Observationum et curationum medicinalium de febribus ephemeris et continuis libri duo

발행: 1584년

분량: 326페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

141쪽

I 2 OBSERUAT. DE FEBRI B.

here iubet ac gargarisimata tum alia apta remedia prascribis: tertio die cum in Hagham Comitis collega vocatus esset, cum dissocatio immineret ad eum accitus sium sum nihil deglutire posset, libentersanguinem ex senissub lingua

detraxissem,sed os aperire non potuit: interea collega re nerso etiam Nisuenim medica3 Η hanus una pocatur, verum cum nullum medicamentum per os umereposset,

iterum clyster iniectus est, unde probe quidem aluum deponebat,sed nihil iuvaminis neq. ex emplastru aliis, restitani. & mediis exterim adhibitis sentiebat, ita ut angina strangu-' ά . . . urite tumfebre perperacuta obierit quarto die. cumo an- quatio obili. gina per se malum acuti fimum fine febre etiam aliquando ante quartum strangulat ac si focet. Verum febris per Febris per- acuta dicitur, qua septimo die terminatur: qualis erat illa' μ μ' continens y qua septimo die terminabatur cumsinguinis profluuio e naribus in iuuene robus Io, de quo egimu3 lib. I. CVer. 22. Sed θ ea quoque perachia erat in puessabiliosa, qua maxime capite dolebat, deurio deinde detinebatur, vigilabat, cui in septimo menstes copiose fluxerunt, ct liberata fuit. huic statim ab initio parum 1anguinis detra ximin, re gerritia alteranti humectantia ct emollien tia ut1 r. viol. ivleb. viol. s r. nymph. pap. praescripsima clim aqua lactuca vioI. aceto se endiuia oesmisibin etiam infusum Elab. dedimus cumfr. viol. ct clanmorbus ye hemens esset o celer, ac in septimo cristim exilectarema Tictu tenui fimo utebamur: tame quia valde bilios, etiam hordeatum concestam 9 emulsoria ex amigd. dul. 9st. q. l. maioribus. nam in Husimodi febribus victim ratio

Acum febri maxime obstruanda venit. st acuta vero febris, Vt ημης

'r' ' diximus, duplex est, una qua ct acuta ab olute dici βη

qua ΙΑ. terminatur altera acata per decidentiam vel a cuia non absolute dicitur 9 haec ad 1o. diem extenditar

142쪽

aquilui Zon dicta conuersua seu tropica ad sim ilitudinem comesonis lis insignis tropicis. Haec enim disiedens ab arita ad chronicam febrem sese conuertit, ess haec

tropica media inter acutam ct chronicam, de quibus I tius vide Savonarolam, quae ct tardissime adflatum venit. Febres vero fi quadragesimum diem excedunt, non amplius tropicae, sed chronicae sim diuturna dicuntur. sed chroticae haec postea clariora per exempla euadent. Morbos autem ni Abie, breues vel prolixos cognossemus ab ipso morbi paroxysimo:

Mam parox mi langi, longum: breues, breuem morbum praenuntiant. Item ab ipsiogenere morbi: ham angina, a- Quomodo poplaria,febres acui maligna, ardentes,tertianae, breui: sta us morbs

parat sis quartana longo tempore ne inantur. Ab ipsa 'f' mirtute debili vel valida, unde ex debili breuis; ex valida, longus. ab ipsa aetate, tempore ' Nam in senio ct hemelongus: in iuuentute ct aestate breues. ab ipsis accidentibus

mel longo tempore durantibus. Ab ipsis excrementis ex euntibus natalis: nam in urina nullum apparentis concoctionis indicium,longum morbum: ct contra breuem Agniscat peracuti raro quartum auiseptimum transicendunt. acuti l . vocandi fiant morbi acuti si cum saeuiues tomatidivi terminantar: nam ephemerae non sunt morbi acuti, licet subith te inentur. Satis est hac admonuisse, reliqua apud Galenum inuenietis non Mum in comment. lib. I. aphor. 1a .m ct apud eundem I. De cri .6. O Aurcen. . can. cap. q. qui etiam docet starum cognoscere ex temporeo motu morbi, ex ipsa virtute, aetate, tempore, pusu, ri gore, a parovimo, ab accidentibus ipsis, ex euacuationeo concoctione. Nec satis est hic animaduertere quibus diebus terminetum,ct virum sua habeant accidentia, v

rum 9 ipsa materia quoque stectanda a qua sunt. Nam peracuta ct acuta similiter a materia biliosa ct ingui- . neapotissimum sunt, licet O cum aliis humoribus permisseccantur,

143쪽

ceantur; tropicarum autem materia ut plurimum est bili, s pituita admixta, intra Vena qmque putrescens secuniadum maiorem ac minorem mixtionem humoris figidi clivi calido,qua ratione ct accidentia qreoque mutantur. Chro nica autemst poti fimum ex materia pituitosa ct metum cholica vel quod siverant alios humores, in cuiae curatiο- ne maior restectus est ad causam ct materiam, quam ad febrem. In curatione peracutarum o acutarum, ais brem potius ct saviora accidentia interim materia nequa quam neglecta, ct sic peracuta magis indigent extinctiviso re geranibus remediis, acuta vero prout sunt inre a se remisse. Tropica veris, cum est media inter actitam ct chronicam, ita ct curatio erit media, ct gnorum cognitio , nam labita curatione ct signorum acutarum, hac etiam facile innotesset. Cateris haec omnia multo lucue diora exemplis euadent.

continua biliosa, & acuta, ac lethali. ANNA Simonis, quae in platea Vaccea agebat, soror Corneli j Bascoph illius insignis Orga nistae, mulier biliosa, subnigra, atrabitaria, raraetexturae, statura exigua, macilenta, filiolam lactans, annorum circiter 36. cui aliquando enaribus sanguis subtilior biliosses emuere solebat.Haec ex animi moerore perturbata, per mulierem quaelitem causa , haereditatis ob fratrem demortuum inferebat, CUm Verba acerbiora in eam detorserat, die nono Apri liS, anno I 183. febre continua eaq. biliosa, & acuta sub noctem correpta est, vigilabat, multa tenuia bintiosa, corrupta, deiiciebat, es vermem unum, quod re malum signu vulgo proditum est, & ideo Vulga res hunc vermem, si non plures deiiciatur, verme;

144쪽

vitae vel corporis viventis appellare solent in urinam nigram liuidam & foetentem per totum morbi de cursum meiebat. Ad hanc cum antea nullis rem diis usa esset, accitus sum I 3. die Aprilis, nempe in principio quinti diei ab initio morbi, cum symptomata iam supradicta animaduerterem, & quod lotium liuidum esset, hanc vix euasuram praedixi, eoque magis, cum loquela impedita esset, ut vix intelligerenusi pulsus co r ac debilis, febris vehemens,& inquietudo maxima, & delirium per interualla, vigiliae insignes, locutio molesta, spiratio crebra, Ve'nae sectione neglecta & omissa ab initio in morbo

valido, quam etiam nunc vix audebam tentare cum

a meridie vocatus sub vesperam omnia iam dicta magis augerentur, cumque debilis existeret, ac satis multa biliosa, tenuia, liquida, male olentia eodem die ter quaterque deiecisset, quod & simis erat magnae putredinis. Ideo ad alterationem & putredi nem corrigendam hunc sy. propinavi.'. de limo nibus Jjή aquae cich. end. borag. ana j j.misce. Prositi dc fluxu reprimendo sumebat rob. de ribes. Die sequenti mane I . Aprilis, qui erat sextus ab initio morbi,in eodem statu eam inueni. venam tamen in ternam brachij dextri quia conssieta, dc tempore u ris potissimum aliquando e naribus sanguis suere solebat) secare iussi ἀ qui cum biliosus esset, & ipsa satis debilis non ita multum sanguinis chirurgus extraxit, & quanquam melius ex sectione venae habere videbatur, cum lingua, quae prius impedita erat, nunc mobilior, ita ut nunc melius intelligeb tur, quae diceret. At post meridiem, ruris locutio molesta, etiam sub noctem peius habens,inflammatio gutturis accessit, lingua aspera, & tumida, ut K apthae

145쪽

i ons ERVAT. DE FIBKIB. apthae metueretur: gargarisma sequens praescriptum fium aquae decoct. hordei comunis lib.j.6yr.granat. diam lana misce pro gargarismate. Cumque adhuc biliosia, tenuia deiiceret, hoc unguento, quod etiam ad vermes faceret, umbilicum inunximus. D

s.cem exiguum: fiat ung.molle. Pro somno quoque conciliando tepora linimento inungebat.' Vnguenti

popuIr olei pap. ana 3 ij. misi. 11. die Aprilis mane, qui septimus eratab initio morbi, aliquo modo do lebat cii calatus dextrum,& tussicula aderat,sed cum inunctione olei amigd. dulo mitigabatur & lambebat ex syrupo sequenti igiyr. iuiubini 3 j. sympi myrtini, propter fluxum quia 41quiti adhuc delitaciebat g. misce: interim & B q. pul. cornu usti

qui adxem facit dedimus eum decoct.rad.dentis leonis inter tussiendurn j semel sputum apparuit cruentum , quod inter tussiendum expectorauerat. lambebat etium ex sy. sequenti ν sy. Viol.jj.st. c. pili. ven js misce. At cum narsin liquida,biliosa ex gemeres, sequens amigdulatu m. dedimus amigd.

dul depilat. J ij .cum; aquai se uris fiat amimulata

proj viij. dulcoretur parum cum Zacharo rosa opertito. At post meridiem symptomo ta multo Minora, vigiliae paraphrenitides di sub noctem adhuc multo peius habuit, inquieta eras, sanguis e narib fluxit, nihil profuit, uri diuida; crisis imperfecta, itae ut eam morituram praedicerem. Octauo die Omnia peiora, liquida deliciebar, pauca & male olentia, locutio grauior ut nullo modo intelligeretur, valde inquieta era u postea abium retinere non potuit, spi ratio crebra; saepius intercepta, manuum gesticula

tiones , paleas & floccos e singulis carpebat , V0X exilis

146쪽

exilis: tandem etiam interrupta, nono die ab initio morbi haae obiit.

CVM hic siuidam τrinam flectarem cum 'ius ad

eam ingressas essem, ct symptomata alia aduerte rem, o quodsiectio vena esset praetermissa, mortem fulseram astantibus praedixi, quod, maximum periculum huic

imminemet. Est enim lotium maximum indicium ad pro- Lotium m gnosticon teste GaI. 6.epidem.Iec .6. commenti. Cum e-d eium adnim Hippocrates de aegroto vecta faceret, migrauitas ca- prognosti

pius o delirium aderat Oc. co sederandum,inquit GaI SV nm, num urina si bona vel mala aut mediocris. Si mala cumprauis se tomatibin, aeger cito morietum, Vt hic eu

nit: sest bona, periculose agrotabit, sed eaudet: si medi

cris, aliquamdiu viue sed momietum. Mi b Galenus colligit ex primo epid.secl. 3. comment. 22. apud Hippocratem ex uxore Epicratis decumbente apud Archetem,ex solo lotio posse seri iudicium, in qua circa initia nullo modo eratis r. id. certum signumsalutis apparebat, cum tenuiora,pauca, bi-- Iiosa, mera deiiceret, tenues ct Irinassubnigras redderet,

ctsexto die delirares, ct septimo die omnia exacerbata τigilia, deliria, cui tamen in I I .sudor apparuis, ct minxerit colorata, cum multo sedimento, unde ct commodius

habuit, quod signum in 11 tanti si apud Galenum, cum haec, licet 8O. die, prin curatafuerit, quod ex solo latio I ceat Abinde praedicere. Verum haec nostra puella per totum decursum morbi liuidam ct nigramburinam meiebat, Sic se Philissus apud Hippoc. qui prope muros habitabat, , .Epid. tertio die nigra minxit, ct quarto Olari nigra, scoquinto, cum ct parum dormisset, ct ad diem xoce destitura esset, ct stirim usique ad n vestit reuocanti raraz ct magnus; circa meridiem sexta obiit. at Silemu, qui in Κ a Plato

147쪽

Herephonti febris acuta. Lotium bonum. Lotium malum.

Platomone habitabat, prope filios Eualcidis, qui ct primo die prinam nigram minxit, ct ab aluo prima die bilios merastumosa ct multa prodirent, O secunda die secessia

plures tenuiores stumost, urina nigra, vox molesta paruvidelirans. In tertia omnia exacerbata, secessus tenues ub- nigri, urinae turbata subnigra, undecima ct hic quoque Mortuus est. ita raro euenit ubi urina nigra mi uηtur in febribus acutis,si alia ad sintsigna mala, ut evadant,quanquam Herephonti apud Hippocratem febris acuta, cui ourina nigrae tenues in principio sed post octauam cum melioris coloris essent, o paruam Aubsidentiam haberent, ct nono seudaret iudicatus es morbus. Cum igitur lotium in

praedicendo tantam vim habeat, videndum nunquid bonumst aut malum: I .de cris. apud GaI. I 2. bonum vel potius optimum est, sin substantia neque nimis tenue, neque nimis crassum, sed mediocre. in colore βbrufum, tendens ad subflauum is aureum colorem.si insta sub inm, crudum exsisti scotra ad Uionem tendit. Quod ad contenta attinet, oportet ut habeat sedimentum album Ieue ct aequaIe. aut saltem nebulam similem. Malam, quidem lotium duplex. Vnum crudum est,aliud corruptum.Crudum smile aqua est, decoloratum nullam habens si stantiam. Corruptum autem est illud, quod etiam substantia uani-gredinem habeat: nam Galanus I. De cri . cap. I 2. ait se nunquam aliquem seruatum vidisse, qui talem urinam minxerit. Malum quoque est lotium viride ac liuidum, stlisset utrunque malum fit, liuidum peius existit. Viride a temsit ratione insignis ηdustionis: liuidam vero ob exstinctionem caloris natiui psimum quoque est oleaginosim quoniam indicat colliquationem. Non minus ct illud, quod contenta habeat ad fimilitudinem farina crasioris, orobi, vel furfuris, vel contenta sint nigra ac mellis 6θη mentiam habeant. Nam ct costiquationem interdum iis dicat

148쪽

dicat Fn partibus solutis. Sub iugale vero instar iumento

ram ex mente Gai. q. aphor. 2o. cum a matersa crassa ct

densa at, qua a calore agitatum, indicat longitudinem morbi. ct id eos tale circa aegros appareat ron ilico en dicendum actum esse de agro: cum etiam posit indicare lamgitudinem morbi: interim circumstictedum si ita inbidum Iotium appareat in febre maligna, aut psilenti,cum malo colore nempe Iiuido,hoc ipse Iethala erit: quemadmodum euenit mulieri Delphens ex febre pestilente adfusam a- queam decumbenti, in domo, cui Iutra pro insigni erat. quam ct morituram diximus . Tale quoque sine malo colore potest etiam minus malum esse, 9Agnum cruditatis ut in sanis obseruatum est turbidum mictum ct ita ma-Hens pe 'imum quoque est, ut in sacerdote illo, qui apud Iohannem Sasbotum steriorem Delphis peste laborabat.

cum foetore mortem p aesagiebat, eo . magis cum in pectore perechia nigra apparerent, ita ut tertio die ad eum accitus mortem quarto praedixerim, uti quoque in eo obstruatum rest. Uxor Philini in Thas. cum in II. post delirium, Wi- vios phi nam Itam cum conuul ombus, crassam,albam, humen- liii. torum illam meieret, cum aliis malis signis, ut habetur apud Hippoc. I. De morb. vula. ad diem IT cum obmutestaret, 1 O. animam egit. Rubrum autem lotium ut Gai. ait I. epid. sectione 3. comment. 2 3. indicat morbum se

curum sed diuturnum, quia ob sanguinem mago tingitur Onon ob bilem, cti deo eis odi febres magis salubres.std diceret aliquis quod tales citius terminarentur, O quod diuturnitatem non indicarent. st hoc quod cruditatem notat. tamen quarto aphorisenorum, hor.7 I.dicitur, quod priua rubra in quarto apparens,quod inseptimo die finiatur. Quomodo igitur rubor diuturnitate Agnificat' at Galanus monet fi talis urina cum contento rabest apparet

149쪽

non iudicitorio diuturnum morbum signiscat. Catem in non sium νrina liuida in hac muliere mori protende

m i. M oesanguis, qui ex naribas luebat, vel potivisit

quinta te Iabat, ct non copiose emeret, pesimum quoque signum xhalia. erat: nam iam 9 Philsco apud Hippocratem, quinto parum de naribus id h mem illaret, ct nigra minxisset, ut . prim dictum est, Milo obiit. Dicit autem Galanus ibidem in comment. quod ater sanguis erat, qui xbsistat si per. Iethalis est, ruber autem nequaquam: modo copiose aliquo modo vivat. nam dicit quod rubri silla siue sanguinis puri in morbo exitiali visa nunquam est, sed atri siemper. Cum huic puella sanguis e naribus illaret non a eram , dicebant tamen quae aderant ex mulierculis rubrumfluxisse. quia tamen tantum sillauit θ non satis copiose fluxisset, urina liuida ct catera mala symptomata qua aderant, mortem praesegiebant.

OBSERVATIO VII. DE PUTRIDA

febre continua, maligna cum vermibus.' r g RcATOR Pithueriensis circa mensem IVL Martium, anno 13 6. cum ibidem prarim adhuc exercerem continua febre acuta & maligna corruptus est. cui dolor capitis aderat vehemens, qui maxime in acuta continua adesse solet ex frequeti &continua ebullitione putridi caloris stuperflui, vaporibus malis inde sursiam ad meningas cerebri sibitis, atque in iis malam intemperiem inferentes δί eas extendentes solutionem continui, & capitis dolorem adferentes, huic& paraphrenitides, deliria, vigiliae, cum & calidi vapores, ignei & exsiccantes humidi rixatem, cerebri resoluunt, spiritusque animales afficiunt &actiones hedunt. unde somnia terribilia: cui ctiam angustia totius corporis aderat & inquietudo,

150쪽

LIBER SECUNDUS. 1s Icum materia febris continuae & acuta, subtilis ac

mobilis sit,& ideo pungendo,Vitando, d' hanc,

modo aliam particulam corporis infestat sitis quoque aderat vehementior ob vapores calidos ex min

ra putredinis, hinc stomachum siccitate lancinat, sophagum, linguam & palatum, dc ideo lingua quoque aridior. Aderat pulsus velox, inaequalis, qui etiam teste Gai. . de caus . pul. in acutis febribus a desie sesenti Spiratio quoque huic maior & anhelitus

ob calorem in Corde valde intensus. rubea quidem urina, sed tenuis. Haec cum animaduerterem & aluum tactam haberet,ut enema iniiceretur mandauim folior.maluae viol.bethae.Mercurialis ana m.j.pr

hor. Damassi numero xiij thamatind. 3 ih. fiat de eoct. in aqua communi, & in libJ. dissolue cassiae,

pro clysteribus j j. benedictae laxatiuae snam in ve ire aliquo modo dolebat j ij. ol. viola S iij. vitellum

Vnius oui, salis communis 3 j. secundo die ab initio morbi post hora quartam pomeridianam curri prius Vocatus essem, clyster iniectus est; alusi probe reddudit, ita ut minus capite doleret. At mane febre nul lomodo diminuta & continuo aflligento , quamuis urina nunc crassior apparebat & rubra, & venae sanguine repletae undiq. spectabantur, S Vere instante in quo solitus erat sanguinem detrahere, ad uncias octo ex vena basilica secta fluere feci, cum robustus foret, & bene ferret. Ed quamuis die praecedente exclysteriter aluum deposuisset, quae postea minus rem spondebat, clim etiam circa cor angeretur, strupum sequentem propinaui in syr. ros selutivi ex infusi

.end. borag.ana lib. I. fiatiui x pro tribus vicibus a sectione venae dolor capitis plurimum mitigatus K erat

SEARCH

MENU NAVIGATION