Commentarius in utramque epistolam Pauli ad Thessalonicenses scriptus a Nicolao Hemmingio.

31쪽

nimirum quod illorum confessio ad alios dimanauerit, adeo ut nihil sit opus apud alios fidem praedicare Thessalonicensium, quae alioqui nunc satis innotuerit Chiistianis Rehuspublicis exemplum hoc pro-Ponatur, ut quo dignitatis loco sunt embnentiores, eo magis in pietate honestate ali j praeluceant. Hoc enim plurimum facere ad aedificationem, Paulus Thessalonicensium exemplo docet, experientia ipsa

testatur.

Ipsi enim de nobis annunti

ant,qualem introitum habueri mus ad uos, quomodo cons

uersi estis ad Deum a simulacris ad seruiendum Deo uiuo Mue ro ad expechandum Filium eius de coelis quem sitiscitauit ex mortuis,Iesum, qui liberabit

uos ab ira uentura.

Dixit de personuisse famam fidei Tessalonicensium apud alios, ut non op habuerit Paulus de ea quicquam loqui,

nunc

32쪽

quod ali annuncient sibi inuicem, quomodo id factum sit. Porro hic obserue mus ordinem administrandae Reipublicae Christianae. Primum locum obtinet Praedicatio verbi. Hanc sequitur conuersio ad Deum, d desertio Idolorum nemo enim simul Idolis Sc vero Deo seruire potest. Tertio loco finis conuersionis attendendus est, qui est seruire uiuo dc vero Deo, cum expectatione Hir eius de coelo, qui plene nos ab omnibus malis eripiet. Qui igitux Deo non seruit, sed vivit adhuc in sordibus carnis suae, Is nondum conuersus est, immo potius totus a Deo auersus.

CAPUT SE

A P UT I S. PAulus multa passiis propter Euange lium Thessalonicensibus praedicatum, apud quos inculpate vivens sincere eos instituit,qui ct edocti recte imitatores ali

33쪽

E PII T in Deum Ecclesiarum Dei facti sunt in serenda cruce iam se videndi eos desiderio teneri ostendit.

ORDO CAPITIS

SECUN DLTRes sent huius capitis partes. Prima

est longa expositio conuersationis Pauli apud Thessalonicenses. Secunda continet narrationem fructus praedicae Euangeli j apud eosdem, Nimirum quod facti sint imitatores Ecclesiarum Dei insoffendis afflictionibus ob Euangelr consessionem. Tertia est significatio promtitudinis animi Pauli ad inuisendos Thessalinnkenses.

EXEGESIS CAPITIS

SECUNDI, CUM OB SER. uatione doctrinarum.

enim scitis fratres, quod ingressus noster ad uos non suo

rit maniS. Propositio praesentis expositionis Eli

34쪽

ybi Sed Mantea passὸ,8c contuis meliis assecti quemadmodum

scitis Philippis fiduciam sumis simus in Deo nostro loquendinia n, apud uos Euangelium Dei in

is, im multo certamine.

obfuant i Pressuram quam hic commemorat, mi tuo' passus est propter spiritum Pythonicum,

disia dii quem a puellaeiecerat Actoriis. Ibi enim Mirgis caesus conrjcitur in carcerem, cuiu/custodem ad fidem conuertit. Deinde certamen, quod sustinuit apud Thessaloni- censes, describitur Actor. 7. Nam Iudaei yy 03ssi increduli excitarunt totam ciuitatem adsenti uersus Paulum,adeo ut coactus sit, quemadmodum supra admonui, fuga sibi consulare, Sed prius iae' o Euangeli j funda- mento. Haec nobis proponunturine in plum, ne propter persecutionem abnciamus osticium, sed potius cum Paulo incisis R μ' iii ad Praestandum ossicium.

35쪽

Nam exhortatio nostra non

ex impostura, negae impuritas et te,necim dolo.

Iam suae doctrinae modum mponit. Exhortationis verbum accipit pro toruministerio suo, seu doctrina rota, quae auditoribus accommodari nequit, sine e hortationibus. Primum autem se alienum fuisse ostendit ab ij uitrjs, quae doctrinam corrumpere solent. Impostura significat fallendi artem Immunditia ad aflectum animi pertinet, Dolus ad modum agem

di Significat igitur per ιντ scrip quod docendo sincere ex pio cordis affectu a taleat ahorauerit strenue in propagando Euange lio, id quod sequentabias uerbis clarius evPrimit.

Sed quemadmodum proba

ti fuimus a Deo, ut crederetur nobis Euangelium, sic loqui mur, non tanquam hominibus placentes, sed Eo probant corda nostra.

Autorem sui Apostolatus citat, Idque ea bl

36쪽

T MEI SALOM eo consilio, ut Thessalonicenses statuant set uidi i ex iuXx Dei consilium uocatos esse in ' agnitionem Euangeli , Utque constantius perstent in confessione eius doctrine, quam 'diu di a Deo esse norunt. Deinde, qualis mini i ii ii μή Euangelr esse debeat, ostendit Nimi. hipa det uisum ut se conformet ad uoluntatem Dei, antiquit, ii cuius est minister, ne ob hominum satio- Izaut ti rem, uel doctrinam Uaciet, uel confessio-hin nem abi jciat, quemadmodum illi solent, , qui omnia ambitiose agunt in hominum ita stati gratiam, is et, diua

pere: illa, Nes enim unquam in sera socorissati mone adulationis fuimus, quem

llar, student, impuris flectibus praediti.ac Pri , n poIlimum amovet a se suspicionem adulatio ori j IR , diu illorum Proprio testimonio De inde auaritiae quot suspicionem amotici, prouocando ad Dei testimonium, qui so

iii de isecibus iudicare Potcst Sint igitur diri

37쪽

auaritia.

Neq; quaerentes ab homini hiis gloriana, nec a vobis, neqab aliqS.

Sesa gloriae inanis studio alienum simisi monet. Vbi enim ambitio, fastus, 'applausus populares regnant, mi cum ubcioso affecit peruersum agendi studium adeue necene est.Nam cum ambitio sanam mentem adimit, nulla fides quae est diroctrix operum Desse potest unde Dominus Iohan. s. ii Omodo uos potestis credere, qui gloriam mutuo a uobis accipitis, stgloriam quae est a blo Deo non quaerius Sed quis quaerit gloriam ab hominibus, ecquis a solo Deoicis ab hominibus lina iam quaerere dicitur, qui ambitiose a plausum hominum ob sua facta quaerit. Contra, a solo Deo querit gloriam,qui pudore sui confusus, ad gratuitam Dei misi ricordiam confugit,nec quicquam sibi esse reliquum statuit, in quo glorietur, prae ter Christi gratiam. Proinde, ut huiu gloriae studium semper cum humilitate coniunctum est Ita illius ex ara Ozantia de ignoratione sui manat. Stet igitur hoc'

38쪽

xum: Qui gloriatur, Domin glori tur. Sed quomodo cum his conuenit di,

Aum Pauli a ad Corinth. a. Haec est glo-

ὸ illis riatio nostra, testimonitim conscientiae nostrae. Et ad Galat. 6. Opus suum probeti unusquisl,3 tunc gloriam habebit apud An non Paulus his verbis faterii recte facientem Officia vocationis suae,posse se gloriariae Respondeo, Qui testimonium ebnseientiae bonae habet in suis facetis, PO-ῖd Iri missi utique gloriari, sed non mira Domi-lai rinum. sare has exceptiones constima' ossi V i 2imus. Primum, acceptum feramu Deo uolpos at o sic quid habemus honi,nobis nihil arrogantes Deinde retineamus illud funda- Scopo mentum, in sola Dei misericordia sitam Leta ab ho se nobis salutis fiduciam. Postremo in solo honorum omnium autore acquiesca aIPl mus. His sic apud nos constitutis,pia erit

ob hali an omni bonorum genere gloriatio,immox italoga necessaria &,Xpetenda. Nam nihil aliud j. est Vera gloria, quam approbatio consci tae uic uia Mnxix recte iudicantiS, Saliorum recte tu dicantium. Vbi igitur conscientia bona oes et Loram Deoo hominibus,ibi vera glo-lirmatio, unde Paulus Actor: 2 3. Ego omni conicientia versatus sum ante Deum in hunc usi diem.

39쪽

Cum possemus in onere esse, tanquam Christi Apostolitast: tamen sumus placidi in medio uestri, perinde ac si nutrix fove, at filios suos.

Certissimo signo confirmat, se n0st quaesiti ille gloriam ab hominibus,cum inquit Postemus esse in onere,hoc est,Vsudi Par autoritatem Apostolicam, vi caeten Apositoli,Tamen huic iuri cessimus mites, placidi, Sc lenes et secti, Perinde atque nutriX, qtiae suos tenellos pueros calefacit, sotiet, ac tenerrime tractar. Hoc Pauli e emplum sequantur xj Euangeli j praco neg, ne ablatente autoritate sua, plus de irruant, quam aedificent Quod quidem illis su venire solet, qui intempestiuore lo iurisdictionem Ecclesiuisticam usurpant, sine matur Ecclesiae iudicio. Porro hic locus, Mui ei a Corinth.9.videtur no nullis patrocinari operibus superer Ptionis, quae definiunt esse opera indebita, Vt luxiunt ultra id, quod quis debeat. Verum priusquam respondeam ad argu mentum Papasiticum, firma demonstratio' ne osten

si itast

40쪽

in il limentum. Qtioechino opera sub lege com-ἐὶ soli1,prehenduntur, falso OcantUr supereroe .. gationis Opera.Sic enim Dominus inquit: p Ili Clim omnia seceritis, quae prax ta sunt vobis,dicite, Inutiles serui sumuS,quae de ibuimus facere, fecimus. Praeterea nullum opus agnostendum est bonum opus esse, aut Deo acceptum, quod lege Dei com- Irehensum non sit,quemadmodum ex di

tinctione operum conuincitur, Narnian

una duo ordines sunt bonorum po 'um Aut enim ad Dei cultum,aut ad c 'itatem proximi reseruntur. Et ut nul- um ad Dei cultum pertinet, quod non ontineatur sub hoc capite: Diliges D pili λῖς riniit Deum tuum in toto corde S c. Itae oriat: - iullum officium est caritatis,quod nona icteti Q ρ quiratur illo praecepto : Diliges prori uiis num tuum sicut teipsum. Ex his axioma tet glacas i is firmis limis sequitur, nullum pusio

aum superet Ogationis dici posse.

stibus Hoc iacto fundamento, ad obiectio ilia optat ne Papisitarum respondeo Paulus di i uoi uii,oisicio satisfecisset,Euangeli iam pre istando, addit nunc vltra aliquid ad cu-

.., i 2 a ulum, non utitur autoritate sua, qua vii