Disputatio historico-theologica de Bedae Venerabilis, presbyteri Anglo-Saxonis, vita et scriptis

91쪽

Mahit Lonixis, sed nil fidem antiquissimorum Codicum eum castigavit sΜret in Editione Cantabrigiensi. Loci quidam illius carminis illustrati sunt a BAR THIO , AdVerra. ΙΙΙ, I9. Hujus aut m operis mentionem facit ipse ED in altera Vita, quam postea soluta oratione composuit, ubi in Epistola praemissa, ad BDPRIDu Discopum et omnem congregationem Fratrum in Lindisfarnensi insula, haec scripsit: sciat autem Sanctitas Vestra, quia Vitam Husdem Deo dilecti Patris nostri, quam vobis prosa editam dedi, aliquanto quidem brevius, sed eodem tamen ordine, rogantibus quibusdam e nostris Fratribus heroicis dudum versibus edidi. Quos si vos bere delectat, a nobis exemplar accipere potestis in Cujus operis Praefatione promisi, me alias de vita et miraculis ejus latius esse scripturum quam vide licet promissionem in praesenti opusculo, prout Deus dederit, adimplere satago. Legitur igitur haec altera cuTHBERTI Vita in Edit Basil. om. III. p. o9-α54,

Colon. p. 5 I 85 Mitionem porro longe emendati Tem procuravit ΜΛBILLONIO in Seculo II AN Benod., optimam ero, quinque Codd. ΜSS. collatis, ΜΙ-Ius, ubi Vitam soluta oratione scriptam, utpote accuratiorem, alteri praefert Utraque inserta est Actis Sanctorum. Historia Abbatum Monasterii hujus, in quo SuPer nas pietati deseri ire gaudem, BENEDICTI CEOLFRIDI, et HUAETBERCTI, in libollis duobus. Hic liber de itis Abbatum iremtithensium et Gir-MMuSium, quem etiam memorat GuL1BLΜus almesburiensis I), inter opera BEDAE edita non reperitur. Pri-

92쪽

tum repetiit eum HARTorius Londani 1693. Deniqueo tribus potissimum Codicibus eum edidit Hira in opere laud. Historia Ecclesiastica nostrae insulae ac genus, in

libris V. Pervenimus iam ad praeclarum illud, et amplitudine

sua et rerum pondere primarium BEDAR opus, gentis suae Historiam Ecclesiasticam continens. Μ omni huic libro, quam omnibus ceteris, castigando edendoque πω ram impenderunt viri docti, ut iterum atque iterum tam separatim quam una cum aliis BDAE scriptis in lucem prodiret. Et vero tam frequenter hoc opere a vetustissimo tempore Scriptores usi sunt, ut, si liber ipse non amplius exstaret, ex partibus excerptis totus fere restitui posset.

Prima eaque antiquissima ditio jam prodiit Argentini

anno Igoo, simul cum Scholastica Hist. PETRI Trecensis, alias Comestoris, et Hist. Eccl. RusRBII Per RUFIMIM,

atque in eodem continuata I . Cum iisdem Historicis repetita est Hagenaviae 5o6. Postea seorsum prelo exiit Argentini 15r4 Antverpiae 55o, ovanti 566, et Coloniae 6ox. Prodiit etiam in Couectione or

ptorum rerum Anglicarum typis ΟΜΜELINI, edita Heidel-bergae 587, cum Continuatione Historine BEDAE ab incerto auctore, quam Editionem, prima tantum pagana mutata, eodem anno suo ipsius nomine Bibliopola Lugdu-

1 Rarissimae hujus ditionis exemplar invenire mihi contigit in Bibliotheo Collegii Sionensis, quod Londini est. Soatet

93쪽

nsta venum dedit i). Inter cetera quoque auctoris

opera lucem vidit Parisiis 544, ibidem 554, Basileae

a 563 TOm. III. p. -ao8, Coloniae 16 Ia, et iterum 1618, om. III. p. -I5I. Sed prae ceteris notandae hic sunt Εditiones emendatiores WHELOCI, HIPPLATII et SMITHII, qua e inscriptae sunt: msωria m ecclesiasticam genti Anglorum, una cum adnotatione et analectis, e publicis eteris ecclesiae Ammisanae homiliis aliisque M. Saxonicis excemus, nec antea latine editis ut et Saxonicam Chronologiam, seriem hujus inprimis historica m complectentem , e Bibl. publica Gntiab. accedunt Anm Saxonicae leges , et ultimori ges HBNRICI I. edidit A. ΗRLocus Cantabr. 644. BEDA Presbyteri et nEDEGARII Seholiastica Concordia ad senioris Asomnae definiendam monarchia pertindum, atque ad prima totius Regum Francorum stirpis Chronologiam stabiliendam, in duas partes diseis , quarum prior Ontins Hisωriam Ecclesiasticam Gentis Anglorum, cum notis et Dissertatione de auctore hujus

Historiae, posterior Disserarati de anni DAGOBERTI ancorum Regis e nomine Primi Auctor P. F. CHIFFLATIO,

1 Fid. ounia Comment l. l. Hujus ditionis titulus est Rerum Britannicarum , t. e. Angliae, Seotiae et vicinarum insularum Scriptores vetustissimi, ALFaan monumetensis, POETIO Utrumnii, ILDA Sapientia , BEDAx Μω-Saxonis , Continuatio ejusdem Mistoriae, auctore incerto , Lib. ΙΙΙ,sULIELN. Nembriemsis, Ioas. Eossanni. Hei Ih. 1587.

2 Mirum videri possit, quod in omnibus majoribus, quas adire potui, Angliae Bibliothecis hae Historiae xv a ditio de

94쪽

Banhn Venerabilis Hist. Eccl. Gentis Anglorum, una eum reliquis ejus operibus Historicis in unum ommen

mensis non ita pridem Canonici. Cantabrigiae x za. Hoc opus post mortem demum patris absolvit et edidit GEORGIus filius. Reliquis autem Historiae EDAE editoribus laudis pinniam praeripuit Myaeu, tam propter adhibitam in eo edendo diligentiam, quam ob egregios, quibus uti filicebat, fontes. Inter quos principem locum obtinet Codex m. omnium vetustissimus, qui antea erat in ΡOMessione IOAN. MonL, Episcopi Eliensis, hodieque in Bibl. Regia Cantabrigiensi servatur. Est hic Codex antiquis literis Μω-Satanonicis circa annum 37, ideoque post BEDAR mortem secundum descriptus, ex ipsius auctoris Autographo, et in ipso monasterio, ubi Historiam Suam composuerat r). Nuperrime etiam Societas Londini recens Constituta, cui nomen est The nos Historica Melem, novam Editionem procuravit, quae inscribitur Venerabilis BEDAE Histori Ecclesiastica Gentis Anglorum. Ad Mem milicum recensuit r. TMENfoN Lond. x838 2 .

Londinensis. Rus autem exemplar pro sua humanitate mihi ad usum dedit Clarissimus Bibl. Regiae Parisianae Praefectus. De hac Editione conseretur Ioumaι des Savant 1681 pag. 316, et Acta rudit. 1682. pag. 330. l Vid. suieta in Prael et cons de ejus fiditione ce Erudit. 1724. pag. 124. --ir liter de lagrande meta e Tom. X. pag. 520. 2 Vid de hao ditione j totum in The ritia an Fore nouarteri Reuieis p R. XIII, Iinfima. ἀ r. vavassos has prefixe to his an a critica introduction, ut os aluabio notices respectinihi author, and the wumes of tho Historia Eeelesiastica itself. Disjtjgodi OO le

95쪽

Pauca hic addenda sunt de Variis , quae exstant, hujus Operis BEDAB interpretationibus seu versionibus. Prima eaque vetustissima est Anglo- αOnica, quae Regi ALP Dori Asrio tribuitur, et typis expressa est a W-Loco et svirino in Editionibus supra laudatis. Recentior aetate librum ex Latino in Anglicum sermonem vertendo reddidit TAPLETON, hac inscriptione The histor of thesmuro os Englande, compiled F Venerabis Bede Evtishman, translated ut of Latin into Englis bThomas Sta ton Student in DiomitF. AntW by Isin

Laet, I 565. Quo autem consilio auctor hunc laborem, satis sibi molestum, aggressus sit, ipse in Praefatione imdicat, se id agere velle scribens, ut aequales sui novam, quam amplecti coeperant, religionis formam relinquentes ad pristinam, quae BEDAR tempore viguisset, fidem redirent i Iterum in sermonem Anglicum translatus

il In Praelatione, ad LIZABgrua Reginam scripta, inter alia hujus generis leguntur: In his Histor Fouriniones hallae in hoW many an eight Polutes the pretende reform-ers of the Chum in Our races dominion have deparlediro the pater of that ounde an catholike ait planted strat mons Engliahemen is hol s. vcvsvIs ur posue an his virtuous company describe trust an sinceret byVenerable AD , o callei in ali Christendo sor his passingverines an rare leaming the Author oninis Histo . Atidio thenient our ighnes intention bent to eightier considerations an assaires may pende no longe time in espyingout in particulars, I have athered ut os the wholeratator a number os dixersities et eno the protende religionos Protestanis, and the primitive ait of the Engliin Chureh.ncet. Cui quidem promisso ita satisfecit, ut Praecipua superstitionis portenta ac monstra, Hamoesesia Anglica a Romana

receperat, Postea Vero repudiaverant omnes meliora sentientes, brevi in conspectu ante legentium oculos poneret. BABAE vero iniquius emtiri non poterat, quam Pessima quaeque Ripsius operibus colligendo. Disjtjgodi OO le

96쪽

liber est v IOAN STRUENS, anno I723. sertium denique interpretationem composuit UL HURST, Ond. 18 14,

eodem sere, ac TAPLATONIus , consilio I . Opus dedicatura est EoLuLPHO Regi, et ex Epistola, ad illi scripta, quam Historiae suae BD praemisit, imtelligitur, quibusnam potissimum auctoribus et sonibbus usus sit. Auctor ante omnes atque adjutor ei exstitit ALBINus Abbas, ipsius THEODORI Archiepiscopi et ADRIANI Abbatis discipulus. Quorum res gestas in ecclesia Cantuariorum et finitimis regionibus ALBINus cum BD communicavit , misso ad eum NOTHELMO, ecclesiae Londinensis Presbytero. NOTHELMUS POSte Romam prosectus Literas quasdam GREGORI aliorumque Pontificum, quas in Bibliotheca aucana invenerat, domum reversus BDAB operi suo inserendas tradidit. Primam igitur Historiae suae partem, quae complectitur tempora ante receptam in Anglia religiovem Christia nam ex antiquioribus praecipue Scriptoribus congessit. posteriorem vero ex traditione et aequalium, qui Eces stae praesecti erant, narrationibus et testimoniis cointexuit Laborem anno 3 absolutum, deinde vero ad calcem operis Epitomen quandam chronologicam adjectam, nec tamen ab ipso BED ultra annum 34 productam, sed recentiori manu ad annum usque 766 continuatam esse, supra jam diximus, et ex Optimis

97쪽

Codd. SS. ABILI . et ΜITHIO Collatis, certissime constat r) Martyrologium de natalitiis sanctorum Martyrum di bus; in qu Omn , quos insemire Potui, non Solum quo die, erum etiam quo genere certaminis, Me sub quo judice mundum Micerint, diligenter adnotare studui. Plus una hujus nominis scriptio BEDAE Circumfertur.

Μartyrologium illud versibus exametris compositum, quod legitur in operum Edit Basil. om. I. p. 242-266, Colon. p. 9I-2I3, in fine libelli, ut nomen Ephemeris seu G utu Mulgaris, BEDAE omnino non est, Sed

tribuendum WANDELAERT Prumiensi a). Aliud vir rologium, itidem ligata oratione editum est a DACHERIO et inscribitur Martyrologium, quod BEDA heroico cammine composui, 3). Excusum est breve illud carmen ad Codicem seculi re medii, et a ΜABILLONIO , qui primus eum descripserat, genuinum BEDAE opus habetur M. Sed

dubitat ouDINus, utrum Vere a BEDA profectum sit, ani

lius a studioso quodam, qui Martyrologium, quod soluta oratione ab eo scriptum haberetur, metro adligaverit D. Aliud porro Martyrologium inter BEDAE Opera legitur, Edit.Basil.Tom. III p. 38o-487, Colon p. 277-362. Prodiit etiam seorsumantverpiae A. 565, sed jam dudum inter

1 CL quae de his jam supra disputavimus ad pag. , 10. 2 Vid de eo oonis Comm. Tom. I. pag. 683, qui, qua fronte et impudentia hic liber gna adscriptus sit, pluribus ostendit,

et AVAdn, quum haec silentio Praetereat, BEDAR opera nun

98쪽

omnes constabat, salso illud BEDAE tribui, quippe qui

secundum narrationes usuARDI et Dosis I centum octoginta dies vacuos reliquisset. Genuinum BADAB opus invenisse sibi visus est BrisCHENIus, et eius quidem

fragmentum m in Biblioth. Regia Susciae, integrum

vero exemplar Dwione, additamenta continens minoribus literis scripta a). Cum his autem Codd. sex alios contulit, et collecta sua publici juris iacit in Aetis Sanctorum 3); ubi ea, quae BEDAR nomine majori typorum forma excusa sunt, in omnibus ΜSS. ad verbum legi dicit Martyrologium Vero, quod inter BEDAR Opera e tat, ex ADONE sumtum esse credit. Idem illud cum Auctuario non in sua ditione Cantabrigiensi repetiit ΜITH. Et additamentum ad EBDAB artyrologium ex Codice Wircebumens seculi re dedit con-Tuus M. Ex HABILLONII et ouDINI sententia dubium tamen est, an est omnium Sanctorum in hocmam rologio

et Vid. usuaan et Anos N, Archiepisc. Viennensem, in 'fartyrologiis CAROLM Assds, quum Martyrologia et AILEORTHI etBEDAR, quae in ecclesiis recitare mos erat, sibi breviora viderentur atque jejuna, suannuri monachum illa amplificare jussit. Hi opero suo perfunctus in Praelatione ad Regem dicit, ignorirnuunimiae studuisse brevitati, BEDAM vero quamplures Kalendarum dies intactos reliquisse. 2 Primum haec Lon esse suspicatus est, Postea mentem mutavit. 3 Praef. Tom. I. Ianuar. pag. 40. et Prolog ad mensem Mart. Tom. II. I 5 seqq. Genuinum agna opus hoc habuit odnisus in Comment Vol Ι pag. 5 et pag. 1683 Notant etiam, post cohoΗΕsIUN NABILLONIV l. l. AE FABRIOIU Tom. I. pag. 18s Edit. AssI, reperiri in illo, quae BEBAR tribuantur ab ullanico in Misaerulis s. cxavaa , piae Autissiod Lib. I. cap. 15,

99쪽

locus suus Sit, Cum BEDA quatuor talitum annos vixerit

post creationem GREGORII III., qui hujus est auctor

Hymni, qui reperiuntur inter BEDAE opera, dit. Basil. Tom. I. p. 476-494, Colon p. 4oI-417 ad eum pertinere non videntur hic saltem liber ille Hymnorum non est, quem apse memorat in Indice et . Plurimos BADAB Hymnos edidit AssANDE cum scholiis, Parisiis 1556, et inter ejusdem opera ibid. 1616 p. 195, 2o6,239, 244. 254 263, 66, 74, 8o 281, 93. Praeterea BEDAE etiam in Cod. ΜS. olim Thuaneo, nunc Couertino adscribitur carmen de Dioino Iudicio ad AccAM Episcopum, quod editum est a IΜ-N Dunelmons in libro domestis Romum Anglorum 3). Et BEDA mene

Ecloga confictus eris et hiemis, sum cucultis prodiit inter metas Latin minores, a WERNsDORFIo editos M. Liber Epigrammatum, heroico metro, Siν elegiaco. Hujus libri nusquam vestigia reperi, et inter deperditos ponitur a CAVEO.

De Nattim Borum, o de Temporibus , libri singuli. Exstat ille do Natura Rerum liber inter opera, Edit. Basil aoni. II. p. -49, Olon. P. -42, cum glossis

100쪽

c scholiis incerti auctoris, OANNI itidem Nos iOnugi, et BRIDEPERTI Ramesiensis Editus etiam est cum altero eoque majore de Temporibus, Basileae 529. Uber de Temporibus, cum eorumdem Scriptorum glo sis et scholiis, legitur in Edit Basil. om. II. p. vo5-2Ia, Colou. p. 18-Ia4. Longe ante majorem de Tempor bus librum scriptus est, quum desinat quinto TIBERII III. Imperatoris anno, qui Harsae est o vel Oa, alter vero liber annos sere viginti quinque ulterius progrediatur. ΟΣΟΜ Ius, in ParadiPOm de S. E. p. ao, se mentum dedit ex uNsTERII Cosmographia Lib. II, et hunc librum contra TEPHANOM ITu jure meritoqueBRDAB Vindicat PETAVIus in Epistoli p. t 57. De Temporibus, liber unus major.

Major hic dis Temporibus liber, quamvis ditiones

eum priori in loco ponant, post alterum tamen eumque minorem scriptus est eique supplemento exstitit. Cum glossis et scholiis roANNI Motomagi et BRIDAPERTI

Ramesiensis reperitur inter opera, Edit Basil. om. ΙΙ. p. 49-173 Colon p. 43-Io3. Qui porro sequitur, tractatus de se aetatibus Mundi, siue Chronicon, in dit. Basil. p. 74-I93 Colon. p. o3-III, ad hunc ipsum librum pertinet, ejusque pars est. Hoc nempe omnicon nihil aliud est, quam caput sexagesimum quartum et

quintum libri majoris de Temporibus , sed ponderis sui causa ab uno alteroque dignum habitum est, quod seorsum ederetur I . Chronicon igitur illud, quod esta rerum origine usque ad nonum annum BONI Isauri,