장음표시 사용
361쪽
tem vel sudore, aut suppressis, aut Paulatim deficientibus Homine corpori constitutionem laxi et debiles, prae aliis, huic vitio sunt obnoxii. SI 8. Multa mala a nimia plenitudine oriUntur. Homo nonnunquam fere opprimitur, hebes, languidus, debilis fit, neque ipsa quae sanguinem movent organa ad tantum onu impellendum valent. Pulsus languet, et aliquando yncope, et Vertigo, et palpitatio observantur. SaepiuS Vero a sa nimis distenta, ad motu prseter solitum vehemente et abnorme proclivia fiunt. 3I9. Hinc proclivitas ad febres, inflammationeS, inaequalem sanguinis distributionem, insolitas ejusdem congestiones, VasO-rum lacerationes, et sanguini profluvia. Porro ob armam inter vasa sanguinem e lientia et genus Nertosum neXum, mobilitas nimia, et proclivitas ad pasmos, et alios ejusdem generis morbos, a plenitudine ri-
362쪽
3eto. Hinc intelligitur cur aliquando pulsu obscuru S. aliquando validus vel duruS, plenitudinem comitetur; cur ipsa tot morborum causa et parS; cur saepe prosperae valetudini effectus qua ratione optime adimatur; et novis institutis exinanitionibuS, Vel antiquis et suppressis restitutis, vel
diaeta tenui et parca, et valida et crebra corporiMeXercitatione.
Sa I. Alias quoque haud pauca plenitudinis species, ab hac vera et absoluta diversas, medici crediderunt se perspexisse, de quibu multum, quamvis saepe nimia sub tilitate, ratiocinati sunt. Saa. Plenitudo ad spatium vocatur, siquando, copia sanguinis ejusque mole nihil praeter solitum auctis, vasa quae eum
continent, constringuntur, coarctantur, ita ut solitam sanguinis copiam et molem AZ-gre, nec sine incommodo, contineant Velut vasis extremis et minutis multum con
mictis, ingruente febre, aut subito terrore,
363쪽
aut magno frigore vel demum vasis ipsis, veluti in senibus, concrescentibuS, COIum que nonnullis imperviis factis vel demque, Ps corpore, amputato membro, mum tilato.
S23. Plenitudo alia, spuria, ad molem dicta, accidere dicitur, sicubi sanguis ipse,
qUantitate non auctuS, X panditur, moleaUgetur, Vasaque continentia non secus ac vera plenitudo distendit. Ingen calor, vel eXternus, vel a febre, aut eXercitatione, Ut stimulantibus, hoc mali genus induxisse fertur, sanguine nimirum Pro rata parte Plu rarefacto, quam Vasta relaXata essent. Quin et insolita, praesertim subita, aeri S levitas, quali a magna tempestati mutatione accidit, vel hominibus contingit qui altos monte ascendunt, sanguinem raresa Cere, X panso quem habet aere, dicta est. Annon aliquando de his rebus nonnihil hallucinati sunt Latro- mathematici, molem sanguini credente augeri, quum a Veius
364쪽
lorem, exercitationem vehemefitem, aliaque stimulantia, potius in vitio esset t324. Plenitudo ad vires vocatur, talis sanguinis abundantia, quali vire moven te opprimat SI 8.). Ingens plenitudo hujusmodi incommodum semper essicit, et igitur ad vires dici potest. Frequenter tamen observatur istiusmodi vitium, vel ab exiguo sanguinis excessu, qualem validus homo impune tulistet, si vires aegri quacun que causa multum fractί fuerint. 523. Facile patebit varia plenitudinis genera eidem homini simul contingere posse, graVioraque mala a tali conjunctione saepe esse proflUXUra. 326. Inopia sanguini multum quoque nocet hominem debilitat, ad omnia vitae munera impotentem reddit, motum sanguinis languere facit, sucopen, convulsio-HeS, et mortem tandem inducit si levior fuerit defectus et diuturnior, CorPUS mar cescit,
365쪽
cescit, ob defectum nutriment et functiones ipsius varii modi vitiantur.327. Talis inopia oritur a longa inedia, cibo ravo, parum nutriente, vel boni cibi prava concoctione, aut impedito nutrimenti ex eo parati in sanguinem itinere aut febribus, aliisque morbi qui corpUS X- hauriunt et nutrimentum impediunt vel demum a variis exinanitionibus, sanguinis praesertim imprimis si hae subitae fuerint: lentis enim exinanitionibus vasa mirum in
modum se accommodant: praeterea, silente depletur corpuS, excretione minuuntur, propter vi vitalis defectum, ita ut retentione insolita, insolitum dispendium pro parte fallem facile compensetur. Quod si subita et magna fuerit exinanitio, Vel brevi lethalis esse potest, vel hominem ita
frangere, ut nunquam plene convalescat.
528. Inopia sanguinis magna aut diuturna qualitates ejus humoris vix potest non vitiare Nimirum pars tenuior facile
366쪽
cile et cito reparatur par vero cras gluten, et Particulae rubrae, haud ita subito. Hinc sanguis, tenuis, palliduS, vix
rubens, neque bene concrescenS, neque corpu bene nutrienS.
329 Fit porro nimis etenuis sanguis,
multo potu, Praesertim aquoso, cibo tenui, et parum nutriente, prava concoctione inventriculo, vel forsitan in pulmonibus ipsisque organis quae partes crassiore fingunt male se habentibus suppressis Xcretionibus solitis tenuibus sudore scilicet et urina, veluti frigore, aut Vitio organorum; vel demum, ut omnecfere medici Putar utar, putrida iniversi corporis, et tumorum Praesertim corruptione sed de hac re controversia est; et si ita sit ut olim opinio fuit, tum praeter meram tenuitatem, perspicuum est alia plerumque sanguinis vitia
33O. Sanguis nimis tenui vel aquosus, facit vultum pallidum, corpus debile, an guidum, etoi Pidum, Partes solidas laxas, flaccidas,
367쪽
flaccidas, ob defectiam nutrimenti, et nimiam humid e materiae in compage quantitatem 86. 2.); effusione aquosa hydropicas in omni corpori parte inducit, Ucta nimirum exhalatione humori tenuis qui omnia cava corpori organa irrorat, partim ob sanguinem ipsum nimis solutum, et facilius et copiosius usto elabentem, partim ob vasa praeter solitum relaxata, neque Ut decet renitemia : quin et tantum abest ut venae resorbentes in hoc
statu plus quam solent illius exhalat humori hauriant, ut hae quoque generaliS debilitatis participes, vix ad solita sua mu
33 I. Verum enimvero, Natura ipsa a tot tantisque malis simplicissimo plerumque modo praecaVit; neque adeo facile, ut multi crediderunt, sanguis nimis tenuis fit; neque si ita factus fuerit, deest idoneum remedium. Nam statim fere, si corpus alioquin sanum est, Xcretione tenuioreS multum augentur, et tota sanguinis massia saepe
368쪽
sepe brevi tempore ad justam spissitatem
ueget. Aliud et huic oppositum sanguinis vitium, nimia scilicet pisiitas, qualem medici saepe finxerunt, rarissimis si ullis in exemplis observatum est. Tale vitium a cibo spisso, sicco, tenace, glutinoso, vel a defecit potus, vel ab Xcessu excretionum tenuium, Puta a Calore, Xercitatione,&c oriri asseruerunt. Haud facile tamen ostenduntur Xempla talis vitii, vel morborum compositorum qui X eo deriventur. Quorundam profecto, febrium imprimis, et inflammationum, quos medicis huc referre placuit, alia Plane ratio est. 333. Ita enim corpu humanum a sapiente rerum opifice constitutum est, ut
quamprimum sanguis ad justam spissitatem, Vel quam minimum ultra, redactus fuerit, excretione tenue Vel supprimantur Vel minuantur, et corpus simul plus humori ab aere trahat sitis quoque tunc oritur,
369쪽
Oritur, et quantum opus fuerit ad sanguinnem diluendum bibitur. Quod si ipsa aqua deficit, neque miseri, importunissimae sit quae eos ad bibendum urget, indulgere possunt, tum demum, tantum abel ut sanguis pilletur, ut fatentibus ipsi auctoribus qui hujusmodi commenta de vitiis
humorum strenuissime tuentur, orta Vel aucta putredine, multum solvatur, et acer
tenuisque fiat sa9. segre sui vasis conti
534. De acrimonia humorum multum scripserunt medici, et super hoc tenue et lubricum fundamentum, ingentem molem aedificare conati sunt. 333. Obsoluerunt profecto jam et merito negliguntur pleraque medicorum commenta de humorum acrimoniis, tanquam falsa, vel incerta saltem, et nihil ad usum medicum conducentia et graV2S Unc X- istunt controversiae de iis etiam acrimoniis Iaae diu, omnium fere consensu, Certae et manifestae
370쪽
manifests sunt habitae. Et fatendum est, de his etiam, verbi gratia, de humorum putredine, adhuc locum esse dubitandi. Interim vero, dum lis sub judice est, cavere
decet ne dum unum errorem Vitamus, in alium curramu ViX minorem, et rem
alicujus salie momenti in re medica, quamvis non tanti ut olim opinio fuit, Ianale negligamuS. Juvabit certe novisse quae de hac re aut certa aut maXime Verisimilia visa sunt. 336. Sanguis in sanissimo homine aliquantulum acer, varii causi nonnihil acrior fieri potest, et multa neqUe levia mala facere docet incitata cordiS, aut arteri-STum, aut organorum secernentium actio, ab acribus ingestis docent humores secreti praeter solitum acreS, et vasa aliquando multum stimulata, nonnunquam plane in flammata, vel demum rosa. 337. Plurima revera acria in corpuSAEUO-tidie ingeruntur : haec autem in ventri Uloi