장음표시 사용
111쪽
ciisis bona. II 2 OBSERVAT. DE FEBRI B.
zach. aspersia, pruna Damascena in aqua Zacharata cocta & suffocata. Postea etiam huic cibus panata erat cereuisiaria ex tenui ceruilia pane intrito & nautaco saccharo adiecto,butyro valde exiguo ne nauseam faceret. & ita maxima cum laude Deo adiuuante a febre sanguinea vehementi in septem diebus piner opinionem multorum sanata est.
CVM tertio die nebula in latio hic appareret, deinde
in quarto menses ere coeperant, hac mulier inseptimo die decretorio curata fuit. erat, hac crisis perfecta ad salutem in febre sanguinea, qua commode hoc modo sapias terminare solet, ut prius dictum est. si alteri Utilieribi ita alit reuenit, nempe uxori Petri Boni Delphensis,nunc inΗagha Comitis decumienti in hos itis,cui Gor-comium nomen errat. Haec autem mulier crasso, corpulem
ta, sanguineη, boni habitus, vino indulgens ut magnatibus, tum capitaneis, qui in hoc diuersorio versabantur, complaceret , in fnochon putrem fuse sanguineam continentem grauissimam lapsu es. In principio venae stetitiosuit nessecta, quanquamstecundo die morbi mensis uere coepi fient, ctsexto non amplius Mentibus nihil commodi ex iis holui namfebre aucta,modo sopore modo delirio detinebatur, inquieta iacebat. Septimo die ad eandem prius accitus cum de vena adhuc secanda mentionem facerem, deub ratum est ut die sequenti nempe octava eret. vena itaque in octaua secta es, ct videbatur aliquo modo melius habere. nono die plurim minxit sed cruda, febre magis aq-gescente: decimo die omnia peiora, ct cum latium tenue ac crudum maneret, neque se fideret; in undecima morituram praediximus: cum omptomata viribus deiectis magis Mi 1 ingrauesterent. Quamuis natura tentabat per
112쪽
mesesfebrem sangurineam, vena in principio inon ficta, mire: fuit in sida virisis O potiusfmplomaisi , nec in quarto nec in septimosignis coctionis in urina apparent bus, quare ct D .mortua est, ct ob sari imal mplomata
τiribus deiectis ad I .diem peruenire non potuit. Haec mulier cum adhuc irator esset, gracilis erat, at nunc hospita multis annis, valde crassa ct corpulenta euasit, quod D opolis, o aliis qui in hossitiis ritam consimunt ac liberalius vinum Rhenanum bibunt, tam viris quam mullier bus, ut Ionga experientia videmus, euenire let. Vulgo creditum est quod vinum Rhenanum valde nutriat, quam sis fit aquosium diureticum, quae minin nutrire silent.Gan hoc contingat ex cotinua o Iari, potatione vini Rhenan considerandum: an una eueniat quὸd tales in otio vivunt
se diuersis fercusis iis, delicatisses replent, non minusquam vino largiore utuntur' Quicquid sit, trita, ut iam antea dictum est me mi viri seu mulieres, continentibus anguineisfebribus obnbxijsunt, quibus 9 praestanti' mum remedium est, ut copios adiuustatim mittatur.
synocho putri quarto die obeunte. ΡVE R septem annorum, Optimi habitus, natura sanguineus ς satis obesus de utcunque densias, qui Delphis ad forum frumentariurn habitabat, in domo illa, quae aratrum pro insigne habeh t, thic in fine veris in synochum continentem pulti madem Sper accrescentem & peracutam lapsus est , ad quem translatus duobus diebus perueni. Huic facies tumida es valde rubicunda erat, pulsi ma uis quei vi vel . valde inquietus erat, circa se sordiaed
lens, capitis ingenti dolum fatigabatur qui ad. H tactum
113쪽
tactum primo mitis,deinde multo acrior insurgebati& continuo augendo puerum affluebat, os non ita amarum erat, sed dulcedinem quandam percipi bat, ut puer narrare potusti Lotium ad rubedinem quandam & crassitiem tendebat, calor febrilis eum non demittebat, imo semper augebatur, ut dictum est: ita ut ex his signis praedictis animaduerterim quae aderant ὶ puerum synocho putri semper acta
crescente laborare. Quare ut paucum sanguinis ex vena detraherem, aut vulneri hirudinem admous rem,parentibus proposui.' Qui cum in puero id mi nime concedere Volebant, nec secundum admittere
medicum quem libenter in morbo tam dissicili ac re ambiguam sectum habuissem, qui fortasse hoc una mecum suasisset: oam duo oratores plusquam unus melius perorant. Nihil tamen efficere potui. Quatn- rem k ij si sy.ros selativi cum ' iiij. seri lactis ex hibui: qua potione bene excreuit quamuis inde ni-h il juvaininis puer habueriti quemadmodum nec a
refrigerantibus aut alterantibus med 1camentis: ita ut quarto die ex vehementissima febre, uti praedixeramus, mortinus sit puer: I
TI OR Tis puer hic, ni i parentes buli fissent, detracto
ciL byn Yme euasisset. nonflue ratione hoc propositeram, si ti rici in hoc Musando celebriores medicos; qui etiam in pueris eanda vena tuto Peram ρ Πιnt,quemadmodum ct doctis vi amatus probat centur. I. curat. Po Πῆ 'uella septem annorum similisem Iaborante,cui sectaeoli mena iecoraria ad'yn ia sex an Luse ossiuente. Ubi vero non fuit, vulaeri hi rudine a Demus ut inde sanguinem trahat, quot qπ
114쪽
ition , asiam birudinem subiungimus. ct ita quidam ce-I mimi contra dogma Galani ct Graecorum penam in pueris nondum 1 .annum attingentibus mittunt, arabibuFadhaerentes, ut Ibinet, et mediciis Arabs illosso trimo Abi 6M. venam secuit, in eo libro qui Destit. menda ab eb insiriptus est. licet Galanus, vi sinam existimat, intellexit de magna evacuatione qua inpueris non sit facienda. st qua vires decernit atque exigua D tuta esse potest suri Coraeelius Celseu lib. o. cap. io .no ens, inquiit: Int Uenim comήllus non qua atrast, neque quid in corpore intus geratur, se is
qua vires snt: μ 3 puer ct robustussieno ct gravida
mulier tuto curantur: quin uos e lactratra in f tes ri demus, quibussanguis e naribus absique noxa τlla Qui ut ise etiam in pueris τalidioribus aut tali febre laboram tibus venam pertundere aut saltem hirudinem apponere imperemus. Ac ct nos,ὴpueris nouem annon platiriti elaborantibus vel undecim annorum robustis, anguinem aliquando commode detraxi s. De his vide plura exempla apud atum: interim praestat ut parentes id facilius admittant ct ut nos ab omni calumnia tuti eryo simus,m is ditiores sunt, ut secundus aut tertius. adferat rmedicus, ut comuni filia hec fiant, maxime apud nostros
i potius Empiricis eram optimis medicis Mem habeant.
putrida continente vel 1anguinea, leptimo die:
fluxu sangvinis narium Vrmmata.
IV v SN I s robustus, niger, inpactκcarnis,tasust culosus,aetate viginti annorum , qui ad partem Borealem ciuitatis Delphensis Eabitabat, cum in continentem febrem putridam incidisset inmpore verno . anno Ig7a. Ad. hunc accitus sumpta indicationea n
115쪽
cum vires validae isent, & aetas iuuenilis permitte rei, di tempus Vernum adesset, copiose sanguinein detrahere iussi ex vena media quar in brachio dextro optime apparebat. a qua detractione sanguisus multarum adiutus, calor febrilis nondum tamen cessabat.1deo secundo d1e bolum ex cassia fistulari inmedif&bene aluum deposuit.Tertio die tulebum praest ipsi mus ex aqua cicor. borag. lupulaana L ihi oetis. simplicis sy.viol.de acetos. citri ana g j.mis. pro iij .dos1-bus. Quarto die cum ventrem lubricum satis habe rei conditum sequens in ossicina fieri mandauinius. N conseruae ros j ij buglossi Apulctriansen. Diatragaccanthi se . ana 3 f. zach. f. tubulati ad duplum pondus omnium. Atiti quinto die lotium subasidebat & sigma coctionis apparebant. In sexto vero vigilia tenebatur & subortus est capitis dolor ingens, idque praecedentibus signis concoctionis cumappareret tensis hypochondriis, facio tota rube tiae, venis circa caput distentis & arteriis multis pulsanti bus, noluimus uti refrigerantibus supra capur vel iri dino neque iis quae semnum pro carent, ut est syrapus de papauere, noe fluxus sanguinis e tavibus squi solet has febres magna ex parte terminare ut dictum est) impediatur Tunc enim fatius est expectare diem sequentem, ut fecimus, in quo natura Ctiam caepit expellere materiam: nam septimo die sanguis copiose e nare dextra fluxit, & a febre in totum liberatus est.
Lic ετ huic dolor capitis iveas cim vigilium sexto appareret, a refrigerantibus tam somnis ris ablinui'MM , G- talia medicamenta possit cristiu)ὶmpe ire,
116쪽
quod se liosi strenseribvi manifestum est. eadem ratio quoque adhibenda, est si dolorμ in lumbis is inguinibus,
itan hamorroides vel menses uere incipiant, ne ταυτnguento rosaceo vel instigidante Galeni iningamus, ne natura impetum impediamus, maxime prero in his febribus, qua hoc modo termisari solent ad salutem, maximo notis coctionis praecedentibuF.
CH o P V T R I S E v CONTINENTE cum variis accidentibus.
GzNER Domini de Romamnilla anno IJ J. siub finem Iuli j canicula aestuante in putridam febrem continentem seu synochon putrem lapsius
est, vir robustus ac miles. U1c ad se vocavit vulnera rium medicum, qui illi venam internam pertundit, sanguinemq. detrahit non praesente medico, quamuis bona fortuna id faciebat. vehementissime capite dolebat & toto corpore grauabatur, & cum Uentrem non bene deponeret, tandem mulierculae quaedam astantes iusculum quoddam, in quo succum catap tiar miscuerant, propinarunt,morbo crudo existente: unde febris aucta, deinde fluxu enormi oborto cum multis torminibus S anxietate, qui continuo durauit
per duos dies, ita ut in ingentem stomachi quoque dolorem inciderit: tandem re quasi deplorata me afletegrum vocarunt. Eo tempore autem in Gallia pra-xim exercebam in urbe Pithueriensi non procul ab Erampis. Vir autem hic nobilis in villa extra urbem decumbebat, ad quem ingressus, pulsum quidem celerem sed etiam debilem repperi fractis viribus,mi fluxu alui, quae vicatapultae iam biduum ferebatur.' Emi H 3 non-
117쪽
nonnunquam lautus febris initio ventris s uor obori tur, quium Ous est &copiosius; vires ita dissoluit, ut postea coquedo morbo sint impares. quod si alui
fluor fiata multitudine materiae nec diutius perseuerarit, morbum facit breuiorem. Verum hic fluxus non vltro obortus, sed violenter & praeter rationem inductus, medicamento venenosio & fortiter attrahente. cum eadem potentia qua tithymalus emicat insignita sit ut refert Dioscorides lib. .cap. I 6I.ide que ad abstersionem medicamenti venenosi, cuius venenum villis stomachi ac intellinoru inhaerebat, unde auget dolorem ventriculi,ac intestinorum praebet tormina) abluens hoc medicamelum praeserips. ast decori. hordei communis j iij. Φ. ex infusfros 3 j. mis . Cibus erat lacam datatum. Vires autem refocillare cogebar galli contuQ exigua agresta admixta. Capiti autem adhuc dolenti Oxirhodinum admoui. Praeterea ex hac tragea subinde sumebat. quae habet speciem Diatragac. frig. Diamar .frig. species Diarrhod. abb. ana Θ ij. coralli rub. put. Θ j. species pul. consech. cor i. BL Zach. manus Christicum mergaritis j j. f. mis. Stomachum tum ventrem inunximus oleo ros . ompharino myrtheo&ex
cotoneis. & coepit puxus cessare , & calor febrilis diminutus est, ut p ter omnium spem etiam a febre fiberi; liberatus. Quamuis autem dolor stomachi tum cordis angustia cessassent, quae symptomata a Cta ciant, non ob febrem,sed potius ob medicamentum violentum assumptum pectoris dolor cum tussi hominem torquebat; pro quo symptomate mitigan
Getiam c praescripta sunt m sipecier.Diatrag-frins j. g. dissolutis in auua ungulae caballinae adiecto zach. albisL. q. ffiat consectio in tabulis. Ag ol Victamiga.
118쪽
MBER PRIMUS. II 'amigd.dul.ana Ly. pingued. gallinae, buWri recentis
ac loci cum aqua vita. pingued. ariseris ana 3 ij. cetae exiguum,fiat linimentum molle pro pectore. quibus deinde tussicula cessare coepit, ut intra septimu diem tam a febre quam ab aliis omnibus accidentibus v cunque liberatus mediocriter ianitati restitutus fuerit. Interim mandaui ut diaeta conualescentum ute-Tetur,ac equum ascendens una cum famulo Pithu
rim reuersus sum. Verum tribas postea elapsis diebus, malo utebatur regimine vivendi sui milites solent ac denuo in febrem incidit una cum ventris constipatione. Hic rursus muliercula astans nescio quae glandem ex radice betae succo catapultae ac sale Confricatam ano non sine magna mobilia impositit. At a glande subdita dolor ingens in ano obortus est, neque extrahi potuit cum ad interiora sortiter demiasisset. ita ut ex dolore tum vigiliis accedentibus, virtus magis prostrata fuit, & tandem consilij inopes meie carunt. Sed enemate iniecto ex iure pulli cui malua & violae solia incocta erant ac pruna , Vncia Vna cassiae adiecta, tum duobus ovi vitellis, sale admodum exiguo, & oleo violaceo,non tantum aluum
deposuit,& varia excrementa tam bilios a deiecit, sed una etiam radicem betae , quae perperam imposita erat, & dolore sedato, ac febre deinde diminuta rursiis bene habere coepit, quamuis aderat adhuc tussis exigua, pro qua mitiganda hoc elegmate uteris, tandem sanitatem consecutus est. M sy.viol. g j.f. si capill . ven.*j. Zach.viol.*si. Zach. penid .s .sy. intuis eg I. Ducleorum. pinearum recentium ac amigd. dul.depilat. prius macerataru in aqua ungui e cabatilinae &commistis in ana numero vij .probe comixtis
fiat elegma. sumebat lambendo ut arteriaca solent.
119쪽
Mulierculae agris adsi Ihereno de. bet cum me di eoru imperata negligant. symptomata febrium non sunt
I L V R I M V M refert quales astantes seministri ac pia agrotos sint, si enim tales apud nos e sent quale ab Hippocrate diuin imo in libro de decenti ornatu de
scribuntur, recte admodum cum nostris aegrotis ageretar. Nunc pe contrarium euenit ut mulierculis ineptis id ne gotium committatur, qua neque ea agunt, qua medicvi
mandat, sed ua remedia quamuis inepta, insopolim ven na miseris aegrotis obtrudunt ut alias latius docuimus contra nostri temporis Empiricos. At non lam in febre continente, verum etiam in quavis alia continua, o tomata grauiora, quae obuenire lant quas febre equuntur, ut ' plerumque in febribus continentibus, hac fiunt, ut dolor ca
pitis, stis vehemens, delirium vigilia, ct in quibusdam
semus profundus, alam citatior vel sane astricta, qua omnia, maximes vires prosternunt, aut plurimum obsint, horum quoque ratione aliquid faciendum. Dolor capitis center mulseo ct aliis restigerantibus, quibus 9 per amistili tollitur, si nihil aceti recipiant. nam acetum Piglabas inducit, sed quia repellunt a capite, considerandum ne iis utamur ubi sanguinis fluxus criticus per nares ex stectatur, ut pracedentescholio dictum est. Adssim va-Ient potiones, instirationesque aeris sibi, r. viol. conser. ei dein, tulis. viol. ex viol. aqua. Si fluxae, valetoost erua ros Si astricta, violarea, pro lingua si ab
muc ago colaneorum cum aqua ros vel viol. extracta ad
imo MEch ad formam tacti. Si deliria, recurre ad eaqua.dephrenitide dicentur. Sed cum de his omnibus lib. 7. dicturi sumus satis est hac nunc admonuisse. ct licet is magnu alui oribus, utiles t optati constringentes, myires omnino labefactentur, alias non licet uti malim coinim
120쪽
LIBER PRIMUS. Iarconstringentibus aut astringentibin, cum hac ipsa criticas excretiores impediant. qua in his febribus, ut nunc exemplis ostendimus, frequenter contingunt. Egimus igitur de diariis, qua unum diem non excedunt, deinde de iis qua plurium dierum dicuntur, postremo de onoctis 2 contianentibus dictis, quibus hunc primum librum temus. De aliis continuis , qua integrum libram requirunt, libro sequenti dicturi skmus.