장음표시 사용
61쪽
C. d. tu. creditoribus non missis praesentibus biennium, absentibus quadriennium praestituerit, intra quod tempus re integra millus de suo debito certi
res faciant, partemque impensarum iis refundant, atque ita ad communem pol seisionem admittuntur. Ceterum quamvis adversus vadimonii desertores duo sinit diversia edicta proposita, quorum alterum custodiatia rerum & jus pignoris, alterum etiam vendendi potestatem tribuit: cave tamen cum nonnullis doctoribus antiquis dicas, qui custodiam & observationem bonorum nanciscitur, ex decreto primo; qui vero vendendi facultatem ex decreto si cundo mitti, perinde atque in caussa damni infecti detaetum primum appellatur, quo actor una cum domino in possessione elle jubetur. L is. S. I G. sto. M 3 o. D. de Datnix ius secundum vero, quo jura dominii & usucapionis consequitur. d. L I S. S. Ic. 23. U 33. Alia enim damni inlecti; alia horum edictorum ratio esti Damni inlecti decreta merito appellantur primum & s cundum: quia alterum praecedit alterum, nec possidere quis cum effectu d minii & usucapionis aedes ruinosas potest, nisi si antea cum domino in pocfessione fuerit. AEL I . b. I S. Oai. Contrarium obtinet in edictis adversus vadimonii desertores: qui enim nunquam missus est cultodiae caussa, mitti illico cum vendendi potestate potest, modo probet, debitorem fraudandi sui caussa latitare, qua probatione si destituatur, e contrario nunquam poterit vendendi potestatem consequi, etiamsi maxime custodiae caussa in bona latitam iis fuerit milius. Quum igitur horum edictorum nullus sit ordo, apparet,
minus accurate alterum primum, alterum secundum appellari. add. Η u a. adest. D. qta, ex canis in P . M. s. i. Alia ratione vulgarem illam sententiant impugnavit CUJAC. obf. X. c. 3 i. exillimans, non recte dici, missionem inhona latitantis fieri decreto : hoc enim involvere causta cognitionem: eam
vero hic nullam adhiberi, sed uti actiones & exceptiones, ita etiam missionem in possessionem simpliciter ex edicto postulari & permitti. Enimvero hae crisi Cujaciam supersedere malim : adhibitam enim fuisse caussae cognitionem, ut praetori conitaret, in ea caussit esse reum, ut adversarius in bona ejus mitti possit. item ex quonam edicto sit mittendus, haud obscure docent L 2. pr. s. I. M sese D. quib. ex conss. in eat. & praecipue L s. s. eoae adde l. 2. C. citi pol tu pigic Idque flagitat aequitas suinma : haud parum enim reo, tum quod ad rem familiarem, tum maxime, quod ad existimationem nocebat. bona ex edicto posses se habere. Vid. C I c. pro siluui. c. r Quamobrem etiam injuriarum tenebatur, qui bona alicujus quali debitoris, nihil sibi deberi sciens, possidebac L, s. i. D. s. r. Di . de injur. Maxime igitur rei
62쪽
intererat, ad haec retremae atque inimicissima jura non nisi mute & conta rate descend s. V SUPRA S. 3. hujus capitis diximus . ad diem se non fistente re committi ltipulationem, darique adversus reum ejusque fidejus res actionean ex stipulatu ad poenam prona illam, vel id quod interest. Saepe tamen coli tingit, ut licet se non sillat reus, tamen aut stipulatio non committatur, aut ipso quidem jure committatur, jurisdictione vero praetoria actio inde deneg tur , aut denique actio concedatur, sed per exceptionem a reo elidenda. Et stipulatio quidem nec in ipsum reum nec in fidejus lares committitur, si se vus judicio filii, ut ipse litigaturus, ab alio stipulatur, vel stipulanti promitatit. l. s. l. I S. D si quis catu.-servus enim conveniri vel agere non poteth. d. l. I 3. quia, quod ad jus Civile attinet, pro nullo habetur. l. 32. D. de A. nec cum thrvo ulla actio est. I. Io . ' eod. saJ. Porro si reus ante exhibiationis diem decedat, deneganda erit actio, inquit PAULLUs in I. g. D. qta Dusae coe afi tum stipulatio mi o jure committatur. Quod, si Paullo in mente fuerit, non immerito nuratus fuit B ACcuovius ia div re ad L certi enim juris est, si reus ante diem exhibitionis moritur, neque ipsum nec fidejussores in mora eie. vid. I. 88. ' de R. I. unde consequens est, ut oesiagatio potius evanescere debeat: quia, qui sistendus erat, ante diem obligationis ea in caulla elle coepit, ut sisti non pollit. arg. 1 33. ' de V O. e que facit, quod PAULLus sui. I tit. 13. s. i dicat, qui aliquem exhibuturum se judicio promiserit, mortuo eo, periculo cautionis liberari, id quod interpres explicat cautionem solvi Mihi maxime placet, quod Bacchovius primo loco tollendae huic dissicultati attulit, Paullum scilicet aliquanto generalius minusque proprie fuisse locutum , ac per verba deneganda erit actio, tantundem significare volui te, ac si dixisset: non committetur stipulatio , quo casu utique etiam actio , si postulatur, erit deneganda Ada exempla, quibus aetiosa Haec regiria, cinn il limia sit ex cast diu huius nisteriae occasione est Prodita et viramvis sitis t. ad edictim prorainciale, ubi ille de in ius pro certo illud assimari nequeat, quia Caius eodem vorando Sc cautione iudicio sisti egit, vid. Ebro aliam de pacto de non petendo, & qui illud D. Mu Diud. costa EtLLD. quis mimi. Erc. fortia inire possint. tractave vita L al. La D. de Dei
63쪽
actio deneganda dicitur ex stipulatione, viae ipso jure nulla est, exstitiat in . I i. S. i. D. ad h. Fast. junct. L 38 ile c& in I. 26. V et . D. de V. O. Plane quod ad effectum attinet, nihil interest, stipulationem ipso jure
non committi dicas, an committi quidem, verum jurisdictionis ope actionem ex ea denegarL Qtiod sit post diem, quo sisti debuerat, reus vita dece ierit, utiliter agi potest. d. l. q. D. qui satis Q c . tum enim mora conana illa eit, quae obligatiovem perpetuat l. S. S. I. D de si di modo non actio principalis morte rei exitinguatur, qualis est actio injuriarum et tuni enim actio exitipulatu nec in heredes nec in fidejulsores dabitur, nisi reus post longi mi tempus decesserit, ut, si ad judicium votisset, actor litem contestari potuilleCl. io. s. a. in D. D se quis Ore. quam posteriorem exceptionem A. F A mm Ration. ad ae l. sine ulla ratione idonea adlignat Triboniano, uti docuit BA C c H o v. ad et plara ad d. l. Io. & S C H U L T. ad tit. D. si quis cutit. S. 3
iu Fn. Prudenter vero JCtus ait, mn dari actiouem ex stipes itu et stricto eni in 'iure competeret: quia polt commillam ltipulationem reus decet serat. Similia ter si, qui Muriarum acturus es, stipulatus erat, ut addit finius suus juctio sime, dem commissa stipulatione mortuus es ante litem conte latam, (huc enim . verba ante litem contestatam in Q l. I o. s. a. in init. trajicienda esse docuit S c Η u L T. d. l. nou competere heredi ejus ex sti datu actionem placuit. Jctis stilicet, quorum perpetua erat de jure civili in foro disputatior nam , ut additur, tales si latio res propter rem ipsum dant tir et injuriarum autem actio heredi mm competit. Significat igitur Paullus, ex stipulatu actionem summo quidem jure heredi competere, attamen jurisdictione praetoria esse denegan-; idque clarius adhuc elucescit ex verbis seqq. se quamvis enim haec iti, putatio judicio sistendi causta facta ad heredem transeat, tamen in hae caulla, danda mn est: nam & defunctus, si vellet omissa injuriarum actione ex ilia, pulatu agere, non permitteretur ei: is ubi pro omissa A. F AR. d. L nodi male legit et vinissa, hia est, lapsu temporis exitincta. Vid. S c Η u L T d. neque enim iaciendum censeo cum B A c c u o v. d. L qui Accursum secutuae hoc interpretari maluit de actione pacto remissa, quasi commissae itipulatione semper mora contraheretur, quae obligationem perpetuaret. Quid enim . sitam brevi tempore post commissam stipulationem actionis principalis dies exiit, ut etiamsi ad iudicium venisset reus, actor litem cum eo non potuisset contestari. via P. Flas S. verba Reo autem tempore liberato, nec in iid jussores actio ex stipulatu dabitur, nisi ad hoc, ut, si ea de re dubitetur, reum exhibeant , vel defendant veritatis inquirendae gratia d. l. Io. F. Prae-
64쪽
terea denegabitur etiam actio ex stipulatu in tutorem, qui pupilli nomine Judicio sisti promisit, si commissa stipulatione pupillus vel adoleverit, vel morateni obierit. vel hereditate, cujus occasione agebatur, abitentus sit. l. vlt. D. se quis caui. Ut dabiturque tum actio vel in ipsum adolet entem, vel in ii redem ejus, vel denique, si hereditate abstentus sit, in neutrum, adeo quidem ut hoc casu ne ipsi quidem fidejussores ex stipulatu conveniri posse via deantur. arg. I. Io. s. a. id. sed quia tales D. s quis cavi. m. vid. Cu J A c. ad libri II. quas. Papin. in expi d. l. ulli Ceterum casum, quo actione exili pulatu adversus reum denegata conveniri tamen efficaciter fideiussor possit. silpra S. I. hujus capitis eruimus ex l. II. I a. pr. D. s quis caul. m. Idem circa fidejussorem dicendum arbitror , si actio ex ilipulatu adversiis reum cesset propterea, quod is sine herede diem obierit. av. 1 F. D. qui sarisae tam
V E R u M omnium saepissime contingit, ut reo vadimonium non sistenti ex julta aliqua caussa detur exceptio, qua actionis adversus se concesse vim possit elidere. Tales causae quam plurimae proditae sunt in I. 2. L q. pr. S. I. seqq. l. s. t c. l. S. D. s quis caul. m. quarum celebriores aliquot nobis commemorasse sitffecerit. Ait igitur U L p. in I. a. pr. D. d. tu. - Non exiis nimus reum judicio sisti, si negotium, propter quod judicio sisti promisit, is fuerit transactum et sed hoc ita. si non prius id negotium transactum sit, is quam sisti oporteretr ceterum si postea transactum et , exceptio doli opis poni debeti,, Ita legitur in editione Taurelliana, procul dubio vitiose: Iecundum hanc enim scripturam casus alter se non prius m. non minus erit de negotio post commissam stipulationem transacto, quam sequens, quem tamen sinus priori per particulam adversativam ceterum oppositum voluit. Quocirca Cul Acius ad L II 3. D. de V. O. secutus Graecos in B L L. VII. tit. I S. s. a. & Ro g E R T I S T E P R A NI editionem Paris. am. I sa8. delem dam censet particulam uon, legitque sensu affirmativo : F prius id negotium transactum D ege. II ALOANDER pro se non prius edidit: s modo prius, atque ita legi jubent Ilo TMANNus obf. IV. e. p. & P. FABER I Ur. i. c. I . & II i. c. et . quorum posterior addit . particulas non & modo per eadem sere litterarum compendia exprimi solitas saepiuscule confundi. Nec ab hac emendatione alienum se profitetur ScuuLTidio. ad tit. D. F quu
65쪽
eaul. s. Aliam adhuc viam in essus est Ampl. B v N R E R s is o E R. obf. r I i. c. s. qui retenta lectione Florentina verba transponit hunc in modum : sed
hoc ita, si non prius sisti oporteret, qhram id motium trivisaetis i sit. Mihi emendatio Italoandri ingeniosa videtur, & optiina P. Fabri ratione subnixae Si quis tamen cum Ampi Bynk. perire omnino nihil vehi ex Florentina lecti ne, posset exiguo admodum molimine trajicere solam p uticulam qium hoc modo e s non prius, quam id negotium traiisactum sit, Alii oporteret. Si igiatur transactum sit, antequam si iti oporteret, exceptio transacti negotii; linpoli commissam stipulationem, exceptio doli obstabit: licet enim tum non iussiciat transacti negotii exceptio, cum tempore commissae itipulationis transactum nondum esset, dolo tamen non caret, qui de poena promissa laborat post negotium transactum. Qii in imo significat ibidem Ulpianus , dubitari posse, an non & hoc casu ipsa transacti negotii exceptio noceat, quasi simul de poena transactum site nec mirum: nam poena in locum ejus, quod interest, surrogata, est litis principalis aestimatio : quare etiam actor rem & pC nam simul consequi nequit, sed alterutro petendo contentus esse debet l. s. s. i. V a. D. se quis cavi. Ue A quum igitur omnino est, si commissa stipulatione de re fuerit transactum, nec poenam peti posse, nisi hoc partibus specialiter placuerit. d. l. a. pr. Sequitur ut videamus de muliere gravida, cui num uter, quem gestat, justam vadimonii deserendi caussam praebeat,
nec ne, non convenit inter viros eruditissimos Cul Acium & BYNRER MO E LI u M : negavit illud C u J A c. obf. XII. c. I 8. affrmavit contra Ampl. BYNΚ. obf. III. c. Pendet ea res ex lege a. s. q. D. si quis caul. ubi
ait ULP I A R u s et is Si non propter valetudinem non steterit mulier judicio, se sed quod gravida erat, exceptionem ei dandam, Labeo ait: si tamen pollis partum decubuerit, probandum erit, quasi valetudine impeditam. is Ita legitur apud I ALO ANDRuM, TAUREL Lium & in omnibus editionibus posterioribus. Ilorum tamen auctoritate insuper habita C v I A c i u s d. l. falsum videri, inquit. mulieri gravidae exceptionem esse dandam, quando- . quidem morbo sontico non laborat. Quare inserta negatione legit: excepti nem ei non dandam, Laheo ait, ut recte opponatur versiculus sequens: se t men pin partum decubuerit fili. E contrario Ampl. BYNΚ. retenta lectione assirmativa non committendum existimavit, ut mulieri gravidae denegetur ex--ceptio, praesertim cum ex mente Ulpiani supersit nihilominus, quo differat mulier gravida ab ea , quae post partum decumbat: hanc enim quasi valetudine , ut ait Ulpianus, impeditam ipso jure esse tutam propter legem XII.
66쪽
tabb. quae judice vel altero ex litigatoribus morbo sontico correpto diem iudicii diffissum esse jiciet. d. 1 a. s. 3. illam vero, cum morbo sontico nolidaboret, non quidem ipsa lege XII. tabularum elle tutam, propter uteri tamen difficultates ac pericula ex interpretatione legis XII. tabularum, suggerente aequitate, exceptione adjuvari. In hac dissensione standum ego arbitrota partibus Cujacii, cujus de emendatione quo melius judicetur, tenendum omnino illud est, quod ipse Ampl. Bynk. agnovit. Ulpianum mulieri gravidae opposui IIe eam, quae ex partu decumbit, atque adeo ostendisIe, non eodem ill is jure uti. Jam vero si mulierem ex partu decumbentem a gravida ita sep remus, ut illam ipso jure mille tutam dicamus, contrarii sumus Ulpiano, qui hoc ipso. quod mulierem ex partu decumbentem valetudinario ex aequet, significat, eam non ipso jure, sed ope exceptionis este tutam et videndum enim tum est , quid juris sit in ipsis valetudinariis. I os autem non ipsujure, uti vir ampl. existimat, sed exceptionis tantum ope tutos esse, verbis
disertissimis docuerat ULP. iii , prae 3. - Si quis judicio se sisti pronais is rit, & Valetudine, tempeltate vel vi fluminis prohibitus sistere se non pollit,
exceptione adjαDatur is Si igitur mulier ex partu decumbens, perinde ac ceteri valetudinarii , exceptione adjuvatur . apparet, absque is hac Cujacii emendatione inter mulierem ex partu decumbentem O gravid un nillil inte cedere discriminis, secus ac voluit Ulpianus. Accedit, quod iam mulier ex partu decumbens nec reliqui valetudinarii ipso jure tuti esse pUsint, nam qu cumque te vertas, committitur ipso jure ilipulatio, quia ae reus non stitit (Auod adeo verum est, ut, si haec stipulatio conventionalis esset, illi etiam ipti, qui nunc exceptione adjuvantur, in poenam inciderent. 1 pr. D. de recept. urb. t 23. D. de O. N A. Vid. SCH DLTINO. ad tit. D. se quis mutS. s. At enim hanc stipulationis judicio sisti vim infregit lex XII. labae quae, si judex vel alteruter ex litigatoribus morbo sontico impediatur, diem iudicii diffisum esse jubet. 1 a. s. 3. D. si quis caul. m. idque invitis litig
toribus ac judice l. 6o. D. de re Dd. quo unico fundamento iubnixus exilii-mavit Vir Amph valetudinarios ipso jure esse tutos. Verum primo ea argi mentatio parum prodesset adversus clara Ulpiani verba docentis, valetudinarios exceptione adjuvari. Deinde revocandum hoc loco in memoriam, quod supra cup. II. S. I. adversus J. Gotholredum latius ex Festo probavi, legem illam XII. labb. non loqui de prorogando die, quo sistendum esset vadim nium , sed quo eundum esset ad judicem pedaneum, nec allegari ab Ulpiano ea mente, ut quod ipse de concedenda valetudinario receptione dixerat, ulla
67쪽
ratione ex lege illa XII. labb. exsculperet, sed ut siue sententiae Mut Euct ritatem quandam conciliaret, ostenderetque aequitatem. quam ipse sibi in
concedenda exceptione proposuerat, secutos etiam fuisse, alia tamen in ca a. Decemviros. Lbo verius igitur est, valetudinarios, quaeque iis similes sunt, mulieres ex partu decumbentes , exceptione tantum adjuvari, eo magis ne cesse est cum Cul Acio in lege nostra a. s. g. inserta negatione legere emeeptionem ei non dandum m. Et sane mulieres gravidae per se non modo
valenti L S. I. D. de adit eae sed negotiis etiam quotidianis. quin imo itineribus lassiciunc inod si quid illis extrinsecus accidat, dabitur illis e
ceptio , non ut gravidis, sed tanquam valetudine impeditis. Ceterum Gra corum in Bam L VII. sit. 16. c. a. auctoritas, quam ad partes vocat A LBENTER suo ER. si quid in iis opis, pro nostra quoque sententia milit ret . quoniam illi exceptionem etiam mulieri ex partu decumbenti tribuunt, quod ipsius Viri Ampl. sententiae quam maxime adver r. Cum vero illi omnem differentiam inter mulierem gravidam & ex parvi decumbentem is latum eant, ab imioc Basilicoruni loco, utpote brevitatis studio minus accurate in Graecum sermonem converso, abstinere malim. Porro exceptione utitur, qui tempestate aut vi fluminis impeditus sistere se non potuit d. t a. s. g. qua tamen in re multum ubitrio judicis tribuendum, qui cauta cogniata statuere debet, an, cum posset non incidere in tempestatem aut vim fi minis, si ante prosectus esset, vel tempore oportuno navigia . ipse se arctaverit et an, cum tempore promissionis sistendi Romae esset, voluptatis caussa aliorstim profectus ibi tempestate vel flumine detentus sit: an tempestas in mari fuerit, terra tamen iste potuerit venire. aut flumen circumire e quibus casibus excutio es deneganda d. L a. , 8. Praeterea datur etiam es excepistio, qui a magistratu detentus est, modo sine dolo suo fit detentus. Quod si privatus eum detinuerit, nullo modo ipsi proderit exceptio, sed actio cidatur adversus eum, qui detinuit, in id, quod interest a. l. a. s. tum L 3. 's quis cavi. m. qua de re S. seq. erit dicendi lacus. Porro exceptiones illae etiam fidemssoribus prosunt I. c. ' eod. idque licet quis servum iudicio sisti promiserit, praeterquam si stivus resp. caussa abesse dicetvi L q. D. reae hoc enim in servum non cadit. d. 1 q. sed homini libero ad excipiendum prod-- l. s. D. eoae divi ex iisdem caussis succurritur etiam es, qui jurato promisit judicio sisti, ut non videatur pejerasse. I. M. D. dis sati . cor de quo stagmento vid. ScuuLTINO. ad tit. D. F suis ema. m. s. in P. aeritur autem, an ab initio conveniri possit, ne ulla exceptio actori ex si
68쪽
p atri erranei obicitatur ' Ne vit illud A T ici c i N u s L q. s. q. D. eod. sed V ero puto, inquit ibi U L P i A N u s, mractationem istis ita valere, s specialite=catissae exceptionum expressa sint, quibus a. promissore sponte renuiiciatum est. In initialibus his verbis pro sed N ego, ex editionibus nonnullis antiquis i
gendum cuna Sc RU LTI Nolo ad . . tit. S. - videtur sed ego et Ulpianus eiiiin Aidicini sententiae hihil addit, ne suum quidem calculani, sed eam comrigiti Si igitur causIae . quibus renunciatur, specialiter exprimuntur, valet renunciatio secus ac si generaliter omnibus renunciatur: differentiae ratio in eo est, quod caussae exceptionum variae nec definitae sunt, unde facile aliquid: accidere posset, de quo inter renunciandum ne cogitatum quidem, cuiqudi adeo renunciatum non esseti Reus autem renuncians sibi quidem, non verta fidejutaribus ejus rei ignaris nocet: his enim invitis jus suum extorqueri u
Q uo D superiore s. dicere incepi de reo a privato detento . operae pretium erit hoc loco accuratius discutere. aequiissimum putavit praetor, dolum ejus coercere,, qui impedit aliquem judicio silli L I-'. D. de eo per quem MI. m. sine discrimine . . vi hoc moerit , per se aut per alium, arx calliditate aliqua, fallacia, machinatione. l. i. s. I. V 2. D. de eo p-q. Dct. m. . Quamobrem actionem ita factum, adversus eum proposuit ad id , quod vel actoria vel rei intersit, reum statum esse M. D. d. t. 1 3. D. F quis caut Uc Datur igitur mactio noua modo reo, cujus anteresse potest natione poenae promissae, sed actori quoque, cujus principaliter interest cum aliis de caussis, tum maxime, si forte per . detentionem actio tempore amissa est, aut domunium . ucapione AE L 3. pr.. D. de eo p. q. Dct. ex ratione juris veteris, quo neque usucapio nequ* praescripuo privata illa in ius vocatione interrumpeb tur via. 1 8. D.. de R. - 1. Io. C. de prasin lang. temp. intentio, autem in demum caussam apiittendae actioni dominio ve dedisse intelligitur, sh tanto tempore post commisi . stipulationem usucapio impleta sit. aut actionis dies exierit, ut, si reus ad judicium venisset, litem actor potuisset contestari arg.1 3 o. s. a. D. s quiS c t. ceteroquin nihil actoris interest, quum non detemtione rei, sed sita culpa perdiderit actionem.. Apparet igitur, reo, quo minus se ineret, impedito actorii competere r. - onem in iactum adversus
impedientem, a. actionem in stipulatu adversus multu reum ejusque fide-
69쪽
tutares et quibus s. accedit amo principalis, nisi laec tempore interieriti Neque tamen omnibus simul uti poterit et praeterquam enim, quod a re principali ac fidiussoribus rem & poenam simia consequi nequeat, vid. L s. s. l. V 2. D. Fq. canet. alterutrum etiam solutum proderit detinenti adverius actionem ex edicio : quia tum nihil amplius aetoris interet Arg. l. ys. s. v D. de solis. E contrario prius instituta adversus detinentem actio in iactum nihil proderit reo adversus actionem principalem aut ex stipulatu et actionem enim principalem propterea non inhibebit, quia id, quod interest, poenae nomine, & ad puniendum rei dohini persequitur L r. pr. Et S. D. de eo p. q. fare quales actiones poena nomiis dicuntur concepta, qua de re vide Cu I A c. of XXIV. 18. Non magis igitur actio in factum adversus detiarentem instituta proderit reo adversus actionem principalem , quam quae in eum. qui judicii mutandi caussa alienavit, dirigitur, prodest possessori novo.1 ff. s. s. D. de solis. Ab actione vero ex stipulatu ideo reum non liber hit, quia ad eam exercendam sufficit, actoris tempore constituto intertuis Ie, reum filii, etiamsi postea ejus interesse destierit. l. II. S. I. D. si quis eam. Uc. Verum quod ad actionem ex stipulatu negotium nobis ruit J EI A N U s in I. 3. S. I. D. de eo p. q. '' Ue se Plane ii is, qui dolo fecerit, se iugist, quo nunus in judicio distatur, solvendo non fuerit: aequum eritis adversuc ipsum reum restitutoriam actionem competere, ne propter dolumis alienum reus lucrum iaciat, & actor damno adficiatur. si Indicat JCtus ectionem principalem, si tempore amissi est. nec is, qui detinuit, solvendo. restituendam esse, ne actor in damno haereati Quid vero opus extraordin
gio restitutionis remedio, si iupersi adhuc post institutam ex edicto actionem ex stipulato actio, qua indemnitati actoris possit consulit Verum notandum , ubi ex edicto actum est, supereste quidem ex stipulatu actionem .: fieri tartan posse, ait haec actori indemni servando non susticiat ,: quid enim fi deserti v dimonii poena debito principali minor fuerit constituta I quem casum Juli nus eadem lege ultima s. g. tractat. Ita eveniet, ut si actio in lactum ex edicto, quae ad totam litis principalis aestimationem tendit . d. 1 3. S. Hi propter rei paupertatem inanis dit, recurrendum sit ad restitutoriam actionem. qua actor damno eximatur. Porro ad exomplum hujus in integrum restit tionis MARA Nus ad tit. 'si quis caut Ut vice versa existimat, reo ex stipulatu convento dandam esse exceptionem, s, quae ipsi competit, in factum actio propter detinentis paupertatem sit inanis. Quod non improbaverim, modo tum actori non denegemus actionem principalem, aut amissam resti-Ηa tuamus:
70쪽
tirannis et hoc enim S ratio juris dictat, quae alterutri latam aetioni effectum
adsignat, & aequitatis, ne ceteroquin reus propter dolum alienuni cum damno actoris fieret locupletior. Ilac lege concessa exceptio illa reo parum proderit, contra denegata parum etiam oberit: alterutra enim actio effectum limbere debet : altera essetam habente, elidetvit per exceptionem altera. Addit
JuLIANus in s. seq. a. d. 1 3. , Si & stipulator dolo Titii, & promistbrsi dolo Maevii impeditus fuerit, quominus in judicio vitatur: uterque adve A sus eum , cujus dolo impeditus fuerit, actione in factum experietur. God ait utrumque experiri posse, re ipsa indicat, utriusque etiam inter dposse, quominus impediantur. Atqui actoris quidem intererit, quia si ipse se stitisset, agere ex stipulatu contra reum potuisset, qua actione non minus, quam tota caussa per absentiam suam cecidisse videtur : poterit igitur actione in factum praetoria tantum a detentore consequi , quantum alias reus ipsi poenae nomine latuisseti Quid vero reus petet ab eo. qui ipsum impedivit lcum actori non modo nihil poenae nomine persolverit, verum etiam per a sentiam actoris ab omni actione tutus lucrum potius, quam damnum secerit: Ita si res aestimetur, exitum non habebit: quare ego existimaverim, vitatem absentem non aliter caussa cadere, quam si reus se stiterit: ceterum utriusque absentiam inter se compensari, perinde ac dolus ab utraque parte compensari dicitur, si se invicem dolo impediverint. S. seq. 3. Add. Sc RULTI FG. adiit. D. de eo p. q. Dct. m. s. i. in m. Itaque denegabitur actori ex stipulatu actio nam ideo, quod cauta ceciderit, sed quod inique prorsus reum de arusentia accuset, cujus utique praesentia QMiset, ut ipsemet litem perdereti Actore vero propterea, quod & ipse reus deerat, cautam non perdente, apparet illico, quantum rei intersit, impeditum non esse et uti enim actor in fictum agens petit, quantum sua intersit, ex stipulatu agere adversus reum potuisse; ita reus ab eo, qui ipsum detinuit, consequetur, quanti sua inte fuit, actorem caussa cecidisse. Ceterum actio haec hi factum datur etiam heredi; in heredem vero hactenus, ut ex dolo deiuncti non lucretur. L I., Qt. D. de re p. q. Da m. est enim rei persecutoria ex delicto, quales actiones in heredes non dantur, nisi quatenus ad eos pervenita L sm. C. ex det de in quant tem heri L t. U E. seqq. D. de cillen. De mut causjunct. l. I s. s. Q. ' quod met. catis. Denique post annum non dabitur, quemadmodum nec ceterae actiones praetoriae poenae nomine concepta: Vid. 1 g. s. tat. 1 f. L S. D. de alienat. De m. c. l. p. s. I. D. quod Ac. tui. aura