Sylua. Frutetum. Collis Authore C. Stephano

61쪽

no intus solido, ccata mebrana clause. Frustex grauiter, cum delibatur, olet. hunc neque pecus ne. capra novellorum etiam germinu

Ha,prorsus attingit,ligno intus buxeo,quod adfuias nere muliebri celebres usurpanta inde fusariam vel fusanum rura vocant.Siliquas vuligus scrota nominant sacerdotum, i intus erui

magnitudine grana,mollibus inuoluta mebranis testiculoru modo cotineatur. Culinae trasi figendis lardo carnibus pro veruculo frequester nutur.Sed an sit euonymos etsi mulis deliniationes faueano non ausim affirmare.

Anagyris,a tetro odore dicta cunde 'uer.

biu grscu,apud nos quo p celebratu, Muaii,anagyrim mouere.in eos iactari selitum qui obfutura sibi commouento sunt qui nauteam a Plauto vocari putent,in Asinaria,sed auctorem non habent nauteam vero herbam esse graue scribit Festus, qua coriarij utantur:a naui dictam,quasi nauseam a quibusdam acopon dicitur, recentioribus malua terrestris: Rhumi, maluae modo iaceat: rusticis nostris, iis gnum putidum du bos puant. Arboris instar fruticae, folijs & ramis salicis amerinae: Dedo odore,flore brassicae,siliqua terete in qua semε

continetur renibus simile,cum messibus maturescens.folia trita, atque adeo lignum re ter delibratum mire sterent.

Ligustrumβuxum,Iuniperu,Cedae,in Hor, tuto requirito Nam eos frutices illic ad ornas

62쪽

tum consevimus. Periclymenon aure una esse meno postea in Monticulo describetur. ae Diostoridi& Galeno Praxmicea ciendo sternutameto dicta est arbuscula: quida ea me putant, qua vulgus nostrii vocat sivluestre pyrethrum,l gustum pyrethri modo C quans mitius vesticet Dioscoridis descriptio in pro

est.nostratis aure fruticis,sic habet ex Rucilio:riarmce apud nos fruticulus est aut herba Dulicas,haud fere cubito altior: surculis teretibus,paruis,abrotono no dissimilibus,mnisculans iste ruminibus,qui solsis olea lotioribus & copiosis ambiatu angustis,ut in aes ruter serratis.Cacumen opacat capitulualoresserens anthemidis seu chamaemesi aren id caseumε in orta radiatu est,ac suo acri odore nares reciens sternutamentularitat.Inuenitur saemontibus 5c saxosis o sique quibus loquam Romani saliuarem vocat Rubd radix eius ori admota mua insi. inter O nostris est hodie ignota, praeteria Ice,qua ossicinae pyrethron vocant, vulgus Pedem Nexadrinu:ea vero digitalis est cra Deucinis,oblonga,gustu se ii Caeterum ipsa planta ex Dioscoride folia gerit gallicae pasti. nam aut Mesculi,caput anethi orbiculorum.

in orbe nostro non visitur.

Solanum sot'riferum,quod grsci structas yypnotacu vocat, hic cribem' inter fruti i

63쪽

genera: qquam rupibus non lange a mari injueniatur. unde herbarij nostri solatrii marinu& dormitorium vulgo vocat.Fingamus igitur hic nostrum frutetum non longe abessie a masti: id enim nobis facile licet per hypothesim .

Fruticat hoc solanii. multis ramis,densis ignosis,frangi contumacibus, dense comatis,folio pingui, cotoneimali similitudine et flore gramdi,rubro:fructu in folliculis crocato:radice log subrubro cortice vestita.

Quod vero solanum seporiferum a nostris herbarijs ostenditur:sic se habet ex Rueliij de, scriptione. Folio est iuglandis, caule scipionis

crassitudine,proce o,grandibus ramis brachiam,flo e inferiu heri aceo,labris superne pura pureis:bacca primum viridi,toculosa, per maesturitatem nigra quae dehiscens et sponte dis siliens, ostendit acinosum semen , uuae modo

aceruatim collectu , quinis myrti foliolis stet, latim decussatis,baccam fulcientibus. Strychnon manicum atinis solanum insa, num vel herba insaniosa,vulgo solatrum mor . tale,inuenitur etiam in montibus vento perflatis, maritimis Dueis & vagis . folijs est erucae maioribus,caulib' pi 'ceris, vinarum quatu0r longitudine,capitulό in cacumine oliua malos re,veplatani pitulat hirto flore,ivgro, quocu D racemus emicat rotundus,denis duode, nisue acinis constatis:similibus h derae corymbis,ut uuae,mollibus:radice candida,crassa, ν

64쪽

FRUTE TVM. 33ua, bitali.Eam esse quid*m antiqui doryon siue dorycnion appellabanti quos niam cuspides in praelijs eius folio tingeren . tur:tum enim passim crescebat. Dorycnion aute,aut caleam ex Crateis scriptis , aliud esse existimauit Dioscorides a sela. no manico. appellauit enim frutice oleae reces enais,qus modo surrexit in vimen PXimu,ra' mos habente cubitalibus minores, in saxis nolcul a mari lueniente, folijs olivae minori , recoloribus,minusculis,praeter modu scabris, flore candido,solliculis in cacuminib' ciceris, desiis,quinis intus aut senis granis, erui magnitudine,roludis,laeuibus,robustis,versicolorib'. radici crassitudo quae digiti, logitudo q cubiti. Somnifera huic natura argiorii mortifera. Cisthos,qua aliqui citharon aut cissaron nominat: recetiores rosaginem,siue rosem cantinam,frutex est in saxis emicans, ramosus,frondosus,nec praealtus:folio circinnatae rotunditatis,hirsuto,acerbo.duo eius genera,flos masculo rosaceus,foeminae albet.

Sub cistho ad radices,nastitur hypotimis, busdam orobethron dicta , malo granato ima maturo similis. Est & aliud Cisthi Iadaniferae gen',a qbusdaledu vel lada vocatu: frutex ab altero no abhorres migriorib' tantu & logiorib' folijs,qus verno tepore quippia pingue,rosidu contrahut,ex quo latam elicitur, quo i odoramctis utimur.

65쪽

Eius aut extrah&li ratione duplice resert Dio, scorides, vel du hirci aut capelis barbis Isidet, carpetibus cisthi folia:vel dum attractus funi,

culis rapitur. succulentique funes depectun tur,ilc in offas ladanum cogitur. Sed vereor ne haec longior mora,sit praeter institutum. Colutea,magni Alexadri aetate,non temere

alibi q in Lipara nascebat:ia tame in Gallia Puenit,oibus nota baguenauue Mutex est,qdri nio se in arbore efferes ramis exili , lio taunograeci, mebraneo folliculo,pellucete,ptumis

do,& veluti quoda spiritu distedete,turgido:itavi digitis si pinatur, crepitas dissiliat in quo stamen atru uru,latu,letis magnitudine,pisi gusstu. Mauritani sermone suo vernaculo sen nos

minat:duo est faciut genera:siis spolis,et hortese: na et semine nasciξ in fimo pcipue ouillo. Halimos grscis,hoc est fame sedas,l et'folia vesca sint & fame ipso esu copescat.Latini cin, quit Plini' aureone vocativulgus nostru blam ebe frutex est in sepi & maritimis na,sces,rhano similis,sepimeto vallari idones,sine inrisblijs oles,dutaxat laxiorib',cortice caniaido:recta ascedit,crassitudine brachiali. Hui' folia instar oleris decocta cibo sunt optima. Chamaelea,item etiam Thymelara, etsi 'lue, strium fruticum generis sint, tamen quia adoleam vocabulum item etiam descriptio spe. ctare visa est, in Seminario at 3 adeo oliveto nostro descripsimus.

66쪽

v Ε R V L A Μ Hippocrates plestinga voca.

uit, unde n5 minus . feruedo feredo dictam

existimariit nonulli:graecis ferE omnib' appet, latur narthex:adscribitur fruticii generi,quoniam teneritudo eius,*cessu trasit in lignu:vnde CIearchus in stirpis suis, hoc est, tu rijs quae,stionibus,serulam dicit esse lignum non lignit. Calidis locis nascitur, & trans maria , plurismum Africae cognita,at 3 adeo Aegypto meamini autem me vidisse etiam apud Italos.Caulem habet taniculo non dissimilem,sed multo altiorem,& magis striatum: ut potius ad cicu tae formam degeneret. intus autem praeditum est fungosa quada medulla vi sambuci: inter, dum caulem inanem habet veluti arundines. geniculatisque per vices notatur scapis. Α gesnibus folia exeunt gradia,mollia,multifida,ma Tima, terrae proxima, caulem amplectentia, ut arundines:sed magis scinditur in coliculos, quibus flores lutei, semen anethi. Nulli fruti, Cum leuitas maior, ob id gestata facilius ba, culorum usum senect uti praebet: hinc etiam antiquorum ludi magistrorum sceptra,ad pue

ros terrendos aut etiam interdum afficiendos,

fiebant E ferula , nam a feriendo ferulam di,ctam esse quidam putant: unde satyricus ille manum se ferulae subduxisse ait, cu se non iam ampliua discipulum:sed rude donatum innuit.

67쪽

theca vocat adsurgentem recte:narthecia soper humile, quae ab aliquibus ferulago dicitur. Ferulago aute, vel ferula 'luestris, Psecto ea est qua nos Thapsia vocam','in Thapso insilla primu inueta fuerit.Est eni in totu feruIς natura,caule tamen graciliore,& inani,ne baculi logitudine excedete,foeniculi folijs:i cacumine singulis ramulis, umbellas anetho sis miles feres,& sup eas luteos flores eme latiusculu,quale in ferula,dutaxat exilius:vnde nonnulli Thapsia vocaverut ferulae seme.radicem habet magna,interius candida: nigro cortice: quae incisa cut inquit Plinius) lacte manat. Cartem frutex est quida ferulace' in Media nasces,lachryma & suco fundes sagapenu antiquis siue sagapenion appellatur officinis nos stris interpoliato nomine serapinum. laudas tur foris traslucidum, colore ruta,& in fran, gitur,intus candido: odore medio inter laser, piiij succum Sc galbanum,gustu acri. Est & in Africa lxime Hamonis Iouis delus bru,frutex ferulaceus, qui totus in radice sua agassiis nominatur:E quo destillat succus resinosus,que nostri hodie hamoniacuvocatame, ammoniac.Dioscoridi Hamoniam etia ipse frutex dicitur. Sut qui hamoniacu thymiama vos care malinta Romani gutta appellat.probatur maxime coloratu,n5 limosum, sine arenis,ad

thuris masculi similitudine ca aginosum,puru,praedensu liberum sordibus, nore casto,

68쪽

Silphion quo grscis arenis laserpitiu & laser, frutex est apud Cyreneses pcipue nascens, annuo caul altitudine & crassitudine quasi feruis,folijs apio similibus,qus ineute vere Psilisunt, decidui 3 ssit,seinine foliato, quale est isa, ridis satius,lato quide: radice crassa,multas3,iucundissimi odoris.Succus duplex ex ipso frutice fluit.Na quih scapo modice inciso destillat, appellatur opos cyrenaicos grscis,latinis suocus Cyrenaicus mostris asa odorata,vulgo beniva n.qui aute ε radice fluit,lacteus est,uilior,&putresces,ac male oles Me officinis assa flatida dicitur.Est 3c siccus Ponticus & Medicus, ait adeo Syriacus,& Assyrius,pro diuersis regionibus appellatus: sed opos vocabulo intelligitur Cyrenaicus, succus silphij. Gallicum Silphium,siue laserpitiu vult appellari Ruellius,ea herba quae freques in Germas nia visitur,dc hodie interdu apud nos i quibus, da hortis:angelica vocat vulgo,sive herba aut radice sancti spiritus,sij impatoria.satis aut cuantiquorum laserpitio conuenit, ut ex Ruellij descriptione videtis.

Describedg sunt hoc loco nardi fruticis disserentiae, & variae eius tum nomenclaturae tum etiam controuersiae:ex nostro Ruellio doctissimo,breuiter collectae. N A R D v M indicu, frutex est graui & crassa

radice sed breui ac nigra,fragili , quis pigui,

e . iij.

69쪽

situm redolente ut cyperi:aspero sapore, folio paruo denso :Cacumina in aristas se spargui, ideo gemina dote,nardi spicas &folia celebrat: Indicum appellatum, quod pars motis in quo legitur Indiam spectet. Nardu Syriacu dictu,* pars eiusde motis in

quo metitur, Vergat in Syriamo auteis in SPria crescat. melius est Indico,leuius,comosum, colore rufo,odore vehementer iucundo,cypes iriimque imitante, breui spica, sapore amaro,

maximeque siccante os . custodit suaveolenti, am pertinaciter.

Nardu gangicu vocat Flauius Arianus,aut gangeticu, alterii nardi Indici genus,qd apud gangem fluuiu nascitur,qui monte in quo Psi Iit huiusmodi frutex,ambitioso lapsiipfluit,in. de gangetidis nomen. Languidii est viribus,&quod uliginose selo proueniat. Syriaco proces

xius adolescit,pluribus ab una radice frutican tibus aristis, una coplicatis & virus olentibus, ob id etiam Oetenitis appellatum,a graui nariu. foetore deducto nomine, nempe quia huiusmodi nardi genus virulentum spiret odorem. Inuentam in Thracia nuper herbam Plini. us refert,cuius folia nihil ab Indico nardo dis, sentiant. Radiculas etia quasdam odore nars dum imitari testatur. Nardum Sampliariticum,gentilitium natastis unde carpitur soli nomen retinens, pumilo

sanh q frutice,spicis ingetibus, candido caule,

70쪽

FRUTE TVM. 36 in multos ramos brachiato,quorsi cacumina piloris exortu in praelogas exeunt spicas,caulis

qui in medio cui diximus prorumpi hircinuvirus spirat: quapropter hoc nardi genus in totum rehcitur.

Nardum Celticum vocant graeci, quod alii Gallicum appellant,quia in Liguris montibus item Istria de Gallia Quae comata dicitur cir.

Ca montem Apenninum, praeterea in Pana nonia nascatur, post Syriacum laudatur in orebe nostro , quippe quod Syriaco leuius sit. ιsillus frutex est, qui cum radice vellitur, & in manuales fasciculos digeritur: folia ei longi , cuia,flauescentia,flos luteus. Saliunca,nihil esse debet controuersiae quin nardus Celtica sit, vel ex Plinij descriptione, quam cum Dioscoride collatam & eleganter discussam, videto apud Ruellium.Foliosa quiadem est,sed breuis,& quae necti non possit: ras dici numerosae eohaeret. Herba verius quam frutex: densa veluti manu presta, breuitesque

cespes sui generis dicetur ait Plinius unde etiam illud Virgilij in Bucolicis,

Puniceis humilis cedit Saliunca rosetis. Cum Gallico nardo semper nascitur herba ρος hirculus vocatur,ab odoris grauitate,& similitudine quam habet ta nardo: nam ea hersba sspissime nardus adulteratur. Vt autem differentiam agnoscas : hbc a nardo distat quod sine cauliculo est cassidio minoribus folijs: e.iiij.