장음표시 사용
441쪽
is PHIL. CO MI N AEI in tui gratiam dedi: quid vis ut faciant 'Carolus repente , nihil praemeditatus: Quod si recuset, inquit, fac ut eum quacun-
que ratione pacatum reddas: equidem vestro arbitrio totum hoc permitto. Quae si lavox magnorum deinde motuum caussa fuit,ut postea dicemus. Abeuntem, ex nobilitate complures. mandato Caroli, prosequebantur in fines usque Galliae. Carolus interea a Leodii substitit, qua in urbe nullsi enus atrocitatis praetermissum fuit. Cru- liter enim multa gessierant & e enate Leodienses in Burgundionesia inde ab auo Caroli , ruptis omnibus pactionibus t αquintus hic erat annus belli,quod cu eis gerebat. Et quanquam pontifex Romanus eis tinterdixerat sacris, propter contumelias Episcopo factas: pergebant tame in sua insania,contemptis omnibus edictis. Post abitionem regis, Carolus constituit proficisci in vicinam regione Francemontana, Equa prodierant sexcenti illi pedites, de quorum audacia insigni supra diximus. verum ante quam discederet, captiui, Qui occupata urbe, sese passim in aedificiis abdiderant, magno numero in flumen praecipitati si ibin eo lgebantur. Mandabat etiam, ut urbs exure- 'retur tota. Ei negocia destinati sunt ad qua -
442쪽
m nes, quibus iniunctum nit, ut a cemplis incendium prohiberent. Primum igitur o-atinium rescinditur insignis pons lapideus, qui Mosam colungit, & d: sponuntur milites, qui a Canonicorum aedibus,& ab omnibus leptis vim arceret. Post haec Caroluῆ v
I be excedit, & vix paululii progressi conspieimus igne multis in locis per urbem. ad oram fluminis . Ac licet eo die conficeremus ad quatuor milliaria, latus tame extitit clamor &strepitus, ut nobis plane videremur esse in propinquo. Tepta Nope omnia sue . tu ut incendiis erepta, & circiter trecentae, domus in usus ecclesiastici ordinis hominu . a quς deinde causa fuit, ut ex his reliquiis,bredi uissimo tepore urbs reaedificareturi France di montanos bipartito sumus aggressi. disie-b is ipsorum serrariis officio is, qua sola ser Ei ,ratione victa sibi parant eius regionis mise- ii homines: qui quu in sylvas profugilent,
: per uestigati a nostris, partim occisi, parti na, capti fuerunt,&rebus omnibus exuti. Tam 1 grauis auic erat hyemi, tantuniq; frigus, uti ex nostris vir quidam nobilis, pedum, aliust vero digitos manuum amriteret. Vinum sic: erat adstrictum gelu in ipsis vasis, ut securii scactum distribueret ut militibus qui asello
443쪽
aliunde calore circumferebant illud, donoeliquesceret. Commorari ibi per dies cibariorum inopia coacti. discessiimus. Carolus per Namurcorum fines in B batiamtIus, honorificentiu iue suit e certus.
Galliam , & videbatur non impatienter illud ferre', quod Peronae dis Leodii acciderat. Renouatum est qui de in ter eos bellu, velum interiecto aliquo temporis interuallo. Et quanquam illa Pexo nensis custodia conciliauit aliquod odium: non tamen suit prςcipua belli causa, α pacis conditiones eiani regi non intolerabiles. Verum Carolus,&impulsus ab aliis, & ctia sua sis ore cogitabat amplificare fines: dein de subtili quadam ratione iacta suerusit nouae simultatis atque dissidii semina. ut suo loco sum dicturus. Fi ater regis, ubi de Pe rorensi compositione accepit, misso Iega, to retit in eius ditionis, quam rei dare pxo-
444쪽
mi serat,possessionem mitti. Carolus etiam magnopere hortabatur eum, ne aliam prouinciam praeter Campaniam, & huic adiuncta loca, sibi pateretur obtrudi : mentione facta,quam effer eius studiosus,ut qui ratio nem non ipsius tantum, sed & Britanni, in hac pacificatione habui siet, cum ab eis tamen antea fuisset exclusus atque desertus.
Orat igitur, ut Capaniam postulet sibi tradi, quor quidem regio sit utrique peropportunarna si rex aliquid aduersus ipsum aliquando moliatur, fore sibi non difficile, opem ei
ferre ex vicina Burgundia. Ille vero,iameta: vigesimum aetatis annum excesserat: totusi tamen ab aliis pendebat: & commeabanti inter principes in hac causa crebri internu - cii. Rex enim, qui nollet eos paritet sibi fit niti mos esse, aut iis locis inueterascere, ni- hil minus habuit in animo, quam dare Ca - . Paniam. sed conabatur ei totis viribus peri suadere, ut ea ditione relicta, susciperet bonam Aquitaniae partem. Ille autem inuitus admodum eo descendit, veritus, primum, me Carolum offenderet: deinde, si quidemtassentiretur,ne non seruato promisso, delut fias a rege, & praestantissimi amici, & faculi totum iacturam faceret. Cum igitur frustraic rex inobri videretiodetum quendam, vi
445쪽
rum nobilissimum.& summae apud fratrem authoritatis,magnis praemiis&pollicita ionibus conducit. ut ad Aquitaniae posscssionem illum i v peliat , quae Campania lonost amplior &copiosior: cupere se perpetuam cum ipso colere amicitiam , & fraternam ei beneuolentiam praestare. hanc autem rationem sibi videri optimam, &viri. que como dissimam: non dubium esse,quin, quod polliceatur,exhibeat. Odetus conditionem accipit,& Principi suo,quod rex cu- .piebat persuadet, inuitissimo Carolo, r ει usque legatis,qui tunc, quum istud perfice-τetur, aderant. Cardinalis autem Balvensis, quod fratrem regis erat literis hortatus , ut pactionem Peronensem urgeret, in carce-xem coniectus fuit. Quibus rebus constitutis . regi cupiditas quaedam maior incessit ulciscendi, quam sibi putabat a Carolo sactam esse iniuriam. atq; ut id perficeret pitabat se nactum esse tempus idoneum. Initis igitur clandestinis consiliis, hoc agit. vi oppida illa, quae sunt ad Somiam fumo . excitato motu,& rebellione fa militem suum admittant. Principes illi praesertim, qui non sunt inepti suis negociis aliqua semper honesti speciem prettexunt. Atq; ut intellia i
o possiit quam sint in elusinodi rebus inse-
446쪽
co MME NT. LIB. IV. 2 sniosi Galli,recitabo, quicquid in huiusca
sic tractationem incidit. Nam & redintegratum est inter utrosque bellum.& in eo luscipiendo circumuenti fuerunt ambo. Rex in .hmulabat Carolum nimiς cupiditatis,quod praeter ius & ς quum vellet proferre lini tes, ideoque totus in hoc erat, ut illa , quae diximus. oppida molirentur res nouas. Ibant vltro citroque nuncii:qui mittebantur a rege, per eas urbes. quas ille sollicitabat, iter faciebant, eaque tum occalione mandiata secreto perficiebant. Quoniam belli nulla erat suspicio,sacta nuper pace, nullis praesidiis ea loca continebantur. Vt unum & alterum oppidu rex occuparet, no erat facturus bellum, sed eo tedebat. ut per omnes Caroli prouincias, populum ad rebellionem concitaret. Ad eam rem, non deerant, qui magna pollicebantur, quasi fauore & gratia plurimum in ditione Caroli possent. Verum, etsi doloris ae osse usonis causam aliquam rex habebat: tamen, si quod pollea e uenit,praecogitasset, no erat violaturus pacem, quam trimestri post, quam Lutetiam rediit diuulgariciussit. TimidE quide reii Dauit bellu, sed incitabat eu ultionis amor Deinde Connestabitus magni vir consilii de virtutis , ac familiares aliquot Aquitaniae
447쪽
Ducis bellum, quam ocium malcbant. cis enim tempore metuit Conestabitus, ne,
quos habebat a rege prouentus&pesiones, diminuerentur. Ad haec plerique regem eo esse ingenio dicebant, ut si nullas haberet
externas occupationes, domi turbas excita
ret:& quia suis commoditatibus ocium illius putabant esse contrarium, ideo dabant opera modis omnibus, ut ad arma protruderetur. Et Connestabitus quidem, quod possessiones haberet in finibus: promitto bat se occupaturum esse facile Sanctoquintinum, neque sibi deesse rationes instigandi aduersus Carolum multas & Brabantiae& Flandriae ciuitates. Aquitanus etiam, qui ei concilio intererat, auxilia promittebat. circiter quingentos cataphracios. Et licet bellu isti suaderent. atque in Caroli perniciem videretur conspirasse: longe tame alium finem spectabant. Rex, cum vellet videria non sine caussa bellum sit scipere, conuentus egit apud Turones, quod neq; ante id tempus unquam secerat, nec postea fecit: verum
eos conuocauerat solum,de quoru volunta
te nihil dubitabat. In eo conuentu exponit, quam inique Carolus multa in detrimentum Galliae moliretur, simul nobilem quendam sub nituit,qui grauiter conquestus . iu-
448쪽
COMMENT. LIB. IV. 42siurias ab illo sibi factas esse com plures dicebat in primis autem, quod fide illi esset obstrictus, & cogeretur ei ad quod uis etiam
bellum auxilia polliceri. A derant in eo co- cilio multarum ciuitatum legati. Communi tandem consensu omnium decernitur. Carolum euocandum esse Lutetiam in Senatum, ad certam diem. Sciebat enim rex futurum ut ille ad hunc modum citatus, aut superbE responderet, aut aliquid in contem pium Senatus admitteret : quo maiorem
se videbat habiturum esse faciendi belli occasionem. Mittitur ilico nuncius publicus, per quem Candavi, dum iret ad saccum, citatur. Praeter opinionem hoc ei prorsus accidit,& ubi per dies aliu uot in custodia nuncium detinuisset dimiut. Certior autem factus a nonnullis quid ageretur: ex prominem multitudine coscribit militem mercenatium , ut in omnes casus essent expediti. Eorum delectus babebat singulis mensibus.Tandem coepit eum taedere huius impensae. Itaq; omni se metu liberauit, remises a cura Sc diligentia,prςsertim, cum frequetes acciperet a rege nuncios,& in Hollandiam sese contulit nullo relicto milite in*rae
sidiis.ad finium defensionem: quς quide res infeliciter ei vertit. t postea dicemus. Dum
449쪽
esset apud Hollandos, Borbonius ei nunclat, sorte,vi breui non in Picardia talum, sed do in Bu gundia ei bellu inferatur: quosdam e suis eommunicasse consilia, suamque peram regi esse pollicitos. Eo nuncio valde fuit commotus. Nec enim militem habebat vllum , &quas nuper conduxit copias,
eas dimiserat. Traiecto igitur mari, Hecdinum venit, quod est apud Atrebates oppidum. Hic demum aliqua suspicione collecta de rebus,quae secreto gerebantur m te nihilominus & remissus agebat, quod rumori & auditionibus illis fidem non haberet. QIumque duos elues Ambianos, de quibus non bonam habebat opinionem, accersivisset, audita illorum purgatione. Ἀ-tisfactionem accepit. Verum in noctem po
re quidam eius familiares, ipso deserto, traseierunt ad regem: quo magis metuere cCepit, ne alii hoc exemplum imitarentur. Itaque suos in armis esset i ubet. Sed&hyems suberat,&ab Hollandis iam pDmum redierat:quae causa fuit,ve pauci admodum expedirentur. Postquam illi, de quibus diximus. ad regem se contulissent.connestabitus Sactoquin tinum ingresstis, oppidanos fide de iureiurando regi deuincit.Tuc primum Ca-xolus peliculum suum agnouit. Nam & i m - Paracus
450쪽
,aratus erat, & tribu o miluumque prae-
ectos tria scrat i copias contrahet ent: veruntamen cum illis ipsis quas habebat, cohortibus Dorianum pronoscitur, comitatus circiter quinsentis equis, ut Ambianos vacillantes contineret. ibi per sex dies su
sitit. Exercitus regis qui erat in propinquo, certa die propius urbem accellit, sed quod Eciuibus nonnulli rebus Caroli fauebant, nosuit ivtromissus. Et si Carolus maiorem habuisset manum, seruasset vibem. Cum autem propior paucitatem suorum non aud rei progredi: qui contrarias partes in oppr-do sequebantur.eo metu deprehenso, regi u na militem admittunt. Idem cogitabant Abb illani perficere. sed Cordaeus mature ingressus anteuertit. Carolus de capto Ambiano certior factus: quia Dorianum ab eo quinque tantum milliaribus abest. celeriter illine digressus, Atrebatu proficiscitur, valde sollicitus,ne plures a se deficeret, pr sertim, quum se videret undique septum esse propinquis & amicis onestabili. Sed & domesticorum ille. quem dixi.transitus ad regem. augebat ei metum & suspicionem:cogebatur tamen interea is,quem coscribi iusserat, exercitus.Rex, qui crederet se ia peruenisse