장음표시 사용
21쪽
1 i Eius autem tres sunt praecipue operationes nempe generare,nutrire,& augere , i a Viventibus. n. proprium est generare sibi simile prospecierum conseruatione. 113 Cumq; ex putri genita sibi simile procreare no possint alterius speciei iudicari debent.14 Sensitius vero obiectum sensibile in communi esse docent Arist. expositores. x s Habetq; tum internas,tum externas uirtutes, quae di. ue orum obiectorum ratione inter se distinguun
16 Externi sensus obiectum,&medium necesPrio requirunt, ut sensationem faciant. alij quidem externum tantum, ut olfactus, auditus, & uisus , alia uero externum, & internum, ut Tactus, & Gu-ατ Externis sensibus succedit communis sensus a quinq; exterioribus omnino distinctus, cuius osticium eρ inter obiecta diuersor dim sensuum discrimen po
18 Huic succedit imaginati O,seu ogitatiua cuius munus est circa sensibiles species a cummuni sensu omatas absentibus ei iam externis sensi us uersari easq; ad inuicem conferre, & ex sensatiS 1μcies ellicere non sensatas. tu ly Intellecti ia deniq; anima circa intelligiblia omnia versari potest,unde ab omnibus est denudat . ut omnia possit commode recipere, ac intelligere. 2: Quare cum noster hic intellectus intellectum agentem contemptari I:Iuncta abal fra De
22쪽
e meis ex principiorum, re fictionum consideratione, necnon ex minorum corporum animaduersione Elementaris corporis perfecta, ais expleta cognitio haberi posset, nihilominus 2t exquisita magis ba eatur de his,quae cuili. set elemento siecialiter contingunt erit considerauo ηο-Hae, O si a nobis proximioribus exordiamur post ani Mati corporis considerationem, Terra ipsadmnium inferior si primo offert consideranda. Ipsa.u. Ieluti animal quoddam videtur, a d imilitudinem num animati corporis habet pro ossibus lapides, pro venis, S arteri', cauernas, m meatus, intra riuulos Ia uiuis et um obod producit,pro corde, Spulmone illa nolitissima nutriens metalla auri,σ argent , extra pro pilis exhaerens herbas, pro excrementis vero quaedam inutilia habens. b
a s T igitur materia sua Terra haec de qua Io-u quinaur siccan frigida,sieci magis; tamen quam frigidi habet.
Estq; uniueui centrum cum in mundi medio immobilis sit siluata,contrii Philola1 opinionem,qui stante coelo terram circumuolui dicebar. s3. Quatitur tamen quandoq; Terra a terremotu,qui caui lari soleta ventis, 'seu Vaporibus siccis intra terram H inctu sis, de a calore Solis calefaistis,atq; impulsis, quibus quatitur,dc mouetur dum exitum quaerunt.
23쪽
4 Fit autem Vere magis, & Autumno, quam Hyeme, &AEstate, masi'; in locis densis, ac duris, quam Are. nosis ex Arist .secundo deplantis.1 De signis autem Terraemotus disputare vanum esse putamus,tum quia,ut plurimum Ailronomica sunt, ut aspectus mali errantium syderum Iouis.s& Martis in aliquo lignorum terrestrium,ut Tauro,Virgine,&Capricorno,tum etiam,quia quae Physica sunt vix probabilia ab omnibus iudicantur. 6 De Magnitudine quoq; Terrae disputare potius ad Cosmographum, quam ad Phylosophum spectat i ideo haec,& alia inutilia rei cienda esse existimavimus.
Errat succedit Aqua, quae licet a Terra omnino distincta sit, unumq; se ipsa conficiat Elementum attamen' iErras adia coiiiuncta est,& copulata,n t eius pars ab omnibus uia dearu risi. n. Terra infoderis uelut ad uulnus sanguis , &ad mammas lac aqua concurrit. a Ipsa nihilominus propriam figuram nempe sphetricam habet,& sub Terra non nisi quatenvs utilis est hominibus occultatur . ex Strabone lib. 7. Geographiae.. 3 Esi autem natura sua frigida,& humida, minus tamen humida, quam frigida. Estq; natura sua omnis expers odoris,&saporis,diuerissorum tamen odorum,& saporum receptibiliS. 3 Vnde reperiuntur aquae dulces,acidae,amara', uiscosae, aluminosae,piceae, unctuosae, salsae, sulfureab & uenenosis inubitu itoingi Vm P0Mi 6 Nec cum omni tempore aquae maris sal seuo inexistat
24쪽
illi connaturalis iudicari debet cum id non per se, sed
7 A rad ijs namq; & calore Solis vapores terrestres assuis sti ad aquae supersicie attrahuntur,atq; ita aquae inficiuntur cum in earum superficie dispergantur.3 Quidam vero fontes si si fiunt non hoc modo quidem , ut de mari dictum est,ised ex transitu: aliquo
s Praeter salsedinem autem aliam affectionem I, bet ipsum Mare quod fluxum, & refluxum a Lunae motu continuo patitur. Io Ex natura namq; sua habet duntaxat,ut ad decliuiore partem decurrat non quod fluat, vel reflaat, Quare eo motu excepto,qui est ab Aquilone ad Meridie nullus alius motus illi connaturalis erit. ii Ab hoc Mari ortum habent flumina magna in defici lia,quaedam vero pro specialissimo,habent principio in terrae visceribus incIusum aerem propter terrae frigiditatu inspilatum, di in guttulas ad unum locu descendentem. 11 De salubribus aute,&nocivis aquis disputare ad Medicum potius quam Philosophum spectat. sicuti quς,& quot sint maria,& per quas regiones decurrant im tuestigare Cosmographi munus est..ti m utarim I . nuit m nil noular rari inuarario aedi
ost Aquam sequitur Aer qui hominibus maxime,carterisq; animantibus necessarius est, tum propter respirationem sine qua vita tesse no potest, tum etiam, ut in eo Methso ricae impressiones ille fieri possint, quae utilitati hu- D mana:
25쪽
b h, i manae maxime conducere videntur. a Quare hac de causa caeteris elementis Aer humidiorti' est,&molior Galeno teste cum propter respiratione, tum etiam,vt in nubem citius rorem,&pluuiam con
3 Nihilominus calidus quom est aer,habetq, in hoc maximam cum igne sim boleitatem 4 Vnde hac eius temperata natura falso voluerunt quidam animantia,quaedam solo aereuiuere posse. I Licet.n.corruptus, & putridus aer per se causa interi. tus animalis dum attrahitur esse possit , nihilominus se solo aer purus, & incorruptus non valet sine alio quoq; cibo ab interitu praesei uare. 6 Huius aeris tres sunt regiones infima prope terram, de aquam,media,& suprema igni contigua. 7 Infima regio maxime Solis,& Luns motu alteratur,unde AEltate callida, Hyeme frigida, alio tempore in
2 Media regio natura sua calida est,frigida autem quoniam utraq; causa calorem faciente destituitur. 9 Suprema authm calida est sphqrae ignis propinquit te, & a frigidis elementis remotione ..ro In tribus autem hisce regionibus ex vapore calido, Sehumido,& exhalatione calida ,&sicea omnium Methaeoricarum impressionum genera fiunt. Infima ventis tamen maxime omnium subiecta est . ii Media Mero ab humidis impressionibus, viniuς, rore,& nubae continue alteratur. Suprema deniq; igneis, ut cometis eapreis saltantibus, caeterisq; huiusinodii locum praebet. . 12 Quomodo aute horum numquodq; generetur crediderim ego in disputationem vertendum non esset
cum non nisi leues de his existant dubitationes.
26쪽
Ameis de his,quae eminus sunt, ari, a sensiarbus nostris remotissimis ex Arist. primo coeli dissicile sit iudicare, attamen nusquam dubitari potest ignem in concatio orbis Lu
a Nec cum Platone dicant coelum ipsum pro igne stare& quartum elementumesi falsissimum namn: esse lib.coeli obseruari potest. 3 Si.n.igneum essetinferiora , haec omnia ab eo penitus
Quare cum alterius naturae, & materiae si ab elemen. tis , neq; igneum est , neque ab igne igniri potest. s Ignis namq; pro inferiorum generatione non pro R. periorum corruptione a natura effectum est. 6 Vnde dicebat Cicero a. de nat. Deo. calore cunis ista viuere , eoque refrigerato extingui omnia. et Similiter Galenus, & Hippocratesignem vim habe re vitalem in omni re,quae viiij. &generationis principium esse tradiderunt. 8 Siq; sta Hippasus,& Heraclitus ignem rerum omnium principium esse dicentes intellexerunt, merito tueri possunt. ς Quamuis autem una cum alijs ad mixti generationem concurrat ignis,ipse tamen sterilis omnino est, nec in uniuerso animal reperitur quod,vel modicu quidem in eo uiuere possit.
porum, siue attritione lapidum, propagatione dum fomenta igni adduntur,& coitione,ut sit speculis cocauis radi)s solaribus oppositis.
27쪽
AE I DI uictitur autem IgniS QuaSm regiones, quarum Iuperior calore , & siccitate inferiorem superat. ra Ipse uero ignis tripliciter distinguitur nempe in luce, flamma,& carbonibus in luce est in sua sphaera,in flaiama est in aere accenso,in carbonibns autem in terrea materia esse conspicitur. Alia quam plurima de igne,alijsq; elementis disputari possent,attamen breuitatis causa ad alia longe utiliora,longeq; digniora considerationem nostram reu
28쪽
, In qua AEtherea, atq; Diuina pars consideratur
Er elementa quater prassus quositam ad aetheream, π diuinam 'haemam per
uenit consideratio nostra in qua corruptibilis motus , ac materi ordibus re
lictis diuina tumum longe his praestantiora, longe . digniora Jeculabimur. inprimis Ecclesia, sub Lunae orbe constitur a nobi se offert consideranda. Quemadmodum enim Luna a Deo rerum omnium initio, ut noctis tenebris praeesset effecta est, ita Ecclesia ipsa fidei Amine ad ignorantia tenebras effugandas a Deo instituta est, vis ex lumine Lunae noni nis obscura , O adumbratae videmus, ita Ecclesiae lumine , quae fides est, non nisi persteculum, O in enigma-- ti inquit CPaulus videre possumus: itque Luna ipsa a Solis lumine illustratur ta Ecclesiaa Christo iustitia Socle illuminatur. Et veluti Luna paulatim augetur, ita Ecclesia tu anctis moribus tum Adei cognitione perf-
29쪽
cimo Psimo per reuolutione t obscuraper Eeci sim sanguinea , m per nubem nigra. Non secus Ecclesia ob cura fit deficientibus doctoribus sanguinea t annorum persecutione,nigra denique haereticorum seductione. ut igitur haereticorum nebulae evanescant cotra ipsos de nomine diffinitione , ae proprietatibus eius disputabi A
vo ad primum igitur Ecclesiae nomen apud Tertullianum, prianum, Hieronymum,&Augustinum frequentissimum analogum cum de triplici Ecclesiavidelicet, trium phante,purgante,& militante analogicepraedicetur. a Militans Ecclesia,de qua praecipua nostra est in praesemii consideratio,est hominum cstus eiusdem fidei professione, & eorundem sacramentorum communione colligatus sub regimine unius capitis Christi in cilis,& Vicarij eius in terriS. 3 Ex quo colligitur ab Ecclesiae gremio seiungi non bap tizatos,haereticos postatas , schismaticos . ac etiam
Ecelesia uero proprietates sunt, quod sit una. Sancta, i Catholica,& Apostolica. Hocq; habet peculiare cum columna sit veritatis ad Timu .ut in fidei doctrina errare non possit. 6 Imo nec per ignorantiam aliqua de fide esse, qua re uera non sunt, asserere potest. 7 Cumq; ex ouibus,&pastoribus,ex doctoribus,& indoctis Ecclesia costare dicatur, simul oes doctores,&pastores in fidei rebus desiniendis errare haud possun t .
30쪽
2 De causis uero Ecclesiae obseruandum est ChrIstum, ut Deum causam esse efficientem, meritoriam autem,ut, hominem ineffabili gratia sua. y Vnde his de causis Ecclesiae caput dicitur ad Ephesprimo ipsum dedit caput super omnem ecclesiam. to Instru mentales vero causae sunt sacramenta,de quibus infra, materialis sunt fideles omnes, formalis ueroia . mutua Christi inhaesio,& Ecclesiae, ita exponente Paulo erunt duo in carne una. a I De Ecclesiae autem initio, & fine dicimus ab Abele iusto cspisse,usq; ad mundi finem duraturam. tuc enim perficietur,& glorificabitur ra Ecclesia Triumphans si pro Angelorum congregatione sumatur eo instanti cspit, quo fuerunt ipsi in gratia confirmati, tunc enim ex diuinae essentiae intuitu beati facti su ntia 33 Si uero pro hominum collectione sumatur post K. si passionem initium habuit, tunc enim hominu sp, ritus,qui corpore soluti erant, quiq; nulla purgatio- ne egebant ad fruendam beatitudinem , quae in claras Dei visione consistit,fuerunt admissi, hoc tamen potius simpliciter credere, quam disputatiuae tueri uo-
-- De purgante demum Ecclesia non agimus in presenti, .a cum de ea sub Sagittarijsigno non ussa dicturi simus.
De Sacramentis. Caput secundum.
Via sacramenta ipsa instrumentales Ecese causas esse diximus, ideo non est de ipsis breuis aliqua praetermittenda consideratio. nostra enim sacrameta tametsi ab He.