장음표시 사용
651쪽
r. Cptus antea suerat. suis legibus uti sineret. In Burgundia vero bellum gerebat minus seliciter, propterea quod Germani mercede conducti, fauebat Auraico Principi. qui iam
ab ipso defecerat. Pro Maximi si 'o vix
quisquam arma tunc sumpsit. Vicini enim Burgundionibus Helvetii, eorumque socii minus bene volebant Austriacae familiae. In Sigismundo a uicin ipsius patruo , magnumerat praesidium si modo vellet, propter propinquitatem loci & Phirtensem ditionem,
quam Carolo prius vendi tam , centum aureorum millibus, recuperauerat, non reddita pecunia. Sed parum erat in eo mensis Aingenii, ac prorsus fuit ex eorum Principum numero, q ii in suos familiares omnia reiiciunt, ipsi plane desides, & ad imperium inutiles. Et qui tales sunt. vix est, ut amicos in necesstate subleuent. Hic etiam impulsus a
suis deserto nepote. regis sequebatur partes in eo bello nec id modo, veru metiam cogitabat facultates omnes adimere suis necens aliis, & dare externis, cum liberos nullos haberet. Sed permotus ab aliis.& ad sanitatem reuersus , in Maximilianum nepotem contulit omnia. sibiq; tantum seruauit pensionem annuam,circiter trietem bonorum,
deposita omni ad mini stratione, cuius ipsum deinde
652쪽
COMMENT. LIB. IX. 62' l aoi nile saepe in ero ooenituit, o accepi. est eredibile. sed is sere est exitus eorta, qui voluptatibus & ocio dediti, nihil ex virtute saciunt.. Qui cum authotitatem siminiana, beneficio Dei teneant, maxime sane sunt vituperandi . quod ossicio suo desint. lis, qui sutore & amentia quadam vexantur,exprobrari nihil potest : qui autem ingemo non sunt destituti, & commoda utuntur valetudine, ii minimE deplorari debet quando per ignauiam& ocium in calamitate aliquam incidunt. Q i vero ita se comparant, ut maximam temporis partem, seriis occuparionibus, reliquum autem liberalibus d honestis oblectationibus impendant, magnam illi sane laudem mei eutur: & 5 felicem populum, cui talem contingit habere Principem. Ducebatur in Burgundia bellum propter auxilia Germanorum, ut diximus, quae tamen erant exigua, neque regis potentiae eonferri poterant. Deerat autem eis pecu
nia, & a nobis plerique sollicitabantur ad defectionem. Cranius regis legatus Do-Iam, superioris Burgundiae primarium oppidum, ad Dubim flumen, parua manu circumsedit, cum hostem despiceret: verum infeliciter accidit.Nam subita eruptione ab illis iacta, partem aliquam tormentorum
653쪽
umuit, M E suis nonnullps desiiderauit. Eo accepto nuncio, rex cogitate itatim coepit de nouo per Burgundiam costituendo prae fecto, tum propter hanc cladem, tum ob iblius rapacitatem &expilationes immoderatas. Verum antequam loco submoueretur
ille : paruulo quodam praelio se iciter rem gessit, in quo Castelgionius, summae vir nobilitatis & potetiae iis locis,captus fuit. Cr nius erat pinguior, & re satis lauta, ideoque non libenter domum reuertebatur Rex a tem neq; de facultatibus quicqua ei detraxitin sex cataphractos eum duodecim sagi tariis ei attribuit, qui domum deducerent. Et summisit Carolum Ambosium , consilii magni & virtutis virum.Is animu statim adiecit, ut Germanos, qui Burgundiam a reae defendebant, ad se traduceret, no iam, ut ipsoru auxiliis bellum faceret, quam ut dato illis stipendio facilius, quod adhuc restabat. caperet. Missis igitur ad Helvetios legatis, magnas proposuit A luculentas coditiones. Primum, dabat quatuor illotu ciuitatibus. Berna Luceriae, Tiguro & Friburgo, & qui sunt his coniunctit, pagis. ad viginti nancorum millia quotanis. ipsis vero magistratibus,& aliis, quorum priuatim utebatur Opς-Ja,tantundem. Deinde petiit in ciuium numerum
654쪽
Co MMENT. LIB. IV. cset merum apud ipsos aiscribi, & primum inter doctos voluit obtinere locum, eaq; de re petebat conficiliteras. Egre quidem illi prin-κipio istud admittebant, eo quod Sabaudia:
Dux antiquitus primas partes inter consue-deratos haberet : sed tandem assentiebatur. simul promittebant regi continenter subministrare ad sex hominum millia, quibus Menstruum ille daret stipendium, treis aureos. Et bic quidem illorum numerus alebatur a rege, quamdiu vixit. Tenuior aliquis Princeps non habuisset eius rei perficiendi facultatem: Regi vero longe utilissi mum fuit hoc institutum, ipsis autem Helvetiis opinor aliquando nociturum esse. Cum enim ante id tempus exiguum haberent usum pecuniae, praesertim auri: nunc ita
sint illecti eius cupiditate, vi a factionibus ac dissidio civili minimum absint. Alioquin
enim, quia locis continentur natura munitis &asperis, & quoniam ad arma sunt assuefacti. facile & ipsi vim aliis inserant,& illatam defendant. Eo persecto foedere, cum
Germanorum auxilia Burgundionibus essent detracta : omne robur illorum fuit attenuatum,& ut paucis dicam, plurimis tetatis rebus, Ambosius arcem quandam muni tam,non procul a Dola, vocant Rupem se
655쪽
tem, ubi circumsedisset. deditione cepit.Inde profectus. Dolam aqua reiectus fuerat Cranius, vi expugnat. Ex iis autem Germanis, qui iam ad regem transierant, nonnulli dicuntur in oppidum infredi voluisse, ut irese illud defenderent: sed quonia una cum ipsis maxima nostroru fagittariorum m nus irrupit, non intellecta fraude, pariter ingressi. ad direptionem omnes properabant. Incensum deinde suit oppidum,&paucis interpositis diebus , Auxonam circumuallat. In eo multi erant non alieni a nobis, & nostri pro nonnullis ciuibus munera publica petebant a rege, antequam illos obsiderent ac facile impetrarunt. ipse quidem ei bello non intersui: sed quid ageretur , ex iis, quae ad regem deserebantur, intellexi, M E h te' ris ad eum scriptis, quae saepius erat mihi legendae, ut ad eas, ipsius mandato responde-1em. Tenebatur oppidum non magno praesdio.& paucis diebus,voluntate ducum, qui
cum Ambosio iam ante pacti suerant, in ditionem venit. itaque praeter aliquot castella, rupibus affxa, nihil restabat expu- Inandum. Est iis locis Vesontio, quae quiem ciuitas, etsi ad imperium Germanicum pertinet: tamen quia cingitur undique Burgundia: studet sere gratificari eius resionis Princiri.
656쪽
C o MMENT. LIB. Ix σιν Principi. Hanc igitur ingressus est Ambosius. absq; maleficio,& ab oppidanis amanter exceptus illinc discelsit. Ad hunc modum Burgundiam omnem ille cepit, magna sanε industria. Nam instigabat eum rex crebris
literis atq; nunciis, ut ad extremam diligentiam nihil reliquum faceret. Verebatur enim ne remissus ageret, neve pateretur aliquam sibi difficultatem obiici: primum, ut eo esset illustrior ipsius & magis necessaria
opera: deinde, ne reuocaretur alio. Locuples enim est atque copiosa si ungundia, &Cranius cui sium missus ipse fuit, multum ibi suas facultates amplificauerat. Vtebatur aliquandiu pace ea regio, sed tamen Bel na& Virodunum, quod est oppidum ad Araris& Dubis confluentem, rebellionem faciebant. Ambosius autem ea non multo post, singulari quadam dexteritate recuperauit, dum aduersarii suis rebus parum prouiderent. Atque ita videre licet, homo homini quid praestet. Sed profecto sie est, ut quamcunque partem Deus vult amplificari & florere: ibi quoque prudentes homines acindustrios exciter. Illa quae diximus oppida, rebellionem quidem fecerunt: sed ii, quorum praesidiis oportebat ea teneri, non fuerunt statim ingressi, & jacium dabant no-
657쪽
sitis contrahendi copias. Et quo die nostri Virodunum petebant: illi quoq; se receperunt eo circiter sexcenti, quibus inter alios praeerat Simon minitus , ut Bel nam inde profecti tuerentur. Quod si nulla interposita mora fuissent progressi : recuperassentinam dubio procul,& a nobis facile desen dissent. Verum inopia consilii, per noctem ibi commorati, & circumsessi a nobis, vi capti fuerunt, atque ita Bel nam & quicquid Grat reliquum, absque contentione recepimus. His rebus omnibus tunc interfuit. Ad
regem fuit a nonnullis perscriptum id temporis ali quid me fecisse in gratiam quorundam ciuium Diuionensium. Ad eam criminationem cum & aliae quaedam paruulae suspiciones accederent: e vestigio missus ab eo sui Florentiam, propter excitatas ibi seditiones & motus, inter Pacensem & Medi. censem familias. Nam illi, cum niterentur amicitia Romani Pontificis, & Ferrandi regis Neapolitani, coniurarunt in caput Laurentii Medices, ac omnis ipsius esientelae: Scuum ab ipso, quem petebant,aberrassentaratrem eius Iulianum,&Fuginetum quendam, virum nobilem, eius familiae clietem, qui se Iuliano obiecit, ut eum protegeret, in primaria eius urbis aede sacra, interficiunt.
658쪽
C o M M ENIM LIB. I x. Laurentius autem graui vulnere affectus.in vestiarium templi se recepit, cuius portas ipsius pater aliquado curauerat ex aere totas extrui. Commissum fuit hoc facinus,du peragitur ex more sacrum: & inter ipsos contu ratores de signo conuenerat, quo dato , cae dem facerent. Sed longe aliter quam instituerant, accidit. Nam ex ipsis non nulli,cum recte putaret omnia procedere: curiam pe- rebat, ut in ea Senatores, quorum magistratus est solum trimestris, reucidarent. Postquam eo venerunt, ac in superiorem locumastendissent: fores quidam post illos occlusit,& Vbi coram constitissent, ac se parum
esse comitatos viderent: vehementer se runt attoniti, nec quod dicerent, habebant. Senatores autem ac ipsorum famuli, cum εsublimi conspicerent motum per urbem, MIacobum Pacensem audirent eum sociis ante vestibulum tumultuantem, euocato pompulo nequicquam ad libertatem e confestim illos. qui caedis faciendae causa eo peruenerant, corripiunt, & ex fenestris curiae
suspendunt. In his fuit Archiepiscopus Pisianus. Deinde cum pacatam urbe, suas ac Me
dicensiu partes sequi videret: datis illico literis.& dimissis A auciis.mandant perditi Mem totam, ut omnes, qui fugientium ali-
659쪽
quam speciem praeberent, comprehensi ad ducerentur. Iacobus igitur Pacensis.& cum
eo quidam a Sixto Pontifice Romano miselas. belli dux, ex fuga retracti sunt: α ille quide suspensus, hic autem capite fuit mulctatus. Alii deinde multi per urbem capti, in primo illo impetu & iracundia necati sue
runt, & in his Franciscus Pacesis. Non multo post hunc motum eo veni, missus a rege,& postquain e Burgundia di stessi, biduum
duntaxat apud Sabaudiae domina, nec multo amplius apud Mediolani Ducem restiti,
ut Florentinis, quorum erant socii ac confoederati, auxilia impetrarem. illi tum ingratiam regis, tum ut vficio non deessent, liberaliter responderunt, missis initio tre centis cataphractis, ac deinde etiam maioribus copiis. Pontifex, ubi de rebus omni bus accepit, Florentinis interdixit sacris, de simul exercitu misit, tam suum, quam Neapolitani regis, longe maximum, cui praeerant egregia Duces, qui castellum quoddam, Senae propinquum, & alia multa loca facile ceperunt. Floreulinor uin res in magno sa- . ne tum erant discrimine, propter insole tiam belli, & diuturnitatem ocii, quae causa fuit etiam, ut periculi, in quo versabantur, magnitudinem non intelligerent. Laurentius
660쪽
COMME NT. LIB. Ix σ3 sus Medices ad quem delata fuit belli summa,&li,quorum ipse regebatur coaliis. per aetatem, rebus necessarus prouidere no poterant, dc exiguas habebant copias. Exercitui vero Pontificis praesectus erat Vrbini Dux, vir magna & excellenti virtute. Aderant etiam regis Neapolitani ambo filii. Et quoniam a re Dus omnibus erant paratissimi : multa passim oppida & castella, quae circumuallassent,capiebant, sed non tam facile. neque tam breui tempore, quam nostri milites faciunt, propterea quod expugnandi loca,& tuendi scientiam illi non tam exacte norunt: instituendi autem & continendi exercitus,& ea omnia. quae usui esse possunt, procurandi rationem. melius quam nos tenent. Subleuabat nonni it Florentinos fauor & amicitia regis, sed uon quantum ipse cupiebam . qui praeter domesticos famulos nullam prorsus habui coactam manum .Peranni spacium apud eos comorabar. humanissime tractatus, ita quidem, ut ad illorum erga me beneuolentiam quotidie aliquid
accederet. Reuocatus autem a rege,cum per
Insubriam iter facerem: Mediolani ducem, Ioannem Galeacium, quod Genuam teneret . fide & iureiurando regi obstrinxi. Quuin Galliam rediissem: excepit me rex pera-