장음표시 사용
281쪽
LIBER III. iustinetanes esse eundem figuram νπερ Φλυ' er sua
perlationem,atq; illo nominum inusitato er inacognito sono decipiuntur.Nos Cp latinae linguae,er disicentium utilitati consulentes, ens er latinis nominibus appellabimin: cr ubi se nobis graeca obtulerint, etiam Graecis signabimus: At ex qui haec latine scire uoluntihubeunt, quibus ea vociabus popini appellare: r qui graece scripta upud
alios legunt, alia esse non credunt. Appelluntur haec autem a Graecis partim τροπes ,pgrtis: ματα, eo quod Menant ments sermonem: a nostris tuinfigurae,ium exornationes,sive ornua inenta,eo quod exornent,effingant, orationem: tum persimilitudinem colores, aut lumina, quod orationem ipsam pingant,Cr illustrent.Sunt duatem figurae,quibus insimone utimur,tam mulatae,ut nihilsine figura loquamur. Nam quum fusurusit strinatio quaedam, compositios sermo. d uubata illa, σμ primum nobis offrente
loquendi ratione di cedens,er ad variandam ataque illustrandam orationem excogitata,quis ob secro ualeat modos omnes,quibus oratio uariari aut illustraripotest, praeceptis, aut nominibus comprehendere,quum quotidie etiam in sermoane communi innumerabiles reperiunturs Nos autem,ne partem hanc neglexige uideamur, pus
risimo; atq; usitatisimos attingemus: reliquos
282쪽
s DE RATIONE sc RIB. scire qui uolet,apud ciceronem, Quintilianin
a quibus nos haec accepimu/facile inueniet.
. Igitur quum ab eodem uerbo membrum, vel comprehensiones sepe inchoamus, repetitio a nabis,d Graecis ἀνυτα dicitur, hoc modo: scipio: Numantia sustulit: Scipio carthagine delauit:scipio pacem peperit: Scipio, ciuitatem struauit. contra,quum in idem uerba sepe desinim*s, conversio, siue ἀναπηρο appetitur hoc modo: Po nos populius Romanus iustitia uicit, amis incit,libertatς uisitimum autem er ab eodem λαchoamus,eπ in idem desinimus,ex ambabus his βguris unaft,quae complexiosue συμπλοκου nom natu hoc modo: Qui sunt, qui foedera seperuperunt Carthaginenses. Qui fiunt, qui in Italia crudele bellum gesserunt s Carthaginenses. Qui sunt,qui Italiam dest avertiis Carthaginensi Quum uero idem uectu in media oratione eum dignitate er concinnitate in diuersis cinis seperepetitur, Traductio Jue πλens nuncupatur, hoc modo Qui nihil habet in uita iucundius uita, ta cum uirtute uitam nan potest colere. Quu cumtem comistrationis, uel alterim almus mouendi gratia,unus,lidplura uerba mutato ordine iteorantur,
283쪽
LIBER III. 247vuntur,contuplicatiosiue -- γία Ecitur, hoc modo: Pudet iudices, pudet huc de re toties uerba secere. Item, Nunc etiam audes in horum eo ectum uenire, proditor patriae , proditor inquam patriae uenire audes in horum consteis ctumsonum quasi per gradus quosdam a uerbo in uerbum cum antecedentis repetitione de cenadimus,Gradatios quae-appellatur, hoc modo: Asricano virtute industria, uirtus gloria, gloria emulos comparauit. Atq; bis potifimum figuris cum dignitate uerba repetuntur. contentios e contrarium,quod ἀσπου dicitur, est,quum ex contrarijs uerbis, ac rebus
Ibi re,ondentibus fiententia conficitur, atque id
quod uolumus probatur,hoc modo:Habet alienotatio iucunda principia, eadem exitus amari sismos alteri.Item, ni fius rationibus inimicus semper fuit,eum quomodo rebus alienis amicum fore steress Atque has duas Ruras,quum s eiusdem generis sincer purum inter se discrepent, de inadustria coniunxi. Di erunt aute hoc modo. Nam Contrarium urget, π ex re contraria probat, quod uult: contentio nes urget, neq; quicquan
284쪽
43 DE RATIONE ScRIB. functi compellationem,boc modo: Te nunc allorequor Asticane uin mortui quos nomen si lenodori ac decoris ciuitati.Item,o singularem duaduciam, o perfidiam incredibilem. Interrogatio dignitatem dis ornamentum Myrt orationi,quum ex antedictis urget utero compellit,hoc modo: Q num igitur haecfaceres, ac diceres,num rempub.conservabas num socios in Ade retinebs s Membrum , quod κωλοιν dicitur, est oratio breuis:quae tumet sententium absolutam habet, alium tamen expectu quae ei per coniunctionemplarunque annectitur: iugunturs duo aut plura membra simul,hoc modo: Et inimico proderas hoc unum membrum est:Et amicum Ddebes,hoc est alterum. additur er tertium sic, Et tibi ipsi non consulebM.Item,Nec rei consuluisti, nec amiris profuisti, nec inimicis restitisti: quμ quidem
Articulus,qui μνησω dicitur,est,quoties
uerba singula sine coniunctione per , quadam
cian vehementia collocantur,hoc modo: Acrimorania,uoc vultu,gestu,inimicos perterruisti.
compar est, quum duo aut plura membra paria, quantum steri potest,sine coniunctione ponuntur: ut, In praelio mortem pater oppetentat omi nuptias fissis comparabat. Hic omnia grasses
285쪽
graues casus administrabant.utob haec DAD. a
Graecis appellantur. Similiter cades,quod os υμμυμ dicitur,est, quum plures dictiones in eadem oratione per cara suffimiles efferuntur.ut,Hominem laudas egenatem virtutis,abundantem 'licitatis. Similiter definens, quod Φοιοτελινυμ vora
icitur,est, quum in easde ollabis desimunt ea quae .cobus caret c: Turpiter audes facere, nequiter studes dicere: Vivis inuidiose, delinquis studiose, loqueris odiost. coniunguntur hae duae figurae i-mul,hoc modo: Perdit ima ratio est, umorent petere,pudorem fugere,diligere Iormam, neglis gere famam.
Annominatis,quam παρων uinis uocant,
est,quu pene eande dictione,mutata significatioon per iocum,aut per dicacitate repetimus.Eust comutatione dditione, imminutione literarum. ut,Hic mero,non Homero operam dat. Item,Hic
qui se magnifice iam uenit a te ante,quum ROα inam uenit. Item,Hic sibi posset obtemperare, nivsi amori mustet obtemperare. Atq- huius allusiorum plures lectes fiunt, quam ut a nobis breuiter explicari posint. Sed ut a lepido ingenio facile excogitantur,sic a stolidρ frustra conquiruntur. Definitio est,quae breuitcr,quid qi aes res sit, Er qui fit natura eius,ostendit:uel dialectico mos do pera
286쪽
aro DE RATIONE sc RIB.ἐo pergens ad diserentis propris.ut,Auaritia est cupidiis pecuniae congregandaesine erogationis uoluntate . Ues oratorio modo sicci Auaritia est,quae pecuniam congrega neq, sibi, neq; alijs. quicquam impunit,nes unquam habendi cupis ditate satiatur quae quιdem potis Descriptio potest appellari. Transitio est, quae breuiter, er quid dictunist, repetit: er quidsit dicendum, proponit.b modo: Audistis patres,qualis fuerit Thomaeuitu: audite nunc, I placet, qualis fuerit eius uiri Da
correctio est,que tollit id quod dictu est, erpro eo id quod magis idoneum uidetur, reponit,
hoc pacto: Quod si iste μοs hostiles rogasset, imo ine innuiset modo,hoc facile perfici posset.
Item,, Hoc ofndit existimationem nostram momo uero dignitatem, ιtque adeo salutem ipsam euertit. Occupatio est,quum dictam nos praeterire, aut non scire,aut nolle dicere id quod maxime dictam, hoc modo:Non dico,te abs ijs pecunias accepisse:nonsum in eo occupatin, quod ciuit tessiegn domos omnium depopulum es: furta, rupinM omnes tuM omitto.
Disiunctio est, quum singulis membris sua uerba e M c:Poputa RomanM Numantram sustulita
287쪽
L I B E R I II. ast pistulit,carthaginem deleuit, rinthum evertit. coniunctio est,quum uerbum unicum,eπ ita lud in medio collocatur,sic: Formae dignitis au morbo deforesti aut vetustate. A diunctio est, quum uerbum aut praeponis tur,aut postponitur.Praeponitur,sic: Defore cityrmae dignitas aut morbo,aut uetustate. 'ponitur,sic: A ut morbo,aut uetustate formae dignistas deflorescit. Interpretatio est,quum idem per diuersa uerba ad rem exaggerandam,Cr animoscommouendos repetimus,s .ratrem nefarie uerberasti: prarenti scelerate munus intulisti. Quod si Angrior sententia diuersis verbus repetatur,Expolia is dicitur.
commutatis,quae ἀκτιμεταφορὰ diciturast, quum duae contrariae sententiae, mutatiis tantum vocibus uerborum,dpte fimul concludunturi.ut, Oportet esse,ut uiuis:no uiuere,ut edis. Item,Direre quae non fientis,licet:quae sientio non licet.
Permisio est, quum id in quo uel salus no stra,vel res alia convιt,ex de eratione rerum iostrarum alienae potestatι permittimus,sic: Auin is iam omnibus, uita sola superest: eum uo*
is totum permitto, ac dedo: uos, ut placet, utrurnini,dis abutimini:de me,ut uultis statuite.
Dubitatio est,quii quartans,quid ci rei qsa di
288쪽
asi DE RATIONE Sc RIB.cere uolgin M, verbum accommodatum sit, boeniodo:Que ista tua est siue imprudentia siue stultitia sive 3trunq;s Dubιtamin enim quo eam noramius appellemus. Expeditio est,quum pluribus rationibus enumeratis , caeteriss confutatis, unam quam uolummus,nos siequi necessario ostendimus, hoc modo: Quoniam habes hunc equum,aut dono, aut heraveditat aut praeda, aut furto habeas necesse est. Amicum, qui tibi dono eum dederit, non habes: haeredem te per hos annos nemo stri tun exeracitu nunquam fuisti:relinquitur ergo,ut eum furiosiustuleris.Sed haec figura inter argumentutioives est dicta. Dissolutis,quήm Apae λυξακ πρ stant, est,
quum plura membra sine coniundionibus per interualla prostrimus,sic: Gere more parentC.pare cognatis:obsequere amicis:obtempera legibus.
Praecisio est, quum dictis quibusdam id quod dicteoepit,impesctum relinquitur, ad usticisonem, ues atrocitatem augendum, hoc modo: Tu
hoe audes dicere,qui nuper, sed prae turpitudine dicere id non audeo. Plus hic est quod fusticatur auditoriquam quod ille dicturus fuisset. conclusio est, quum breui argumentatione id quod uolumus,ex antedictis necessario consta
289쪽
LIBER III. Imestu non poterat,Pompeius autem ex pecunia am,Cr naues ad commeatum emendum,atii; adruvehendum contulit,Pompeius nimirum hanc urabem struauit, Nominatis, ἀνοματοποιὲ α dicitur, est, quum nomen aliquod nouum rei, quae salta idoneum non habeat,accommodamus. Ea fit duabus de caustis,imitationis,er signiscationis gratia: imia tutionis,quum ex simiιHucine auarum vocum aliquam fingimus, silet Nam ut maiores nostriphil sopbari dicebant eum qui philosophiae operum dabat,sic nos astrologuri buc hominem dicimus. Quum aliquid significare er exprimere uoluamus,sic:conficendit equum,dis in staphis substi. tu. Nomina tumen haec Cr raro er necessario σdilucide singenda sunt. pronominatio, quae Ἀσρυμασία iicitur,st, quum aliquem uel laudis, uel ignominis causa quodam quo cognomine appellamu3:ut si quem nouum,caesareni appellemus:aut si inuidum,Zoilum: pumilionem, Atlantem:uut ignavum,Heroculem, deridendi gratia nominemuε. Denominatio, quae μετωνυμία dicitur, est,quiisti a propinquis ex Mnitimιs rebus dliquid
nominumM.ut inuentum ab inuentore: ut quum
Liberum Cr cererem,pro uino er frugibus p nimM.uel contra ingentorem ab inuento: ut quumgra
290쪽
vinum, ex fruges, pro Baccho cr cerere pontimuK.Item dominum ab instrumento:utsi quis da Gallis loquens,dicat, Expulsesunt ex Italia tunodem parie,quae uesto eorum sunt. aut si quis rGsticos,vomeres, aut ligones appellet. Item id
quod st,ab eo quifacit:ut si Martem,bel lum aps
pellemus:aut turdos, ex stibioASaturnos uoces
mus. Item quum qui fui ab eo quod sit: visi pis
gram Demem, aut desidiosam artem dicianus, quae pigros cir desidiosios homines reddit. Item id quod continetur, ab eo qui continet: ut si vo lium aut Galliam, pro Italis aut Sullis dicam. Item id quod contine ab eo quod continetur : ut quum argentμm Cr aurum pro uasis er diuiti' nominamus. Haec Dura species quam plurimas habet,quae usu magis quam praeceptis discuntura Sed uidendum est,ne in denominando, aut ab usi recedamus,ut obscuriores simu3: aut in poeticus i nominationes Alabamur, quae in oratione soluta uitiose funt. Sed hoc nos oratorum lactio , usus ipse doceat,necesse est. circuitis,quae πεμπασα dicitur, est, quum emundae rei gratia id quod paucioribus uerbudici potest,pluribus dicimus ,sic: Scipionis prura dentia Carthaginis opes ste t. poterum dicere, Scipio curthaginem sustulit,nis circuire ornam. Madi gratia maluissem.