Commentarius in utramque epistolam Pauli ad Thessalonicenses scriptus a Nicolao Hemmingio.

51쪽

non placent, Momnibus homi. nibus aduersantur, prohibent nos gentibus loqui, ut salven tur, ut expleant peccata sua sem, per peruenit enim in eos ira in finenti

Amplificatio est qua exaggerat mal, tiam Iudaeorum per distributionem, S ί-mul poenam impietatis eorundem notat: cum ut Occurrat scandalo crucis, tu ut consoletur cruce prestas Id quod facit triplici argumento, exemplo Christi inpostolorum, salute promissa piis, cx ira Dei, hoc est, damnatione super impios N persecutores Ecclesiae. Et prodest sane in haec tria tempore persecutionis respicere, ne muli, tudine impiorum, d persecutionum fluctibus superati fidem abhciamus, ex his enim tribus ingentem consolationem hausisse sanctos Martyres non est dubium. Praeterea observentur hic tres loci Primus, de rabie persecutorum Ecclesiae, qui in tantam feritatem deferuntur praecipites a Satana, Vt nunquam expleri possit sancto rum sanguine, Secundus, de impletione scele

s tal

52쪽

scelerum eorum, qui male agendo per- unt,nam mensuram, hoc modo sui iudi-ῖ implent differtur enim Cena, donec iniquitas illorum ad summum perueneris. Quare sedulo nobis cauendum, ne Pecca ta peccatis addendo, reponamus nobis iram in die iudic'. Tertius, de ira, quam in illos peruenisse dicit si in finem, Quo admonemur de reiectione gentis Iudaicae propter eius contumaciam,& nefanda scolera, In hoc exemplum k similia intuerinos oportet, ut admoniti illorum malo,

lociita vivamus solicite magis in timor DELrisdiui ne in similem Dei iram ob nostra peccata I incurramus. Nam haec ira scidamnatio, , Lis S reiectio, ut ad tonim populum Iudai cum non pertinet: Ita nec ad solum Esaias nim& Paulus docent, quod reliquis sal

e vae fiant. Deinde eadem damnatio com

vi et omni qui vel persequvnxurg Euangelium, vel alioqui Epicureorum ς 'Π', moressiud negligunt, vel deficiunt a cog Veritat . nam linmota sententia est, ρ Qui non credit in Filium, ira Dei mane

Nos autem fratrcs orbati uo

bis ad pactum horae, facie non

53쪽

corde, uehementius studuimus faciem uestram uidere cum multo desiderio.

Tertia est huius capitis pars, in quasi excusat, cur ad ipsos non Venerit in tanto illorum periculo Nunquam enim magis optanda est fidelis Doctoris praesentia, quam cum propter doctrinam grauior suboriatur persecutio. Primum igitur Lgnificat promtitudinem animi sui ad inuisendumThessalonicenses.Deinde,curno Venerit, ponit.Verum hec ut magis conspiciantur, vo ciui κω ea reteXam Plimum itac se orbatum illis dicit unde segnificat affectum suum erga ipsos uere Paternum, qualis in fidis verbi ministris requiritur. Deinde hunc affectit in collatione eXaggerat, cum inquit, Ad spacium hora quasi dicat, Molestum est mihi S durum sane abesse a vobis ad spacium horae, nedum tanto tempore. Tertio, ut eo nonnihil consoletur, correctionem addit, Facie non corde inquiens,ac si dicat.Tametsi facie a vobis sithductus sum,cu corpo rati praesentia Tamen corde dc animo apud vos maneo. Non enim quemadmoedum

54쪽

Tm EIS A L O Maum corpora, Ita animos interuallum loci separat Quod quidem non ad substantiam, sed ad animorum affectum, cu deside rium referendii esse manifestum est. Quarto admonet eo se maiori studio quo diu tius abfuit, contendisse, ut ipsos inuiteret, Idque multo desiderio Quemadmodum parentes qui longo tempore aspectu liberorum priuati, feruentius eos uidere go

Itaque uoluimus uenire ad

hi istid ' nos Satarias. energat: iiij, lζPiis est, poterant enim impatie tibi Q Qx jQ Obiicere. Cur ergo non ueniseii, ii Ai Jς 00dςx, Voluntas quidem non defuit, ἡ 'Qbi , sed facultas' occasio. Conatus si si mrim n ad uos proficisci eme atques it ης m, Satana nos impedivit per Iu-- ut RQ Vm insidiaS, qui meae uitae insidiana j iij Hic enim impedimentum Satanae uo- ' malignorum studia, de insidias,quibus I si 'in , impediebatur, quo minus ad ipsos uenire iuem, uerum hic quaestio oritur: nun-

quid

55쪽

E PQ s T. I. A quid Satanas possit alicuius sancti propo situm impedire Ad quam quaestionem

Basilius respondet in hunc modum Eorum quae in domino sunt recte factorum, alia sola uoluntate ac deliberatione animi est,ciuntur, Alia ad hoc ut efficiantur,in-diilent etiam opera corporis adhibendilue studio, uel tolerantia ac quaecunque sunt eius generis,quae in sola animi uolum' tate posita sunt,haec nullo modo impedire Satanas potest. Quae uero sunt ad quae γsequenda necessaria est opera corporis, in his plerumque Deus nasci impedimenta Permittit,uel probandi uel detegendi causa illius,qui impediatur.Hinc praeterea discendum exemplo Pauli, quod liceat sanctis aperta pericula fugere, modo id fiat salua pietate. Neque enim debet quis se tomere in manifestum periculum conrjcere.

Quae est enim nostra spes,

aut gaudium , aut corona glo mationis nonne uos coram

Domino nostro Iesu Christo in ipsius aduentur uos enim estis loria nostra, gaudiuim

Ratio

56쪽

THESSALOM Ratio cur ad eos uenire uoluerit. N uti dii, rno non Denter Pud eos M. ex quibushti lii gauder,de quibu quam optime sperat, allisti: ii luto is gloriam habiturum se confidit. tui iiij. Quare Sego inprimi inviserem uos, qui

tiro , ii esti me spe .gaMdium,' corona gloria-h tionis, Idque in aduentu Iesu Christi. Sed . uid est quod uocet Thessalonicenses se

h am spem, gaudium S coronam in non

Christus solus spes, gaudium, d corona est credentium c est prosecto Christus spes, gaudium Q corona credentium , adeo μὴ ip quisl ra illum nihil spei,gaudi j, ut glo/u' 'riationis sit reliquum. Respondeo igitur

v sepia primo capite in illum locum. Ne

que quaerentes ab hominibus gloriam. Quicunque testimonium honoe conscienα

mi 'tiae habet in suis factis, potest gloriari, sed

ciculu7 non Christum .vide Regulam supra ioco notato. Deinde duo observentur hoc loco. Primum quod liceat ministris G s ly uerbi pie gloriari ob felicem suorum la- it cosos horum successum, modo caueant,ne quidos suae industriae adscribant, sed bonitati Dci. - qui illorum labores fortunat. Deindeta quod quo quis' ministrorum uerbi Plia' uesill res in regnum Christi adduxerit,eo in ac, disti Mntu Christi maiorem gloriam,ac ueluti trium- t

57쪽

E P Ira A triumphum habiturus sit. Vnde taTimol. 4. Quod superest,reposita est mihi iustici, corona, quam redde mihi Dominus in die illo iustus iudex Verum hoc recte imtelligendum est, ne ad causarum iustificationis ordinem referatur. Nam tum deimum sanestis redditur illa coronao gloria, ubi fidem seruarunt, certamina decer tarunt,4 cursum perfecerunt. Haec corona reposita quidem est, sed gratia Deil merito Christi, non meritis propr4s. Qua tamen corona gloria compensantur labores certamina. Huc Danielis resero dictum Dociores fulgebunt quasi splendor firmamenti, qui ad iusticiam erud, Urit multos in perpetuaS aeternitates. Quare nequaquam cum hac compensatione linori 6 diligentiae in ministerio uerbi pugnat gratuita imputatio. Hanc enim praecedere necesse est. Nam nisi gratuita imputatio iusticiae praecedit,nulla operum remuneratio sperari potest. Placere enim non possunt opera sine fide praelucentc. Habet igitur fides duplex obiectum,pr0'missionem remissionis peccatorum seu tuosticiae, ,emunerationem honorum Ope rum atenus quaerenda est remissio

Deccatorum seu iusticia gratuita, fides a solam

58쪽

l Tu Es SALON. lam misericordiam Dei propter Chri

sium recumbit , sed extra iustificationis ausam etiam remunerationis respectum ' Ret hibet quemadmodum de Mose legimu ,

TERTII.

CAPUT TER,

ii l. y ii Em6 ais Paulus misisse Timoth VIum,disessalonicenses, ut eos con firma et a quo reuerso Athenas, statum

' eorum didicisset,gratias agit,optat jux Syy yy ipse ad eos uenire possit,&illi magis gisque confirmati in pietate,Perstens. ipiti oblis .

ORDO CAPITIS

iusdem breuem commendationem S

59쪽

eunda exponit,quomodo Timotheus re uersus fidem ac dileetionem Thessaloni. censium nunclauerit, unde εἰ gratias se Deo agere testatur Paulus Tertiae tuo. tum, quo S ipse ad Thessalonicenses Onire, ac ipsorum interea corda inieratimctitate confirmari cupiat.

EXEGESIS CAEPITIS

TERTII, CUM OB SE uatione doctrinarwm.

Quare non amplius tolarantes uisum est nobis ut Athonis relinqueremur ii, &misiimus Timotheum fratrem n0σstrum 8 ministrum Dei,& coioperarium nostrum in Euange

lio Christi .

QVia in fine si perioris capitis dixerat Paulus se impeditum Satana, quo minus ad ipsos Thessalonicenses uenire potuerit, hic se misisse Timotheum suo nomine reser ne prorsus uiderentur se deo

60쪽

o dilib

s totusa , THESSALOM se derelicti. Hic duo obsententur. Primum quod Paulus ex paterno arsecta erga ipsos Thessalonicenses solus potius uoluerit in tantis persecutionii turbis relinqui, quam ut eos sineret diutius consolatione destitui. Vnde discant ministri Euangetri non tam propriae salutis, quam suorum auditorum rationem habere Deinde obseruetur com mendatio Timothei, quae eo pertinet, tus conciliet Timotheo autoritatem apud Thessalonicenses, quo pluris faciant ipsius legationem, magisque ipsius consolatione erigantur. Vnde discant ministri uerbis mutuo ueris commendationibus ornare, quo ipsorum autoritas maneat illesia.Nam ubi autoritas semel amissa est,parum admodum proficiet docentis labor,contemnentur consilia, atque adeo quicquid facit. Porro Timotheum ornat magnis praec nijs. Primum enim fratrem eum appellando, cum suum affectum erga ipsum, rum cuius sit professionis ac religionis declarat. Nam tum temporis Christiani se fratres mutuo appellarunt. Deinde eum ministrum Dei uocat,ut qui seruierit Deo ueris cultibus. Postremo quo ministerrigenere Deo seruiat, ostendit cum addit,

C perarium in Evangelio Christi. Tales