장음표시 사용
31쪽
re velimus, aptius certe , quo morbosae hu- jus materiae character circumscribatur ., nomen
non habemus. Sed ob id ipsum , non omne illud, quod, et colore, et tenacitate huic in spissato humori simile , per oesophagum alvum que reiicitur, aut atra bilis est , aut ex ea-ciem originem trahit . Nigras saepe faeces et sani deponunt homines ; nigro saepius colore iborum reliquiae ab assumptis medicamentis , uel a propria particularum mistura , tinguntur, aut diuturna in abdomine mora nigredinem eaedem contrahunt. Nec rarum est, sanin quin m ad ventriculum, intestina, ruentem coagulari, seroque exutum in spissari s et , quod in vasculum, sani hominis e vena, susceptus ,
ad pelvis landum iam facit, colorem atrum , arboni similem, assumere . Atqui has quoque materias, licet atras atque tenaces , atrae Hilis , ut faciunt vocabulo, insignire , nominum certe abusum sistit , qui maiorem in Me- Sicina , quam in alia quavis scientia , noxamanducit. Sed ipsum in vasis suis fluentem san- uinem , dissipatis fluidioribus, crassescere, ataue pinguem , magisque terrestrem quasi fae-
em offerre , - tunc vero humorem a trabita-
ium, succlim melancholicum largiri , θ' quod i vero auctus copia, magisque adustas, hic
32쪽
humor in partibus haerescat , eundem tune atram iterum nobis bilem offerre, docuit Antiquitas , ac Recentiorum denuo scholae hinc inde defendunt Lienem imprimis, ac renes
succenturiatos seu copsulas atrabitarias , ut
atrae bilis culinam , illa consideravit ; similisque materiae ossicinam in venae portae Systemate non pauci ponunt o ex qua tum flavus ac cachecticus ille hominum melancholicorum aspectus, tum variae cutis maculae ;et ab aucta, atque per sanguinem diffusa, atrae bilis acredine , vasculorum culaneorumerosiones , ulcera maligna , cutisque gangraenam deri Uant. Subtilius certe, quam in rebus medicis conducat, et ad fornacem excogitata magis haec de atra bile in sanguine generatae ac fermentantis theoria est . Nec etenim eruor per vasa circulans, sicut ius in alieno, spissescit, et sine novi ac recentis liquidi affluxu in rancidam condensatur gelatinam s nec naturae subsidia desunt, quibus aut recenti imperato potu, aut moderatis suppressisque tenuiorum excretionibus , aut demum resorpto ex atmo- sphaera liquido, nimiam spissitudinem avertat. Quocunque salutis sub statu vix emissus cruor naturalem fluiditatem ostendit , atque pro Va'
33쪽
uia rerum accidentalium conditione lentius citiusque condensatur: et quae forte contraria in siccis, melancholicisque hominibus, aut sub
febre inflammatoria, instituta referuntur expe- rimenta; ea cum sanissimo non minus, quam num alio sanguine, nunc sic, nunc aliter, in-2onstanti successus, ac ab externis conditioninus pendente , lege contingunt f. ia 3. ) .
n varicibus ultra modum distentis cruoremolligi , ac sorte aegrius moveri , non Veroarius, nisi dempto vasorum lumine , coire , locent enormes ex illarum ruptura sequentes aemorrhagiae , fluidique sanguinis in vicina Ica effusio . Cessante vero in venis fluxu , uod ex umbilic alium aliorumque vasorum hietoria patet, inclusus cruor, tenuiori portione . 2sorpta, sine ullo corruptionis signo conden-atur, ac in duriorem massam brevi temporis atervallo solidescit. Ex his igitur apparet , ex sente bilioso cu- m quidem hinc inde aut per consensum EL: i, aut infenso humore inundari: sed saepius Medicis impetiginum culpam in hepar insons ,
p0m; atque uberiorem certe causarum, quae a cutem invehant , numerum , et diversam ct modum earundem naturam, eXistere. Ac revera , ipsa jam impetiginum cum exau-
34쪽
thematibus affinitas f. 36 . , atque nervorum tam evidens in ista imperium ff. 27 . 276. ), nervosam in multis illarum originem
sine dubio manifestant. Vel aucta scilicet praeter modum in cute sensibilitas, vel istius a consueta impressionum perceptione aberratio, vel demum imminuta nervorum cu-taneorum sentiendi potestas, variorum in cute phaenomenorum in chronicis non minus , quam in acutis, affectibus rationem, intellectu licet difficilem, sal. tamen apertam, tu se continent .
Major certe in aetate in sentili, ac in sexu femineo , quam alia quavis sub vitae periodo , et quam in sexu potiori , est cutis teneritudo ac sensibilitas . Atqui sub hac ipsa
major utique morbosarum ad corporis superficiem adfectionum conspicitur numerus, et causarum minorum promptior est ae certior in cutem effectus. Sanissimae genitricis e sinu vix exclusa, sanissima licet, proles, cutis tamen, iam primis vitae mensibus, non paucis saepe laborat affectibus: capillata pars omnis calvariae mox squamis crustosis , prurientibus, obtegitur post aures epidermis separatur , ac foetida copiosa sanies exesa e cute per men'ses destillat ; aphthosis oris cavum ulceribus
35쪽
obsidetur in istis; facies in aliis, vesiculis sero flavo repletis, atque crusta, quam lacteam dixere, deflaedatur, multisque achores et lavi et tinea prorumpunt. Cutis inter plicas ad collum, axillas, ad inguina et nates, erosaichorem plorat; ac magna pustularum, papularum mili formium, rubrarum , in corpusculi superficie copia florescit. Crassos quidem hu- cusque viscidosque in pueris humores, ac acidam , aut aliam in istis acrimoniam , tantorum ut fontem malorum, accusant: sed in multis certe alia istorum, quam in cutis seni sibilita morbos a te, non subest ratio; ac perpe- ram ad dulcificantia , evacuantia, hic non raro recurrimus remedia . Nec etenim, si tanta jam fluidorum labes homuncionem teneret , vel Sola natura huic superandae tam saepe sufficeret ,' vel sola matrum solertia , ac frequens
cutis tenerae cum frigida ablutio, aut balneum, in avertendis his cuth assectibus jam tanta praestarent; nec hi ipsi dentitionis sub opere,
prout faciunt, continuo augerentur, aut liberae hucusque proli sub hoc majoris irritationis statu copiose succrescerent aut delicatulos magis , quam alios, aequali caeterum Sanitate instructos, aggrederentur infantes.
Vel ipsi adulti, imprimis puellae, quibus
36쪽
teneram ac albissimam pellem, oculos caeruleos , flavamque, aut ex flavo rufam indulsit natura, comam , vel a simplici radiorum solis verni actione iam maculis notantur, et quasi uruntur ad cutem ; vel solius aurae rudi oris afflatu iam epidermide spoliantur. Apud mulieres teneriores, ipsa jam conceptio defoedat faciem, ac maculas, quas modo partus abluit,
ad cutem inducit. Puerperii potissimum tempore, debilior tunc sensiliorque femina in miliare exanthema est pronior f. 3a . ), ax'
que ab isto, in chronicam efflorescentiam con-Verso, nonnunquam per annos obsidetur. Qui
cute sensiliori cinguntur, illi vel a minimo aurae frigidioris afflatu erysipelate laborant ;et ipse vestium , quibus superficiem ab atmosphaerae injuriis solicite nimis defendimus, abusus, ac maior ab isto ad cutem inducta mollities, non parvam impetiginum, quae pellem
humanam prae alia de foedant, rationem in se continet. Nec minor est animi pathematum , transpirationis in opere pervertendo, in bilis' regurgitatione promovenda , ac in excitanda sensibilitate ad superficiem corporis morbosa , , potentia. Vel solus terror fortis jam pilos incute erigit, iuvenisque comam, si vera sunt, quae referunt, vel temporis momento, in se
37쪽
nis illam, seu niveam convertit. Qui anxiores suas animo considerant, hi post aures pruritum experiri ac scalpere proverbio dicuntur. Ex nervorum magis, quam ab acredinis actione, chloroticarum, ac multorum, qui febre intermittente detinentur, ulcuscula et crustas ad genas, labra, aliisque in partibus, corroborantium remediorum effectu proficuo indu cit, derivamus. Qui ingratum cute in rectum eX alio se Suscepisse verentur, hi, etiamsi hoc desit, ad universam pellis superficiem pruri-ltum persentiunt ; et cum partem cutis unam ob istum vel sanus homo scalpit, in altera
vicina vel ex solo consensu scalpendi neces sitatem persentit. Ipsae, cum cutis prurit , scalpendi voluptas, et, cum haec negatur, singularis anxietas, nervorum in superficie im- , Ierium ostendunt. Sunt , qui ob cutis sensilitatem non tam Sensibilitas
auctam, quam a communi ablurientem, Vel a rerum innocentissimarum contactu, ab empla'
tri simplicis, aut blandi lini menti actione ,
Zm pustulis, ac erysipelate ad cutem tenten- 'ur. Sunt, qui a contusione, laesione quavis levissima, mox diuturna hunc ad locum ulcesta, sola cutis, non humorum, ex culpa pars antur; ac apud multos, in chronicis etiam
38쪽
morbis, uti frigoris, sic et caloris extremi inpelle sola, sensum a thermo metro negari , et in perverso nervorum cutis affectu consistere observamus. Hinc in tabe, in phthisi , ardores genarum , volarum , plantarum , corporis sine aestu maiori, aegrotis tam molesti ,
hinc volatiles illi in hypochondriacis, hystericis, ad cutem ignes, ac adustionis non modo
sensus, sed et quasi effectus j. 33V. ) ;
hinc parva verticis in plaga apud hystericas , glaciei aut nivis liquefactae ibi haerentis per
- ceptio , hoc ex perverso sensationis principio descendunt, ac impetigines non paucas hoc e X morboso cutis statu derivari oportet. Sed, et imminutam nervorum hac in parte potentiam similes effectus habere , sine dubio asserimus Tactus certe sensus , ac diversa ab isto, seu communis sensibilitas, per cutis superficiem universam extensa, mutationibus non paucis, ad quas sat raro respicimus, subjiciuntur; et ex infracta, vel penitus deleta nervorum in pellem actione , quam plurima , quae hucusque non satis examinata fuerunt , phaenomena in morbis dependent . Nec ista ex longinquo semper nervorum , aut cerebri ipsius errore, ut in apoplecticis affectibus, originem symptomatice agnoscunt; sed ad solam
39쪽
interdum cutis pulpam nervosam Spectare ob servantur, ac in parte agendi ae sentiendi inertiam manifestant . Hanc ipsam non modo iam sola epidermidis per labores inducta densitas, aut in cute cicatrix, sed et diuturna ejusdem compressio, extensio, frigus nimium, aut plurimus sub pelle collectus adeps , vel serosus latex , vel tumor subculaneus, inducunt. Ea ipsa vero, quae superficiei humanae nervis vel ab intus , vel exterius admoventur , potissimum huc spectant . Saepe ex alluente , aut in atmosphaera humida, uliginosa, contenta , vel sub morbis in pellem deposita, ac praecipue nervosam ejusdem potentiam obtundente materia, tum exanthemata f. 276. , et gangraenae f. 1ῖo. ) , tum impetigines , seu maculae, vitiligine , sensu quovis destitutae 33. 43 a. 433. oriuntur. Ipsi sudores, qui uel in debilioribus sine causa majore , vel in fortissimo quovis homine , vaporis in balneo, vel demum in aegrotis sub lipothymia, in moribundis, tam profusi prorumpunt:
non sanguinis ex vitio, sed ob imminutam va-SOrum cutis resistentiam, exstillant. Hanc vasorum in cute debilitatem et quasi paralysin , in aliis contagia, mi asmata , venena , ac ini mica nervis materia , inducunt , atque in fe-
40쪽
nuus ille, aut colli quativus sudor, tum ecchymoses, maculae, ac alia quaecunque cui s de- foedatio, ex nervorum culaneorum tenore per causas aut universo corpori, aut solis forte integumentis inhaerentes infracto , oriuntur . Non aliter externa , quae dolores sopiunt , spasmosque sedant, ex opi O, plantisque narcoticis, stupefacientibus , composita remedia in cutis nervos operantur ,' ac Sicut organa gustus, odoris, ac visus in provectae aetatis hominibus labescunt, ita tactus , et quae Vi S curaneorum nervorum Sensibilitas , a pellis rigiditate senili obsolent , ac impetiginum Variarum landamenta in illa ponuntur . Ex hacta
nervorum, et, quibus vitam conciliant, vasorum, in scorbulo potentia , tot maculae aegrotantium superficiem contaminant ; ac non paucae ccchymoses ex eadem ratione in hydrope provecto ad cutem comparent.
Contagiortim in pellem husa anam actio vel ex ipsa iam exanthematum elucet historia Lib. III. ac sola impetiginum cum illis amnitas , communem in multis originem , in utra iae morborum classe, satis prodit. In quo