장음표시 사용
601쪽
potissimam Europae partcm: sed florenti rem nullam noui prouinciam, quam eranthae Caroli ditiones, quo tempore in iis viri Et nunc ecce Deusta insignem & potente familiam, ac clarissimorum virorum domicilium nostro orbe celeberrimum & bon ratissimum, per centum & eo plures annos, breui temporis puncto , plane subuertit. Quum reliqui omnes circum populi diu Σaren turbellis, aliisque incommodis: e
sola domus felicissima semper fuit, ita quidem, ut externi multi Principes, ad eam. velut in opportunissimum portum, ebus & tempestate sese reciperent. Ludovicus rex adolescens, cum a parente suo dissideret: ad Philippum Caroli patrem sese contulit, honorifice admodum &iam anter ab eo, per sex annos habitus. Eduardi Angliae regis ambo fratres, Clarentius & Cloce strius,& ELenclastriis multi rebus aduersis, opem& patrocinium ab hac domo petiersita Breui ter, ingens fuit eius familiae splendor& gloria,& nunc ecce miserabiliter est assii-cta sic.ut vicinis omnibus exemplo esse possit. Est nimirum Deus,a quo salus regno
xum omnium ,& incrementum,. α occasus, & initia de- . pendenti t
602쪽
REx nuper in Galliis instituerat cursores, qui per dispositos equos, incredi
bili celeritate iter conficerent, rem
plane nouam ia inusitatam in Galliis ante id tempus. Per eos illico de fortuna Caroli cognoscebat, & singulis pene momentis cxpectabat certiora de rebus omnibus. Et, qui primus omnium aliquid memorabile- attulisset, munus aliquod dabat, & prius, quam aliquid adferretur, dicebat se liberaliter ei, qui primus nunciasset, daturum. Per vocagium & me certior factas fuit de prae- .lio ad Moratum facto . & utrumque in ligni dono cohonestabat. Ludeus, qui foris cuba-.bat extra Plessium castellum: de cursoris. aduentu primus cognouit, & quod honestin locoerat apud regem, obtinuita cursore literas, quibus de practio Nisceno significavaturi Prima statim luce, regi dat eas literas. De morte Caroli nemo confirmabat. initas autem omnea coasentiebant, eum. sar a M
603쪽
186 PHII. COMINI Igitie. Rex eo nuncio sic fuit exhilatatus, veni hil supra. Hoc unu modo verebatur, quod si captus estet a Germanis, ne cum eis. data pecuuia, pacisceretur: deinde, ne prorsus euasisset. metuebat. Proxima deliberatio siit, an ditiones illius esset occupaturus.in eaque re minimam esse putabat d Ecultatem,
plerisquecmnibus, qui resistereὀt, per illa superiora praelia, intersectis. Qui cum reseerant, omnes dabant significationem laetitiae: sed plerique videbantur sibi Vim ipsi sacere, & utcunque dissimularent, maluissent certe Caroli res melioli esse loco. Cuius quidem rei causa sortasse se i, quod rex natura timidior erat, & idcirco verebantur. ne lutus omni metu, multa moueret domi atq; turbaret. Ex iis etiam qui aderant,nonnulli
una cu Galliae principibus & Carolo, ipsum
oppugnauerant. Habita deliberatione. post pera clum sacrum, in cubiculopadet, multis ad mens in pro sua consuetudine adbibitis. Inter prandendum loquebatur de rebus nouis. Hic ego cum aliis nonnullis obseruabam diligenter vultus eorum . qui pradebant: sed ne unus quidem hilariter sum bat cibum . Moerorene istud secerint, an lar-titia : non facile dixerim. rudore certe nullo iaciebant: na cousueuerant omnes cum eo praR-
604쪽
eo prandere tapius. A prandio secedens aliquandiu, non ullis. Caroli possessiones quandam, si mortuus esset, donabat. A m mi ralli uautem dc me, cum amplis dc necessariis mi- datis dimisit, ut eos, qui se vellent in i pilus clientelam atque fidem dare reciperemus: potestate nobis facta, ut quicunque intereundum nobis occurrerent nuncii: eorum
resignaremus literas . quo de rebus omnibus certi aliquid cognosceremus. Ingresti iter asperrima byeme, vix dimidii diei viam processimus cum occurrit tabellarius. Acceptis ab eo literis, intelligitnus Caresum inter alios repertum fuisse mortuum. & agnitum a quodam adolescente cubiculario,
de medico Lusitano, per quzm Campaniae praesectus certior factus, hoc i psum regi si- nificabat. Progressi contendimus ad Ab euillae suburbia. Per nos primum iis locis xesciuerunt de illius morte. Oppidani iam cceperant pacisci cum Torcio, viro nobili, quem a multis annis magnopere diligebat. Qui pr sidio relicti fuerant ibi a Carolo per internuncium a nobis praemissum, de compositione nobisicum agebant, & nostris pollicitationibus confisi quadringentos cara phractos illinc remouerunt. Hanc opportu-mtatem conspicati ciues Torcio patefactur . Os
605쪽
urbe, non absq; magno dispendio eor u,quos ante diximus,quib. mandato regis, & pecu'nian de annua eramus polliciti pen sionem. Sed earum rerum nihil acceperun propte
ea quod per ipsos non erat facta deditio. Est autem Abbe uilla, ex his oppidis unum,
quae Ludovici pater Philippo principi dederat, ea lege, ut si nulli extarent masculi haeredes ad imperium Gallicum redirent. Non debet igitur videri mirum: si Deilem nobis aditum praeberent. Inde profecti Dorianum. sollicitamus Atrebatum, Artesiae primam urbem, ac vetus Comitum Flandriae patrimonium, cuius quidem regionis imperium, ad serminas non minus, quam a4 mares desertur Rauestenus & Cordarus,adiunctis aliquot primariis ciuibus, colloc tioni nobis diem constituunt in vicina quadam Abbatia. Mihi cum nonnullis aliis iniunctum fuit, ut actioni interessem. Et quia parum erat spei, confici posse negocium, noibat Ammii allius ipse. Nostra postulata
haec erant, ut urbe nobis patefacerent:prouinciam illam omnem, morte Caroli, ad iregem pertinere: si recusant . periculum csse, ne cogantur: caesum esse principem, &exercitum tribus aduersis praeliis deictum ope omirem. l lli contra, po eius ubiscit-
606쪽
COMMENT. TIB. Vimique senatus praesidem demonstrant, quem admodum inde a Margarita, quam Phinippus, cognomento Fortis, in matrimonio habuit, iure successionis, Artesia omnis delata sit ad Caroli filiam haeredem: orant igitur,ne quas cum Carolo rex fecisset inducias, violaret. Non fuerunt multa inter nos commutata verba: nec inopinato nobis responsum istud oblatum fuit, & praecipua
causa collocutionis haec erat, ut per eam O casionem quosdam ad nostras partes traduceremus. Nec infeliciter quide iste conatus cecidit. Reversus ad Ammirallium cognoui regem aduentare, qui paulo post nos ingressus fuit iter, &literas huc illuc, tam suo, quam alieno nomine scripserat, quibus euocabat certos homines; quorii opera sip rabat se posse ditiones illas omneis in suam potestatem adducere. Magnam enim aniano conceperat laetitiam . quod aduersarios omnes videbat E medio sublatos esse.Cone stabilium.&DuceNemorensem S alios no nullos capite mulctauerat. Frater, Aquitantet Dux e vita discesserat: Andegauesis familia Gmnis erat extincta: cuius, postremi fuerat Irincipes,Renatus Siciliae rexiloanes & Nicolaus Calabriet Duces, eoru l; propinquus, Cenomanorum & Prouinciae Comes. H
607쪽
rum omnium facultates ad ipsum erant delatae. Sed quo potentior erat Burgundio domus omnibus aliis. & quo grauiora bella gessit, Anglorum ope, in Galliis . per annos υiginta duos: dc quo maiores habebat ob propirquitatem occasiones diuexandi Calliam : eo grandior etiam fuit &vberior regis Laetata oppi esto Carolo sic, ut vicinos cir tim populo, nihil iam magnopere sor-
& am studebat confirmare Sed dum Wi hac secui ita te versatur: hoc solum ad integram felicua rem ei defuit, quod non exaeqaitate negocium gubernabat. Nam eta Dd, s multis & claris indiciis ostederet,gra uiter & a et be se velle Burgundica domum a digete: ron idcirco tamen est, ut aliquis d car rt g m, i a vi opoitet in ea re progressum cit. In prouincias enim illas nihil habebat tui is . vel um amore Se beneuolentia, perque connubium. aut iustum aliquem titulum, licebat eas adivnsere Galliis, & f Oli me quidem, in ea colteroavone. & pro-re o mu desperatione, iebus afflictissimis. Eam rationem si se sic onere Cus : si mam&diuturnam paccm in Galliam intulisset, re populum continu's bellis exinanitum. ma gnopere creasset. Dum xiveret adhuc C Iolus:
608쪽
COMMENT. LIB. VI ILetolus: nou semel mihi rex commemorabati
post mortem illius, si vita sit peraret ipse, fili
una suum in matrimonium se daturum esset illius filiae: etsi propter teneriorem filii aetatem illa recusaret: se procuraturum tamen. ut e Galliae principibus alicui nuberet quodc hac ratione pacatam haberet omne eam regione,& illa, quae putabat ad se pertinere. absque grauiori ullo motu recuperaret. Heta erat eius adhuc sententia. die octauo prius. quam de morte Caroli allatum es Iet: verum ab ea di scellit.& longe aliter constituit, quo tempore Ammirallium x me in Picardiam mittebat. Et quum nos deinde sequeretur: deserebantur ad eum crebri & iucundi nuncii. Nam arces duς Connestabiti. Hanium RBolientu in eius potestatem illico venerunt: Sancto quintinum ultro deditionem secit: de Perona nihil dubitabat: & de voluntate Cordaei spem certam habebat. Tonsorem quendam suum Olivarium miserat Ganda-uum,& alios alio, magna cum sipe, sed plerique non respondebant expectationi. Cum propius ad Peronam venisset, ibam ei obviam. Praefectus oppidum mox patefecit: pea eum diem restitit ibi. & a prandio incidit iamentionem eius, quod Ammirallius dc ego
apud Atactates egimus, neque satis factum
609쪽
erat eius voluntati, & indicabat nihil nos propemodum effecisse. Incipit deinde commemorare, quemadmodum tonsorem ii
um Olivarium misisset Gandaviam, cuius opera & virtute sit adepturus eam urbem Ἀ-dem se sperare consequi posse multis aliis locis per eos quos dimisisset:atque ut stimulum aliquem adderet, Ludeum summisit, de quosdam alios, qui coram ipso, mecum si- per ea re disceptarent. Quanquam vero meum non erat, eius opinionem impugnare. tamen respondi, me vereri, ne Olivarius, α alii quos nominasset .in iis urbibus non perficerent, quod vellent. Id autem ideo dicebam, quod viderem, eum sententiam mutasse, de qua supra diximus, & confisum secundiori sextuna, spem ingente concepisse. omnia sine coquem tione occupandi. Cupi bat enim in primis Burgundicam domum
delere totam, & eius imperii prouincias
nines in multos huc illuc partiri: simul eos nominabat, quibus Nam cum & Hann riam, finitima Galliae loca, daturus esset. Quantu ad maiores illas ditiones pertinet. Brabantiam & Hollandiam constituit no nullis Germaniae principibus, ut eas acquirurerent, auxiliari,quos a se putabat non alie- mos, quorum deinde Nera uti posset ad perficien-
610쪽
Eciendum ea quς moliebatur. His de rebus Gmnibus mecum non semel loquebatur, eo quod hortatus era. ut alteram rationem, de qua sepra dixi, susciperet: εc noluit, ut causias, quamobrem id non faceret, quod haseram, intelligerem: assirmans, hoc suum consilium esse longe utilissimum Galliae, quae per eam familiam, propter ipsius potentiam, vehementer fuisset, multis nunc annis sisticia Certe si quis humana tantum intueatur &ciuilia,graues erant & magna quas adserebar,rationes. Ad aequitatem autem mihi respicienti, longe diuersum vid tur, tametsi tata erat in eo via ingenii, ut magis prouidus & acutus nemo quisqua esset. veru in rebus tam arduis, Deus Principii Scregii voluntates gubernat,ita ut consilia sequantur accomodata iis, quas cogitat deinde perficere actionibus. Na si beneficio Dea perstitisset in ea sentetia, quam ipsemet ante mortem Caroli iudicabat idoneam esse: non fuisscnt ea consecuta bella, quae tum temporis orta, ne hodie quidem consopita
sunt. Sed actiones nostrae pace nullam di turnam merentur, qua fruituri eramus alioquin: & huc tanquam ad sontem, referri debent calamitates nostrae, non autem