarus habebatur.Sed post A A R O N qui potis
fili alius ex aquis adsumit no Moysen dico, sed illua in aquis baptismi, filius