장음표시 사용
31쪽
sare, praetor deinceps solos parentes patronosque sine pernustu fiso vocari injus vetuerit. L q. , I. D. de in jus me id quod nec ab initio hisce perionis tauqitain jus singulare tribui, nec postea ita uti remansit ipso quoque jure Jultimaneo, remanere potuisset, si unquam ad extraneos in jus vocandos
venia etiam praetoris fuisset necessaria. Verum quamvis haec argumentatio adversus nudam veniae postulationem, quae caussae cognitionem non desideret, parum procedat, quominus tamen vel hanc intervenisse cum Pollem existimem, in cauliua mihi est, quod Decemviri sine ulla prorsus veniae postulationem jus vocari adversarium permiserint, nec usquam in jure hanc veniae petitionem vel introductam vel adhibitam legamus. Eam itaque tempore ULpiani Paullique non minus, quam aetate Decemvirorum, ignotam fuisse arbia
tror , quamvis secus flatuere videatur Il EI NE ccius ant L 1 v. tit. C. S. I . ubi D o NN E L L u re comment cxx III. c. a. impugnans, in jus
vocationem antiquam tempore Ulpiani Paullique non quidem exolevisse, sed jussu tamen praetoris factam scribit, quod cum Polleti petitione veniae eodem redit. An autem id collegerit Ilesneccius ex l. a. S. I. D. si cresis jus Dost non ier. & ex l. s. D. de Dd. haud satis scio. Illud certum est, quod istis in locis dicitur, in jus vocatum, si non ierit, contemnere auctoritatem praetoris, & propterea mulctari posse, non satis argumenti esse :nam & absque illa venuae postulatione contemnit auctoritatem praetoris, ad
quem rite vocatus juris experiundi caussa adesse nolit. Vid. Η u E E R. ad titI . de in jus Doc. n. I. MATTHaeus de De dissip. vi. s. i. & ΗoTN ANNUS mi. l. v. c. s. At enim, inquiet tu quis, haec omnia feriunt quidem in jus vocationem, neutiquam autem vadationem, cui Polletus v niae postulationem praemisit L Imo vero feriunt etiam vadationem: haec enim
ubi adhibetur, subit in locum in jus vocationis, continetque revera in jus vocationem in certum diem factam. Quidquid igitur de vocatione in jus dixi, id omne reapse pertinet ad vadationem. Accedit, quod absurdum fit, actori ad vadandum reum magis, quam ad vocandum in jus, venia Praetoris esse opus: nam vadatio & vadimonium non actoris, sed rei in gratiam introducta sunt, ut nimirum ille, quamvis proprie ad actorem illico sequendum obligatus, promisi tamen vadimonio defungeretur. Actori igitur quodammodo nolenti occurrit vadandi necessitas: cum si adversarius statim ambulare in jus nolit, non alia ei via pateat eum juris experiundi caussa aliquando in jus educendi. Itaque vadatio & in ius vocatio, quod adveniam a praetore postulandam, pari ambulant passu, ita ut retraminii
32쪽
quidem tam vadari. quam in jus vocare liceat sine ulla omnino veniae postulatione ; parentem vero & patronum haud aliter nec vadari nec in jus vocare, quam si praecedat caullae cognitio ili veniae impetratio. Atque ita quominus sentiam, nihil me deterret auctoritas Plauti, in qua si non unicum, certe praecipuum contrariae sententiae fundamentum residet. Plautus enim Comicum, ut erat revera. non J Ctum agens de edicto praetoris parum sollicitus, id tantum operam dedit, ut risum inter spectatores moveret, populoque placerent, quas fecisset fabulas. Quos autem libe los subnotare se P L i N I u s l. I. D. I o. testatur. ad concessam vadandi veniam , etiamsi maxime interveniret, minus recte Polletus retulit : tempore enim scriptae ejus epiliolae Plinius erat praelectus aerari L Vid. M, so N. in dit. Plin. Iun. p. v. in P. editt. Longol. Is vero jus tam tum dicebat inter fiscum privatumque, inter quos vadaudi venia non magis, quam ipsum vadimonium, usu veniebat. Neque tamen definiverim, quales illi libelli a Plinio subnotati fuerint. Dici tamen generatim poteth, pro argumento eos habuisse ejusmodi petitiones, quae nullam litis speciem pr.ese serebant, nullam etiam caussae cognitionem desiderabant. a . l. I. D. de R. I. ut si quis ex libris nativitatis, jam tum temporis confici solitis, Vid. Η ei N E c c i u s ad DT. Iul. N Pap. l. II. c. s. r 2 r l. probare liberatatem, natales ingenuos. aetatem a s. annis majo Vm V liet.
Ut vero naturam vadimonii penitius inspiciamus, dividitur haec ca tio a Cus Acio sis LXXI i. c. 26. in species duas, voluntariam nimiarum & necesseriam: voluntariam esse dicit, qua ex conueentione litigantium
diem certum recipit, in quem sicli oportees, aut s disse itiant , arbitrio sis ita latoris. l. 8. pr. D. qui satis . cv. necessariam vero, quae praefatur ex euicto pratoris, duro rati ore locuplete, ab eo, qui in jus Docatur, ne trahatur iniustis. l. i. D. iv As Doc. tit eant &c. Des pratore ipsosaraeute diem, in quem reus judicio mi satisdato promittat. l. a. s. c. de Ad. Subobscurum, at vero tamen simile est, Cujacio voluntariam cautionem esse, quae in jus vocationiS praeveniundae caussa praestatur : notandum enim , postquam vadimoniorum usus invaluerat, Petitores transactione non succedente sine pi aevia in jus vocatione adversarios illico de vadimonio interpellasse. Vid. CICERO pro P inte. s. Interpellati autem, si vadimonium promitterent, videri quidem poc
33쪽
23 sunt libera voluntate id promittere, quippe nondum in jus vocati : at sunt
tamen revera in eam caussam redacti, ut promittere necesse habeant, cum
utique sciant, se, nisi morem actori gerant, illico ab eo in jus vocari posse. Est igitur in jus vocatio, quamvis nondum facta, remedium tamen, quoreus quasi metu majoris mali ad vadimonium promittendum adigitiir. Quamobrem vehementer dubito, an cautio sine vocatione in jus praestita recte dicatur voluntaria et essem tamen in verbis facilis, modo de re cum viro summo mihi conveniret. Sed si definitionem voluntariae cautionis expen- damu , apparet, nihil in ea esse, quod non aptari & possit & debeat ad priorem cautionis necessariae speciem : haec enim cum, agnoscente ipso . Cujacio, diem ex arbitrio praetoris non recipiat, recipere eum omnino debet ex litigantium conventione vel dissentientibus illis arbitrio stipulatoris :neque enim alius praeterea constituendi diei modus est cognitus. si At enim , se pergit C U J A c I u s , multum interest, voluntaria an necessaria sit satisd se tio : nam ut ULPIAN Us docet, in L T. S. I. D. qui suffud cor si ne-- cessciria fuerit, potest audiri reus . si in alium locum remitti se postulet, si ubi facilius fideiussores invenire se possie dicat : at si fuerit voluntaria, si non remittitur in alium locum , neque enim meretur, qui ipse sibi nece se sitatem satisdationis imposuit. A Ita quidem Ulpianus, sed neutiquam de cautione judicio sisti: ille enim libro X i v. ia edictum, unde desumta est d. l. . . exposuit titulum edicti de satisdando, adeoque eas cautiones, quae posmquam in jus perventum est. pro re ipsa ejusque conservatione vel pro litis aestimatione interponuntur . uti apparet, si cum hac lege T. conferamus I. s. D. de Amiae petit. I. v. D. Asiae solvi, quae ex eodem Ulpiani libro ad edictum sunt prosectae. V. Cl. S c u u LT I N o. ad Pantam seuditu. l. I. tit.
I i. not. I. Atque hae cautiones seu satisdationes revera vel voluntariae vel
necessariae sunt. Exemplo sit satisdatio in petitione hereditatis jure veteri pro conservatione ejus praestari solita P ADLLus Anteiit. d. lac. haec nece laria primum est ex parte possessoris, ut sit securus de possessione retinenda, at eo cellante voluntaria est ex parte petitoris. quippe qui satisdationis opetransfert in se potastionem, quam ante non habebat. Aimiliter judicatum solvi satisdatio necessaria olim erat in eo, qui ex sua persona actionem in rem sustinebat. I et Inst de satisdat voluntaria autem in procuratoribus &defensoribus quocumque judicio vel in rem vel in personam conventis : ille enim alieno arbitrio ; hi sua voluntate in eum adducti erant locum, ut
cavendum ipsis esseti De his igitur satisdationibus seripsit Ulpianus, ut si
34쪽
voluntariae tat, eumque tantum in finem prestentur, ut quis consequatur aliquid, vel faciat, quod ceteroquin non posset, non mereatui satisdandi cavila in alium locum remitti, ubi facilius fidejussores invenireti Verum hoc ad voluntariam, quam vocat Cujacius. judicio sititi cautionem applicari nequit et cum quia illa voluntariae nomen, uti antea dixi, vix ac ne vix quidem tueri potest : tum etiam . quia fieri nequit, ut actor reo, quem sine in jus vocatione de vadimonio interpellaverat. postulanti satisdationis caussa in alium locum remitti deneget : ita enim sibi ipse obesset : nam absque hac remissione non dabitur ipsi satis. Parata quidem tum est praesens in jus
vocatio, verum hanc viam simul atque actor ingreditur, cautio, quae ante videri poterat voluntaria, evadet reapse necessaria, poteritque tum reus jure suo postulare, ut satisdandi caussa in aliam mittatur civitatem, quod ante ridicule ei fuerat denegatum. Cum igitur, si effectum rei intuemur, neque nomen cautionis voluntariae, neque id, quod circa voluntariam satisdationem
ab Ulpiano docetur, ullo modo conveniat in cautionem judicio silii, ut ut absque in jus vocatione praestitam : denique inter necessariam & volunt riam nulla intercedat juris differentia, hac viri summi divisione abstinere malim. Ceterum praeter d. l. q. Tribonianus adhuc alia multa in titulum illum Pandectarum qui fusim. cor retulit, quae JUti vel ad titulum edicti de fati rutilo, vel in genere de . praetoriis stipulationibus commentati erant.
vid. l. I. l. 8. I. s. item L lo. l. II. l. I 2. LI3. l. I . l. I S. ejus tituli,
uti jam animadvertit et ScuuLTI Notus ad Pas 2 Aut L I. tit. II. mi. I. Cujus sententiae addere mihi liceat, quod nec de cautione judicio sisti explicari posse videatur l. pr. D. eoae si Si vero pro condemnato A iidejusserit, & condemnatus decesserit, aut civitatem Romanam amithrit, si recte nihilominus cum fidejustare ejus agetur. ,. Intelligi enim irequit, quo modo pro condemnato interveniat fidejussor judicio sistendi caussa. Itaque accipiendum cum B Accuo vio ad eta et tam ad h. l. s. pr. arbitror fidejustorem, qui pro condemnato spospondit de judicato post tempus
induciarum solvendo, sine discrimine utrum induciae illae ex lege competant. ut si in pecuniam condemnatus est, an a judice sint conceIIae, ut si condemnatus est ad rem alienam, commodatam e gr. aut depositam, quam ad manum non habet, restituendam et quemadmodum enim huic induciae ex lege non competunt, quia nullo negotio rem alienam restituere potest, ita nec a judice deneyndae videntur, si sine frustratione petantur. av. s. t.
Inst. de qF. De ubi vide VINNium trum. I. Si quis igitur pro ejus-
35쪽
modi condemnato fidesusserit de judicato solvendo, & condemnatus dece
serit, aut civitatem amithrit. inquit CAI Us, recte nihilominus cum fide-jussore agetur. Generale hoc estutum, si comparetur cum his, quae de cautione judicio sisti ex Paullo in lege praecedetita g. erant praemilla, tecte innuit aliquam inter utramque cautionem differentiani. Ait Paullus in I.
- Si decellerit, qui fidejullorem dederit judicio sistendi cauila, non debebitis praetor jubere exhibere eum. Quod si ignorians jusserit exhiberi, velis post decretum ejus ante diem exhibitionis decesserit, deneganda erit actio si Si autem post diem exhibitimis decesserit aut amiserit civvitatem, utiliteris agi potest is Definiturus Paullus, num fidi uisor judicio sistendi caussa post mortem rei naturalem vel civilem teneatur, distinguit, utrum ante diem exhibitionis, an postea ob erit: Priore casu non teneri fidejustorem. p steriore teneri. I uic jam opponitur in l. s. D. per particulain dero fid jussor, qui pro condemnato judicatum solvi in diem caverit, qui ctim post mortem condemnati recte agi dicitur, sine discriinine, alite, an poli elapsas inducias restituendae rei praestitutas condemnatus obierit : ratio dissere tiae elegantissima in eo est. quod fidejussor judicio sistendi caussa obligatus quidem est ad reum sistendum. sod in diem. Dies autem ille, morientereo, nondum venit et idcirco morte rei liberatur fidejussor, quia obligatio in eam caussam devenit, unde incipere nequeat me. l. 33. D. de V. O. Sed fidejussor, qui pro condemnato sententiae satisfieri spopondit, perinde pure obligatus est, atque ipse reus: tempus enim illud judicato solvendo praestitiatum ex mera humanitate indiligetur , ct longe diluit a die obligationis, quae venire dicitur. l. s. i. II. de Compens. Atque haec ubi scripteram , vidi A. F A E R D m in Ration. eodem modo hanc legem s. pracontulisse cum lege praecedenti & explicasse.
FuissE vadimonium, utpote stipulationem solennem, caute adna dum & considerate conceptum, patet ex Uic ERONE ad sitimi fratri l. II. O. I s. Quamvis autem ipta formula ad nos non pervenerit, comitat tamen, continuillo eam non modo promissionem de sillando, sed expressum quoque in ea fuisse diem ct locum, ubi se sisteret reus. De die' testis est Gio ego pre Orsint e. v. in sta De loco Livius I. XXIII.
36쪽
e. 32. Dies in stipulatione ponenda definiebatur conventione litigantium veta si non conveniret, in potestate stipulatoris erat, moderato spatio de hoc a judice statuendo. Ita tere Patu LLus in L 8. pr. D. qui satisd cog Quod ait ille, s non comeniat, accipiendum esse, s dissentiant, ex Dabit.
cur in casum dissensus dies arbitrio stipulatoris permittatur , tu eo est, quod reus in nullum facile diem contentiret, ut iudicium, quod ita invitum redditur l. 83L S. I.. D.. de V. O. eludereti Vid. A. FLEER vi Ration. ad h. 1 8. pr. Verum adjecit PauLLus in fine n oderato spatio de hoc a judicio su ruendo. Ilorum verborum Latinitatem si spectemus, sapiunt aetatem. Triboniani, cui etiam accepta ea ierunt A. FLEER ae loe. &CuJAc Ius obf. l. XXII. c. 26. sin autem sensiun, a temporibus Paulli non abhorrent : est enim cautio judicio sisti praetoria l. r. s. 3. D. de si prat. in quo genere si qua exsistat controversia, actorque per calumniam aliquid desiderare dicatur, praetoriae eth jurisdictionis d. l. r. S. P. Itaque
non immerito videtur B Ccuovius adret arptaret ad L 8. pri. D. 'sis tisae cor ad Trent strum via. I. disp. th. I. lut re ga adversus A. F-hrum Paullo iterum vindicasse. Ulut sit, constat ex hac lege S. IV ordianario diem in stipulatione judicio silli non fuisse arbitrio pratoris constit tum, cujus etiam rationem in priore aut posteriore Quintii vadimonio h bitam non apparet. Vid. CicERo pro Ouint et in D. V c. in P. Itaque quod P. Scipio a litigatoribus tribunal situm adeuntibus interrogabatur, in quem diem locumque vadimonium promitti vellet, vid. GELLIus
N. I. LXII. c. I. & VALERIUS MAXIMVs l. III. c. T M. I. uti
in castris laetum est, ita ad castra quoque restringi debet; eoque etiam magis, quia adjecta loci mentio in solis castris usu venit:. in urbe enim, ubi certo omnibusque cognito loco posita erant tribunalia, pCetorem adire imterrogatum , in quem locum promitti vadimonium juberet, ridiculum paene esset. Et sane in castris quod ad diem non minus, quam quod ad locum ita rerum: ratio erat occupationes enim militares & subita belli certum fixumque juri dicundo tempus ibi destinari neutiquam. sinebant. Quod a tem Gellius Scipionem jussisse litigatores narrat ire diem perendinum se sistere, fidem facere potest . hunc fuisse arctissimum obeundi vadimonii terminum constitutum.. At stipe vadimonia in diem longe ulteriorem promittebantur. Vid. CicERo pro otiit c. v. in A. idque fieri necesse erat, si reus ais loco, ubi sistendus erat. longius abesset, quo casu praetor in singulos dies
37쪽
vicem passuum millia dinumerari jubet, idque ita. ut nec dies. quo cavi eum promittitur . nec dies, in quem cavetur, in hanc dinumerationem computetur L i. D. s quis caut &c. ne tum quidem . si poli eam minus quam viginti millia iupersunt e nam & hoc spatium . quantultimumque est. diem integrum occupat, modo non aliter de die convenim L 3. N. D. de V. S.
S. IV. SuvERIORE L vidimus, si de die in stipulatione ponenda litigantes dissentiant, permitti eum arbitrio stipulatoris. Verum quid si dies per e rorem fuerit omissus ' Nihil omnino dissicultatis haec res habet. si diem simputationi inserere obliti tantum sunt contrahentes, cum tamen aurea consem
si mutuo. vel . cum dissentirent, a stilo stipulatore esset designatus et hac enim parte praetoris judicio sisti stipulatio nihil differet a conventionali, sed in utroque genere perinde erit. ac si dies in ipsa stipulatione esset expreselius. me. Ly . & l, D. A V. O. nam actum hoc cata non tantum illud est, ut certo die sisteretur promissor, verum apparet etiam, de quo die sit actum: ideoque id, quod agitur, pro cauto tum est habendum. L D. O Reae creae adae C v I A c I u s ad L ii s. D. de V. O. & in agmali. Papiri. EM. II. ad eanel l . & Do N E L Lus ad sit D. de V. O. in e L ae L ii s.
n. N Verum dissicilior quaestio est, si neque in stipulatione diei
mentio secta est. neque, de quo die actum sit, apparet. Videri posset hoc definire Papi Ni ANus in allegata modo L iis . n. D. de V. O. ubi ait ris Ita stipulatus tan: Te fissi in certo locor se non fleteris, gi quaeium aure se darispondes , si dies in stipulatione per errorem omissus iarit, cum id ag retur, ut certo die sisteres, impersecta erit stipullatio, non secus, ac si quod
pondere, numero, mensura continetur. sine adjectione ponderis, numeri.,, mensurae stipulatus essesn, vel insulam aedificari non demonstrato loco, velis fundum dari, non adjecto nomine. - At non agere Papinianum de praetoria judicio sisti. sed de conventionali aliqua stipulatione, evincunt verba ejus inquentia: is ora ab initio id agebatur , ut quocumque die sisteres. Se si nonis stetisses, pecuniam dares, quia quaelibet stipulatio sub conditione concepta, vires habebit, nec ante committetur, quam fuerit declaratum, reum Pr
is mittetidi sisti non posse. . Ex his verbis elucet, sermonem Papiniano esse de ejusmodi stipulatione, in qua utique illud agi potest, ut quocumque die sistatur reus. Talis vero non est praetoria judicio sisti stipulatio : nam in hac semper illud agitur, ut certo die sistatur reus, quem tamen diem ipsi
38쪽
liti 'antes definire & exprimere debenti Proprie igitur nihil haeo lex ad praemoriam judicio sisti cautionem. Verum cum, ut dixi, in hac itipula . tione id semper agatur. ut reus certo aliquo die (consensu tamen mutuo vel ab actore Ibio constituendo se sillat. merito quaeritur, an non omitto protius die . perinde imperfecti lit & inutilis praehiria judicio sisti mpulatio. . atque conventionalis, in qua dies plane definitus non est, quamvis id non ageretur, ut quolibet die id sisteret promi libr. Et haec est sententia D
NELLI ad d. I. I l . n. g. rati, omnem de sistendo itipulationem tam
pretetoriam . quam conventionalem, in qua hoc agitur, ut certo aliquo die si si itur promissor, die neque expresse neque per id, quod agitur, definito.esse inutilenti Recte meo judicio et etenim omisso prorsus die, ex praetoria iudicio listi stipulatione non magis, quam ex alia conventionali, diicere reus potest, quando obligationi de sistendo sati flacere ; neque actor, quando ex commissa llipulatione poenali, si qua fuerit subjecta, agere debeat. Nec quicquam actori proficiet, quod postea de hoc aut illo die se inter stipulanduin senili se dicat: cum quia hoc adversum reum negantem nunquam po-t rit proba .e, tum etiam, quia dies ille in mente retentus nihil operatur a . l. T. C. de conitis. ob causs. dux Sc l. as. C. de tramam Deinde stipulatio conventionalis omisso per errorem die ideo est inutilis, quia dies, cum id ageretur, ut certo die s e sisteret proniissor, facta est pars stipui lationis. Irg. l. a. S. 2. D. de e leviae jam vero stipulationis sudicio sisti pars semper est dies, cum semper id agatur, ut certo die se sistat reus. Vides rationem in utraque stipulatione eandem esse: idem igitur utrobique jus esto. In alia tamen onmia ivit C v I x c I u s ad tit. de V. O. & in quas. Papiu lib. II. ad d. I. ii s. pr. & obf. t x. c. Io. ratus praetoriam judicio sisti stipulationem, omisso licet per errorem die. utilem esse, cautumque semper intelligi in eum diem , quem actor elegerit, cujus sit in potestate, quando agat. Verum si hanc ejus sententiam cum l. 8. pr. D. fatifid c .. ad
quam Unam provocat, comparamus, apparet, nulla alia eam parte firmari,
quam quod dies ibi etiam in arbitrio stipulatoris esse dicatur: ceterum non agitur ibi de stipulatione jam contracta, sed de stipulatione adhuc conta
henda, nec de casu, quo dies per errorem Omittitur, verum quo litigat tes sedulo agunt de die, sed disseiiciunt, uti non modo recte ait D o N E Lus ad ae L II s. D. de V. O. m. 8. sed ipse Cus Acius agnovit obf. l. XXII. c. 2ψ& ad Parilh libr. x I v. ud ellic . in exit. d. l. 8. Quam
ob rem levis hic scrupulus videri posset, si non ipse cujacius occasionem
39쪽
vobis praeberet existi mandi, paullo subtilius eum super hac re fuisse phil laphatuna. Scribit ille in qmest. Pupi A ad ij. t ii pr. stipitiationes coimventionales, ona illi, Iper erroiena die, ideo esse inutiles , quia non jus sed probatio delicit, nani actorem probare nunquam polle. de quo die ipsenaei sentit, de eodem etiam reum leui ille. Cum autem in praetoria judicio silli stipulatione dies arbitrio iliptilatoris ponatur l. 8. pr. D. qui Dris . cor existimavit vir egregius omisso die neceisu non habere actorem, consensum rei probare, atque adeo hunc probationis delectum praetoriam judicio sisti itipulationetu reddere inutilem non polle. Enimvero ne sic quidem deest, quod sentetitiae Cujacianae reponatur. Primo enim ita argumentanti viro praeclaro pro vero certoque sumendum eli, semper, ubi dies omissus est, dilIensuros litigantes de die mille, atque adeo actori competituram fuisse facultatem diei pro arbitrio suo constituendi : hoc enim in ii. l. 8. D . actori tantum conceditur in casum dii lenius et potuerunt autem & consentire, idque magis eli praesumendum. Deinde si ponamus disi enlii ros eos de cliefuisse, atque adeo actorem talum pro lubitu determinare eum potuit se, inde tamen ad summum nihil aliud sequeretur, quam ut reo negante de hoc illove die se sensisse, probare necelse non habeat. At debet tamen actor, si velit postea in hunc illumve diem cautum intelligi, probare, semet utique tempore stipulationis do tithoc die sensisse, & proinde stipulationem in
hunc fuiste diem contractam: ut taceam, ubi dies a solo actore priuii tuitur, non abeta omnem omnino rei consensum. Adest re vera talis consensus in diem . qualis in ipsum vadimonium, & in ceteras omnes stipulationes praetorias. Vid. Cl. SCRULTr No. Gef. dec. LvIII. G. 8. Deberet igitur juxta suam etiam hanc conspirantein quodammodo rei voluntatem probare ;in genere, hoc inter eos actum fuiste IIac vero probatione cum prorsus destituatur, apparet utriusque & praetoriae & conventionalis stipulationis eandem esse rationem, & utramque, die per errorem omita, impersecum esse & inutilem S. V.
PORRO solebat stipulationi de sistendo subjici alia, qua reus adigebatur ad promittendum vel certam pecuniae summam poenae nomine, vel etiam nominatim id, quod interest, vid. l. 8 I pr. N S. I. D. de V. O. in casum si se non sisteret. Vctum hac de re latius agendi locus occurtet cap.
40쪽
Pq. S. 3. Itaque videamus potius . num ex iis, quae hactenus dixi, sommulam aliquam vadimonii, prout eam olim conceptam iuille putamus, comstare pollimus. Nec enim multum. opinor, aberraverit, qui v. gr. her ditatem petiturum ita misse adversarium vadatum exilliniat : ood a te petitis us sum hereditatem rara Titii. qitam possides, qua lege ab intemto mea est, ejus rei gratia Abii te proximis idibus septembribus apud P. Burrimum praetorem urbanum ad Piscinam publicam et fi non steteris. quanti ea res erit, dari spondes ' Habemus sane hic & promissionem de stilendo, ct diem &locum & adjectam stipulationem poenalem et nec omittindam censui caus sani principalem, de qua reus conveniretur, ut ita ex ipsa stipulatione comstaret , ( i non fuisse eam sine caussa contractam, qualis est inutilis propter obhmtem doli exceptionem L a. s. 3. D. de dot mal N met me. ca austipulatore vel promissore. commissa stipulatione ante litem contestatam moris tuo, heredi aut in heredem danda foret actio, nec ne. Vid. L Io. S. E. D. se quis caut &c. Atque ita poterat haec causta memoratio simul inservire editioni actionis. quam tempore promissi vadimonii, si antea secta non esset. fieri debuisse, supra vidimus cap. prac. s. um Denique inserendum duxi nomen magistratus, ut sciret reus, si forte duplici gauderet foro . ubinam sistere se ac litigare deberet, utque dum in vadimonio res esset. deliberare reus posset, an hoc suum esset forum. & quo pacto alias de linandiam
I UNc in modum conceptum vadimonium reus promittere; pro clam datis vadibus seu fidejussoribus firmare debebat : est enim non tantum haec stipulatio, sed satisdatio quoque praetoria arg. d. L I. Fidejust, rem desiderat praetor non quemcumque . sed locupletem 1 I. D. in jus istus eant Ne. Talis autem an sit fidejussor, aestimatur aeque ex conveniendi facilitate, atque ex facultatibus L a. pr. D. qui satisd. cae. Quamobrem merito petitor recusat fidejussorem, qui fori aliquo privilegio gaudet , ut puta militem L q. pr. D. eoae od sit tamen alias caveri non possit, pro dicendum huic vadi, non usurum eum fori privilegio, si conveniatur. U. L T.
H. Multo magis tanquam non locupletes arcentur mulier, minor et . annis & servus I. g. g. I. M a. D. eoae servus enim ab initio prorsus conveniri nequit. l. io . D. de R. I. mulier autem & minor possunt quidem, sed sine effectu : illa quippe Scio Velitiano; hic restitutione in integrum tutus