Interim adulterogermanum cui adiecta est vera christianae pacificationis, et ecclesiae reformandae ratio. Per Ioan. Caluinum

181쪽

suos Instituant in timore Domini. Hanc esse Veram ac solidam Episcopi perfectionem, cuius Paulus exemplar praescribit, negari non potest. Quisquis ergo deesse aliquid Ecclesiae ministris putat , nisi coelibes vivant: aliud sibi habeat Ecclesiae regimen,quim quoi nobis Filius Dei commendauit . Atque ut minus dubitationis effet,disertὸ alibi pronunciat Spiritus Dei , Honorabile esse in omnibus coniugium. Quem locum citando nequiter deprapant Mediatores. Praetereunt enim id quod praecipuum erat oratiaonis membrum nempe, In omnibus .Quid enim noui protulisset Apostolus si simpliciter dixitnt,coniugium probro carere Nondum enim talis vel inter Iudaeos vel inter Gentes superstitio emerserat , quae illud ignominia notaret.Sed edm fortὸ coelibatum morosi quidam homines, tanquam sanctius per se vitae genus,immodicὸ extollerent,cdm horribilem Dei vitionem scortatoribus & adulteris de nunciat : simul incontinentiae remedium proponit,ut suam quisque uxorem habeat. Ne verd coniugium aspernaretur quispiani testatur esse in omnibus honorabile. Quo significat neminem esse tanta virtutum excellentia priditum, quem non deceat: nec ab ulla functione quantumuis praeclara esse alienum. V ndὸ igitur harenoua sanctitast Reperiemus profecto Montano, Encratitis,& similibus esse ortam. Damnati quidem illi fuerunt iam olim. Hoc tamen obtinuit Sathan,Vt damnatis hominum personis. impius error dimidia ex parte probaretur. Paulatim deinde crevit superstitio, ut matrimonio sacerdotibus interdicere quidam

vellent . id pae fuisse in Nicena synodo potatum i fert

182쪽

fert Sozomenes t sed tune Intercessit paphnutius hipimmartyr,qui,cὁm ipse thori coniugalis expers esset, di

xit tamen ,castitatem quoque esse cum uxore propria concubitum. Nunc vero nostri Mediatores,ne videantur coniugio nimium iniqui, tolerandos esse admonent ministros qui adduci non poterunt, ut quas habent uxores repudient.Quanquam sedulis rursum cauent, ne ipsorum causam probare videantur, dum hoe illis concedi volunt, ne si praeter modum Vrgeantur tumultum moueant.Hoc modo concubina IGlebio conceditur ne ab ea violenter auulsus, ad arma

conclamet. Dignus cert/qui,cdm sit inanis gloriae cupidi issimus,late probrum sustineat.Sed miror nullum adeo esse pudorem Moderatoribus, ut soluero non dubitent sacram coniugii fidem, nisi periculum d grauiore motu esset.Atque hic breuiter quod prius

attigi, repetere iterum cogor. Nam cὰm hunc honorem deferri sacramento velint,vi contractum teme- . rὸ inter adulescentes coniugium nihilominus ratum manea etsi praeter ius & fas initum fuerit: quae ista est desultoria leuitas, v t eum de sacerdotibus agitur,sacramento nihil habeant honoris e Nos vero dum audimus ex ore Pauli diabolicum esse commentum coniugii prohibitionem bis Diabolos intrepid/vocemus,qui ut hanc tyrgnnidem defendant coniugium Dei nomine consecratum prophanare conan

tur. μ

Quanquam, ne sint nimium liberales addunt, expectandum esse Concilii decretum. Quid si igitur pronunciet Concilium, rata se non habere ministrorum coniugia: an hominum arbitrio protinus fas e-

183쪽

rit separari quos Deus coniunxit E Hoc sanὸ modo hominum iudieiis Dei institutum, quod meri id inuiolabile debebat esse subiiciunt.nisi Prophetas, Apostolos, praecipvsimque sanctorum pastorum florem lexpungere velint ὀ numero seruorum Dei, sacerdo- itum coniugium probari θ Deo & benedici, non negabunt. Nunc stat Dei sententia, ut relictis si opus est Parentibus, maritus &vxor duo sint in carnem v-nam. auibus verbis significat Moses sanctum adeo prae aliis esse hoe foedus ut arctissimo etiam eius coniunctionis vinculo praeferatur, quae prima est in natura . Cuius ergo audaciae est,quod tam seuerὸ Deo sancitum est,pro nihilo ducerer Praeterea ubi coeliba tum imperauerint quis continentiam dabit e nisi pa- lam Christo & Paulo reclamare volent: singulare esse continentiae donum, adeoque rarum ,& paucissimis eommune fateri eogentur. Eo quicunque non sunt praediti, coniugii remedium si respuunt, cum Deo pugnando nihil proficient.Nam ut maximὰa ceatur externa intemperies, interior tamen libidi- rum aestus in corde fervebit. Hinc misera esi scientiae inquietudo, quae hominem non patietur quidquam xranquillo animo, & quemadmodum loquitur Paulus,ex fide aggredi. Ita fiet,ut tale mox pullulet clericorum semen , quale nobis iam ante multos annos protulit impurus hic coelibatus. Proinde nunquam. Volentes patiamur iniici Ecclesiae laqueum, qui non

sold in il ministerio arceat pios & alioqui maximὸ idoneos viros. ciui Duram mentis & eo moris eastita-

184쪽

REFORM. RATIO. I 8sQuod ad eeremonias pertinet, cilin prop/ infinita se earum congeries, & bona pars stultis absurdisque superstitionibus sit referta eas dum Mediatores volunt seruari, correctionem leuiter uno verbo

attingunt. Quanquam penitus tacuisse praestabat, qu m adeo friuola corrigendi simulatione defungi. Arcanas operationes, quas suis benedictionibus subesse imaginantur Deo non rebus ipsis tribuendas eiase,admonent.Quasi verὁ non hic semper fons omnium superstitionum fuerit Dei nomine abutitSi fides eorum dictis habetur lustralem aquam non per se sed Dei virtute valere censebimus ad Daemones abigendos, propulsandumque quodvis noxae genus. Nominatur hic quidem Dei virtus, sed in aquae guttulam conclusa. Mille alia eiusdem farinae praetereo: quia hine saris licebit aestimare quale d nostris Mediatoribus veneni temperamentum misceatur. Sequitur Θtio loco me superstitiosi ad imagines concursus fiant. Atqui eo ipso eursitandi licentiam idololatris permittunt i quia si abesse superstitionem excipiant, indefinitione haerebimus. Quasi ver8 in quovis con- eursu non sit aperta conuici que superstitio, quosdam vitii notando, alios oblique ab om hi vitii nota liberant.En quo sinceritatis studio agantur. Crucibus & vexillis docent non esse exhibendum latriae

cultum. Quid hoc sibi vulti Vt fiat quod antehac factum est. Nam Papistis haec exceptio commune Veluti pharmacum est ad peruersos omnes cHltus excu 'sandos dum i triam verbo tantum excludunt. Plusequam futile hoc quidem cauillum est cultum fingere sine cultu. Neque enim aliud Graecis sonat Iairiae

185쪽

nomen,quilin Latinis cultus. Itaque uui latriam Ddeferre simulaeris negant, qui

eausa, perande loquuntur,acsi 7ρωπεν es ho-inem negarent,& I animal. Iam animadue

viri : quia modd Graeca cultus appellatio remo

i a seu ent. Denique nulla illis idol

latria displicet modo ne latria vocetur.

. Quali scunque subeunda sit nobis tam aDud

mia talibus ampostutis acriter resistendum est. Ni

mu enim chara ericexistimatio, quae tamam

menda est. Interea non metu ine qui verὰpii sunt αDei veritatem quo decebat studio amplexi, eadem constantia retinent, nImium e me vehementer exagitari putent scelestam hanc impietatum farraginem,quae e3 detestabilior est, quddeilm fucosae n - erationis titulo venditeturdoiani Dei gloriam,vnaeum Christi gratia,& hominum salute, effundat. V Τ exim mihi nuper allatum esset

antidotum Roberti Cenalis ad postulata quae Vocat dema

186쪽

dem homines minus sani cerebri, senio non deliros reddi tantu na,sed aliquanto etiam morosiores. sciebam praeterea quilin magistrale sit Sorbonicis doctoribus supercilium, imo quilin truculenta pertinaciarvi qui non nisi flammis & carnificum manu,pugnare soleant.Sed ciliri exaduerso, libellum, quem refutandum susceperat, Viderem tot scatere corruptelis, ex tot praestigiis esse conflatum,nihil relinquere purum aut integrum in pietatis doctrina, multiplices clarae luci tenebras obducere, partim aequare diuinis legibus partim etiam praeferre hominum placita:continere denique totam ferὸ Papatus instaurationem: non videbatur consentaneum, ut tam infesto eum impetu aggrederetur Cenalis, unus ex animosis Papae satellitibus. Si non erat omni ex parte plausibilis:

causa tamen non erat tantopere stomachandi. Cum inter varias suspitiones haesitarem: librum cursim euoluo. Hi ne agnosco miserum senecionem dum materiam pugnandi venatur, in umbra sua verberanda multum sumpsisse molestiae.Habet hoc prete suis grogalibus eximium, quddin poetarum lectione versatus est. Ex qua saltem hoc profecit ut non modΘ orationem farciat multis carminibus sed etiam seribendo in hemistichia subinde prorumpat: nec dubi- eo , quin sibi vehementer placeat eiusmodi tinnitu. Nisi enim oblectaretur non tam anxie in eo elaboraret. Habebat quantum suspicari licet, collectos eluia modi flosculos: quos nisi matu rὸ emitteret, videbat Perituros : secum verJ perire nolebat. Et cum suam

gloriam multi cupidὸ in sepulchrum ferant, homo minimi seitieet gloriosus eam apud vivos relinque-

187쪽

re maluit.Nam ciliri scribendi argumentum nullum inueniret finxit sibi furfuraceum nescio quod monstrum, cui nomen de I nterim imposuit: in quo profligando vires suas omnes experiretur. Nam quae protestantium esse postulata nugatu r, v et fin xit ipse

sibi vel nasutus quispiam per ludibrium illi obtrusit. Caeterqm siue ultro sibi accersi uerit hoc certamen , siue alius stulta eius credulitate abusus, bilem illi acueritiserio non minusquiliri miserὸ contra laruam pugnando sudat. Admonitus quidem postea familiariter ab amico, i nterim illud, quod impugnat, nunquam i protestantibus prodiisse sed 4 cauponserio aliquo scurra, ut plurimae eiusnodi gerrae quotidie volitant, animi gratia fui se compositum , suam, in eredendo, leuitatem simulac socordiam rideri in luit,qu in laborem tam bene collocatum perdere. Quisquis enim sensu communi erit praeditus, primo statim gustu animaduertet, postulata quae recitat, ab omni veri specie abhorrere. Vndὸ colligere promptum erit, bonum seniculum umbrae suae frustra irasci. Sed hoc Sorbonico Doctori & Episcopo minimὸ ignoscendum est,ut nugas a nescio quibus confictas exagitando,orbem temerὸ conturbet. Nisi forsan

excipiat quasi priuilegio quodam licere, & Episcopis

ineptire,& Sorbonicis desipere,quia bonae parti iampridem usitatum est. Porrὁ librum Episcopalem excutere tametsi non est praesentis instituti : facere tamen nequeo, . quin ex eo pauca delibem. Citantur illic graues authores, quorum & pondere obruantur, & splendore extinguantur,& maiestate concidant omnes haereti

188쪽

ei. Iuo Carnotensis, speculator Abbas panormitatanus Isidorus Thomas Aquinas Bonifacius Papa, Nicolaus S similes. Quid nit Cilni ex emptitiis speculatoris responsis oracula faciat. Quis tam bene instructo athleta: victoriam non despondeat e Ipse ver d. non expectato aliorum plausu festiuis subinde acclamationibus triumphum sisi canit.Atque ut Areopagum suum compleat, Cochlatum etiam illis adiungit: qui editi omnes Cochlaeas hebetudine superet, quanto scilicet masculum praestare decet sceminis V o Peatur hic sagacissimus spirituunt discretor. Digni saambo, qui mutuum sibi praeeonium commodent: nam par morionum ex tota Gallia & Germania deligi aptius vix poterat. Quibus autem de rebus litigat Cenatist Negat ferendum esse ut Ecclesiae facultates il protestantibus retineatur. Quid ergol V uitne legitimum in usum conferri lino nec pauperum haberi rationem nec scholis consuli patitur. Spoliatorum moda restitutionem urget: vi sacerdotum ae monachorum ventres saginentur. Quanto itaque

subulcus melior fuisset quiliai Episcopus qui tantam Porcorum curam habet Multa transilio de quibus sine aduersario contendit. Tale estiquod prohibet legatum mitti qui veniam abiur tionis faciat protestantibus. Atqui per omnes bonos quibus solis infensus est Cenalis licebit Romano legato domi quiescere . Vnum est caput in quo impotenter furit, ciliri tractat de sacerdotum conivgio. Postquam enim omnia eloquentiae suae fulmina vibrauit, hoc est,euomuit quaecunque ab homine protervo & insano ex Sitari poterant conuitia: tandem ad arma concl*

189쪽

mat: ut sanguine potius operiatur terra quem ut tantum nefas, sicuti ipse quidem interpretatur,aspiciat. Sed qui fit ut sacerdotum coiugia tantopere quasi incestuosa sacrilega,impura, disdigama & obscoena d testetur3 Respondet: quia iubemur spiritu ambulare, ne carnis desideriis obsequamur. Atqui dictum illud Pauli, ad Christianos omnes, sine exceptione perta net Videmus ergo ut sanctum coniugium hic canis sacrilego latratu infamet: nam si coelibes esse nos Portet,vi spiritu ambulemus,quis dubitet profligandum esse ex Eeclesia coniugium e Hanc quidem blasphemiam ex Sirycio Papa suo didicit. Sed quae tanta ipsos rabies agit, Vt palam Montano, Encratitis, &Manichaeis subscribant Exclamat Cenalis, magnam esse improbitatem,magnum flagitium, immane sacrilegium, si in

saerarium legum diuinarum, luxus & carnales trahantur delitiae. Cur igitur luxum &delitia; domi suae grassari ita patituri Nisi fortὸ qu8d illinc diuinae

leges exulant.Sed quis hominem mente esse alienatum non videt, ut sancto coniugio tam petulanter maledicere non vereatur e Quid enim e An Patria se charum tabernacula aedίsque Prophetarum ac piorum Regum, prophana quaedam luxus receptacula

fuisse dicet ρ An in Apostolorum domibus nihil nisi

luxuriosum reperieteQuae unquam coelestis philosophiae puriora fuerunt sacrariae Atqui eos fuisse coniugatos legimus. Quin etiam id inter summas eorum laudes Spiritus Dei numerat, qudd pu& in casta disciplina familias suas educarent. Exclamat rursus:

Quis furor qu6dve delirium e carnalibus curis ac de- si sideriis

190쪽

sideriis eos immergere qui non nisi puritatem colere debent. Omitto qu8d diabolica amentia percitus, subinde coniugii honorem scelerat/deformat. Sed νhoc cuius est furoris furiosos & deliros vocare,qui in ordine sacerdotali coniugium probantiCum certumst, annis plus trecentis in tota Ecclesia fuisse proba- , tum. Paulus cὸm ad exquisitissimam amussim praescribit, quales oporteat esse Episcopos, nominatim coniugatos laudat.Neque enim dicit qui fuerint: sed praesentem statum commemorat. Quocum sibi putat esse negocium, ciliat in Dei Spiritum Pauli ore lo I c . quentem foetida sua maledicta eructati Idem Paulus testis est Apostolos quas habebant uxores non modis

retinuisse in suo contubernio, sed huc & illuc circunduxisse. Tota Ecclesia cum in perfectionis suae floret esset ne & Deo coniugii authori, & Prophetis Apostoli sque iniuriam faceret, pastores suos maritos ha- buit & patres- familias.Cὁm ducentis ferit post annisi fanatici homines coelibatum imperare vellent sacer-' dotibus, sanctus martyr Paphnutius, qui ad extremam senectutem coelebs vixerat, acriter intercessit: suique authoritate perfecit ut Synodus Nicena libe- rum sacerdotibus, ut prius fuerat, coniugium reli queret . Nunc phreneticus i ste,cornuum quae in mitra gestat fiducia, quasi solem cadere ὸ chelo videat, ad

tantum prodigium obstupescit.Et tam execrandae in Spiritum blasphemiae excipiuntur magno cum plausu. Pergit deinde foetidas suas voces ructando. Nam

ut se Ouidium legisse probet,quod prophanus ille de

impudico ainore dicit, detorquet ad sanctum coniugium . Non bene n quirico nuentu nt,nec in Vna se-