장음표시 사용
171쪽
we Magistratuum Ministris. I 69gIStratuum Commιtterentur. Re enim vera i Oso- . rum erat , ita magiStratibus apparere , ut publicas Iationes, Irges , et acia , res quidem omnes quam maximi momenti , tu commentarios redigerent. uino vero factum est, ni quoniam Scribarum munus in scriptura unice versabatur , illa prae cipue sermula surisetiam facere ad. eiusdem muneris functionem designandam suerit adhibita.
Ita Livius IX. 46. Inoenio, inquit , in quibMS-αam annalibias , cum C. Flavius ) amareret aeditib&S , feraque se pro tribu Aedilem o
Porio refert Gellius I. s. cuius verba, utpote ocum Lixit mirifice illustrantia, in ima ora a D
Ad rem denique mirifice congi uis titi tua ilIe Codi- Cis I. 7. sit. M. de sententiis eae PERICULO Decia
laniata. Est etiam ibi ex Periculo recitare idem , quod an bi redditur, He scr eis, aut de scripti recitatιOne Prote re , uecnota ex tibello dare. Cirte quidem, ut iam huiusce notionis causa adiicia is uI , clerivatum Periculum fuit ab an liquo periri, quod vi rit conaro, lentiare., discere. Qisare non immerito ad inlla vox illa est pro experimento . douramen O , ac DrODutione alicuius rei , vel causae; tum vero etiam pro iu' , Mut quidpiam eiust noui sei vanilum conore seretur. DOJ Ita ibi laudatus auctor scripsit: Cα- EDUius να- ι tibertιno natus SCRIPTUM FACIEBAT: isque eo lem sue ae la curiati amarebat, quo te ore aemicat SN utar. Liamque yrrimas tribus aedilem curulem δ' Miantri Merunt. Ac uemlιs , qui comitia habebuι, Neque
172쪽
I OV . - hut VI. uia scribae eum ingentis essent naultitudivi, i in Decurios nimirum in diversas veluti. sociisi mes) Quaesto morum , A Atiliorum , Praetoriorum , distriburi era ut i pro magistratuumque is deserviebant , diversitate. Quanquam autem tu eiusmodi decurias ab ipsis nitigistratibusl gi homines solerent , ut e reliquis Tullius ita Cluentiaria 45 signifiexi; nonnulli tamen aliquando docurlam emebant , videlicet iti earum nΠ-grta in adscribi per p'cuniam curabant. Cic. III. si Veir. 79. Antequam lii e has ninns , non mutHe erit., et pie idum , quiaqaid in concione , licit in in iis eoretur et quo scriptionis genere ulentes , Notarii proprie nuncupati sunt. De his Marua,
Non alii , qnam consultibus et praeloxibus
singuli apparebant. Ex eo autem Σuam Sortiosum Domenclaturam , quod et populum ad consionem , et eos , qui ius p0Scebaut, ad praetorem accirent. Sed et praeterea e um partes erant interpellatorum: loquacitatem Impositost
lentio cohibere. Vnde pronum est intelligere , quod in non medioeris laudis loco posuit .i e-,ἡ I. ad Q. Fratrem , cum inq&it utS rebus
173쪽
De Magistratuum Ministris. I rSVS: quoties quisque Molvis disis, et quam Oolu i diu. Ad haec quo tempore horologior urn usu non adhuc 6 i) in urbem iuvectus erat , ni is su H-
65ὶ Quingentos prope annos horologiis Roma expers' fuit. De qaa re , deque simul nonnullis aliis ad id spe- Etanti hiis audi Plinium ita loquentem VII. 6o. M. U-ro primum horologium 3 statutum in publico secun- ω Rostra in columna e redit bello PMuico mimo αδI. Valerio Massata consule , . Catina, cama in Siciliaraevoretitiam inde . . . . anno urbis CCCCLXXXI, nec congruebant ad horas eius lineiae: Paruer Graι ω mera eis annis undec rarum , donec Q. M iratus Phili -μtas , qui eum L. Paullo fuit consor I uiligentius ora: -
σανιαε fiaere horae usque ad proximum liastrum. Tunc imo Nasica collega Laenulis primus aqua disisu horas aequa noctium ac dierum.
Habes iam hinc, quo primum anno positum Siaariis in Vrhe fuerit. Nam quod idem Plinius ibid. uno prius e cuiusdam Fabii festimonio tradiderat. L. Papi.rium Cursorem triginta ante auuis illud Romauis statuisse , id sane in incerto adeo reliquit , ut nullam ei prorsus fidem conciliaverit. Horologiorum autem, quaist Nasicae primum acceptum Roma retulit, quae aqua impellente horas distinguerent indicarentque , structuram omnem ratiouemque enucleate perscribit Vitruvius lX. s. vhi etiam declarat , quo pacto in illis horarum spatia temporum varie lati pia - .rentur , ut scilicet horae diurnae quae quovis anni tem
Pore duodenaa ab ortu ad occasum solis numerabantur λ Ieriores tardiaresve fierent, prout brevior longiorve dies e fiet. sti quo tamen , ut omnia recte constarent, bervavi
procul dubio et illud debuit quod ratio ipsa opinaxiore it ut , n. si quando dies paris noctibus essent, Primo quoque inaue initium prioris horae ad Ortum solis
C ve tu i ero cx stimes, quod nonnulli arbitrali sunt, smodi horologia uade ui ac clepsydras fulAse. Ad q-
174쪽
I 2 Caput VI. se in Accensus diverςas diei horas , scilicet tertiam , Sextam , et nonam enuntiaret , patet ex Varrone V. L. 'L. 9. atque ex Pliuio VIl. 6o. Huc sane pertinet versus Veteris Poetae , quem idem Varro ibi in medium affert: Ubi primum Accensus clamaris meridian . Quam quidem variam horarum rationem ipso solis itinere metiebantur. Cuius rei satis luculentum
iudicium dedit Plinius I. I. cum haec literis prodidit : Duodecim tabulis orius tantum et Occa FUS nominantum. Post aliquot annos adiectus ese et meridies , Aecenso constitum id Pronuntiante , cum a curia inἱer RO3im et Graecostasin ρω- exisset Solem. INTERPRETER
Ii dicti sunt , qui ad extera um gentium intexpretandam orationem adhibebanturo Eosdem in Apparitorum genere fuisse declarat aperte Cic. XIII. Fam. 54. cum inquit: In Ionga APPARITIONE singularem et prope increesibilem patris narcissi quem paullo ante interseretem suum dixerat )sdem , abstinentiam 3 modestiam
' Quos et Praecias apud Festum vocatos invenias , non immerito hoc donati sunt nomine , gum inter eorum mutila non postremum id suerit, ut multitudinem praeeierent , idest ante con- Dentum cierent, Sis e excitarent ρνuliam ut con-νaniret , uti observavit Vossius. Plura autem erant, quae ipsorum ossicii fi- isthus continebantur ; scilicet in auctionibus adba tam stare , et oblata pretia evulgare : iacomitiis partite vocare populum ad sus, asia ,
175쪽
De Magistratuum M nistris. 1 3 eaque sigillatim pronuntiare : tu legum lationibus publice eas recitare : in iudipiis reos , au-Cusatores , testes citare: in funeribus homines ad Colionestandus exsectuias evocare in sacris si leutrum iudicere : atque huiuscemodi alia per- agere , quae passim in antiquis historiis occur
Diu suit, cum a ligando appellationem sibi adscivisse crediti sunt, ob itIud praecipue si euuensati reos carmen: Ι LICTOR , COLLIGA MA NUS. Sed tautem doctissimus Magochius in Additam. ad Voss. Elymol. ab Hetruria id vocabulum unde et Lictores ipsos ) Romam deve-Ctum docuit i ac propterea ab Hebraea voce lauat I. e. colligere derivatum ' quae nimirum apud Hebraeos saepissime idem fuerit accoltigere ad Aerdendum. Id Vero mirum quantum Lictoribus quadrat, praesertim Si ista etiam formula SPectetur quae est apud Livium XXVI
16. Ι LICTOR , ADDE VIRGAS REO E T IN EVM LEGE AGE. '
Praeter hoc autem noxios puniendi , et vel vargis , Vel securi caedendi munus, tria alia Lictores obibant, quibus designandis tres illae addictae fuere voces, Praeire, Animadperiere, et Sub-
Prtinum itaque illi gestantes laeva manu fasces sanistro humero iuclinatos , suis . Praeibant magistratibus , et non gregatim quidem , necterna , aut bini, sed singuli, ita ut qui reliquis 'mnιbas anteibat , Primus lictor diceretur , ut in Ioco Ciceronis paullo ante a nobis allato , cum de. Bezeusis ageremus : qui vero Postremus iniuime omnium ab ipho aberat maSistratR ,
176쪽
vroximus. Ita apud Livium XXIV. 4 . Consul animadpertere PROXIMUM LICTOREM ius ait; et is , ut descenderet eae equo , inclama t. Atque bino iam patet , quonam illa pertinue rit Animadstersio , quod e licioriis ossiciis alierum suit ; ut scilicet qui magistratui occurrerent , ad observantiae significationem ex equo curruve desilirent, caput aperirent, semita Cederent.
Denique turbam illi submovebant vel voce per hanc , similemve sermulam : DATE VIAM GONSULI; vel virga , quam manu gestabant. Hinc apud Livium XLV. 29. lictor ipse Sυbmotor aditus appellatur. Hinc etiam manavit scitum illud Horatii II. Od. 16. Non enim gazae , neque consularis SUBMOVET Eetor miseros tumultuIMentis, et curas laqueata circum
Id postremo de lictoria virga , de qua modo
iniecta mentio , adiectum Volumus , eam tum ad circumfusam muIiii adinem disiiciendam, tum etiam ad domorum, quas magistratus initurus esset percutiendas ianuas usui luisse. Quare a
Livio VI. 34. scribitur : Forte ita incidit, ut. . . Vetor Sulpicii tribuni militum consulari potestate eum is de foro se domum reciperet,
FOREM , ut mos est, VIRGA PERCUTE
177쪽
De Magistratuum Ministris. 1 3 Deinde vero dici hoc nomine consueverunt , qui aliquibus magistralibus vel ad vocandiam vi Consulibus , Vel ad prehendendum , ut 4ribu ais
Plebis , apparebant. Geli. XIII. 12.
Non Romae modo , sed et alibi passim fuere qui publicis ministeriis muncipabantur. Itaque, Praeterquam quod et Sacerdotibus, et universo populo famulabantur, tu in Veris in primis magistratuum , et sane omitium , imperiis prae-εto erant. Certe quidem de censoribus rem ita testatam reliquit Livius XLI v. 18. i. . . dimis is SERVO PUBLICIS, ne gariant re ρriras vidquam pubi ei negotii gestia- S, quam tu Hcium; Poptili de se jactum esset. De aedilibus Varro apud Gellium XIII. I 3. Mne, intili SER VIS PUBLICIS . . . til stiliam Ooem Putilum. Quae Vero alia exstant adhue de aliis testimonia, omittimus. Quod autem eiusmodi servi publici a lictoriabus, celerisque apparitoribus diversi omnino fuerint , liqu do constat ex senatus cousulis 3 quod recitat Frontinus in de A quaeducti x Caa NnREX
Damnatis cruci assigendis , strangulandisve unice addictus. zDe eo id maxime dicendum suppetit -, habitare eum ins urbe nequivisse , quoniam eius conspectu lanestari civitas et laedi quodammodo libertas populi credebatur. Qua de causa Cicero pro Rabir. 4. inquit eQuamobrem uter nostrum tandem , Labiene, postilaris est 3 tunc , qui cisabias Romanis in con
178쪽
vortere . . . . au ego, qui funestari σοncionem conιagione carnisicis Melo λ
Pro duplici privati publicique iuris ratione ,
duplicis quoque apud Romanos generis 1uere Iudicia , Prioata, et Publiea. Privasis ius quisque suum persequebatur Publicis crimina , quibus civitatis iura laeduntur , vindicabantur. De utrisque , a se invicem maXime discrepantibus , nos hipartito agemus. . Pars Prior.
De sidiosis Prioatis. Iuris privatis in iudiciis dicundi Potestas quorumnam Romae fuerit , satis superque ex annali. um monumentis perceptum est. Nimirum primis temporibus reges ipsos PriVatorum controversiis dirimendis dedisse operam docet diserte Dionysi-ua p. 627. Deinde id muneris suscepisse consules narratur ib. Denique creato ad hoc praetorean. N. C. CCCLXXXIX. rursus vero altero ,
qui inter cives. ac peregrinos iudicaret uti dictum P. I 3 a. et seq. 3 tota iurisdictio uatismissa in.em fuit. Hi magistratus igitnr reipublicae aevo iudiciis
priva is praeerant. Qua vero ratiotae , . quOVe Di dine haec eadem peragerentur . id inodo accuratius evolvendum est.
179쪽
De In Ius Vocatione. Cum quis rem repetere animum induxisset suum, Primum experiri solebat , num domi per amicos s quos disceytatores domesticos appellat Cicero pro Caecin. a. proces forensi strepitu negotium componi posset. Qua porro ratione prosectum si nihil esset, poterat tuereum , ubi occurrisset, die postulationis sti ius vocare : quod fiebat aliqua ex his formulis : in
Id si reus abnueret , aliquem ex adstantibua actor , tacta ima eius auricula quae memoriae credebatur sedes antesca stir . Maadvocabat ao tum sas et . at obtorto collo in ius abripere. Quod tamen' epostquam illata Iis fuerat , aliquando factum indicat Flaccus I. Sat. 9. , ubi , cum de quodam Ioqueretur; qui iam Vadimonium promiserat, postremo subdidit i .
. . . . a CaSu penit obolus illi
AsierNarius , et , quo tu turPissime , magno
Inesamat poce , et LICET ANTESTARI Z
Si autem reus dorni se teneret , quoniam inde extrahi per vim nequibat ut testatur Tullius pro Dom. 4 I. edicto praetoris ad eius aedes affixo citabatur. Et si quidem ter ille haerauone pei latervalla Vocatus non pace et , ue-
180쪽
que ab aliquo bono viro defenderetur , tune praetor bona eius possideri vendique iubebat. De Aesionis Editiane , Et Postulationibus.
I. Quando qui vocatus inius esset, Venerat, tum Irimum omnium actor facta ei a praetore diceni copia , actionem edebat, scilicet significabat, quo actionis genere uti vellet. Plures enim ex una causa exsi,tere solabant actiones , videlicet agendi rationes , quibus ius quisquam suum Persequi posset; quarum edendarum aliquam soria mulam postea proseremus. At quaenam illarum diligeretur , petitoris arbitrium erat. Hinc Cicero pro Caecin. 3. Praetor is , inquit , qui i&dicia dat , nunquam petitori. Prae iuuiι , qua
actione illum uti μelit. ΙΙ. Exinde vero actor ipse actionem Pobtulabat , ut nimirum per praetorem liceret sibi eam
in adversarium intendere. Tunc autem et reus adoocationem Postulabat,
tempus Scilicet convocandi amicos , qui sibi conasilio operaque tu re adessent. EX hoc Prosectusiodus ille Tullii VII. Fani. Ir. Ouis tot letteria regnis iureeonsultum desiderat ' Ego omnibus , unde petitur , hoc consilii dederim, ut a singulis interregibias binas ad MocationeS Postulent icum enim interrex quinis modo diebus ἡempublieam administraret, spatio ad binas advocalisiaries parandas P s ulato , fieret profecto , ut ante tuterreguo fiuia i quam liti ullum iuitium d4.