Observationum et curationum medicinalium de febribus ephemeris et continuis libri duo

발행: 1584년

분량: 326페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

211쪽

2I2 OBSERVAT. DE FEBRIB.

Cum minus adhuc dormiret ob tussim, tempora in ungebat sub noctem oleo viol. nimpheae simul mi xtis. & utebatur sub noctem hordeato adiectis ali quot amigd. dul. se. .frig. maior. mundat. & sem ne pap.licet autem postea nono die bene se haberet, cum latium adhuc parum tinctum esset,& ipse caludiusculus, ut hac decoct. sequenti uteretur iussi.' viol. cum floribus naem tempus Vernum erat)fumariae viridis bellidis minoris ana m j, flor. borahbu ossi nenuphar. ana pj. santali rub. 5 j. se. . frig. maior. & minor. ana 5j coquantur in aquae lactucae vies. end. ana q.f. pro lib. I .colaturae,adde sy.vies. de end.pap. ana 3j. misce. capiebat bis in die,& calor febrilis qui erat adhuc relictus omnino extinctus est. Pro ventriculo roborando & ad appetitum incitandum capiebat cochlear unum Φ.cithon. & de limonibus. & nono die perfecte fanus factus est.

S c II o L I A. Cautio ha I . ,EF RIGE R A NTIA iam intus quam exina hisbenda in re- T me unt, quorum tamen cautio adhibenda est, ne buria hii 'riamur ante Agna coctionis. ego loco aqua gelida, am*aatibus. Teteres Iebaniar, ex pane prius elota abiecta, priore

aqua,aquam conficieba eum stequenter figi se ampropinam, idqb liberias in vigore se declinatione acce so--.: ινi etiam exteriae cerato Galeni, hypochiandria 9thyracem Munt, ex una parte cera quatuor partibii reaceimmisiquatis, se duplici comparatis ct ubi rest, aerit, iis quam vidi imam demergui, ac subigunt Minlactucae pes Iempcrum vel aliorum restigerantiam ct bis Mectant m. Si iis thorace sit casor ,loco rosacei viola ram GnatWs ct aqua πDI. Iuventur in hypochon iis ex ro sacro ct aqua roseacea. sunt quoque cataplasmata GD

212쪽

rina hordeacea ubactassicco lactucae, cucurbi,s u neris poligoni, plantaginis, capreolorum vitis oes ilium liae

lactuca, ramenta cucurbita, cucumeris manibuS contre

clata plantis pedum admoueantur. Veteres ut dictum est thoraci Me tori hydreseo calente linteolum madefactum applicabant, alioqui lanam quatum, manu capitur in aquae ct olei roseacei vel violacet calefactis madefiant: expriamantur e sublimi in pectus, modicum qmoque salis θ ceti quidam adiungebant, O scsudorem excitabant. At nunc ad epithemata confugimus uti ct olim, quorum ustis erat in vigore accessionis, ut dictum est. usae vero thoraci admouentre, quando in eo caloris acrimonia Osceitis est corrigendarunt ex decocto horiai vel 4. e fragiid haaqua uisi. vel bugio si addita tertia parte ol. visti vel a migd. des. Dacthectici pt syo loco dicturi sumus,conia veniunt; exempla vero antea qua hepati se corripro si Obster. x v I. praecedente dictasiumri Condita veri qua re frigeram ct humectant, horum etiam delectus hakendus, qua intra exhibenturi scicordi conueniunt construa rosi vies. nimphea b boss. aceto quibus pul. adiici possuntdiamar. frig. ct de gemmis diaria. abb. trions diaca meron confectio aIchermes ct in magnis pro uiis a tiaro faceto ct corall. conser.ro Si delirium, conser. phea, qua eiusdem ct lactucae. Si vigilia se pap. castitit papyse. lactucae. Si calar, semen citri: o ita de aliis

OBSERVATIO XXIL DE FEBRE

Μvti E R biliosa; circiter annos quadraginta nata, tempore Autumni in febrem setis a dentem incidit. Haec inquieta erat', vix aliquando sese in lecto continere poterat, bilem subinae euome

213쪽

bat puram, modo viridem, sitiebat, lingua aspera earat & valde sicca, aluus citatior, silliculosia,& dolore capitis admodum vehementi assiciebatur Cum au tem venae satis apparerent, in brachio dextro veni interna secta fuit, & sanguis biliosus aduncias fere quinque essiuxit, & videbatur aliquo modo melius habere: Statim a sanguinis detractione hunc symiapum ebibit. I 1sy. de agresta de granatis viol. ana j l aquae lactucae nympheae end. ana j j. misce. Cum que aluus satis obediens es et, solliciti fuimus, ut si ti m extingueremus. lactucarum tenella germina condita & aqua gelida aspersia deuorabat: supra linguam continebat sella portulacae aut acetos, &hunc potum pro siti bibebat, aquae cichbrij enis vies. acetois vini granatorum ana j ij. misce modo aquam hordei cui j. de limonibus vel de acetos . citatri immixtus erat. Quinto die cum aluus non satis flueret,ita eam purgauimus. . cassiae recenter tractae

5 pulpae rhamarind. extractae cum aqua viol. 3i, sy. s solutivis, i, .endi uiae Sith. misce, fiat hau stum. tu aurorae detur&desuper per horam dormiat. quoqptime egessit, & febris aliquo modo remissa fuit. vesperi vero sebris una cum capitis dolore increbuit, . ideo oxyrhodinum sequens parare iussi.

aquar. rosa δ iij. aquae nenupharis j j. g. aceti ros j j ol ros ompharini j ij. misce, & panno lineo incolatilineae sincipiti temporibusquo applicetur, saepiusque innovetur,ne cal1ditato quisita magis ninceat quam iuuet.eo autem dolor nonnihil mitigabatur.Die sexto stib noctem delirauit,&j totam noctem

male tulit.Septimo vero die mane subinde delirium reu rtebatur, & aluus tunc nonnihil suppressa sui silues & urina, quae antea quarto die cococta spectaq

214쪽

batur, partes quoque corporis calidiores nunc erant, sic rigor occupauit, qui proprius sere ardoribus esse seset cum imminet crisiis,quam &ipse exspectabam per sudorem . nam pulsus undosus & praemollis, qui tunc quoque aderat , sudorem pronuntiabant, cum& vapor calidus toto corpore dispergebatur,humida anni constitutione etiam existente.Talia enim sudo rem praenuntiant: & ita aegra haec septimo die de Cretorio,signis concoctionis in urina praecedentibus, in copiosissimum sudorem incidit: a quo etiam se bris penitus extirpata fuit, ac ipsa sanitati restituta.

CRisis in hac febre ardente ot exemplis prius

ostensi e M mema constitutione, aut calida, temperatis corporibus, ct biliosis iis, qui nondum triginta annos superant, magis accidit perfluxum 1anguinis narium: atque is quidem salutaris est, si die decretorio, quod ct in reliquis excretionibus criticis commune est,fiat, nis coctionispraecedentibus, si e directo fuit, ct non stillat. Stillare enimpegimum, praesertis quarto die. Alia excretiones maxime sunt post amum trigesimum, siue per ι rem sine per vomitum. At Ddoris propria signa iam ob simaatione pracedente diximus, ct antea quoque qua angui' nem fluxurum praenuntiant. Fiunt autem crisissensibiles sensibilisper excretione eptem modis. per fluxum janguinis nam intia; rium,per udorem, per vomitum, in hac grassnt -- fit. ror in eriorum partium stus, pusu dum, ct inaequalis, mordax capitis dolor, tenebrae obiecta octius,ventriculi do Ior inconstantia labri inferioris, tenuis 1 tario per alui vomitum fluxum. Hic pulsio occultatur, parumssit, intestinamur- NM imi murant, aut mordication sentiunt: sam uxum Ventris Atti sutium futurum pravitntiabis: quibus stormina circa ventrem ct indicantia.

215쪽

umbilicum fuerint, ct bombi vento si ultro erumpat, 'a scatio euidentior erit; cts nulla Agnapropria praecedem πή. . . tium excretionum ailfuerint. Fit etiam menstruorum eta , ὰ.. . . ptio salutaris lumbis pragrauatis, tensis Oct dolentibus. si etiam dolor ct ardor circa sumen ventris a pectinem, o lumbos xentremi inferiorem adfuerit θ urina nigra cum hypostas nigra stertetur, mensum pro iam ει- flectato, multos certivis tempus in tet. Per hamorrhoiarib, s I. si qUMeserunt, pruiniIMani. tum tulaba Vibi , , rum ac marina arit in latio adfuerint,larum que ur e cedant. raptionem' exi clare poteris. Deinde per urinam huivi tempro ratum aduentare colligemus, ireliquarum ex-s cretionum indicia abfuerint aluus 3ppressa est,nec malo antea copiosam urinam reddere coepit ager. De signis fluxionis languinis per nares 9sudoris antea diora sint. Diligenter genus excretionis notandum, is qua seri pudebeat, ne quid a nobis tentem, unde naturae impetus --

pediri possit, cui potius suppetias ferre aequum est, siforte

praefer imbecillitate tardius moueatur, ut simi per vomirum, adiugabimus linu vomitorio cando d. aceto sis pliaris 3j aqua hordei j quatuor. Si per dorem vel ryri nam, cum j iiij. aqua hordeacea e C se. figi maior Jj. cach. 5 iij. misce. ct ita de ullis. qmod non silium de ardent ebri, verum etiara de quacumque biliosa ct con

tinua intelligendum est. .

OBSERVATIO XXIII. DE

CAVSO NON EX QUIS ITO.

Mivvs ille Gallus, qui mense Februario a DO IJ7 3 apud cereuisiarium, cui pro aedibus

Campana insigne erat, ardente febre non exquisita Eorreptus, minus urebatur: cui & sitis aderat non tamen ita vehemens ut in legitimo causo. Hic enim

216쪽

LIBER SECUNDUS. 2IT

cum in Telandia per totam hyemem perpessus esset multos labores, in hanc febrem inciderat, ad quem prius circa I . diem accitus fiat. debilis hic erat,muuta liquida, biliosa, simul & pituitosa, muccosia,posita ea & glutinosa excernebat, lingua arida &subniagriuscula erat. Cumque vires iam plane labefactae

essen sanguinem demittere non ausus res. atquC eodem die quo ad eum ingressus eram, bis iam aluum deposuerat. praescribo igitur alterantia quae & putredinem compescerent. OxiZach. simplicem syru pum de acetositate citr.syr.Vkl. Et quia non dormiebat, dabam emulserium ex hordeato cum se. pap.&tempora inungebam oleo. nympheae & pap. adiecto exiguo unguento populeo. Cum etiam in pectore nonnihil doleret, hunc strupum sequentem propia naui. Nsyrupi capiti. ven. si leuem tussim non habuisset Oximes accepissem) syr. pap. seo quod non dormiebat) ana Sy. aquar. ungulae caballinae scabio

sae borag ana fi j.misce. Verum cam astantes me inscio vinum rubrum propinassent, ω in cibo pultem

cum vino& ouis dedissent, pessime deinde habuit, lingua nigra atque adusta euasit, vigil factus est &delirabat. Postea tamen incidit in copiosum sidorem, ac praeteri mentem Omnium II. die a. febre liberatus est.

Avs Vs b 'uriin t quidem ex flaua bile, ut antea Causus sp dictum est,sed non ita nona, imo cuin aliqua por- tione piruita admixta, subinde etiam a pituita salsa, ct hac febris ardens notha sub Hem Autumni vel hyemis frequentitus accidit, praestatim post multos segraues labores, post multas inadias, medicamenta calida ct ficca, ac alimenta, aliaues denique causas, qua humores etiam

O 3 frigidos

217쪽

figidos accendere possunt. Propterea non solum biis Miltista infiniti cum eo qui in Zelandia per autumnum O be mem perpesii essent multos labores ct i diam, in eis o di febres inciderunt, ct plurimi ad sepulchrum de si

sunt: quemadmodum etiam Histanis militibus euenit, riab aliis accepimuό, in obsidione Harimen si, qui populatim etiam apud nos hac febre extincti sunt,uq plures ad huc morimi os ex imo, ubi aer calidior euaserit, ex hye me horrida perpessa, resolutis tandem corporibuw: uti ore tingere solet pomis congelatis, ubi enim cessaueritvla,

Cadms illo' tunc privi corrumpuntur. Ceterum causu illegitimus dici-LIA ''' tur, eo quod non ex bile sincera fat, vel quod legit af mplomata non ita ad unt. adfert quidem Atm,sed nos ita vehementem, ct licet lingua appareat ficca ct astera, O stentiat etiam aliquando salsedinem, si humorsa ui

noseus fit, etiam excrementa magis sunt corrupta ct micius aliquando biliosa: magna tamen corporis adest perminatio, capitis, grauitav ct dolor qua omnia in hoc milite erant conuulsis, ut in aliis vidimae, a quibus ct mors τrina crassa ct turbulentae. at sciit causus legitimus raro Pinnostiς - per abscessum luitur, ita nothus interdumparotidibus θstequentius abscessu terminatur, in ira quidem Dia di pis mare materia contineatur: supra vero, s upra di phragma constiterit. Can sis vero hic eae bile alsa, deterior quam ex bile pura, non quidem ratione accidentium, se quia diuturnior ct discilioris curae euadat: natura enim

ut dissicilem, savum ct longum morbum non si inet, cum prius deficiat. Ardentes igitur febres periculo fimo

fiunt in aerestigido, ut G I. Urmauit ii. metho .cap. st uuomodo ex causeo commilitones, ut hori Iohannes Ian'

gius sub Duce Friderico Comite Palatino in cuius cori ipsie merebat) contra Mahoinetica factionis imperator in bellum profecto in exercitu Romani Imperi, in mit

mortui

218쪽

LIBER SECUNDVS. 2I9

mortuisint, habetur prima epistolarum miseellanea, epi- sola quarta, in qua chirurgorum in curatione temeri tranotatur, cum linguam videant nigram quam ct hodie in epti die Bini appellant, illam curare satagunt, causa ct Ber on; substantia morbi neglecta, ita dum hac ipsa in castri g ST 'bris ardens saeuiat, etiam nuncplures apud nos quoque chirurgorum imperitia interempti simi, quam hostis gladio. Mui cum caussam morbi ct necis in fusico lingua colore subsistere arbitrantur; foeda excogitant remedia, quibus

linguam expoliant. Hic expresso de cancris succo, os phtientis colluit: alter dissoluto equorum flercore, illius col tura linguam aegroti Auit. Taceo quod nefas esse ducunt, alio qua usici aut rubet coloris panno aut aluo quampys morum fusci coloris signo, linguam abstergere: ac siserialis in coloris militudine Jubsisteret mpathia. Omntit quando accidens, neglecta illius ct morbi caussa, cur re satagitis: umbram quoque corporis creta dealbarest 'a laborabitis, ct AEthiopem latione assum rudere. Hac illorum temeritas sane eos prodit ignorare, quis fit in com plicausas ectibus, quos Graeci Reio σως appellant, cura tionis methodus , se inrisationum ordo oesopin: quorum primus a causa lectuum ct morbi sitimitur interna, qua gi ablationemper contrarium indicat. Constat aure mom Primu cubum esse umI inplomatum caussam: lingua exsiccatures nigrescit ex febre arianti, nisi privi hanc causam em Pu . tinxeris 3 nempe ablata febre, linguam a nigredime numquam vindicaueris: qua non olum inrausione, ed in suo uis interno epatis er rapelate ct inclammatione inscitur. Alter vero curationis scopus, eius Me quo non habet: sc Alxer genen prius Mato phlegmone . vulaeri inclammato frustra

medeberis. Tertius vero curationis ordinum scopus urgen- Terrius sco-

etiam ct accelerantium curam, ad se attrahentium Q. 8' 'fectuum rationem habet: μθncopis ct sipothumia pri-

219쪽

aeto OBSERVAT. DE FEBRIB.

mvi curationis partes sibi desoηdent. Atqui cum lamia licensu, naturalium vita membrorum non fit eius disicolora tis,nec causerius me quo non, vel Vrgentis, rationem tu bere potest. Ideo causi caloris febrilis primo auferetila Rectam methodum huius prater Arabes medicos Hippo crates lib. 3. epid. 9 De ratione victus in morbis Iuliis explicat. GaI. in methodo, ct eia simia Paulu3 laeti.

OBSERVATIO XXIIII. DE FEBRE

continua tertiana biliosia, in iuuene bilios I et Nis biliosus & admodum adustus, natus annos viginti sex,in principio aestatis unio mense, in febrem continuam eamque biliosam incidit. Delphis hic decumbebat grauiter quidem, & tertio quoque die febre magis affligente. Erat autem haec

febris tertiana continua. Huic autem caput grauissime dolebat, oris ingetem amarorem sentiebat, lumborum dolorem vehementem ex nimio calore patiebatur. Cum autem secundo die ad hunc accitus essem, statim in aurora hoc pharmacum minorans

s. aq. endiuiae j iij j fiat potus. quem ieiuno tam cho bibebat,quo postquam multa egessitata quoquo multa biliosa, citrina & vitellos quorum referentia per interualla euomuit. altero vero die, qui erat tertius dies ab initio morbi, cum bilis tertio quoque die magis affligeret, dolor capitis tum febris ipsa veli

mentiora eranti quarto omnia remissiora, quamuis febris non intermitteretur. qua de re cum melius illo die aeger se haberet, & urina cum crassitudine ru bricaret, pulsusque magnus esset: excedebat autem

longitudine & altitudine, profunditate,qua de re ς

220쪽

iecoraria vena sanguinis uncias fere sex duabus in pelviculis fluere iussi, ex quibus sanguis primus Corruptione affectus erat,secundus vero absque ulla aquositate serosa, rubicabat: unde eodem die melius se habere dixit, febrisqueminus intens fuit, praeser tim post venae sectionem sudore superueniente. Interim hunc syrupum dedimus. N strupi de ribes J i.

aquae endiuiae acetosis ana j ij. misee. lumbi autem qui dolebant unguento roseceo inungebantur,& accidentia stupradicta coeperunt mitescere, & calor sol brilis tandem minuebatur,ita ut hic septimo die perfecte curatus fuerit. cibus huic erat panatella cum segresta. Venit tune mihi in mentem similis fere histo Uae Amati centur. 1. curat. 26.De febre biliose continua; in sacerdote cui pharmacum minorans etiam ante venae sectionem praebui t. quod magis etiam hieprofuit quam si vena prius secta sitasset.

FEBRIS tertiana continua proponionata a medicis Febris dicta, quantum ad eiusdem essentiam ct inrationem piopolito 'sine sit exquisitia siue notha, eodem fere modo sit,cognostia nax tur 9 curatur, ut tertiana intermittens. Ceteram qliam quam intermittentes febres eas appellamus ex Galano, quacumque ad sensibilem infebricitationem seu rectius dica ad febris vacuitat perueniant,Graci ἀωυρέοιεν dicunt, ut libri Dedisser. feb.liquet cap. 2. Continum ve- Intermitte r o, quae ad iam dictam in febricitationem , seufebris ς' stb ς duitatem antequam ex totosoluatur, non desinunt; quam ''' uis declinatio aliqua sim sibilis appareat,quemadmodum ab eodem Galeno a. De criminscriptum est cap. 6. cui senten- Comitum ita subscribit Paulus cap. 26. Itb.2. Intermittientes sunt ab humore extra raga. continua ab humor. intra rasa com Causia clusa.

SEARCH

MENU NAVIGATION