장음표시 사용
291쪽
384. Debilitas sive infirmitas vocatur vitium, si quando motus musculorum, sive id genus quod a voluntate est, sive alterum, quod invitum est, justa vi non perficitur. Major vel minor, generalis vel partis singularis, omne fere morbo comitatur, neque minima eorum par est. OrPu quoque innumeris morbis obnoxium reddit, et quasi inerme objicit. A prima et con- genita corporis fabricatione saepe pendet, nullis remediis, nullo vitae genere, enituScorrigenda. Varia quoque vi et robur Varii aetatibus contingunt, et quod Vir, forente aetate, facile perfecerit, aut im-Pune tulerit, idem, puerum Vel senem, oppresserit, vel e medio sustulerit. Saepe itaque vix morbos haberi potest. At debilitas praeter solitum et vere morbosa ac cidit, a vi 33o. nervosa minuta, cerebro nervisque male se habentibus, musculi eorum vitia participantibuS, aut proprii corruptis, debita fibrarum tensione 323. 6.)sublata, vel nimia aut diuturna earum distentione. 328.), vel ipsis rigidis et torpidis
292쪽
factis, corpore exhausto, ictu parco, inedia, exinanitione, morbisque demum, vel totum corpuS Vel parte aliquas assicientibUS. 383. Summa debilitas, vires scilicet musculorum penitus Vel pene deletae, paralysis vocatur. Est vel generalis, vel quorundam tantum musculorum. Generalis oritur avitiis cerebri nervorumque, aliquando parum perspectis, neque scalpello anatomico detegendis scilicet, vis ipsa nervosa deficit, fabrica organorum adhuc integra saepe tamen compressio, obstructio, laesio, nundatio sanguinis, seri, UriS, tumoreS, c. deteguntur. A quibusdam veneni nervos male assicientibus sepe nascitur, fumi metallorum quorundam, veluti argenti vivi, plumbi, Ac nonnunquam a morbi Partium, a cerebro, et musculis solutis valde remotarum, veluti a colica Pictonum. Singulorum musculorum paralysis, sed minus perfecta, saepe fit, intacti cerebro nervisseque a gravi et diuturno dolore, inflammatione,
293쪽
matione, tensione nimia vel nimi diuturna, 328. , relaXatione, quiete, vel fabrica ipsorum corrupta, qualis, post rheumati rum, Podagram, luxationem, fractura ostium, suppressionem urinae in vesica, solet accidere
386. Paralysis vero quae generalis habetur, et quae a Vitio cerebri oritur, raro universi corporis est Paralytico plerumque altero latere captos spectamus. Maec hemi- plegia vocatur Fertur, et sane plurimorum jam medicorum observationibus confirmatur, latu adversum ab eo in quo cerebri vitium est, saepius resolvi. Interdum quoque, laeso altero cerebri latere, idem corpori latus convellitur, oppositum resolvitur Si partes omne infra caput resol-Vuntur, paraplegia appellatur. In paralysi, sensu plerumque superest, aliquando deletur, saepe obtunditur. Raro, quod tamen pessimum est, motu S, sensu S, Pulsu S, calor artuum, qui solvuntur, simul pereunt; sci. licet, ipsae arteriae paralyticae fiunt Para-
294쪽
lysis universi corporis, quod ad motu VO-luntarios, cum an thesia i 77. et sopore, apoplexi Vocatur. Haec a laeso cerebro provenit status vero huic simillimus inducitur narcoticis, opto, et ipso vino, vel alio Potu generoso, ultra modum sumpto, et denique aere fixo, mephitico, venenato, et phlogis corrupto, in ulmonem recepto. 387. Superest et aliud motus musculorum vitium, idque non leve aut rarum; osnus scilicet. Hic est actio musculorum vehemenS, abnormis. In duple genus distinguitur, tonicum et Anicum. Hoc saepe convulsio vocatur, distinctionis causa ab altero, cui soli nomen hasmus dari solet. 88. Spasmus igitur, est, VehemenS, On stanis, ab normis, contractio fibrarum musis culosarum conVulsio vero, insolita, vehe.
mens contractio. Cum relaXatione alter.
naias Utriusque est, si musculo volun tari motus occupat, sine voluntate perfici: cito vero una ea terraque est, sive inusseculis
295쪽
culi voluntarii motus incumbat, sive iis quorum actio a Voluntate non pendet. Porro binae species hujus mali similes causas agnoscunt, saepe in eodem aegro observantur, et altera in alteram saepe convertitur.
389. Habitus corporis nimis sentiens I 47.), et nimis mobilis 373. 8.), homines a is opportuno reddit hinc malum foeminis, infantibus, debilibus, luxuriosis, desidibus, sanguine plenis, familiare. 39o Inducitur hominibus jam prolivibus factis, stimulo quocunque 3O9. cerebro,nerVo, musculo, Parti consentienti 3 29. 3O.59 et seqq. admoto cujusmodi sunt, dentitio, vermes in intestinis hospitantes, eadem
que irritanteS, materie acri sanguinem inficiens, ventriculumve aut intestina gravans, irritatio nervi aut cerebri, ab osse Praeter naturam Xcrescente et in cerebrum Premente, tumore, nimia plenitudine vasorum quae sanguinem vehunt dolor, e-
296쪽
hemens animi asseetias, subita exinanitio, venena quaedam in corpus admissa Saepe tamen malum consuetudine ingravescens a s levioribus causis excitatur, Parum cognitis, neque facile observandis. 39 I. Multorum morborum damus causa est et effectus, et saepe maxima ParS: Ognitu et sanatu pariter aliquando dissicilis; nimirum qui tot induat formas, et signatam Varia edat, prout varia corpori partes affecerit, quarum functiones mirum in modum perturbet, intendat, impediat malum in ipsis primordiis constitutionis plerumque haerens, neque ideo levi aut subita quavis mutatione summovendum.
297쪽
De somno effusiue inbus, et causis, et varie talibus, et vitiis, defectu, excessu eorum que noxis et de ratione et causis somniorum. 39a T Omo non semper valet ad senis
-α -- sum motumque voluntarium exercendum utramque functionem oportet per intervalla feriari, ut vires musicu lorum nervorumque, exercitatione Xhaumstae, quiete et otio reficiantur 3.).393. Alter status, quo bene sentiam
musculosque voluntarii motus ad arbitrium regimus, vigilia est alter, quo neque sensu est, neque motu VoluntariuS,QbmnUS
298쪽
39 . Alteruter ero tu minusve perfecitus esse potest, ita ut homo nec plene dormiat, neque vigilanti muneribus bene
fungatur. Qui sanissimi altum dormiunt,
iis neque motu Voluntarius est, neque sensus Xternu ; neque interni, si quis fuerit, memoria ulla semisomneS autem quodammodo sentiunt, et multa re eXternaSPercipiunt, quamVi Parum accurate; multum recordantur, imaginantur, cogitant,
variisque animi affectibus agitantur loquuntur saepe, surgunt aliqssando, vestes induunt, ambulant, multaque, Vigilantium instar, faciunt Aetiones vero vitaleS, Uinet naturaleS, pergunt etiam in somno quam perfectimmo, quamvis nonnihil lentiores quam in vigile plerumque observentur.3 3. Post solitos diei labores, levem coenam, Venerem modice cultam, suavissimus somnus obrepit, suadentibus tenebrisci silentio noctis. Praecedunt amor quietiSet animi pariter et corporis tranquillitatis,
debilitas, lassitudo. defatigationis sensuS, in
299쪽
i ii iis musculis p sertim quibus a Xime usi sumus, et oscitatio, et frequens et alida artuum Xtensiori sensuum Sternorum hebetudo. internorum confusio, i attentio distracta, meque voluntati parenS, Tecor'
dati, injussa, invita, imaginatio Vaga et credita demum, delirii species, postremo, omnium rerum oblivio musculi fatigati et
relaXati, neque singula quibus adnectuntur parteS, neque ideo totum OPPUS, Tegere et sustinere possunt: palpebrae mictant, et tandem clauduntur maxilla cadit, CIPUt nutat, Omnia membra leviter flexa quiescunt, et corpus ipsum antrorsum flectitur, nisi decumbat dormiens. Pulsus arteriarum tardiore et pleniore fiunt, respiratio lentior et profundior, et muli dormientes stertunt calor minuitur, Et pleraeque secretioneS; et soliti appetitus 337. et propensiones 358. non percipiuntur. 306. Diuturnitas somni pendet mulium
ab aetate, constitutione. Consuetudine, it demum corpori stati tempore quo som-
300쪽
nus obrepserat. Finem eidem imponunt varii stimuli, vel extrinsecus admoti, Vel intus orti, lux, strepitus, tactu rudior, fames, sitis, propensio ad urinam reddendam, Ac Tandem somnus rumpitur, neque adeo subito, quin perturbatio sensuum internorum, insomnium, hebetudo, et imperfectus externorum sensuum usus, plerumque observentur, et saepe insomnii matutini recordemur, aliorum Plerumque obliti. Expergiscimur demum, scitamUS, membra diu flexa extendimuS, non secus ac dormitur feceramusa appetitu et Propensiones naturales denuo percipimus exi-'guo tempori spatio Omnium Corpori animique facultatum compotes facti. 397. Causa somni, nimirum, Plena et PTOXima causa, adhuc latet, et fortas diu latebit. Male fluido suo nervis exhaustis vicissim et repletis tribuitura quippe quia somnus, plurimi in exemplis, Prorogetur facile, ubi fluidum, si tale quid revera nervis et cerebro inest, non stest non esse valde