Gerardi Ioannis Vossii Dissertatio epistolica de iure magistratus in rebus ecclesiasticis

51쪽

debeat obtinere; sed etiam quatenus eorundem est procurare, quae ad Religionis purae piimitus institutae conservationem,aut collapis instaurationem pertinent. Atque hinc planillimum fit, non in eo tantum discrimen esse, inter Magistratus, & Ecclcsastas; quod illorum munus in imperio, horum in sola directione, ac ministerio situm sit, sed etiam quod Ecclesiastae, in Ecclesiasticis immediate , non Deo,

sed Magistratibus subsint, nempe qua Religio publica est, directe quidem ratione exteriorum , in quibus proprie dictum imperium habent, indirecte vero in caeteris, in quibus in proprium habent imperium, ut quod solum consistat in pro- Curando ea, quae Deus imperavit. Illustremus hac exemplo de Coena Dominica: in qua tum csentialia spectantur, tum quae extrinsecus accedunt. In prioribus Jus Ecclesia non habet , aliquid omittendi, vel mutandi: eoque nec Magistratus, qui sepremus est Ecclesiae gubernator, potesta' em habet hic aliam, quam procurandi, ut a Presbyteris Obsem e-tur Dominicum institutum. Si igitur Presbyteri vel solum calicem populo praebere velint, quod nusquam feri ai bitror, vel selum panem, uti in Pontificia Ecclesia obtinet cCnc e-tudo: est pii Magistratus, quidquid Contra dispulcnt Presbyteri , quamcumque etiam in rebus Ecclesiasticis, S scien tiam, & potestatem sibi arrogent, Magistratibus derogent istiusinodi dimidiati sacramenti abusem omnimodis impedia re. Sed de externis, dc accetariis, habet Ecclesia, coque& qui Ecclesiam moderatur Magistratus, potestatem instia

tuendi, quae vel ad locum, Vel tempus, vel numerum, vel modum pertinent. Ratione loci, ut in quibus ea templis debeat celebrari. Ratione temporis, uti, quod licet Christus Coenam Dominicam vesperi celebrarit, tamen cum Jubeat Scriptura omnia facere OiGAM : satius sit administrari eam, quo tempore homines etiamnum jejuni esses

lent: ut quod ad religionem piamque devotionem longe sit

52쪽

accommodatius. Ratione numeri , ut quoties in anno ea

debeat celebrari r num Dominicis diebus, an etiam aliis, in quo vetus Ecclesia variavit) & si Dominicis tantum, num singulis, an quibusdam, & quibusnam. Ratione denique modi; ut cujusmodi adhibendae sint preces , gratiarum actiones, hymni, ceremonice : quae quia in potestate sunt Ecclesiae, nostro quoque seculo , in ipsis quoque Ecclesiis reformatis,' non parum varietatis Cernere est.

In hujusmodi igitur omnibus Ecclesiae 3us Concedunt definiendi , ac canones constituendi: Magistriitui directum, ac proprie dictum imperium conceditur. Atque hac essentialium, atque accidentalium, directi, & indirecti imperii distinctione, in fumos abit, quod tenbogartio ejusdem pag.

vers. antep. objicit Walaeus, tantam Moritatis vim esse, ut ei sit binde veritas excidat invito, ut qui interdum agnoscat P stores ἀμ εσως muneris sui mandatum habere a Deo, & tamen alias contendat, eos, ab& sub Magistratibus consequi excrcendi muneris sui potestatem. Pag. xLv agnoscit non posse Magistratum summum, renuntiare stimmo in civilibus imherio, nisi simul summus desinat esse Magistratus. Optime. Sed idem in Ecclesiasticis locum habet. Ιmo in his tanto magis, quanto temporalibus praestant aeterna. Nec enim civilis tantummodo beatitudo, sed etiam coelestis, ac haec quidem imprimis, finis est regiae potestatis: ut antea ostendimus, ac recte agnoscit Isidorus Pelusiota lib. III Ep. a s , quae ad Udorum Diaconum:

na scribit Thomas Aquinas lib. I cap. X IV, & cap. III, lib. 3II de Regimine Principum. Quanquam is liber, etsi in Romana quoque editione legatur, Thomae tamen salso tria

53쪽

successisse dicatur, quorum hoc contigit annis post Thomae 'obitum xxv. Sed istoc ut ut est, optime eo quo dixi libro legcre est: Finis ad quem principaliter rex intendere debet in

stigmo, in subditis, est aeterna beatitudo , quae in visione Dei eo sistit: or quia ista viso, estperfectissimum bonum, maxime

movere debet regem , is quemcumque dominum, ut hunc finem Abdiii consequantur. mod si beatitudo supernaturalis sit principalis Regis, ac regni sinis, sane cum regnum non sit ob Regem, sed Rex propter regnum, quomodo non Oves Ob Pastorem, sed Pastor est propter oves) liquet Regis esse omnes sebditos suos regere, tam in Ecclesiasticis, quam civilibus , nec posse hoc imperium summum in Ecclesiasticis in alterum transferre, quin alienet principalem imperii sui pa tum, ac proinde Magdratus summus esse desinat, ut qui se abdicet eo, quod, non dico imperii summi, quarto modo

proprium sit, sed quod deessentia est imperii, Δί quidem,

ut dicebamus, principalis imperii summi pars. Quod hoc loco, & alibi Walaeus ait, posse Magistratum in civilibus per se exequi ea munera, quae alteri mandat: sed non posse per se obire praedicationem Evangelii, & sacramentorum administrationem : eoque neutiquana Magistratui id juris competere in Ecclesiasticis, quod obtinet in civilibus. Hoc quanquam imperitum aliquem movere possit, revera tamen nihil ossicit iis, quae hactenus diximus. Nam jam antea consessi sumus, ministros jus docendi, aliaque ei necessario connexa agendi , non minus αμ,έσως a Deo obtrunere, qtiM Magistratus summum imperium immediate habet a Deo. Sed non de essentialibus ministerii, verum de im-' perio disceptatio est, h. e. quaeritur, an non Ecclesiastae directo Magistratus imperio subsint in rebus exterioribus, sive

in actionibus, ordinem, ac πολιτειαν Ecclesiae spoliantibus tindirecte vero in interioribus, quatenus ejus cst procurare,

ut a Pastoribus fiant, quae Deus jussit; atque ad hoc habet

54쪽

vim coactivam. Nec quidquam ad rem facit, quod Magistratus per se non potest exsequi munus presbyterorum: quia nec Magistratus multa munia ob vilitatem sui obire per se Rossit: nec tamen id impedit, quo minus supremum circa ea habeat imperium. Hin C Burtrillus cap. XXI pro Tortura torti: Supremi , inquit, in quovu genere gubernatoris non est, exequi singulorum ossicia, sed curare, ut suum quisque latum exequaιur. Utque in supremo gubernatore , in rebus conjugalibus non requiritur, ut potestatem habeat conjugalem: ita nec in supremo gubernatore, in rebus scerdotalibus requia ritur , ut habeat potestate acerdotalem. Pag. XLv I ait, si Magistratus jure suo abutens, seu falsis Pisoribus, seu aliter Ecclesiam Dei perditum ire velit, Ecclesiam hoc juris habere aut vel invito Magistratu, novos, ac sanos sibi eligat Pastores. Sed confundit Ecclesiam qua talis, & qua publica. Nam )us hoc quidem Ecclesiae conc dimus 1 ut si Imperator haereticus lupum Christiano ovili praeficere velit, sibi cavere a lupo, deque vero animarum Pastore prospicere possit. Sed minister iste, Ecclesiae quidem minister erit, publicae vero Ecclesiae minister non erit. Ut emceret, quod vellet, probare debuit, ministros Ecclesiae, qua publica est, non a Magistratu sbio, jus consequi publice docendi, aliaque exercitia Religionis publice obeundi. Quod in fine Musdem pag. ait, sic novum invehi Pap tum, imo tot Papas novos statui, quot sint silpremi Magistratus : id a Icsultis quoque ob)ici scimus Theologis Anglis: a quibus id semper negatum fuit. Audiamus Guillelmum Tookerum , S. Theologiae profess. & Decanum Ecclesiae Lichfeldensis, in duello suo cum Becano Iesulta pag. II. Cum , inquit, Regem Ecclesia praeponimus, primatumve or rogimen in Eccosia supponimus; nec Pontificatum veterem , nec Papatum novum invehimm in Melesiam. Quod plenius declarant verba Serenisami Iaeobi Magnae Britanniae Regis a

55쪽

6 DISSERTATIO Tookero pag. s adducta: Regibiu, inquit, Christianis Eseclesiam intra fines seuos , non minus quam reliquum populum esse gubernandum , ut qui custodes sint utriusque tabula , non quidem novos articulos fidei condendo, sid enim Papae munuιὶ sed e tendo, ut Dei Herbo, publice obtemperetur, religionem repurgando, juxta divinam voluntatem in sacris pat factam, remporalem gladium , in beneficium spiritualis potesaris distinguendo, abolendo corruptelas , Ecclesiasticam autoritatem sanciendo, quaeisiones frivolas ct schismatum licentiam , vel componendo, vel coercendo tosiendoque, quod Consaniinus factitavit , denique decorum quoddam tuendo , se leges , ac iura praeseribendo, de adlaphoris rebus omnibus , ordinis gratia' ad quem selum scopum collimat hoc juramentum

'primaturi Hactenus Rex, quid ullo ante dixerat: Reges veteris te aenenti, cuncta moderatos esse, quae ad Ecelsast cum regimen quoquo modo pertinerent. Atque uti nec plus, nec minus, quam Serenissimo Regi, debetur supremo nostro Magistratui: ita neque minus, vel amplius ei tribuimus, Iaca

ipse plus sibi vindicari Nec enim sibi infallibile tribuit judicium in rebus Religionis, quod facit Papa: nec potestatem condendi capita fidei, quae Conscientias obligent: sed tantum jus sanciendi quae Religio publice debeat obtinere, procurandique ea quae ad. θοδοξίαν & aedificationem Ecclesiae judicat pertinere. Non se facit spirituale Ecclesiae caput, quod scit solius ese Christit non ipse obire vult ministerium Ecclesiasticum; quia scit se

ad hoC non vocatum a Deo: verum quia scit officium summi Magistratus praecipue versari circa Religionem & cultum divinum, ut qui imprimis debeat procurare , ut subditi Consequantur beatitudinem aeternam eo Conscientiam suam sic arbitrio eorum, quos falli stit posse & solere, alligare non vult, ut ad nurum alienum omnia in Ecclesiae rebus exsequatur. Scit sibi a Deo commissum esse officium dirigendi regia

56쪽

EPISTOLICA. 4

men suum in finem verum, qui-beatitudo coelestis: scit hoc Principale officium suum esse : hoc igitur se munere abdicare non vult, nec aliis resignare salva conscientia potest, qui ad istud vocati non sunt, plurimum etiam ut ad illud --

centur idonei non sunt. Non novum Papatum invehunt,

qui hoc Magistratui tribuunt, sed qui adimunt. Nam inter elogia, quibus Antichristum insignit Scriptura illud est quod

se efferat supra omne id quod dicitur Deus. Magistratus autem in Scripturis dicitur Deus. Ac eundem haec jubent esse custodem & vindicem tabulae utriusque. Hoc igitur qui vel sermone , vel facto eripit Magistratui, is mores induit Antichristi. Facit vero illud, qui potiorem imperii summi pamtem sibi vindicat. Summa autem imperii pars est quae circa Ecclesiastica versatur. Hanc igitur qui Magistratui au-stit, Antichristo ac Papae hac saltem parte quin similis sit

dubitandum non est. Pag. XLV I I I diam πν esse ait, velle alicui, quem fatearis posse errare, tribuere summam in Religione potestatem : Atque hoc cum probe assequerentur Pontificii, eorum plerosque,'quia Papam errare posse fat rentur , Concilio eum subjecisse: Sed horum longe deteri rem esse opinionem, qui insimul & Magistratui tribuant judicium fallibile, & ei tribuant supremum jus in negotio Religionis. Mira sane argumentatio, cum negare non possit, etiam synodos sepenumero falli : eoque siquid ponderis huic insit argumento, fateri ipse cogatur nec penes synodum s

premum illud jus fore. Sane si synodi selli possint, quis non videt Magistratum non dcbere credere propter se, sed quia

consentiant cum Scripturis & canonibus iniquis In quas Cumque igitur nos partes versemus, effugere illud non possumus quin de synodis Emκρι-ς competat Magistratui. Si enim unicuique etiam privato, ex Theologorum sententia, judicium convenit in caussa Religionis, quomodo hoc M

gistratui non competet Ac si nec privatus quisquam adstrimgitur

57쪽

gitur judicio synodico, quomodo non dissentire ab eo Iicebit summo Magistratui Paterfamilias, non tantum poteth, sed etiam debet examinare synodica decreta ad lydium lapidem Scripturarum; nec humanis decretis facile nimis fidem habens, & se errori involvat, & in eundem familiam compellat: Et Magistratui, parenti patriae non idem faciendum erit, ne ejus segnitie , nimiave credulitate , errores noxii in Ecclesiam spargantur universam Vtrumque igitur verum est , & penes synodum κρισιν & pcnes Magistratum summum elle; item & hunc & illam errori esse obnoxiam : sed hoc non impedit, quo minus tum synodi ossicium sit dirigere intellectum in cognitione veri, tum Magistratus sit imperare quod rectum est & salutare. Quod si illa diriget male, non ideo hic imperabit malum : & si hic imperet malum, non ideo subditi parere debent in malo : sed N Magistratus & subditus unusquisque aget, quod sui esse officii & scriptura, & Ecclesiae Catholicae consensus, & recta ratio persuaserint. Eapse pag. xLv I I I , adversus illud quod

dixerat, non bene convenire, nec in una sede morari, αναμάρτητον non esse in judicando, & tamen supremam habere)udicandi potestatem: objicit sibi ipsi quod solvere postea

non potest. Fatetur enim & in civilibus posse Magistratum decipi, nec impedire hoc quo minus senimum in his habeat imperium. Respondet autem disparem hic rationem esse, quia utut subditi in his damnum faciant Magistratus sui cta

rore , mussare tamen hoc & Concoquere cogantur: vcrum

si Magistratus haereses introductum defensumque eat, fid Ies Pastores silemium tenere minime debere: quia hic agatur de re omnium preciosissima, animarum nempe salute. Dic crimen hoc & ipsi agnoscimus, sed ουδὲν σαο ς επί . Nec enim si Deus imperium habeat supra Reges, eo Reges in Ecclesiasticis imperium non habere consequitur, sed illud tam tum evincitur, non ἀττλως summum imperium habere: quod

58쪽

a nemine in controversiam vocatur. Fatemur igitur, si aliud Rex jubeat terrenus quam coelestis, hunc, non illum audiem dum essse: poseque tum nos dicere cum B. Polycarpo,

dit , quo minus nullum in Ecclesiasticis imperium sit penes mortalem quempiam quam istum gena,vest e uiri quem Rex

summo sibi .semper imperio reservato, ori renunciare non

potest, nisi rex limul esse desinat seb sese jusserit imp

rare. Quamobrem hic & imperare illud debet chaod in verbo jussit Deus, ac poenarum etiam comminatione obstringςre

ad illud si1bdutos potest: & imperandi etiam ea jus habet, quibus repugnans nihil in verbo jubet De . Nec vel in his vel in illis imperium detrectare cuiquam licet. Ollas lippit, qui hinc consequi non videt, tam in Ecclesiasticis quam civilibus omne imperium esse penes solum Regem, hoc est silmmum quemque Magistratum. Cum negat pro h dis haberiqine non congregantur jussu aut coluentu Magistratus: addere debuerat, cujus odi de Magistratu loquatur , num de eo qui Christianam Religionem probet aut toleret: an qui eam persequatur. Nec enim quisquam in dubium unquam vocavit, an concilia ante Constantini tempora, uti Hieroselymitanum primum, cujus Act. xv mentio fit, Carthaginensede rebaptizandis, de quo Euseb. v IT, et, quod tamen ab Ecclesia improbatum; Eliberitanum item atque alia) ComCiliorum nomen mereantur: verum duo haec interim dictimus. Vnum est, quae hujusmodi conciliis sunt decreta, c nonum κυργως loquendo, non legum vim habere, quia pones selum Magistratum sit vis νομοθω---ἀν---η. Alterum est Christianum M istratum permittere non deber ut citra mandatum vel consensum suum synodi celebrem tur : quae autem sine huj modi Magis ratus conserum cor

cilia fiant, haec illegitiima esse sustinuerunt notestantes de G nullitate

59쪽

so DISSERTATIO nullitate concilii Tridentini t sed & cum Magistratust in concilium consensit, ejusdem est synodos dirigere per se, vel

legatos suos: nec debet decretis hnodicis vim legis addere , nisi de quorum veritate sit persuasus in animo suo. Quae quidem quam utiliter moneantur, multis ex historia Ecclesiastica exemplis ostendi possit, nisi unius Athanasi temporibus haec liquido comprobarentur. Deinceps rursum paginis aliquot probat,Ecclesiastas non esse servos aut legatos Angelorum, nedum hominum, sed ipsius Dei. Rectius operar& oleo pepercisset, nec enim ejus institutum juvant quicquam. Sane ipsi quoque agnoscimus haec verissima esse, tum ratione mandati, quod a Deo, non Creaturis habent, tum legationis, quam Christi, non Magistratuum nomine sustinent. Sed hinc minime consequitur, Magistratum summum, qui vicem Dei obit in terris, non imperare iis debere, ut tum mandatum Dei fideliter exequantur, tum legationem, nomine Christi, bona fide agant: adhaec negligentes, & immorigeros poenis posse assicere : posse item eos i bus adfringere de rebus ad politiam Ecclesiae pertinentibus;quarumetri, emς non definiuntur in Verbo. Quae omnia ostendunt, Ecclesiastas etiam in Ecclesiae rebus subesse imperio Magistratus , partim directo, partim indirecto, ut aliquoties jam

declaravimus.

Quod p . LVI I ait,Constantinum Magnum non voluisso sepere sepra concilium Nicaenum: sed & post alios sententiam dixisse, & Patrum Nicaenorum sententiae subscripssset id eam minime vim habet, ut iccirco Magistratus sequi semper debeant Iudicium synodicum. Nec enim synodi sente tiam , approbavit Constantinus, quia synodus eam diceret,s d quia rationum pondere sententiae suae veritatem ei persuasisset. Alioqui enim quot synodi pro errore sententiam tulerunt si Etiam his calculum suum addere debeat Magistratus eQuis simus hoe dixerit 3 Quamquam igitur non facile Past

60쪽

men eis temere ae leviter assentire debet, eoque omnino opus ut post consequatur .mκρισις Magi

stratuS.

Quod pag. LVI II , &. alibi Constantium pro Arriano h bet quo argumento & alii negant recte Constantii facto Magistratus in convocandis synodis autoritatem comprobari) id ut aliquid est, non tamen tanti, ' quam plerique putant, ponderis putari debet. Nec enim ex Orthodoxis patribus defuere , qui existimarent non tam Arrianum fuisse Constantium , quis cum videret se Arrianos sine Reip. exitio delere non posse, consilia inisse de pace cum iis ineunda. Sane GrKorius Nazianzenus post obitum luculente eum non semel tanquam optimum ac Christianum Principem laudavit, nee malitia, sed simplicitate & unionis Ecclesiasticae studio Ecclesiae statum aliquanto perturbatiorem fecisse arbitratur. Inter alia vero sic scribit invectiva prima adversiis Iulianum pag. 2Ι, edit. Savilianae, sive pag. 64 edit. Moreli. N-ημας, ώ υβριζων , ουδε--πισὶ

Quem locum Z Nicephorus citat lib. I x Histor. ECCl. cap. L, pag. 463. At minime loci mentem perspexit Morellius, cum ad oram interpretationis suae adnotat, Caussam a N etianZeno reddi , cur Deus Orthodoxos nonnihil afflixerit. . Nam nihil clarius locum inspicienti, quam de Constantio sermonem essE, quem partim simplicitate quadam, partim concordiae studio exorbitasse censet: non item, quod Arri num dogma magis quam Orthodoxum approbaret. Itaque idem nec dubitat Constantium vocare Θειοτα- λσμέων, ψιλ ι ταπν, pag. I9 edit. Savit. sive pag. 63 edit. Moress. In iis quae pag. Lxu , & deinceps de excommunicatione disi rit, confundit abstentionem a Coena, sive non dationem