장음표시 사용
591쪽
pore, cum esset lustraturus Exercitum, qua quidem in re non facile potuisset aberrare. Habebat enim hunc morem Carolus, ut ῆ-mulatque descendisset ea equo, commoraturus alicubi in castris, adςmptis grauioribus armis, & leuiori equo vectus, cum pareo comitatu circumiret omnes copias , &rebus necessariis prouideret. Eam nactus
occasionem facile poterat ille quod volebat perficere. Rex autem pei fidiam hominis detestatus, & quod is duciae erant . & quod ignorabat, quamobrem ille suam operam, in re tana impia deserret, voluit omnino liberaliter agere, & per Contarum prolixe innia Careso significabat, neq; dubito quia ille diligenter & ex fide recitarit. Carolus autem aliorsum accipiens, dicebat, quod si reuera istud ageretur. regem non sibi fuisse denunciaturum. Et istud quidem multo ante, quam Nanceiu ille venirer, a ccidit, tantaque fuit ipsius obstinatio, ut arbitrer eum nihil unquam eius rei dixissςCampobachio. Nam ab eo tempore plus ei, quam unquam alias, tribuebat. Obsidebatur Nanceiu tem-
pote hyberno cum paucis copiis & male instructis. & plerisque aegrotis. Ex primis o
dinibus nonnulli conspirauerant in eum, ut
diximus: multi e t. am ladignabantur quod
592쪽
lebus aduersis euenire solet in & reprehendebant eius omnia consilia: sed in eius caput M vitam, nemo praeter Campobachium, moliebatur. Lothariosus interea sollicitabat Helvetios pro auxiliis, ut praelio dimicaret. Ad eam rem prompta auidem erat illorum voluntas:& solum restabat, ut pecunia conficeretur. Rex caussam eius apud Helvetios magnopere per legatos commendabat, Asimul quadraginta stancorum millia surpeditabat. Campaniae quoque Praefectus, habebat per ditionem Barrensem circiter ωctingentos cataphractos, & magnam manum sagittariorum . itaque Lotharingus ad
eum modum adiutus a rege, magnas conduxit Germanorum copias , tam equitum
. quam peditum : adluxit etiam se illi magna Gallorum nobilium manus. QuiIet Cam- saniam erat regis exercitus, non se quidem commouebat: sed euentum belli expectabat.Tandem Lotharingus cum insigniGe
m a noria comitatu, venit Sanctonicolaum,
qui vicus a Nanceio duobus milliaribus a est. Erat id temporis in Gallia Lusitaniae rex, in nonum mensem. Cum eo Ludovicus rex foedus inierat aduersus Hispaniarumena, eum,qui hodie rerum potitur. Et Lusitanus quidem, e consequedi auxilia venerat,quo
593쪽
bellum e Cantabria vel Nauarra in C liam moueret Tenebat enim loca quaedam& arces in finibus: & arbitror feliciter eum fuisse belligeraturum, si rex ita ut aliquoties
constitue iat,eusia adiuvisset. Cum vero mutata regis voluntate, per antium aut eo amisplius Dustra sperasset: domi quoque res in psius magnum accipiebant detrimentum. Nam quo tempore in Galliam discessit plerique omnes Lusitanis proceres rebus ipsius fauebant. Verum ubi diutius abesset: languidiores facti , cum Alphon so& l sabella. qui nunc Hispanias obtinent . pacisceban- tur. Rex autem quo minus opem ei seri et in excusationem adduxit bellum Lotharin ficum, seque vereri dicebat, ne si Carolus ostem feliciter oppugnaret, tota belli moles in Galliam transferretur. Lusitanus igitur, vir bon us,q uo facilius quod petebat co- sequeretur: legationem sibi ad Carolu consobrinum suscepit, compositionis tentandae caussa. Nam contra plurimorum sententiam, in Gallias abluerat. ideoq; pudebat euredire domum, nulla re perfecta. Ingregii, iter grauissima byeme, venit ad Carolum ante Nanceium, & expositis, quae acceperata rege mandaris . offendit in eo summam dissicultatem. eo moratus iba per biduum, talar
594쪽
parat abitionem. Carolus instabat, ut aliquandiu differret, & Ponte montii quod a Nanceio quatuor milliaribus abest ) subsisteret, eumque aditum seruaret. De Germanis enim , qui erant Sanctonicolai, iam intellexerat. Ille excusans, dicebat, nec armis ad eam rem , nec coyiis, nec ulla re necessaria se instructum esse. Reversus igitur Lutetiam, quum diu restitiiIet ibi: coepit male suspicari de rege, quasi insidiose ageret.& aduersario suo Castiliae regi se cogitaret prodere. Mutatis ergo vestio. ne agno- sceretur, tribus tantum comitatus,costituit
proficisci Romam. & ibi monasticum vitae genus amplecti. In itinere compreliensisiuit a Robineto Normanno. Rex eo nuncio valde fuit offensus. & nonnihil eum puduit. Iubet igitur naues aliquot armari in Normannia, quae domum ipsum reducerent. Causa belli quod gerebat cum Hispano, bete erat. Habebat E sorore Henrici castilliae regis, xoreineptem Eam lsabella soror He tiei excludebat a successione & principata Castiliae.& ex adulterio natam esse dicebat. Percrebuit enim fama, Henricu fuisse corpore male affecto . sic uti liberos procreare non posset. Et quanquam sub sipecie matrimonii uata erat ei filia: Castiliam tame o
595쪽
s v PHIL. COAtinuiti labella cum marito, ciliae rege. Hanc puellam n stanus cuniebat in matrii
sitanus cupiebat in matrimonium dare fi lio Ludovici regis Carolo, qui nunc rerum potitur, eaque de caussa venit ad regem , &quum insecta re discederet, valde indoluit. nec multo post, quam domum redierat, εvita discessit. Diligenter itaq; prouidere do bent Principes, quos mittant legatos. Nam si illi, quos in Galliam prius miserat, ederis ineundi caussa, fui sient homines prudentes ac circumspecti, diligentius explorassent de
rebus nostris omnibus, antequam Principem ipsium ut eam profectionem susciperet, hi hortarentur. Cum illud interregem & ipsos iniretur foedus , aderam ipse mandato regis ilicum aliis nonnullis. Hanc narrationem A
cebat praeterire, sed volui demostrare,quod antea non semel dixi: non debere Principes ipsos eiu simodi prosectiones obire. neque se alterius potestati subiicere. Vix iter diei
potestati processerat Lusitanus quum Lotbaringus 6c Germanorum eae itus discederet Sanctonicolao, ut manus cum Carolo consererent.
Eo autem ipso die venit eis obuiam Campo-bachius, ut institutum perficeret, & cum octingentis eataphractis transiit ad eos, in
596쪽
Ium designasset. Qui Nanceii obsidebatur, ad deditionem spectabant: sed certiores facti de Campobachii defectione , coeperunt Derare melius: Nam in fossam oppidi quidam se coniecit, ad eosque penetrauit, & de
Campobachio ac Germanoru auxiliis nunciabat. Adventante hoste, Carolus praeter morem sere, cocili una indicit. Plurimorum haec erat sententia, ut Pontemontium se reeiperet cum exercitu, & quae passim circa Nanceium tenebat oppida praesidiis muniret : Germanos, importatis in oppidum cibariis . domum este redituros: fore, uti Lotharingus pecunia destitutus. logo rempore non potuit tantas denuo copias colli re:
limoniam autem omne intra paucos menses consumptum iri:& oppidatios in maiori
tum difficultate, S angustiis rei u omnium . esse futuros, quam prius. interea tempus Moesum ei superesse, augendi exercitus. Vix enim quatuor habebat hominum millia in uniuersum, ex iisq; mille tantum & ducenti erant ad praelium instructi & idonei, ut ex fide dignis accepi. Non deerat ei pecunia: nam in arce Lux emburgi habebat ad quadraginta dc quinquaginta aureorum millia. quo facilius potuisset copias conducere. Sed perturbauit eius mentem Deus, ac veluti
597쪽
tenebris circumfudit. Nam incitatus a nonnullis pene furiosis, &omnium deterrima secutus consilium, decreuit periclitari sese tunam. & dimicare cum exiguis, quas habebat & male instructis copiis : tametsi de viribus ac numero hostium, & de regis exercitu, qui non procul aberat, diligenter esset praemonitus. Vbi Campobachius ad Lotharingum transiisset cum suis cohortibus: Germani de nunciant ei, v t e castris exced Iet , propterea quod proditorem nullum vellent apud se serre. Coa eius igitur, recepi dse Condium, quod est castellum in propinquo, sperans fore, ut Carolus profligatus &tugiens, in suas manus incideret. Decreuerat autem vel interficere illum , vel capere: postquam id difficilius visum neque facultas perficiendi dabatur : constituit, cona misso praelio, transire statim ab eo ad hostem, ut subita illa&inexpectata desectione, totum exercitum vehementius perterrefaceret. Hoc etiam pollicit is erat, si pro fugeret ille non esse incolumem euasurum i eo quod e suis familiaribus esset disposit xus ad quatuordecim equites, homines ma- . inime fidos,quorum alii, progredientibus ad, pugnam Germanis, fugae facerent initium:
598쪽
rent, ac sugientem interficerent. Ex iis, quia bus hoc erat mandatum officii, treis equidem noui. His rebus procreatis, redit ad exercitum Caroli, quem deinde venientibus.1 Germanis deseruit. Atq; hic videre licet in . quantas angustias & periculum se coniece- I rit Carolus, dum recte cotulentib. non ob- omnes, vel inte tempta. In his fuit etiam Carolus. Et quonim ei praelio non intersui,
i tibus non fuit occisus : verum superue - . niente postea noua cohorte interemptus, 3 in magno auerum numero , cum nona - gnosceretur, denudatus est. Torquem il- Iius. quendam valde preciosum idc eleganter fabrefactum, quem collo stare solebat, , honori fice circumserte , vidi postea Medi Iani , tuo ita loco odi reis venditus sese
Echic auiam est exitiis Emeus simi Pino
diones,qui duobus ante praeliis victi,& pau- . temperat. Posteaquam prope &in conspe' i ctu constitissent ambo exercitus: Burgun-
ci admodum erant, & male instructi. primo. statim concurse fierunt profligati. Quos ἔψ7 fuga periculo non eripuit. ii vel capti fuerut
eum ex equo delici, quod capti client, i poterant opem serre. res quidem praese serre. . H s quidem praese
599쪽
cipis, quo maiorem ad vicinos reges atque . populos authoritatem nemo habuit. Qua potissimum re Deum in se vehementius co- citarir, no sacile dixerim, nisi quod omnem, qua fruebatur felicitatem, a suo pedere pu-'tabat ingenio & virtute. Praeditus erat sanε multis eximiis dotibus: operam dabat, ut homines excellenti virtute familiares haberet : multis cupiebat benefacere: suoru negocia & controuersias cognoscebat ipse . Aliberaliter eos audiebat. gam diu cum eo
vixi, ingenio erat satis placido : postea ve-
ro crudelior euasit, quae quidem res indubia
tatum erat signum suturi occasus. In cultueorporis & vestium luxu, aliisque rebus omnibus prope nimius erat: legatis & externis hominibus magnum deferebat hon rem : cupidissimus erat gloriae, eaque fuit praecipua causia, cui bella susciperet. Hoc enim spectabat in primis, ut sicut pris i quidam heroes, celebraretur. Animi magnitudine & robore & audacia nulli cedebat. Nofacile dixerim illine Deus, an ipsius populo .magis fuerit iratus. Interfectus enim ipse suit, ut diximus, temporis sere puncto, une lIo maiori cruciatu: sed eius prouinciae ab eo tempore, perpetuis bellis diuexantur , a
quibus ob ciuilea inter ipsos factiones: non ' Possunt
600쪽
COMMENT. ZIB. VII. s 'rossunt expediri. Deinde qui nunc eos propugnant ac tuentur, sunt homines externi, nempe Germani, qui paulo ante fuerant hostes. Breuiter, a morte Caroli nulIam experti sunt firmam amicitiam: & si quis eorum
intueatur astones, videntur no minus perturbata esse mente quam ipse Carolus. Repudiatis enim optimis qxbusque consit is, in suam ipsi perniciem moliuntur: & uui nunc est rerum status,vidcia tur via ςgre plagam hanc esse curaturi. Sic ig tur sentio. Deus prout vult, assii gere aliquam getem et tribuere illis Principem, & accommodare. Burgundicus populus longe florentillimus suit sub tribus ordine Pi incipibus optimis& prudentissimis viris, supra centum Sc viginti annos. Tandem vero Deus excitauit eis Carolum, qui continuis bellis laboribus atq ue sumptibus eos exercuit, ses uiga sit reexhausit,hyeme praesertim. Ante Nouc si uni autem factum nil mitium calamitatu,quae deinde tribus aut quatuor aduersis prae iis duratur,donec inteis cietur. lo quidem tempore sic erat debilitatum ipsius omne robur atqne potentia, ut omnes, in quibi: aut aliqua facultas erat aut voluntas prςclara: vel mortui e leor, vel capti. , et grauiter