Sylua. Frutetum. Collis Authore C. Stephano

41쪽

aliqui a specie testium dici putant:id 3 cmodo

non sit factitium & adulteratum roludum, friabile,solidum,intus albu est.Virgilius, Verbenas 3 adole pingues, & mascula thura.

vulgus nostrum id thus masculum,olybanum vocat,de Iobban articulo sumpto ingrsc voacabulo ο λ ανος. Thus Remininum,quod quidam mamosum vocant,molle est,in cortice,& intus flauesces. huic autem praecipua est gratia,cum inhaerens te lachryma,priore c5sequuta,alia se mistuit. Minores thuris lachrymas,sive guttas Grsaci orobiam vocarunt qucadmodum micas coacussu elisas,mannam thuris ,siue pollinem thuaris. Corticem aute thuris appellarui, omne id quod in arbore haesit, ferramentoq; auulsim, corticis aliquam crustam secum detulit. Caeatera ex bonis & probatioribus authoribus de simito. nam omnia complecti ut difficillimum esset, ita certe longissimum,&fortassis Praeter institutum. MYRRHA, dubium non est quin sit arbor quam Graeci σμυρναν vocant,lachrymam fundens quae etiam nomen retinet du myrrbe.Sed qua sit specie ac serma, minus facile est in

tam Varia opinionu altercatione statuere, nos stras enim non estmeque etiam nostris regios

nib' vicina. Nam apud Arabes,TroglodytaS, IUos , & in Barotia reperitur, quinis inquiti ophrastus cubitis humilior:minor thure,

42쪽

caudice fruticose, duro, & circa radice intorsto,crassiore sura hominis, cortice laevi: folio visi oleagino inquit Plinius scabro,crispo,in

extremitate, ut iligneu aculeato. Huiuscemo.

di arborem alij iunipero,alij lentisco, alij teres bintho assimilarunt.Quapropter,quando cer ii nihil hoc loco proferre possumus, superiori

tantum descriptioni innitemur. Huius arboris lachrymae quam etiam myrIliam vocant, multa stant genera, varie a Plisnio, item etiam Theophrasto, ac Dioscoride descripta . pro tractuum in quib' arbor crescit Varietate. Itaque ne confusum quid adferasmus tantum de ijs dicemus, tuae magis necesssaria videbuntur, ea interim genera praeter mittentes,quibus hodie non utimur, quibus pnullam operam damuS. Myrrha resina satis vulgo cognita, nedum

ossicinis. Sed alia inquit Theophrastus stilla' titia est, alia fictitia. Stillatilia, hoc est quae sponte ex ipsa arbore defluit,priusquam incia datur inquit Plinius stacte appellatur: colos

re pallido,suauitate mira,sed amaritudine prs scipua. Finita,vocatur plaste: atque ea est,qua antiqui in unguenta conseruabat δε cuius exspression ungueta faciebant inquit Dioscori.

des dorata & pinguia. Stacten ait Ruellius ossicinae, & medicoruvulgus, race liquidii appellat, fortasse nois vicinitate falsi: in sit reuera syrax liquidus,

43쪽

tusae myrrhae recentis exigua aqua consperin' praepingue seru,organo expressum:aut si ma suis pinguissimus myrrhae flos, vel tortivum myrrhae ius machinis extramim. Faciunt &aliud styracis genus,quod calamitam vocant.

de quo statim postea Stacten etiam antiqui inquit Athenaeus) pro Aegyptio ungueto sumspserunt:quod 3c Persicis regibus dicatu erat: id enim capite diadematis vice gestabant On, quit Dioscorides Sed & stacte Graecis prolixiuo quod cineris elotio est θ sumebatur e cui tamen dictioni tunc addunt vel subausdiunt κονίαν. STYRAX, quam vulgus pharmacopolaruappellat storacem, arbor est resinacei generis, silete etiamnum resinae nomen praebens.Nasciatur praesertim in Syria,quanquam etia in Cy pro,Creta,Cilicia & plerisque alijs locis inue, niatur.Quod autem ad eius descriptionem at tinet. Arbor est cotoneae malo similis: fruetii maiore quam avellana, specie candidi pruni: manat ab ea liquor coloris flaui, serdidi, resi. nosi,albicantibus fragmentis,odoris perseues rantis:eum liquorem vulgus nostrum storace calamitam appellat, nescio qua ratione: liqui. dus autem si fuerit c quemadmodum interduex eadem arbore resina alia, alia liquidior profluit storacem liquidum appellat,de quo pau

Io ante in myrrhae descriptione. BDELLIV Μ externa quoque arbor resis

44쪽

in Arabia & Scythia crescitmigra est,oles masgnitudine , folio roboris, fruta cfirifici,nec

insuaui:manat ex ea humor que onicis bdelalium appellarunt,ut iam diximus : quanquam Galenus diuersam & arborem & resinam in Arabia dc Scythia autumet.Sunt & alia eiusderesinae genera, qus tu a bonis authorib' colle,cta apud Ruellium & Barbarum videbis.

C E D R V S,solo tantum nomine apud nos cognita:vocamus enim vulgo m cedre.Hui'

autem descriptionis, tam varia est Theophrassti,Galeni,Dioscoridis,Pliniique opinio,vt vix aliquid certi de ea arbore adferre possimus. Tantu huic descriptioni hqrebimus,qua Ruellius ex bonis authori protulit. Arbor est tu.nipero no absimilis, folio duro, acuto mucroane,capillato,piloso, pungente, ramoso:baccis myrti,flauis,odoratis, esculentis mouo fruetii

per autumnum cum anniculis pendente,ligno cotorto, nodoso,frequetibus alis: medulla ruabente,odorata:radicibus raris,per silmma tersrae dispersis.Theophrastus duo praecipua eius facit fastigia:alteram phoeniciam, alteram lysciam appellans. Plinius longe aliter sentit.Di. uersam quot habet opinionem Galenus,& ite Dioscorides, quemadmodum ex Ruellij comomentarijs latius videbis. 1Cedris aute a Theodoro Gaza cedrula apopellata rutex est pusillus,arborescens, frodes

45쪽

aeternae,in Phrygia & Arcadia nascens. iCedria vero eidem authori,dissidet a cedro, est arbor folio pungente,mucronibus perins

Cedrelate, cedrus est maior appellata Grarocis, cuius duae etiam traduntur species. Quae floret sterilis est,fructifera,flore vidua,semine& cortice cupressi: triplici dotatur fructu, iam

maturo,adolescente,& recens nato lignum o dore suave est, ac aeterna materie. Cedria etiapraeter superiorem significationem, cedrelatae tum resina,tum etiam pix appellaturi ita ut, si proprie loquamur, nihil aliud sit cedria, quam cruda cedri lachryma. Cedrium vero, succus est cedri, e teda eius concisa furnis, qui primus aquae modo fluxes rit in canali:&qui inde sequitur liquor pix aps

pellatur . Confundunt tamen authores & ce, drium Sc cedriam.Adeo nulla est vocabuloruproprietas,quae perpetuo obseruetur.

Cedrides Galeno & Dioscoridi, cedri sui fructus,quemadmodum Daphnides fructus lati ri,nota de cedre: Plinius mala cedria appellat. Parumper urunt os gustatis cininus tame ce, dri lignum)vt etiam facile mandi possint: sed tame si copiosius edatur inquit Galen' caput tentat,& dolore creat,ati interanea vellicat. Ex malis cedrijs exprimebae apud antiquos olei hoptimae facultatis, quod illi cedrelaeu v. pellarunt,columella cedria liquore nominat;

46쪽

S Y L V A. a Galenus cedream oleosam mavult appellare.

At 3 hsc lector q varia quant in statia sint,& ol, hoc no parii dissicilia,qusse paulisper me,

cu perpendito:tu aute facile videbis ni fallor)quantuin sudauerint ij qui haec tibi collegerui.

RELIQUAE ARBORES A CONI,

FERIS, ET RESINACEIS, QUAE

etiam in sylvis passim crescunt. De coniferis & resinaceis arboribus abunde diximus:superest ut de alijs again,quae stiva rum & montiu propriae iunt:ac primum a nostratibus incipiendum,ut deinde ad externas veniamus :ne quid confusum aut minus ordi,

natum videatur. No SΥR ATES.

TILI A vulgo tillet Graecis philura,Theos phrasto interdum philyca: Arbor est nota,fossio hsderaceo,molliore,& in angulum acutios rem rotudiore ac Plixiore:in orbe lente Crispo at serrato : flore talisper dii calyculo cotinetur herbaceo,ubi emersit,flauo: fruct' magni, tudine fabar similis,in quo seme praetenue qtuatriplicis,omni animalib' ingratu, alioqui foliorvin corticis 3 succo qui dulcis est)appri. desectetur. acinos gerit hiaerae similes. Mare & foemina quida faciut,multu inter sedisseretes.Nani3 materies maris dura,nodosa, rufior δc odoratior,cortex quoque crassior,&detractiis inflexilis. nec sente fert aut flore ut foemina:quet crassor est arbor maloia quosp

47쪽

cadida.M5tibus aquosis gaudet,ex cuius contice,infantium cunae filii,& cistae leuissima est enim huiusinodi materia,unde Virgilius secus do georgicon tilias leues appellauit. Fiunt & Eligno tiliaceo capsae & arculae, unde Columebla lib. I 2. arculas tiliaceas laudauit.' Sed 3c tilia minus late si sumatur, pro tuanicis tenuissimis accipitur, quae inter lignu&corticem multiplici membrana inueniuntur,hquibus etiam vincula tiliae vocatur. Unde pertrastatione Plinius corticis interiores tilias in

ulmo dixit pro huiusinodi membranulis. Phi, ras quot siue mauis Philuras pro tenuissi,mo earum membranaria Corio siue libro sum,

psit idem author,in quo solebant antiqui stris here,vndestit Martialis,libros in philyrs cortice subnotatos .Quin & ex philyris nectebatur corons apud antiquos:quoniam flexiles & de corae essent:hinc Horati' ait sibi displicere ne xas philyra coronas.Atl haec de Tilia satis.

ACER vulgo erable . Arbor est tiliae n5 ab similis,forma.& magnitudine , verum cortice

paulo scabriore subliuidsit,crata,&ad flectedum contumaci:radicibus paucis, sublimibus, crispis: materie venis longioribus fluctuante, molli,macileta,gracili,ex qua filii arcus apud nos.In riguis potissimum nascitur.Plinius au, thor est iu hac arbore duo tubera reperiri:vnubrusci nomin alterum molusci:illud intortius

crispum:hoc simplicius sparsum.

48쪽

Αceris genera tria fecerunt graeci: campesstre,quod candidum aiunt esse,iiec crispii: atq; id quidem γλῶνον uocant:Montanum, crispi' duriusque:Tertium genus etygiam vocant,fissili ligno,cortice liuido,& scabro, materie rus henti,ex qua iumentorum iuga fiebant, unde nomen tractum. Quaquam nonulli carpinum

esse autument.

CARPINVS vulgo charme inter aceris gesnera enumeratur, quemadmodii mox dicebas

mus,at 'id est genus quod graeci quas

si iugale vocarunt,quod ex eius arboris matearie τα ἰυγα hoc est iuga iumentorum probe fierent:quanq etiam manubria carpinea rusti, cis instrumentis apud antiquos fierent, inquit Plinius lib. I 6.& Columella lib. I 2. nostra austem Gallia carpinu Vulcano potius quam lati,tis operibus dicat. Diuersum genus ab acere carpinum esse ait Theophrastus ex quorudam opinione: refert Stagiritas hoc distinguere carpinum ab acere: quod carpino flava crispa 3 materies sit,aceri cadida:intercursantibus neruis scatens. viralarbor 'ampla: platano in fingedo similis.Caeterum carpinus cortice paulo scabriore quam tilia vestitur, subliuente,Crassis,spissiore q picea di inflecti contumace. Radices paucas mittit, sublimes,magnam ex parte crispaS. A L N s,apud nos latinum nome fere reci , liet auliae:vnde pumilas siue pusillas alnos,vula d. j

49쪽

gus nostrum vocat aulaeaula: arbor est flore de fructu sterilis,in aquosis nasces, udice res

digno medulli 3 mollio folio pyri sed am,

Dore,ac neruosiore, quadarenus orbiculato, virgatoq:cortice squarois,foris albicant instus rufo et radice summa, tenui, nec maiore qlaurus .Materies eius ad naualia comendatur.

unde Virgilius primo Georgic'n,

Tunc alnos primum fluuij sensere cauatas. B E T V L A,vulgo nota,Grscis semyda dicta,

nostris gallica est arbor inquit Plini

mirabili cadore, ait tenuitate,terribilis magis stratuu virgis,eadem circulis flexilis,ltem corbium sportis,& ligaturis utilis .Caeterum folio est sagino,paulo an stior trunco enodi,cortice versicolore,materie laeta, didissima, viro gestorum eximia tenuitate: cortex ignem fascillime concipit, ideo rura lucernaru vice suci cendusireddit flagras pingue quodda & oleo, sim.vsus apud nos baculis tantum Sc scopis. FRAXIN vs Grms melia vel mile nostris fresne,arbor est in planis potissimu nascestros Cer caudice tereci,crassiuento,neruose, laeui, enodi quH thioetos,hoc est,trinqdia a Graecis vocitata:sed ob id φ ramos habeat praegranades,ordinatos, pares numero corticem h . bet heurispissum,tenue,rubrumetramos utrius penatos inquit Plinius hoc est per ampla vers uum interualla,tanq per genicula cotinenter

trini pendentes,perinde atque sorbus: Folia

50쪽

serit lauri Iatissiliar, acutiora tamen, leuite

per ambitum serrata, quorum extremae mars. ginum fibrae, in molles spinulas occallescunt, porraces coloris :semine est mintito,ipsis folijs incluse,amaro,radice multa,crassa & sublimi. Nostras fraxinus,magna ex parte flore caret,& fiuini: verum multos a radice mittit fuit. gos ganeae expetitos. Fraxini duo genera fecerunt Graeci,alterum excelsum,proceriimsp,ligno candido, mollio. T crispiore,neruose, enodi,cuius materia hos die optimae hastae fiunt, qua etiam ex mateis

ria hastam Achillis fuisse fabricata scribit Ho. merus.Eam fraxinum bumeliam in Macedo,nia nominat, perinde quasi polymeliam,id est ingentem fraxinum: Aeoles enim b pro p,litera,vt pro πολυ expuncto,λ,elemento, Psnuntiant,no bovem sed magnitudinem inteis ligentes. Alterum fraxini genus humilius se, cerunt Graeci,ligno scabriore,duriore, fuscios re:folio lauri aculeato. Alij situ discrevere fraxini genera: capestre enim esse crispam,monstanam spissuri volunt. Sunt qui natalibus disscriminent: montanam dicunt esse coloratios rem,robustam,taruem & lentam: campestrem vero decolorem,raram, scabram 3 assurgere. Vulgus vero nostrum campestrem fraxinum,

ornum appellant, fresine champest e. quemada modu suo loco diximus .Qusda aute arbor est apud nos fraxino aliquantum humilior, folio