장음표시 사용
51쪽
culaneorum malorum pericula et curae difficultates determinant. In genere cuivis diuturnae per cutem excretioni tum sano in corporea causis e X ternis nascenti , tum solidorum , fluidorum ex vitio oriundae, facile tandem natura assuescit ac, si incaute hic fluxus supprimatur, nunc ob retentae materiae morbosae actionem interioribus insidiosam, nunc ob habitudinis interruptae pericula, a nervorum 'ut videtur, imperio derivanda, innumerae hominibus minitantur miseriae: atque ars modici saepe major in iudicio, num praesens cutis vitium e X stirpari conveniat, quam in promptiori ejusdem sanatione, consistit . Sed vel sub locali Irorsus, ac solius pellis a vitio pendente, impetigine, si diutius contin verit, vel a resorpto quotidie ac in sanguinem deducto ichore, vel ob functionis culaneae defectum, subvertitur sanitas: ita ut, quam sub initio absque internis curare licuisset aegritudinem remediis, hanc, infecta jamjam humorum maS-
a , externis modo auxiliis tractare sine damno nequeamus. Interim per longum interdum tempus naturae viribus internae partes ab inse- .ctione defenduptur; et sub variis impetiginum
speciebus, quod miremur , sanitas non modo
seros in annos illaesa persistit , sed quaedam
52쪽
quasi ab aliis morbis immunitas sic affectis
concedi videtur . Quae crisin alterius aegritudinis constituunt impetigines, has caute externis tractare lex esto i Sed quemadmodum febres ipsae frequentius ex illis , quam impeti- gines ex febribus, oriuntur: sic, ne, quae istarum forte causa fuerunt , morbi pro effectu habeantur et curari differantur , oportet . Maior vero hic Medentis requiritur perspicacia , eo quod ab instante non minus , quam a praesente jam febre , impetigines non raro promptissime dispareant , et sic morbum , qu m modo praenunciarunt , fecisse videantur. Ipse etiam, qui impetigines praecesSit , morbus , quin semper ad cutem quid morbosi deposuerit , mutationem in ista , efflorescenti is faventem , ac morbosas secretiones inducere valebit: quae singula, judicii his de rebus fallacias, et cur Empyricis audacter his in morbis militantibus , cautioris interdum Medici tentamina superare concedatur, ostendunt. Qua ei per haereditatem acquiruntur impetigines, aut certa in easdem dispositio , hae solidorum , non vero contagii sorte cogniti , innixae vitio , radicitus auferri ViX unquam possunt. Oimiles congenitas dissicultas premit impetigines ; ac si pellis universa' in morbosas ex
53쪽
cretiones hac lege inclinet, 'exsiccato in una cutis plaga istarum fonte, in altera mox eaedem repullulant. Locale, seu ad parvam modo integumentorum regionem restrictum, Uitium exstirpationem subinde admittit : sed exempla non desunt, ubi institutae aegrotantem poenituit curae; ac, lege nobis haud perspecta , vel mediocris, ut vocant, naevi Sectionem incommoda secuta sunt insignia . Quae pubertatis ante tempus in cute contigerunt , ea , hac vitae revoluta periodo, maturiori sub aetate sponte nonnunquam disparent. Senilis impetigines aetatis, nisi a causis externis in ductae, curationem difficulter, si unquam , admittunt, atque in dies exa peratae sub extremis cruciatibus ad mortem usque persis runt. Similis impetiginum universalium mul- rarum, quae per plures iam annos superficiem roSerunt, exitus observatur ; ac lenta febris, et rabes tandem, quod superest virium vitalium,
ὁ . 873- vitae major ab animalibus , quae cutem pilis aut plumis a natura ornatam tenuerunt, in illa ab impuritatibus mundanda , et ab inimicis insectis defendenda congia mitur; atque ad mutuas has inter viventia pu-
54쪽
gnas, sua cuivis arma concessa suerunt.' Quo haec non pertingunt, illinc rudior corporis ad lapidem, vel ad arborem a frictus, aut balneum , nunc vicino a flumine, nunc a SublI'liori arena subministratum , in auxilium vocatur; ac si haec aggressoris insecti non deludant insidias, tunc inutiles animal in furias raptum vel escam illius, vel nidum, et quasi ovarium constituit. Si tamen has externa gimpetiginum causas excipiamus , vix tantis caetera animalia, ac humanum genus, ad cutem aerumnis laborant. Etsi nempe hoc ipsum tum vestimentis ex pellibus animalium vel aliae materia consutis, tum manuum mobilissimarum beneficio, insectorum ausus a cute pro
pria, fere nuda, facilius avertat: pars tamen causarum f. 373. hominem longe major , ac alia animalia , tangit ; et quam insectis praedam subtrahere conatur, hanc caeteris impeti-giuum occasionibus quotidie exponit. Primum igitur in cute ab impetiginum causis praeservanda curationis momentum consistit. Has maxime illa avertunt , quae hominis superficiem contra nimias a parvo stimulo impressiones, vel a sensibilitate morbosa , defendant; et quae robur cutis sustentare, ni
miamque tum mollitiem, tum rigiditatem, in
55쪽
eadem impedire valeant . Ab ipsa quidem tot
tius corporis sanitate haec potissimum pendent e sed matura cutis cum atmosphaerae impressionibus consuetudo, frequens infantum inirigidam immersio , quotidiana cum hac ipsa superficiei abstersio, et moderata frictio , vestium calidiorum, comprimentium depositio , quam plurima hic praestant. Hac ipsa iam methodo munditiei necessa
triae satisfacimus praeceptis. Haec scilicet tam , cutem ipsam, quam illa, quae huic admoventatur, concernunt. Unctuosa illa, quae nascen
ues obducit, materia, ut facilius abluatur, te sidam praeter aquam , alia, quae utranque eombinent, requirit . Similis fere illorum , quae pellem impraegnant , aut conspurcant , et in adultis est conditio ; et ut rectius cum aqua antantur, saponem interdum , ac illius teporem exposcunt . Summa hinc balneorum tum frigidorum, tum calidorum, in quavis civitate Ist necessitas; ac istorum institutio, in calidis Oraecipue regionibus, non e iguam Magistratus curam sibi quondam promeruit , ac eandem sibi hodie apud omnes metetur . Nec etenim sola cutis mundities in censum hic venit: Ged repentina , ac saepius repetita frigidae in ervos, non modo cutis,' sed omnes , ac in
56쪽
Vasa singula, actio, transpirationis insensibilis, ac resorptionis restauratio, augmentum, in ipsa corii humani humectatio ac iucunda pertractatio, hujus subsidii naturalis beneficia multiplicant. Ipsa vero cutis puritas ab illa linteaminum, quae hanc involvunt , et a vestium munditie quam plurimum pendet . Frequens hinc isto rum , pauperioribus eheus nimis denegata, permutatio , atmosphaerae , in qua vegetam HS , ac habitationum solicita purificatio , ad cutis
integritatem summopere contribuunt.
Maxime vero interest , in prima iam hominis aetate, caput pueri , quod impetiginis
tot speciebus exponitur, non modo sensim sensimque atmosphaerae mutationibus assuefieri sed
pillos quoque frequentius tondi , et a nimio
humorum affluxu non minus, quam a pediculorum caterva inimica liberari . Sic et ab alimentorum, potuumque tepidorum, ac illorum , quae principio volatili, aut acriori, in cutem prae aliis tendunt, ab usu ab stinendum est. Ipsa iam potulentorum calido rum in stomachum actio , digestionis , a quo cutis integritas non parum pendet , infringit officium ; et ista non minus, quam Spiritu Osa, aromatica, acria, Volatilia, quemadmodum su-
57쪽
dorem facile solicitant , sic et plenitudini cu-taneae, et morbosis hac in parte secretionibus, favere observantur . Non tam stricte interim haec sumenda sunt, ut non contrarii subinde calefacientium effectus in calidis regionibus ab eXperientia suggerantur . Vel sub coeli non tam ardentis caloribus aestivis , superadditum frigidae spiritus vini pauxilium , eorum , qui sub sole labores pertractant , et sitim et Sudores egregie moderatur. Aromatum , quibus Africae Asiaeque populi solis aestu vexati utuntur , copia languenti stomacho non parum conducit, ac nimios forte in illis sudores
coercet. Ast vero condimentorum tam acrium
frequentiori Sub usu, a potu calido , quo ista magis ad cutem diriguntur , prorsus abstinent hae gentes, in frigidam quotidie descendunt :quibus auxiliis ac celeriori stimulantis materiae per cutem difflatione, noxii condimentorum in
oleo superficiem , quod Antiquis in usu fuit, frequentius perfundi , et cutem strigili , qua longe patet , perfricari , ad potiora , licet neglecta, hanc a morbis praeservandi auxilia pertinet. Ipsa iam natura ab innumeris euris folliculis sebum, quo necessaria ejusdem flexibilitas ac mollities obtineretur , secerni
58쪽
jussit; et ab aucto corporis partiumque motu, hoc smegma majori ex illis copia exprimitur, frictionem imminuit , ac siccitatem , rigiditatem avertit . Sub aetate juvenili hoc oleum. ni male in cute abundat ; et ad loca , quae pellem aut cartilagini aut ossibus superimpositam agnoscunt, copiosior illius proventus , ac pinguis splendensque integumentorum habitus ,
observatur. Apud adultos, senes, at moSphae rae calidiori expositos, aut continuo exercitio exhaustos homines, siccescit , induratur cutis , ac non modo vasa exhalantia quam plurima, sed et solliculorum sebaceorum , ut videtur, ductus obliterantur, ac functionum hoc in organo pars major languescit. Hinc omnes fere Africae populi in cute cum oleo, aut pin-suedine animali, pertractanda continuo VerSantur; atque . per hanc propriae superficiei curam
non tam nimios sudores, quam cutis ex Sicca
tionem , asperitatem, lentamque phlogosin , ac demum inimica insecta , avertere experientia didicerunt. Hinc senum imprimis, hominumque
adustorum seu macilentorum superficiem non
exigua ex oleo beneficia exspectant i atque cum hujus sub usu praesentes 1am impetigi - . nes non paucas illico disparere videmus, hoc saepe non tam effectibus, quam istorum cau-
59쪽
sis, resistendo , ab unctionibus praestatur . In conservanda pilorum, qui caput ornant, copia, pulchritudine , vis magna in adipe , quo calvariam quotidie ungunt, habetur; ac pars magna virtutum, quas lini mentorum , unguentorumque in profundiores partium affectus penetranti adscribimus efficaciae , ex superficiali protinus illorum in cutem actione derivanda videtur. Potissimum vero in dirigendo secretionum opere , sanitatis tum corporis universi , tum illius, quae cutem concernit, ponitur momentum . Prima quidem ex illis ea est, quae, insensibilis sub specie vaporis, per cutem absolvitur: et hujus integritas ab allatis non minus rationibus , quam a provido vestimentorum usu, a corporis exercitio, a ventriculi , et ab animi par hematum regimine, quamma Time pendet. Sed et aliarum secretionum, atque e X- cretionum, tum naturalium, ut urinae, bilis, lactis, seminis, imprimis vero illius, quae per uterum periodice absolvitur, - tum morbosarum quidem, sed ex causarum latentium ac habitu. dinis lege fluentium, ut haemorrhoidum, hae morrhagiae narium, fonticulorum ac ulcerum, non
minor est auctoritas; et recto istarum moderamine cutis nitor ac sanitas praecipue conservatur,
60쪽
Praecipuum vero impetiginum curandarum in eo haeret punctum: ut, quae causa has pro-' duxerit, quam citissime eruatur , atque haec ipsa, priusquam morbosae secretionis consuedinem cutis ineat s 3. 374. ) , quantocyus exstirpetur. Quod V nimirum in hominibus perfecta in caeteris salute instruetis , ab externis laesionibus, ab insectis, a contagio, vel a SO-lius modo cutis actione morbosa , impetigines
oriantur, internis certe tempus terendum non erit remediis; et sicut vanus istorum usus esse consuevit , ita promptioris procrastinatio auxilii, praeter maiores tandem impetiginis auferendae dissicultates , ipsius quasi necessitatem mali saepissime inducit. Si causa sorte interna cutis morbo subfuerit , tunc omnis primum attentio in illam convertenda , ac impetigo , ut alterius symptoma morbi , ad leges huic proprias, vel salutaris interdum ut crisis, tractanda est. Non raro interim, qui profundiorem agnovit originem , non tamen internis in totum cedit, morbus culaneus ; atque vel continuato istorum usu exasperatur , vel locale tandem , sive externum sibi auxilium , ut sanetur , expoScit.
Magnae interim his in rebus dissicultates Medentem premunt. Morbosa saepe hominum