장음표시 사용
21쪽
limites; ea enim tandiu perflant, quandiu vis aliqua mechanica partes ipsorum ab invicem non dividit, aut chimica rea gentia eorumdem elementa non dissociant. Sed organicorum corporum duratio, quaecunquo demum sit ejus rei cuiusa, certe aliqua periodo continetur. Etiamsi enim extrinsecae causae eorum dissolutionem non accelerent, tamen ita sunt constituta, ut tandem aliquando cesset motus ille intestinus, quo moleculas perpetuo et absorbent intra se, et extra se refundunt. Quumque hic motus definitivo csessat, vegetale moritur, totaque ejus compago per Sucessivas resolutiones in substantias organicas recidit. 24. Haec porro omnia Ostendunt 1' vegetalia quanquam ga-neralibus corporum legibus Subdantur, regi tamen insuper legibus quibusdam sbi propriis, quae diversae sunt ab iis quibus materi u bruta subjicitur: hi uc 2' viribus quoquata pro seriis lustructa esse, quae materiae inorganicae facultatem
. De functionibus vegetalium. 23. Vitales vegetalium operationes funeιiones appellant ἔeas in duos ordines botanici distinguunt; aliasque voeant
functiones vegetationis, Seu nutritionis, alias reproductionis. Uterque ordo organa distincta babet in plantis persectioribus : eoque perfectior planta censetur, quo magis haec organa distinguuntur; ita ut persectissimae Sint eae, in quibus unaquaeque specialis sunctio Organum sibi attributum habet: sim persectissimae vero illae, in quibus unaquaequo cellula isunctiones omnes eXSequitur. ut Sunt algae. 26. Functionos vegetationis eo Spectant, ut corpus organi- lcum, ex variis corporibus quae ipsum circumstant, eas sibi quindicet substantias, quae idoneae sunt Sive ad conservandas lpartes sui jam formatas, Sive ad novas formandas partes,
easque augendas conservandasque. Ιlae functiones sunt in plantis : ' Absorptio humoris ex terra per radices. 2' Circuluιio; ascensus nempe hausti humoris per cellu- Dissiligo: by CO le
22쪽
LIBER PRIMus, cAPΠT II. 13 Ias ae vasa lignei contextus usque ad corticem et solia, et descensus per contextum corticalem a summo ad radices
ν Respiratio. Succus ascendens et ad aeris praesentiam constitutus, quaedam elementa ex eo haurit, quaedam in ipsum refundit: videlicet diurno tempore carbonem surripit ex acido carbonico, et refundit OxFgenium; noctu vero acidum carbonicum emittit. Respirationem plantarum comitatur eaehalatio aquei vaporis. 4' Seereιiones et assimilaιiones; videlicet unaquaeque vege- talis pars o latice descendente ac modificato per aeris contactum, eas sibi decerpit maiorias, quae sibi suoque fini conveniunt, easque sibi conjungit, communicans iis proprietates quibus ipsa instructa est. Ηοe pacto augentur texturae collulares, fibrarum fasces et vasa, et cum soliis gemmae erumpunt, quae deinde in ramos et flores explicantur. 2I. Functiones reproductivae hoc sibi proprium munus habent, ut germina praeparent, quae in nova ejusdem speciei
Buc spectat 1' florum eduetis, in quibus sunt organa ad germen praeparandum destinata. 2. Meundatio ovulorum . quae fit in plantis persectis scotyle-doneas vocant . per pollinem ex antheris emissum in ovarium.
5' Fruetilieatio: seu processus ille per quem caeteris fecundationis organis collabentibus ovarium excroscit inperi carpium, et ovulum in Semen, in quo embryon explicatur. 4' Disseminasio quae contingit postquam fructus ad maturitatem pervenit. Tunc enim semina ex planta decidunt, et peri carpio dehiscenta vel dissoluto, hac illac sparguntur, ac terrae commissa germinare incipiunt, vitamque vivere sibi propriam. 28. Hinc perspicis ' lanctiones vegstiati vas emci in bonum individui; per has enim individuum se conservat et perficit; functiones autem re productivas esse in bonum speciei; per
has enim conservatur species atque amplificatur.
Utrumque Iunctionum ordinem neces,arium fuisse.
23쪽
Necessariae fuerunt iunctiones re productivae, quia corpora vegρtalia corruptibilia sunt. Primis ergo speciei cujus quo individuis pereuntibus, tota in illis fuisset exstincta species, si individua sibi similia ex se producere illa non poterant. Hinc necessariae fuerunt functiones vegetativae. Cum enim planta generet plantam ex aliqua sui parte a se decisa, nempe ex semine, individuum sibi actu simile, ac mole speciei debita gaudens generaris non potest. Solummodo igitur generat embryonem, h. e. individuum simile virtute. Fuit ergo necessarium ut embryon molem sibi debitam ex se acquirere posset, et ad persectionem speciei debitam pertingere. Quod quidem assequi non poterat, nisi illi tribuerentur idoneae vires, quibus substantias aliquiis exteriores sibi vindicaret ac propriae substantiae assimilaret. Hinc patet 3' in ordine intentionis functiones vegptativas consequi originis modum, ac propterea iunctiones re productivas ; quanquam in ordine exsecutionis functiones reproducti se vegetativas supponant, iisque innitantur. 29. Puo post Tio I. Non immerito tres τegetalis vitae potentiae
seu stres ab aristotelicis assignabantur, scilicρι nutritiva, augmentativa, generativa; neque doctrina haec recensiorum placiιis reuliter adversatur.
Boc quod postremo asseritur, facile evincitur. Etsi enim
recentiores, ut modo dictum est, duos in vita vegetati sunctionum ordines agnoscant, nutritionis nempe et generationis; tamen quum de nutritione loquuntur, duo in ipsa accurate distinguunt munia, conservationem Videlicet reparationem que formatarum partium, ac novarum partium formationem et incrementum iij. Igitur a veleribus in eo tantum disserunt, quod operationes duas uno complectuntur nomine, quo medium utrique Operationi subserviens significatur. 30. Veteres nutritionem ab augmentatione ipsis nominibus ac desinitionibus distinguebant ac nutritionem constituebant
24쪽
in consρrvatione ac reparatione viventis per conversionem alimenti in propriam substantiam; augmentationem vero inaggeneratione novae substantiae secuti dum quantitatem ad acquirendam debitam magnitudinem. Porro duo haec merito distingui, patet ex eo quod unius operationis conceptus conceptum alterius non includit. 'conceptus enim nutritionis seu assimilationis in toger persistit, etiamsi a plantae incremento praescindas. Manet enim suus nutritioni finis vel in eo tantum . quod necessarium est viventi ut se conservet, ea reparando, quae Sive per respirationem, sive per evaporationem, sive per varias egestiones, si vo demum per annuam soliorum, storum, fructuum jacturam, continenter deperdit. Nutritio igitur, quemadmodum in animalibus adultis contingit, necessaria viventi est, etiamsi incrementa illi debita non attendantur. Praesertim si non de incrementis solummodo partium praeexistentium sermo sit, sed de novarum quoque partium, gemmarum nempe ad ramorum sormatione; quae formatio quasi quaedam generatio est. cum non immerito gemmae embryonibus comparentur iij. Hoc enim augmenti genus cum nutritionis
concμptu multo minus connectitur.
31. Verum quidem est, ab augmentationa nutritionem supponi, nec aliter crescere Vivens. quam nutritionis ope. Ast hoc ostendit quidem. operationem unam alteri subordinari tanquam medium ad finem; minimρ vsero operationum distinctionem destruit. Secus generatio quoque a nutritione non diiDrret; generatio enim nutritionem eodem modo supponit ac augmentatio. Ex his concludes, vitam vegotativam optime definiri pos)o ζὶ: aetivitatem qua corpus organicum se nuιrire eι ausere, ac sibi simile generare potest.
De principio vitae in Megetalibus: 32. videndum nunc quodnam sit vρg0 talis vitae in plantis principium; quaenam scilicet, ex allatis supra de priticipio
25쪽
vitali opinionibus f 5, seq. , sit praeserρnda quum de plantis agitur. Notandum porro, non hic agi da prima vegetalium origine, nec de prima vegetalium causa efficiente, sed de principio illo per quod vegetalia vitam possident, et similia sibi gormina procreant. Cρrtum est enim ex alibi dictis C. 298, 5'ὶ, non potuisse vegetalia viribus materiae brutae primo produci, sed 'rimum vitae auctorem suisse Deum, qui vel semina construxit ex quibus plantae orirentur, vel plantas ex quibus semina gignerentur. Quid vero in hac re sentiendum videatur, sequentes proinpositiones demonstrabunt. 35. Pno post Tio H. Principium vitae vegetalium non est forma
substantialis ejusmodi, quae eorpori organico tribuat non modo ut sit uiuens, sed etiam υι sit acιu et ut sit eorpus OUanicum. Haec est una ex sententiis quae apud scholasticos vigebant,
ut supra retulimus il6ὶ, quae sorie est magis aristotelica quam caeterae, sed non ex aequo veritati propior. Nam 1' Posita generali illa theoria de corporum prinei piis, quod nempe corpora omnia constent materia prima ut pura potentia. et sorma substantiali ut actu primo illius, opinio haec verosimilior erat, et toti sJStemati, ut modo diximus,sorie congruentior. Sed syStemate hoc everso, haec quoqucto pinio fundamento suo destituitur, ac sponte concidit. Suo autem loco C. 52, seq. osten Sum et peripateticum sIstema admitti modo non posse. Ergo. 2' Ε converso qui hanc modo opinionem amplecti vellet, is admitter8 deberet principii loco, quum minerales substantiae absorbΡntur a vegetalibus, ii Sque aSSimilantur, evanescera earum formas, iisque unicam Vegetalis sormam Succedere.
Qui vero hoc admittit, is admittere quoque debet :αὶ corpora ipsa in organica constare materia ac sorma, et quidem forma non stabili, sed mutabili; bi formas substantiales educi ex potentia materiae virtuto
generantis, vel aggenerantis.llis autem duobus totum peripateticum systema de genε-rali corporum constitutione conii lietur; quod quidem merito a recentioribus rejicitur. Ergo.
26쪽
LIBER PRIMUS, cApuT Ii. 173' Ex analysi corporum organicorum ac substantiarum iorganicarum, prodeunt tandem aliquando substantiae quaedam inorgani eae et chimice simplices, quae ad regnum mi- lnerale pertinent, ac multis mineralibus compositis communes sunt. Concludendum igitur, haec ipsa elementa in corporibus organicis actu permanere, etiam quum illa vivunt, nisi velimus hγpotheses arbitrarias et incredibiles confingere. 4' Si negas actu manere in vegetalibus in organica elementa, admittere debes formas infinitas alias aliis sibi succedentes quum vegetalia corrumpuntur, easque eductas ex potentia materiae vi caloris, si corruptio sit naturalis. aut vi chimicorum reagentium, si haec adhibeantur. V. gr. debes inprimis admittere sormam cadavericam vegetalis emortui, deinde sormas varias pro variis fermen lationis phasibus, donec planta in fimum resolvatur: si vero per chimica rea- genita substantiae organicae educantur, admittere debes sormas seculae, amyli, Sacchari, aliasque Sexcentas, ac tandem formas carbonis, hydrogenii, eaeterasque, Omnes noviter eductas ex potentia materiae primae; cum tam lacilo sit substantias easdem, absque ulla formarum eductione ac successione, concipere extracias ex vegetali in quo actu conti
5' Omlito reserre argumenta quibus haec opinio a scolistis impugnabatur; quae quidem argumenta multo majorem vim in praesenti scientiarum statu obtinerent; sed necessaria non sunt. Nihil enim est in vegetalium vita, quod ad hanc hypothesim admittendam nos cogat, aut eam utcunque Suadeat: neque ullus est modo inter physiologos vitalistas, qui de ea mentionem faciat, quique adeo principia phystea et chimica quin ipsam evertunt, tanquam certa ac iundame talia non habeat. 54. Pgopostrio III. Nihil est in vegetalibus quo suaderi possit esse in iis . prater eorpus organicum, principium aliquod aetivitatis simpleae, seu subitantiam a materialibus elementis
Huc redit, seclusis materiae primae ac formae notionibus,
27쪽
opinio seotistarum si j; nρc desunt inter recentiores qui in
hanc sententiam propendere videantur. Porro quae ad eam comprobandam ex vegetalium consideratione colligi possct videntur. ad haec reducuntur:
1 quod vegetalia legibus sibi propriis subjiciantur, quaeque a legibus in organicorum corporum propriis magnopera disrarunt;
quod mira unitate gaudeant, quae maxime agnoscitur tam in plantae successiva formatione ex S mine, quam tu mutua organorum dependentia, ac sunctionum harmonia;
5 quod planta identica sibi aestimetur in omnibus suisaelatibus; quae quidem identitas exsurgere nequit ex materialium elementorum identitate; haec enim perpetuo mutantur ;4 quod vires materiales ad vitales lanetiones explicandas
35, Sed revera nihil est horum, quod principii simplicis
de quo agimus, existentiam suadesre possit. Non 1' nam eae legum diversitate hoc unum necessario deducitur: vires atque adeo essentiam compositi organici a viribus et essentia in organici dii Ierre. Haec autem virium et essentiae diversitas oriri potρst a cliversa materialium elementorum dispositione, a diversa conjunctione materiae pondstrabilis cum imponderabili, ab organorum structura et dispositione. Non dico nunc. hujuS modi esse virium organicarum originem; dico tantum iam do esse posse; id quod non dissiculter concipies, Si attendas, quam Variae corporum proprietates resultent ex quibusdam positis conditionibus C. 210, seq. v. gr. quam diversae Sint leges lucis, caloris, electricitatis et magne ii Smi, cum lamen phaenomena haec ad unum idemque agens pertineant. Si quis igitur ex legum diversitate thesim, d ' qua agimus, probare vellet, is in id incumbere deberet ut ostenderet, eSSe aliquas in vegetalibus vires, quae tantummodo a substantia simplici, disti ueta a materialibus elementis, et organico corpori conjuncta, di manare ac repeti queant; quod quidem fieri possa non puto.
28쪽
36. 2 Non majorem unitas vego talium disse uitalom creat. Alia ost enim unitas et indivisibilitas essentiae, alia unitas principii essentiae . sive intrinseci, si vo extrinseci. Iam in vegetalibus apparet certe unitas indivisibilis essentiae, quae licet composita sit, in indivisibili tamen consistit, ut omnis alia essentia. Apparet quoque unitas indivisibilis principii extrinseci, nempe unitas sinis. unitas ideae archetypae, unitas artisseis: at nihil est ex quo colligρre possimus indivisibilem principii alicujus intrinseci uni talem. Unitas enim intrins scaessentiae vegρ talium non alia rs, quam mirabili quadam plurium conjunctione et ordinatione continetur. Sunt enim in vegetali plura organa sed harmonico disposita, plures vires sed harmonice conspirantes, plures iunctiones sed harmonice coordinatae, successivae evolutiones sed harmonice se excipientes : brevi secundum celebre Hippocratis effatum: consensus unus, conspirantia omnia: ita ut unaquaeque pars, unaquaeque vis, functi O, evolutio alteri subserviat. Omnes quo simul ad totius conservationem et incrementa collineent. Ex quibus deducere necesse erit, ut dixi, unitatem finis. ideae exemplaris et artificis, non vero unitatem principii intrin- seci simplicis et indivisibilis. 57. uuam unitatem neque veteres exigeb nt. Ii enim plantarum formam divisibilem esse communi consensu doce- bant : multi vero etiam compositam. Scolistae namque, ut supra dictum est 17 , doces bant corpore itatis formam in viventibus ox pluribus formis pbrtialibus heterogeneis constare: caeteri vero sacile concedebant, ipsam vegetalium animam componi formis quibusdam partialibus et heterogeneis, aptis tamen ut inter se uniantur et continuentur, unamque integram formam totius constituant 2 . Nulla autem ratio eSt, cur nos majorem quam illi unitatem in vegetalibus Postulemus, maxime cum nulla nova observatio aut experimenium id exigat.
28. 5' Iden lisus quoque plantarum facile intelligitur. Pro-
29쪽
secto plantas sibi identicas esse, vulgo existimamus ac dicimus omnes. Ast ad hanc existimationem explicandam necesse sane non est, ut ad simplρx hoc vitalitatis organicas
principium confugiamus. De hujusmodi enim principio homines ne cositant quidem, quum planiarum identitatem amrmant; quorum plerique identi talem hanc confuse tantum intelligunt, nec in quo ea reposita sit explicare sciunt. Certe homines animae vocabulum quod vitali brutorum principio applicant, ad principium vitale plantarum significandum nullo unquam tempore transtulerunt; id quod sane secissent, si de simplici aliquo principio in ipsis existento
59. Si vero quaeratur, quid sit quod in plantis permaneat si quidem aliquid permaneat necesse est, si eae sibi sunt aliquo modo identicae ; respondebunt physiologi , materialia
planiae elemenia nullo instanti esse omnia illa quae erant instanti praecedente: singulis enim instantibus quaedam mo- leculae in organismum subeunt, et quaedam ex eo elabuntur; maximam nihilominus harum molecularum partem aliquo tempore permanere, ad Sensum Vero permanere Omnes. Ad haec moleculas quae noviter introducutitur, paucissimas esso singulis momentis. easque Sen Su non percipi, nρc mutationem ullam sensibilem atque abruptam seu figurae, seu texturae, seu functionum inducere, sed adhaerere statim partibus jam existentibus, cum iisque harmonice conspirare adeo ut iunctiones omnes Per Petuo continuentur. ac vρgeta lis status praesens sit simul et status antecedentis effectus, et subsequentis praeparatio. Ex quibus concludunt. identitatem plantae esse permanentiam in individua et mensorum et adsensum stabili massa, organismi, figurae, functionum quin adspeetem pertinent, sine sensιbili ae repentina mutatione, et eum determinata dependentia statuum subsequentium a proeeedentibus. Si cui haec Omnia parum videantur ad identi talem aliquam constituendam, is animadvertat mullo minora esse ea quibus sis citur gentis aut nationis identitas, quae tamen et a Deo et ab hominibus rata habetur.
40. 4' Non cogunt denique ea quae vitalislae jure optimo
30쪽
UBER PRIMEs, cADIIT II. 21 congerunt ut ostendant Mires soIummodo materis i organicae ad vitales functiones eaeplicandas insussicientes esse. Ex his Enim hoc unum et nos cum ipsis concludimus: In plantis praeter hasce vires esse aliquid aliud quod earum exercitium modificat ac regit, atque adeo, variat et auget. Hoc autem quid est Τ Ut probaretur esse substantiam simplicem Organa pervadentem atque unificantem. ostendi deberes nullam aliam hypothesim suppetere. Sed hoc non ostenditur:
imo, ut modo videbimus, affserri potest aliquid aliud magis planum atque intelligibile. Ergo. 41. PRoposiTlo IV. Vires quoedam peculiares in vegetalibus
agnoscendae sunt, quae in maιeriol inorganica non vigenι. tiae tamen vires non aliud esse .idenιur, quam variae resultantes
virium mechanicarum eι ehimicarum, prouιi hae sub organismi eonditionibus operantur Probatur 1' pars :Cum vires non cognoscamus nisi ex es stetibus. eas merito vires et existimamus et dicimus essentialiter diversas, ex quibus diversi constanter essecius prodeunt. Hoc pacto V. gr. in una eademque substantia attractionem molecularum a chimicis assinitatibus, et calori cum ab electricitate distinguimus. Atqui perspicimus prosecto in vegetalibus effectus diversos ab iis qui materiae in organicae viribus producuntur. Quod constat
42 1' ex les gum supra notata diversitate 25, 24 ;2' ex functionum organicarum analysi, in quibus, quamvis plura sint quae viribus materiae brutae coni munibus perficiuntur, quaedam tamen sunt quae his viribus solis tribui non possunt, ut V. gr, assimilationes tam multae ac variae, et constans organorum omnium formatio atque explicatio juxta certum aliquem typum, aliaque hujusmodi. 3' uuandoque ipsae vires mechanicae et chimicas diversimode agunt in vegetalibus, ac in materia in Organica. Ex. gr. elementa Organogena intra vegetalia associantur, et secundum proportiones diversas ab iis quas Servant in combinationibus regui mineralis, et modo prorsus diverso, ui patet