Sylua. Frutetum. Collis Authore C. Stephano

31쪽

tur.Fert pinus minimum resinae, interdum ex nucibus ipsis. Ustis radicibus no repullulat, in quo maxime a picea dissert.Μateries prscipua. trabibus & plurimis vitae operibus et expetitur quot nauigijs. Duplex pinus:quemadmodum & abies,nempe mas , & foemina Mas sterilis,breuior, folio

duriore.lignum habet retorridum,prscinctium medulla,durum,& ad fabrorum opera contortum. Foemina,procera est,folijs pingitur molIibus,& simplicibus nec rigetibus, minus est te. dacea, laevigatior ac probior cursit meatuum egerit quam graeci vocat aegida, mellei coloris, pii horum tabellis immortalem, nullisque Iem rimiS. Duo alia genera in Troade quidam facilite M lanam pinum,sive Idaeam Vocantes, quae recta & celsa est,cras a materie,nucibus obl5 gis,viridibus,sero dehiscentibus, pice copiosa. Maritimam,solio tenuior infirmior'3:cortia ce laeuiore,& corijs utiliore:nuce rotunda, &qus breui aperiatur:valida & robusta materie.

PINAsTER nihil aliud est quam pin' sylvestris:mira altitudine c5largit,& a medio ramosa est, sicut pinus a vertice: copiosiore haec radice fundit in summo. Nascitur tum in mostibus,tum etiam in planis.Ital quae prius des scripta est, pinus urbana dicetur. Haec autem

Nuclei pinei,graece strobili dicuntur, ut iam

32쪽

explicauimus. quanquam & strobilos, tripudii

genus sit apud Iulium Pollucem.Galenus etiacoccatos vocat. Sunt etiam qui coccatos pro cocco gnidio accipiant Nucem sapineam vos cauit Columella,alij nuce pineam: vulgus nos strum pomum , siue malum pineum appellat: pomme de pin. Sunt autem eius quaterna genes ra,quae tu longiori sermone descripta in Barbari commentarijs videbis. PICE A,quam graeci etπλυν,& poetae biotrevocant cui quidam rentur arbor est pino congener,dc huic ferE similis,folio breui,seis prooximo,crassiore tamen,duros', ut cupressius,

mortali virore &c. In summa larice qua post, ea describemus proxime imitatur,& pinu.Tastum hoc a pinu dissert, quod pinguior ac te. nuior folio est,minus alta, miniisl recta. Fert

Praeterea conum minorem, & magis algetem:

nucleos quom resina perfuses gerit, ustis eti, am radicibus repullulat, quod pino non acci. dit.Frequens est in alpibus,staditque resinam plurimam,candida gemma interuenient quarthuri us adeo similis est, ut pro eo sispe fallat: gratissimum enim odorem habet.Huius speci, em Theophrastus phthiromon vocat,hoc est pediseram,tineosam ,quia totis paniculis no prima tantum in parte, ut abietes, nucleos &minores & nigros habeat. PICEAsTER quemadmodum & pinaster,

picea 'luestris est, quae in Hispania visitur,ex

33쪽

qua resinam,unde pix coquatur colligunt. Fructum pices Dioscorides a graecis pityida vocari tradit,itemi pini: sed improprie inquie Galenus . Plinius pinastri nuces ita quot nos minat. Hippocrates pityida resinam h pinuue picea potius intelligit q fructum. T E D A proprie dicta, picearum generis arshor, in Illyria, graecis das siue dadion appeulata.redundantior est humore, quam reliquar, aut pinus, aut etiam larices: parcior tamen,li,quidiorque,quam picea, flammis & luminisa, crorum grata et unde nos improprie tedas aps pellamus, tum piceae satiuae partes imas, tum

alia quoque ligna,quae flamma olei vel picis ii,

litu concepta,nculae modo luceant. CVPREss V S,inter nostrates arbores cosniferas & resinaceas iure conumerabitur, hac enim pleri Galliarum tractus habent.graecis

ακρ μοvας, hoc est a partu ramulorum paristium vi inquit Didymus quod ex aequo & rasmos & fructus creet. Dictas etiam Cupressissidem prodidit,quod nobis essent ob linamento: vel φ Charites Eteoclis filiae , dutripudio dearum subsilirent,in puteum ceciderint,quas deinde Tellus in arbores frondosas puellis similes,ad oblectametum,& rei memos riam conuerterit. Diti sacra arbor, funeribus indicassis olim ante domos poni selita: ob hoc ei negotio dicata, semel caesa nunq regermis

34쪽

net,praesertim a radice . Est: admodu procera caudice oblongo ac tereti,folio pini,sed carnosior amaro,ne 3 ita pugenti,frode indecidua,

odore vehementi. caetera ex Ruellio.

Cupressa duo genera: foemina,quae diu steri, lis est,meta in fastigium conuoluta, net repudiata, distinguendis pinorum ordinibus facile se tonsili culturae praebes t historialea picturaet tenui folio, breuique & virente stipervestiens.

Cottia mas,spargit extra se ramos, deputatur,que, & accipit vitem. Vterm sexus in perticas asseres3 admittitur, amputatione ramorum, qui tertiodecimo anno,ssingulis denarijs usnesunt, apud Venetos.

Tarentinam cupressum Cato praecipue lati, da quonia cui Plinius arbitraturo e Crcta ve, nerit Tarentum . nam in Creta quocun 3 loco quis mouerit solum,nisi seratur alia,haec sponte gignitur.Nonnulli tamen Creticam cupresstim nominat,alteru herbae Sabins genus qua graeci appellant, nos vulgo fauinier,leaisit cupressi folio. de qua in Hortulo nostro. Caeterum Milesia cupressus omnium laudatis sima fuit antiquis. Fructum cupressi galbulos,& nuces cupressi recte vocaveris, notae de ripa es. Nam galbae ut ait Suetonius libro septimo animalia sunt exilia quae in aesculis arboribus nascunturi unde primus Galba Romae appellatus. Relina et cupressit etiam manat, qua si quid unxeris , a

35쪽

carie ppetuo vindicatur. Est enim sapore acerarima,quapropter tineas & vermiculos, teredi, nesque facile enecat. Est & coactae breuitatis frutex,quem chams paritan quasi pumilam cupressum vocant , hortis familiaris .hinc ab odore forminue Daliorum eiusdem nomenclaturae arboris, vaego

nominamus du ones, quod quasi sit cupressi abortus et folio incano & perenni. Sunt qui a. brotonum foeminam esse putet, de qua in hortulo plura. . IUNIPERV s,etsi conifera non sit,tamen quia resinam thuri similem & bene olentem

fundit,inter arbores resinaceas a nobis connumerabitur.

Iuniperum itam arceuthon grsci vocarunt, nostri gressure. Arbor est duoru generum.Ne m maior Sc minor:cortice membraneo,& qui sponte rupatur:materie fulua,odorata: ex qua manat liquor, thuris odore ac colorem armus

lans: Coma viret perpetua, spinique potius qfolio,vestitur:sed herbacea est sine flore,cetem. Ieis baccis .In summa, cedro pene similis,lumefigie tum natura.

Duo apud nos inueniunt genera iuniperimotibus vernacula: Unum pumitum,humile, sessilib' in terra ramulis :alis paru se ab humo attollentibus:quibus spina pro folio est:radici. bus silmmo cespite fusis:baccis primum virentibus,deinde per maturitate nigris.Altem alti

36쪽

SYLVA. Isus adolescit,caudice ,pcero,cortice fragili,nec difficulter fastiscente:ligno fulvo,odorato,rasmis latiori , aculeoru aceruo stipatis: baccis priori consimilibus. Caetera ex Ruellio. Humor in iunipero ad lachrymae modum

concrescit, qui crematus nidorem odore thuι ri non cedentem expirat. Sunt e recentioribus

grscis qui tradat aestiuis teporib' arbore inua iuniperum appellano lacErymam sudare,quae

coloris officio durata, coeat in gummi. Haec peculiari regionis vocabulo, vernis dicitur. Nunc ad externas arbores coniferas & resis

naceas.

EXTERNAE RESINA,

CEAE ET CONIFERAE.LAR1x siue ut alijJ Iarex,nomine pityos, hoc est piceae, compreheditur a Theophrasto. Arbor enim est magna,piceae similis,crassior, laeuiori p cortice,folio villoso,pingui & dense, molisque flexu,materie praestati,rubente,odos re acti.Vitruvio arbor est folijs similibus pini, cuius materies prolixa,tractabilis ad intestinuopus,non minus quam sapinea. Habet resina liquidam,mellis Attici colore:quae larigna ressina dicitur.Nota est arbor inquit ide author municipibus qui sunt circa ripa Padi,& Adriatici maris litora . Nunquam eroditur a tineis, aut vermibus,& propter sui amaritudinem ab omni carie vindex est.Quin & quod fortassis mirum videbitur flammam ex igni no concis

. . .

37쪽

pit:nec ipsius arboris materia per se ardere potest : nisii ut saxum in fornace ad calcem codquendam alijs lignis uratur: nec tamen tun Cflammam recipit,nec carbonem remittit: sed longo spatio tarde comburitur: quod ex Caea saris victoria patet, quam habuit circa Alpes du castellum cui Larigno nonae erat propter laricu in ea vicinia frequetiam in obsideret:nulo lis Onim facibus neque fasciculis virgeis infla matis,potuit incendere pyram lignea quae an*te castelli portam larignis trabibus erat consstructa ad repellendos milites.

LENTISCVS a graecis σχῖνος vocata ars

bor est roboris magnitudine ,sorbi folio: Dio, scoridi glycyrtetae simili: terebinthi odore: acis nis punicae sylvestris, rubctibus, dc ubi matuuruerint nigris,tantisper dum coquuntur rufis.

Atque haec dicitur lentiscus Chia, hoc est: in Chio insula nascens 9 cuius arboris resinam' quidam ut inquit Dioscorides mastichem nominant. hsc autem gummi modo nascitur,nis

gra & candida:sed probatissima mastiche,Chia candida.quanquam mastichem Theophrastus dixerit etiam sena ischinam ferre,&item ali, ana spina in India & Arabia quam lamam voscant. Caeterum lentisci baccas scidinides voca, uit HippocrateS. Aliana a Chia lentiscum se meminisse testa, tur Plinius lib. I s. cap. . quam Italicam len riscum vocat. fa autem erat solio pistach, sed

38쪽

iminor per extremitatem rubente: in summo

siliquae pisorum,sed corniculi modo intoris nquibus resina odoris iucundi continetur. Fru. eius sabuci specie in racemis dependet,qui inistio rubet,postea nigrescit: Ter anno floret,&Coma pubet perpetua .Huiusmodi lentiscu no. uisse etia Cicerone palam est, ex his versiculis quos conscripsit, Iam vero semper aridis,sem set grauata Lentiscus, triplici selita est grandescere foetu: Ter fruges fundes,tria tepora monstrat aradi. Fuit letiscus etia Italis nostris recinori nota.Na & Barbarus refert,Roms in ruderib' &monumeris antiquis lentiscuostendi, folliculis inanibus,& deformibus :quibus c5fractis,culiaces euolare frequentes tradit. TEREBINTHUS, graecis τέ arbor

est circa Macedonia & Ida in Troade, breuis, fruticosa & cotorta.In Syria aut inus ut Plin. tradit plurima terebinthu habet, psertim circa Damascu, ubi mons terebintho nec alia st tua scateo magna & copiosa,decoram aspectu, fi, delis ad vetustate: materie admodu leta Sc veshemcter nigra,spissa pledida,ex qua calices in Syria ad capulos detornat, quo nomine Thericles plurimu celebras est:lauri pene folio, sed denso,& rubeti,numeroso,ab eode pediculo,inversus digesto,ut sorbo,minus tame angulato oleosos ut fructus, & per ambitu laurinis D, Ihet simili. Unicu ad cacumen erit,dc numerum cliij.

39쪽

parem coturbat.Flos illi racemosus,oliuae modo,sed puniceus:qui tandem in baccas exi primum herbaceas,mox rubras,& tandem maturitate nigrantes: magnitudine fabar resinosas,& sulphurosas,quae si maturae no sunt, in aqua supernatant: maturae & nigrae,sidunt.fert nuscameia quaedam caua,ceu folliculos, ulmi exsemplo,emittentes quaedam animalia veluti culices,lentoremque resinosum,qualis qui cortia ce erumpit. Radicem habet validam, in prosfundum actam.Vere concepto germinat, messibus tritici aut paulo serius fructificati perpes

tua coma viret. Ex Terebintho resina liquida destillat, quae omnes alias antecedit, Terebimthina appellata cinquit Diostorides cui boniutate laccedit lentistina: ad quam tollendam,arbor postquam germinauerit inciditur: id quod

in omnibus alijs arboribus resinam findentis bus obseruandum est. Terebinthi duo genera,mas 3c foemina:ques admodum aliarum quoi resinacearum. Massine fructu est, inquit Theophrastus foeminas

rum rursiis duo genera:alteri fructiis rubet letis magnitudine:alteri pallid' est. χλοερορ quassi herbaceu vocat.cu vite maturestit,haud gradior faba,odore iucundior,tactu resinosius.

Terebinthii Indica haberi refert Theophrasstus:alijs sepioribus fere simile:fructu tantii diuerso,amygdalarii similitudine,suauitate pstastiori,quapropter incolae his potius utuntur.

40쪽

T MVS Graecis Aiβα- vel δενδρολM . νος dicta,in Arabia praecipue nasces: arbor est terebintho proxima:vnde Antigono regi visa est esse ipsamet Terebinthus . Quidam lauro proximam faciunt,alij lentisco similem. Unde

quid in tanta varietate certi adducam non est in promptu : cum eius arboris facies a nullo latinorum,ne etiam graecoru auctorum hactenus exacte tradita sit. Plinius thuris arbo, ris altitudinem ad quina ferh cubita reducit, ramis frequetibus, quales stini aceri:folio prari, sed multo minore, coloris herbacei, modo rutaeusui cortice ut lauro .Philostras in Cau, si montis praeruptis lateribus proceras ars bores nasci prodit, e quibus manans thus dea stillet. caetera ex R uellio.

Thus inquit Barbarus vel a graeco theos, aut alio vocabulo sacrificiu significante derivatur. Nam thure antiqui penates & di. uos suos adolebant,vel diei um tus a tusis sesbis,ut tunc latine scribi debeat. Thuris arboris lachryma siue resina appelilare voles latinis,arboris nomen retinet:vubgo incensum appellatur, de lenpens. Graecis &Galeno libanotus.Nam arbor ipsa ut dixit a libanos dicitur:a iuuene asyrio cui tale nomeerat,quem cum studiosissime deos colente insuidi occidissent,dij in arborem ut Graeci fabus

tantur conuerterunt. Mi Thuris autem multe species,Masculu,quod