Commentarius in utramque epistolam Pauli ad Thessalonicenses scriptus a Nicolao Hemmingio.

41쪽

E PI S . . A Dpotuisset,non sumit mercedem operis, ndignum operarium Dominu pronum ciat. Igitur supererrea aliquid,quod non debet. Respondeo, Paulumvltra quiden progressum fuisse, quam requirit ordina. ria uocatio Apostolorum, seu Pastorum, qui a stipendio abstinuerit, quod Dominus permittit pastoribus sumere. Venin cum fiet ex eius officio pro circumstan. th temporis, cu personarum, quaecunqui offendicula prouidebat,illis obviare, Odineret autem Euangeli scursum impeditu iri, si facultate sua teretur, T metsi illud erat retraordinarium, Dico tamen nihil

Deo praestitisse plus, quam deberet faenim boni pastoris, ostendicula, quantum in se est,tollere. Non est igitur, quod eum aliquid indebitum Deo contulisse fingar Cum nihil aliud praestiterit, quam quo officii necessitas,gloria Dei, P caritas pro ximi flagitabat. Cuius exemplum si si

querenter hodie multi ministri uerbi, minus esset mi harum, minus scandalorum in Ecclesia Christi propter insatiabilem mul'torum ingluuiem, qui eo omnes suosae' natus destinant, ut diuitias per fas de rosas curradant.

sus diis

airoi tor

42쪽

ldrum tu i

Ita erga uos assecti, libenter uoluissemus distribuere uobis non solum Euangelium Dei, sed nostras ipsorum animas, propterea quod cari nobis fas cti estis.

Suum aiffectum ab effectu probat, ni mirum, quod non solum libenti animo praedicauerit ipsis Euangelium,quod muneris est Apostolici, verumetiam quod paratus fuerit pro ipsis vitam dare, quod intime amantis indicium est. Discant hinc ministri verbi pluris facere salutem Ecclesiae, quam propriam uitam: Discant alacri S promto animo,uel in medio persecutionum Euangeth negotium promouere: Discant renunciare suis commodis ok uoluptatibus, ut soli gloriae Dei ac saluti ansemarum seruire possint.

Meministis enim fratres Iaaboris nostri ac fatigationis.

Confirmat superiorem sententiam ab experientia Thessalonicensium, qui e e C a ierant.

43쪽

E PI I. Dti erant quantum laboris exhauserat Patmius apud ipses Porro graecanicae voces κοπω &Mόχθω non multum disterunt. κο,insignificat laborem cum summa u. ra solicitudine coniunetiim. οχθθ significat laborem quo quis fatigatur prebsus laboris mole ac miscultate. Vndeco, ligitur arduum esse munus ac dissicile, Bdum ac sincerum ministrum uerbi DEI

agere.

Noeta enim Sc die laboram

tes, ne quem uestrum grauero

mus , prae auimus apud uos Euangelium Dei.

Confirmationis expositio seu declaratio est. Duplicis enim laboris meminit, Noditarni, quo potisiimum manuum labore sibi uictum parauit. Diurni, quo praecipue in praedicando Euangelio occi Patus erat. Cur autem labore manum si-hi uiditam parauerit,causam reddit, quod noluerit cuiquam illorum oneri esse.

Apud Corinthios similiter,ct apud Ephesios sibi uictum manuum labore acquisiuit, haud dubiet ob hanc caulam, ut illis

44쪽

tas atti

t oris Is

omnem calumniandi S sinistre de se suspicandyoccasionem amputaret. Est enim ministrorum uerbi officium cauere, ne sua culpa, aut etiam abusu sui iuras, cursum Euangelr impediant. Sed de hac re paulo supra plura sunt dicta,contra eos qui ex fi milibus exemplis opera supererogationis

extruunt.

Vos testes, & Deus, quana sancte A iuste Minculpate cum uobis credentibus uersati su

Prouocat rursus ad testimonium Thessalonicensium Sc Dei Thessalonicen sum quidem, qui de externis factis solummodo iudicare poterant, Dei uero, qui cor intuetur, deol solus, αρι ιογvae s e in Scriptura dicitur ' Porro uiuendi rationem, seu integritatem Christiani hominis ad tria reuocar Ad sanetitatem,qUahomo in uero timore deside uiuit: Ad tu sticiam coram hominibus,quae non solum nemini nocet, sed potius omnibus pro dest. Sunt enim huius iusticio duo par reta, nimirum, abstinentia ab iniuria pro-

45쪽

E PI S T. L A DUm1 8c beneficentia. Ad innocentiam,qua nemini praebet occasionem de se male loquendi. Quia autem hoc postreinum di ficillimum est restrin Ruti ad credentes. qui seli candide iudicare de aliorum factis didicerunt per spiritum fidei. Hic nos quoc discamus, quo nostra uiuendi ratio uniuersa referenda sit.

Quemadmodum scitis quo modo unumquemque uestrum tanquam pater liberos suos co plexi sumus obsecrantes & cons lantes c testificantes, ut amσ

bularetis digne Deo, qui uocaσuit uos in suum regnum &aloi

riam. Supra nutrici, hic patri se comparat Paulus, suumc paternum aflectum tum Thessalonicensium testimonio, tum ne et probat, ut qui officium ueri pastoris faciat,recte instituendo, hoc est, obsecrando,consolando, ac docendo unumquemque illorum, ut ambulent digne Deo, qui uocauit eos in suum regnum S gloriam. Hinc

46쪽

TAEs SALON. Hinc multiplex doctrina peti potest. Primum enim docemur memplo Pauli,quo' modo amplecti debeant suos auditores ministri Euangeli j Nimirum, non secus quam bonus Silandus pater suos liberos. Deinde quod eorum o actum sit,non tantum publice docere omnes simul, Ue rumetiam singulorum curam habere, prout cuic opus est sermonem accommo

solentur moestos & pusillanimes seu afflictos, de testificentur, Hoc est, doceant via des, ut uerbo Domini ac sana doctrina conuincantur de ueritate Dei Testificandi enim uerbum ad doctrinam refertur. Non est igitur perfunctus pastoris munere, qui publice docet tantum. Sunt enim quibus opus est peculiaris institutio Paulus Act ro dicit, se mundum a sanguine omnium, quia publice omnes S priuatim singulos admonere non cenauerit. Quare non potest se mundum a sanguine profiteri, qui priuatam instructionem negligit. Tertiis, uocationis finis obseruandus est, uidelicet, quod ideo uocemur per Euan gelium, ut consortes regni Dei a gloriae caelestis aeternum uiuamus beati Hunc li nem, qui sibi ob oculos vere Onit, fer-

47쪽

M E para T. I. Detientius contra mundum Sc uitia pugnare,ac integritatem sectari per totam uitam conabitur, quo iuxta nutum ioluntarem Dei patris uiuere quod quidem est digne Deo ambulare possit. Non igiturres leuis, sed regnum Dei ac salus animarum agitur. Quae sane hona quantiscuituque periculis ac laboribus praeponenda sunt. Quarto, hinc admoneantur miniustri uerbi non solum fidelis iustificationis doctrinam urgere, Verumetiam serio legis doctrinam, quae regulam vitae Chiistiano praescribit,proponere. Nam ut fide in regnum Christi ingredimur, Ira pns operibos flijs Dei dignis in regno Chri

sti nos esse declaramus. Sicuti contra DIa opera ciues Satanae monstrant coarguunt.

Propter hoc nos gratias agimus Deo indesinenter,qudduo amplaxi sermonem DEI praedicatum a nobis recepistis, non sermonem hominum, sed quemadmodum est uere stra

monem DEI, qui essicax est

48쪽

In uobis credentibus.

Hactenus de suo ministeriora diligentia, nunc de fructu agit istque haec

secunda pars capitis Gratiarum haec actio non solum ministrorum esse monet gaudere de profectu sui ministerή, quod o tuna Deus, Uerumetiam Pauli praedic tionem receptam fuisse a Thessalonicenmbus,3 sevcstificasse quod in illorum com mendationem vergit,indicat. Porro hic de multis rebus monemur, Primum,unde sit Euangessi autoritas, nempe ab autore Deo pse enim sonat suum uerbum per ministros. Deinde, quod ministri uerbi cauere debeant a Doctrinis hominum, Ut uere possint gloriari cum Paulo, se sermo nem Dei,non hominum,praedicare. QxiOdsi facerent Romanistae, minus esset in E desia turbarum, latiusque se etatenderent pomeria Ecclesiae Christi Praeterea, quddhuic uerbo homine propter reuerentiam Dei fidem habere debeant exemplo Thesesalonicensiunx Postrem6,quis sit effect usEuangeli in js, qui illud uete recipiunr, Nam Deus in illis est efficax suo spiritu, Reformat mentem hominis sua manu, conuertit uoluntatem, purificat cor, inci

49쪽

E PII T. I. Diat fidem, dat alacritatem ad praestandum Deo cultum suum. Cum contra contemtores Euangelr spiritu Satanae, d carnis sensu ferantur. Quani diu igitur aliquis membra sua iniusticiae arma sentit, Sciat se frustra uerbum audiuisse, temereque se Christianum iactare. Hic enim ordo, qui hoc loco indicatur a Paulo, necessario obseruandus sit Praedicatio, receptio doctrinae,fides iustificationis, P efficacia Des In credentibus. Praedicatio esse potest sine sequentibus tribus, Sed nullum horum trium sine caeteris ubi enim recipitur doctrina,praedicatio sane praecessit,fides concipitur, eique uirtus se exerit. Proinde nemo de uerbo glorietur, nisi qui sentiat in se uirtutem Dei.

Vos enim imitatores fi lii estis fratres Ecclesiarum Dei, quae sunt in Iudaea, in Christo Iesu, qudd haec passi estis Muosa propriis contribulibus, quemadmodum ipsi a Iudaeis.

Propositionis proximae ratio ita a commodanda. Qtiod uere amplexi sitis sermo s

ataria tam

50쪽

it; set os THESSALOM sermonem Dei, uere credatis, Deusque sit in uobis efficax,ostendit haud obscureueis stra constantia, qua grauissima quaec pro Euangelio patimini, ac Ut ipsos consol tur,dicit eos exemplum Ecclesiae Dei, quae est in Iudaea, imitari. Vtque discernat veram Ecclesiam Dei ab ea, quae salid sibi hunc titulum uendicat, addit, In Christo Iesu. Huius enim corpus est Ecclesia vera, in illo collectoa, Bocompacta. Porro hoc exemplum amplificat a simili. Sicuti Iu daica Ecclesia a suis contribulibus,hoc est, a Iudaeis patitur: sic douos patimini a propnjs ciuibus Atm ita hoc exemplo ad patientiam 8 constantiam hortatur Thessalonicenses. Hinc nos quot admoneamur Sanctorum exempla imitari, vi ab hs discamus constantiam c patientiam in serenda cruce,tempore persecutionis,ne se cti impatientia confessionem abhciamus. Deo enim ita visum est, ut crux sit veluti quoddam examen fidei, quo probetur deius sinceritas.

Qui 8 Dominum occ1des runt Iesum, proprios Prophexas,& nos persecuti sunt,dc Deo